Οι ανοιχτές πληγές του 2016

Χαλέπι: Ο μικρόκοσμος της φρίκης στη Συρία

Το Χαλέπι, ή Χάλαμπ στα αραβικά, είναι μία από τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου που κατοικούνταν αδιαλείπτως, με το όνομά της να συναντάται σε αιγυπτιακά κείμενα που χρονολογούνται από το 2000 προ Χριστού.

Για τη σύγχρονη Συρία, πριν το 2011 και τη μετέπειτα πυροδότηση του εμφυλίου πολέμου, το Χαλέπι ήταν η μεγαλύτερη πόλη, με σημαντική πολιτιστική κληρονομιά και η καρδιά της οικονομικής δραστηριότητας της Συρίας, της χώρας που έμελε να διχαστεί και να αποτελέσει τη μεγαλύτερη «πληγή» στο χάρτη, αυτού που τα Δυτικά ΜΜΕ βάφτισαν «Αραβική Άνοιξη».

Όταν ξέσπασε η εξέγερση κατά του καθεστώτος του Μπασάρ Αλ Ασάντ το 2011, το Χαλέπι, των 2 εκατομμυρίων κατοίκων, δεν αντίκρισε τις μεγάλες διαδηλώσεις ή τις θανάσιμες επιθέσεις που συγκλόνισαν άλλες πόλεις.

Όμως τον Ιούλιο του 2012, μετατράπηκε σε πεδίο μάχης.

Οι αντικαθεστωτικοί μαχητές εξαπέλυσαν επίθεση προκειμένου να εκδιώξουν τις κυβερνητικές δυνάμεις και να αποκτήσουν τον έλεγχο της βόρειας Συρίας αλλά αυτή η επίθεση δεν ήταν τελικά καταλυτικής σημασίας. Το Χαλέπι κατέληξε διαιρεμένο στα δύο με τους αντικαθεστωτικούς να ελέγχουν το ανατολικό κομμάτι και τις δυνάμεις του Ασάντ το δυτικό.

Για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, η μάχη για το Χαλέπι αποτέλεσε ένα μικρόκοσμο του πολέμου στη Συρία, καταδεικνύοντας τις αδυναμίες των δύο βασικών αντιμαχόμενων πλευρών αλλά και την αποτυχία της διεθνούς κοινότητας να προστατεύσει τους άμαχους πολίτες και να επιτύχει μια συμφωνία εκεχειρίας.

2016: Το χρονικό του πολέμου στο Χαλέπι

4 Ιανουαρίου: Στις αρχές του χρόνου, οι αντάρτες επικρατούν στο ανατολικό Χαλέπι, που συνδέεται με τα σύνορα της Τουρκίας. Η κυβέρνηση του Ερντογάν αποτελεί σύμμαχο-κλειδί των δυνάμεων ενάντια στον Ασάντ.

Φεβρουάριος: Ο συριακός στρατός και οι σύμμαχοί του προχωρούν, με την κάλυψη των αεροπορικών δυνάμεων της Ρωσίας. «Κόβουν», έτσι, το δρόμο που συνδέει άμεσα την Τουρκία με το ανταρτοκρατούμενο ανατολικό Χαλέπι, ανακαταλαμβάνουν την αεροπορική βάση Minnegh και δυσχεραίνουν την πρόσληψη προμηθειών για τους αντάρτες.

Απρίλιος: Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται στη Γενεύη προκειμένου να δοθεί ένα τέλος στον πόλεμο αλλά οι βομβαρδισμοί αρχίζουν ξανά. 

Ένα νοσοκομείο στην περιοχή As-Sukkari του Χαλεπίου βομβαρδίζεται, σκοτώνοντας τον Mohammed Wasim al Mu'adh, τότε τελευταίο παιδίατρο που εργαζόταν ακόμα στο ανατολικό Χαλέπι.

Μάιος: Μια 48ωρη εκεχειρία συμφωνείται, επιτρέποντας να φτάσει βοήθεια στην πόλη, αλλά οι συρράξεις ξαναρχίζουν, με τα δύο στρατόπεδα να αλληλοκατηγορούνται ότι χρησιμοποίησαν αέριο χλωρίου.

Οι πολίτες που ζουν ακόμα στην πόλη βλέπουν τις τιμές των βασικών προϊόντων, όπως το φαγητό, να εκτοξεύονται, ενώ η έλλειψη νερού και ηλεκτρικού επηρεάζουν το μεγαλύτερο μέρος του ανατολικού Χαλεπίου.

27 Ιουλίου: Κυβερνητικές δυνάμεις περικυκλώνουν τους αντάρτες στα ανατολικά για πρώτη φορά ενώ παράλληλα έχουν πάρει τον έλεγχο του ζωτικής σημασίας Castello Road στο Χαλέπι, του μοναδικού δρόμου που οδηγεί στο ανατολικό κομμάτι, το οποίο βρίσκεται στα χέρια των αντικαθεστωτικών. Σχεδόν 275.000 άνθρωποι βρίσκονται σε κατάσταση πολιορκίας και «κόβεται» ο μοναδικός δρόμος για τη μεταφορά προμηθειών.

Αρχές Αυγούστου: Αντάρτες και τζιχαντιστές που συνδέονται με την Αλ Κάιντα, στην ύπαιθρο έξω από το Χαλέπι, επανακτούν τον έλεγχο της διαδρομής στα νότια της πόλης και ενώνονται εκ νέου με τον «έξω» κόσμο.

17 Αυγούστου: Μια φωτογραφία ενός μικρού αγοριού μες στα αίματα, κάνει τον γύρο του κόσμου. Είναι ο 5χρονος Omran Daqneesh, ο οποίος έχει τραυματιστεί σε επίθεση στο ανατολικό Χαλέπι. Η εικόνα του «στοιχειώνει» όλα τα Μέσα για μερικές μέρες, θυμίζοντας τον 3χρονο Aylan Kurdi, που πνίγηκε τον Σεπτέμβριο του 2015 ανοιχτά της Τουρκίας, μαζί με τον αδερφό του και τη μητέρα του καθώς προσπαθούσαν να φτάσουν από τη Συρία στην Ευρώπη.

8 Σεπτεμβρίου: Ρωσικές δυνάμεις και παραστρατιωτικές ομάδες Σιιτών από το Ιράκ και τον Λίβανο βοηθούν το συριακό στρατό να ξαναπάρει τον έλεγχο της περιοχής και ξαναρχίζει η πολιορκία.

22 Σεπτεμβρίου: Λαμβάνουν χώρα οι ισχυρότερες αεροπορικές επιθέσεις μετά από μήνες, βομβαρδίζοντας το ανατολικό Χαλέπι και η κυβέρνηση ανακοινώνει νέα επίθεση ώστε να καταλάβει την πόλη. Εβδομάδες μαχών αφήνουν το Χαλέπι με τις νοσοκομειακές του μονάδες χτυπημένες και πολλές άλλες δομές κατεστραμμένες.

18 Οκτωβρίου: Η κυβέρνηση της Ρωσίας και της Συρίας ανακοινώνουν βραχύβια παύση της επίθεσης, ώστε να επιτραπεί στους πολίτες και στους αντάρτες να εγκαταλείψουν το ανατολικό Χαλέπι αλλά τελικά λίγοι είναι αυτοί που θα τραπούν σε φυγή.

28 Οκτωβρίου: Ορμώμενη από την ύπαιθρο προς τα δυτικά της πόλης, πραγματοποιείται επίθεση των ανταρτών, που θα αποτελέσει και την τελευταία απόπειρα να σπάσει η πολιορκία. Παρά την πρόοδο των δύο πρώτων ημερών, η δυναμική εξασθενεί και όλα ανατρέπονται εκ νέου μέσα σε μια εβδομάδα.

15-19 Νοεμβρίου: Αεροπορικές επιδρομές που λαμβάνουν χώρα, θέτουν εκτός λειτουργίας όλα τα νοσοκομεία στο ανατολικό Χαλέπι.

28 Νοεμβρίου: Οι δυνάμεις της συριακής κυβέρνησης αιχμαλωτίζουν πάνω από το ένα τρίτο της περιοχής που βρίσκεται στην κατοχή των ανταρτών στο ανατολικό Χαλέπι. Οι αντάρτες χάνουν όλες τις γειτονιές στα βόρεια, μειώνοντας αισθητά την εδαφική τους κυριαρχία.

5-6 Δεκεμβρίου: Τα στρατεύματα του Ασάντ προχωρούν, κατακτώντας περισσότερα σημεία στα ανατολικά καθώς και την ιστορική Παλιά Πόλη στο Χαλέπι. Οι νίκες που σημειώνουν, τους δίνουν κυριαρχία σε πάνω από το 70% της περιοχής που μέχρι πρότινος είχε καταληφθεί από τους αντάρτες.

12 Δεκεμβρίου: Ο συριακός στρατός «βάζει τη σημαία του» σε ακόμα περισσότερες περιοχές των ανταρτών, περικυκλώνοντάς τους και απομονώνοντάς τους σε μια μικροσκοπική ζώνη της πόλης. 

13 Δεκεμβρίου: Μετά από ισχυρούς βομβαρδισμούς εκ μέρους των κυβερνητικών δυνάμεων, οι αντάρτες συμπιέζονται σε όλο και πιο περιορισμένα εδάφη, κρατώντας τελικά μόνο λίγα σημεία της πόλης.

Σύμφωνα με το BBC , «είναι δύσκολο να γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό αυτών που είναι παγιδευμένοι», αν και επίσημη αμερικανική πηγή «δηλώνει ότι πρόκειται για περίπου 50.000 ανθρώπους».

Το ίδιο δημοσίευμα αναφέρει ότι, «Το Παρατηρητήριο της Συρίας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Syrian Observatory for Human Rights) λέει ότι τουλάχιστον 415 άμαχοι και 364 αντάρτες έχουν σκοτωθεί στις ανταρτοκρατούμενες περιοχές από τις 15 Νοεμβρίου ενώ άλλοι 130 άμαχοι σκοτώθηκαν από πυρά ανταρτών στο δυτικό κομμάτι που ελέγχεται από το καθεστώς».

15 Δεκεμβρίου: Ξεκινά συμφωνία εκεχειρίας. Λεωφορεία μεταφέρουν τους μαχητές, τις οικογένειές τους και τραυματίες από το ανατολικό Χαλέπι στην ανταρτοκρατούμενη επαρχία της Ιντλίμπ. Επιπλέον λεωφορεία στέλνονται ώστε να απομακρυνθούν οι κάτοικοι των δύο ανταρτοκρατούμενων χωριών της βορειοδυτικής Συρίας, Foah και Kefraya, σύμφωνα με επιταγή της κυβέρνησης και αφού μια προσπάθεια για συμφωνία είχε καταρρεύσει την προηγούμενη μέρα.

19 Δεκεμβρίου: Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ανακοινώνει ότι περίπου 20.000 άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί από το ανατολικό τμήμα της συριακής πόλης Χαλέπι μέχρι τώρα και οι προσπάθειες να απομακρυνθούν και άλλοι συνεχίζεται.

Σύμφωνα με την UNICEF, 47 παιδιά που ήταν εγκλωβισμένα σε ορφανοτροφείο στο ανατολικό Χαλέπι απομακρύνθηκαν με ασφάλεια με κάποια από αυτά να βρίσκονται σε σοβαρή κατάσταση λόγω των τραυμάτων τους και της αφυδάτωσης.

22 Δεκεμβρίου: Η κυβέρνηση ανακοινώνει ότι ανακατέλαβε πλήρως το Χαλέπι, για πρώτη φορά σε τέσσερα χρόνια. Ο συριακός στρατός «χτενίζει» την πόλη προκειμένου να εντοπίσει «θύλακες» αντικυβερνητικών δυνάμεων.

Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, στο Χαλέπι βρέθηκαν ομαδικοί τάφοι, με τα πτώματα να φέρουν σημάδια βασανισμού.

Ο αριθμός των θυμάτων του πενταετή πολέμου στη Συρία υπολογίζεται ανάμεσα στις 400.000–470.000 ενώ 6,6 εκατομμύρια Σύριοι υπολογίζεται να έχουν εκτοπισθεί στο εσωτερικό της χώρας και άλλα 4,8 εκατομμύρια πέρασαν τα σύνορα για να αναζητήσουν καταφύγιο ως πρόσφυγες σε άλλες χώρες.

(Με πληροφορίες από το Reuters, BBC, Sky News, The Aleppo Project και το αρχείο του ThePressProject για το Χαλέπι.)

Ημερολόγιο προσφυγικού 

Ιανουάριος

• Η Σουηδία και η Δανία αποφασίζουν να θέσουν ελέγχους στα σύνορά τους, για πρώτη φορά από τη δεκαετία του ’50, προκειμένου να μειώσουν δραστικά την είσοδο των προσφύγων, με τη σουηδική κυβέρνηση να λέει ότι το εθνικό της σύστημα δεν μπορεί να διαχειριστεί πια το μεγάλο αριθμό αιτούντων άσυλο, τον υψηλότερο στην Ευρώπη αναλογικά με τον πληθυσμό της.
• Με βάση τη νέα πολιτική της Τουρκίας, μεγάλος αριθμός από τα 2,5 εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες που βρίσκονται στη χώρα αποκτά το δικαίωμα να βγάλει άδεια εργασίας και να έχει πρόσβαση σε καλύτερους μισθούς.

Φεβρουάριος

• Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, το Κουβέιτ, η Νορβηγία και τα Ηνωμένα Έθνη συνδιοργανώνουν συνέδριο για τη Συρία στο Λονδίνο, όπου συγκεντρώνονται 12 δις δολάρια προκειμένου να διατεθούν για άμεσες αλλά και μακροπρόθεσμες ανάγκες και να μοιραστούν σε 6 δις για το 2016 και τα υπόλοιπα για το διάστημα 2017-2020.

Μάρτιος

• Συμφωνία ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία σχετικά με το προσφυγικό. Η συμφωνία προβλέπει ένα «ένας μένει-ένας φεύγει» σύστημα, βάσει του οποίου οι Σύριοι που φτάνουν στην Ελλάδα θα στέλνονται πίσω στην Τουρκία και ως αντάλλαγμα, τα κράτη της ΕΕ θα δέχονται έναν Σύριο πρόσφυγα που ζει στην Τουρκία. Αυτό το κομμάτι της συμφωνίας εφαρμόστηκε σε ελάχιστο βαθμό, με 1.187 πρόσφυγες να έχουν επιστραφεί στην Τουρκία μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου, συμπεριλαμβανομένων 95 Σύριων. Με τη συμφωνία, παρ’ όλα αυτά, οι βάρκες που φτάνουν στα νησιά μειώθηκαν αφού η Τουρκία αύξησε τον έλεγχο στα σύνορά της. Σε ανταλλαγή, η ΕΕ υποσχέθηκε να βοηθήσει τους πρόσφυγες στην Τουρκία και να επιταχύνει τις διαδικασίες για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ και τη μετακίνηση των πολιτών της χωρίς βίζα. Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, οι τελευταίες δύο υποσχέσεις «πάγωσαν» ενώ η Τουρκία με τη σειρά της, απειλούσε να ακυρώσει τη συμφωνία.
• Εν τω μεταξύ, οι Βαλκανικές χώρες αποφασίζουν να κλείσουν τα σύνορά τους, τη λεγόμενη «βαλκανική οδό», σφραγίζοντας έτσι τη δίοδο προς τη βόρεια Ευρώπη. Περίπου 60.000 πρόσφυγες και μετανάστες βρίσκονται ξαφνικά παγιδευμένοι στην Ελλάδα.

Απρίλιος

• H Διεθνής Αμνηστία κατηγορεί την Τουρκία ότι από τον Ιανουάριο επαναπροωθεί συστηματικά στη Συρία με τη βία πρόσφυγες (περίπου 100 άτομα ημερησίως), χωρίς να έχουν κάνει αίτηση για άσυλο, παραβιάζοντας έτσι το διεθνές δίκαιο και καταστρατηγώντας τα ανθρώπινα δικαιώματα.
• Το πιο πολύνεκρο ναυάγιο του 2016 λαμβάνει χώρα στη Μεσόγειο με πάνω από 500 ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους ανοιχτά της Λιβύης στην προσπάθειά τους να πάνε στην Ευρώπη. Ανάμεσά τους βρίσκονταν Σομαλοί, Αιθίοπες, Αιγύπτιοι και άλλες εθνικότητες. Βάσει έρευνας του Reuters και του BBC, η βάρκα αναποδογύρισε αφού οι διακινητές ανάγκασαν τους επιβαίνοντες να μεταφερθούν σε μεγαλύτερη βάρκα για να τους εγκαταλείψουν τελικά ενόσω αυτοί πνίγονταν. Καμία κατηγορία δεν ασκήθηκε σε κανέναν για τους εν λόγω θανάτους.

Μάιος

• Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, ο αριθμός των αφίξεων στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 90% τον Απρίλιο σε σχέση με το Μάρτιο, θεωρώντας το ως ένδειξη ότι η συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία ανταποκρίνεται στις προσδοκίες.
• Δικαστήριο στη Χίο αποφαίνεται υπέρ αιτήματος Σύριου αιτούντα άσυλο, ο οποίος άσκησε έφεση κατά απόφασης ελληνικού δικαστηρίου να σταλεί πίσω στην Τουρκία. Διεθνείς οργανισμοί επιμένουν ότι τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα δεν εξασφαλίζονται στους αιτούντες άσυλο στην Τουρκία, πολλοί εκ των οποίων κινδυνεύουν να επαναπροωθηθούν αναγκαστικά και παράνομα στη Συρία.

Ιούνιος

• Τρεις μήνες μετά τη συμφωνία μεταξύ ΕΕ-Τουρκίας, η Διεθνής Αμνηστία καταγγέλλει ότι οι πρόσφυγες και οι αιτούντες άσυλο στην Τουρκία δεν απολαμβάνουν την απαιτούμενη διεθνή προστασία και ότι το σύστημα της Τουρκίας δεν μπορεί να ανταποκριθεί στον αυξανόμενο αριθμό προσφύγων.
• Η τουρκική αστυνομία κατηγορείται ότι σκότωσε 11 Σύριους πρόσφυγες ενώ προσπαθούσαν να διασχίσουν τα σύνορα στα βόρεια της πόλης Jisr al-Shugour, που βρίσκεται στα χέρια τζιχαντιστών. Η Τουρκία αρνείται την κατηγορία και υποστηρίζει ότι συνεχίζει να εφαρμόζει την πολιτική των ανοιχτών συνόρων προς τους πρόσφυγες.
• Το Περιφερειακό Ταμείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κρίση στη Συρία (EU Regional Trust Fund in Response to the Syrian Crisis) αποφασίζει να χορηγήσει ένα νέο πακέτο βοήθειας, αξίας 200 εκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επισφαλείς συνθήκες υπό τις οποίες ζουν 1 εκατομμύριο πρόσφυγες που βρίσκονται εκτός κάποιου camp στην Τουρκία, το Λίβανο και την Ιορδανία. Το 83% των χρημάτων, δηλαδή 165 εκατομμύρια ευρώ, πρόκειται να δοθούν στην Τουρκία, τη χώρα με το μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων. Το Ταμείο έχει «κινητοποιήσει» πάνω από 730 εκατομμύρια ευρώ από κράτη-μέλη της ΕΕ, τον προϋπολογισμό της ΕΕ και την Τουρκία σε μόλις ένα χρόνο. Το τρέχον πακέτο αποτελεί ένα βήμα προς την υλοποίηση της δέσμευσης που συμφωνήθηκε στο συνέδριο του Λονδίνο το Φεβρουάριο (βλ. παραπάνω)

Ιούλιος

• Η Κομισιόν προτείνει ένα κοινό πρόγραμμα, στο οποίο τα κράτη-μέλη θα μπορούν να συμμετάσχουν εθελοντικά, προκειμένου να ενθαρρύνει τη μετεγκατάσταση των προσφύγων, με το κίνητρο των 10.000 ευρώ ανά πρόσφυγα που μετεγκαθίσταται. Μέχρι τώρα το πρόγραμμα μετεγκατάστασης προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία προς άλλες χώρες της ΕΕ δε θεωρείται να έχει επιτύχει τους στόχους του.

Αύγουστος

• Σε online δημοσκόπηση στη Γερμανία (YouGov), σχεδόν τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων, δήλωσαν ότι δε συμφωνούν με την πολιτική των ανοιχτών συνόρων της κυβέρνησης της Άνγκελα Μέρκελ. Το ακριβές ερώτημα που τέθηκε ήταν το εξής: «Πώς κρίνεις τη δήλωση της Μέρκελ ‘Μπορούμε να τα καταφέρουμε’, την οποία επανέλαβε αρκετές φορές σε σχέση με τον υψηλό αριθμό προσφύγων και την ανάγκη να τους δεχτούμε στη Γερμανία;»
• Έρευνα της Guardian φέρνει στο φως ότι ο ΟΗΕ έχει συνάψει συμβόλαια αξίας δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων με ανθρώπους που βρίσκονται κοντά στον πρόεδρο της Συρίας, Ασάντ, στο πλαίσιο του προγράμματος βοήθειας προς τη χώρα. Ο ΟΗΕ υποστηρίζει ότι η συνεργασία με τον Ασάντ είναι αναπόφευκτη προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η βοήθεια θα φτάσει στο μεγαλύτερο αριθμό πολιτών.

Σεπτέμβριος

• Πάνω από 70 οργανώσεις που παρέχουν βοήθεια στη Συρία αποφασίζουν να διακόψουν τη συνεργασία τους με τον ΟΗΕ και αποσύρονται από το πρόγραμμα του για το μοίρασμα πληροφοριών, δηλώνοντας ότι ο Ασάντ ασκεί μεγάλη επίδραση στο σχέδιο στήριξης και ανακούφισης. Η απομάκρυνσή τους αποτελεί πλήγμα για τον ΟΗΕ, αφού αυτές οι οργανώσεις δρουν κυρίως στο βόρειο τμήμα της χώρας και σε ανταρτοκρατούμενες περιοχές.

Οκτώβριος

• Διεξάγεται δημοψήφισμα στην Ουγγαρία με ερώτημα: «Θέλετε η Ευρωπαϊκή Ένωση να θεσπίσει την υποχρεωτική μετεγκατάσταση μη Ούγγρων πολιτών στην Ουγγαρία χωρίς την έγκριση του ουγγρικού κοινοβουλίου;» καθώς ο πρωθυπουργός της χώρας, Victor Orban, αντιτίθεται στο πρόγραμμα της ΕΕ για τη μετεγκατάσταση των προσφύγων. Με τη συμμετοχή των ψηφοφόρων να φτάνει μόνο το 44%, το δημοψήφισμα αποτυγχάνει η ελάχιστη συμμετοχή για να κριθεί έγκυρο το αποτέλεσμα είναι 50%. Παρ’ όλα αυτά, από αυτούς που κατέφυγαν στην κάλπη, το 98% απέρριψε την πολιτική μετεγκατάστασης της ΕΕ και κατ’ επέκταση το να δεχτεί η Ουγγαρία ένα συγκεκριμένο ποσοστό προσφύγων.
• Η ΕΕ υπογράφει συμφωνία με την αφγανική κυβέρνηση, βάσει της οποίας τα κράτη-μέλη έχουν το δικαίωμα να απελάσουν έναν απεριόριστο αριθμό Αφγανών, το αίτημα ασύλου των οποίων έχει απορριφθεί στην Ευρώπη και εφόσον αυτοί αρνούνται να επιστρέψουν οικειοθελώς.
• Υπάρχουν 21,3 εκατομμύρια πρόσφυγες στον κόσμο αυτή τη στιγμή. Περισσότεροι από τους μισούς (56%), όμως, ζουν σε μόλις δέκα χώρες (Τουρκία, Λίβανο, Ιορδανία, Ιράν, Κίνα, Πακιστάν, Αιθιοπία, Κένυα, Τσαντ, Ουγκάντα). Η Διεθνής Αμνηστία καταγγέλλει στη σχετική αναφορά της, ότι τα πιο πλούσια κράτη δείχνουν αδυναμία στο να αναλάβουν ένα σημαντικό κομμάτι της τρέχουσας προσφυγικής κρίσης και το βάρος πέφτει άνισα στα πιο φτωχά.
• Ξεκινάει επίσημα η δράση του Οργανισμού Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (European Border and Coast Guard Agency), ενισχύοντας τη Frontex, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ατζέντας για τη Μετανάστευση. Στόχος είναι «η εποπτεία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ ώστε να διαφυλαχθεί η ασφάλεια εντός της ΕΕ» και ανάμεσα στις αρμοδιότητες είναι και η καταγραφή προσωπικών δεδομένων και οι επαναπροωθήσεις.       Με budget €238 εκατ. για το 2016 και €281 το 2017, στόχος είναι να φτάσει τα €322 εκατ. το 2020 και από 417 άτομα προσωπικό το 2016 να φτάσει τα 1.000 μέχρι το 2020.                                                                                                                                                                             Το ζητούμενο που παραμένει στη σκιά, είναι οι κριτικές σχετικά με τη στρατιωτικοποίηση των συνόρων και τα υπέρογκα κέρδη που αποκομίζει η βιομηχανία των όπλων και των εταιριών ασφάλειας.
• Η Γαλλία εκκενώνει και κατεδαφίζει το ανεπίσημο κέντρο όπου ζουν πρόσφυγες στο Calais, γνωστό και ως «Ζούγκλα». Το Calais αποτελούσε σπίτι για 6.000-8.000 ανθρώπους, ανάμεσά τους και 2.000 ασυνόδευτα ανήλικα, που ήλπιζαν να φτάσουν στη Βρετανία. Οι περισσότεροι μεταφέρθηκαν σε κέντρα φιλοξενίας στη Γαλλία ενώ κάποια παιδιά ενώθηκαν με τους συγγενείς τους στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Νοέμβριος

• Πληροφορίες για απρόκλητη επίθεση των μεταναστών και προσφύγων του κέντρου φιλοξενίας της Σούδας της Χίου κάνουν το γύρω του διαδικτύου. Μαρτυρίες, όμως, και στοιχεία από το σημείο δείχνουν ότι προηγήθηκε επίθεση από ακροδεξιούς. Ο δήμαρχος της Χίου ζητά να αδειάσει ο καταυλισμός στη Σούδα της Χίου.
• Έκρηξη φιάλης υγραερίου που σημειώθηκε στο hot spot στη Μόρια στη Λέσβο αφήνει απολογισμό δύο νεκρών. Μία 60χρονη γυναίκα κατέληξε στο νοσοκομείο, ενώ ένα παιδί άφησε την τελευταία του πνοή στην μονάδα εντατικής θεραπείας. Η είδηση κάνει το γύρο των διεθνών ΜΜΕ, ενώ οι πρόσφυγες που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στη Μόρια αντιδρούν βάζοντας φωτιά στο camp.

Δεκέμβριος

• Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία, 173.208 άνθρωποι έφτασαν φέτος στην Ελλάδα μέσω της θαλάσσιας οδού και άλλοι 180.346 στην Ιταλία, αριθμός-ρεκόρ για τη χώρα αφού εκτιμάται ότι η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας άλλαξε τη μεταναστευτική διαδρομή στο χάρτη. Ο συνολικός αριθμός των φετινών αφίξεων στην Ευρώπη μέσω θαλάσσης αποτιμάται στις 360.380 ενώ το 2015 έφτασαν 1.015.078 πρόσφυγες και μετανάστες.                                         Μπορεί, όμως, οι αφίξεις να μειώθηκαν αλλά οι νεκροί και οι αγνοούμενοι στη Μεσόγειο κατέγραψαν νέο αριθμό-ρεκόρ: 3.771 ζωές χάθηκαν μέσα στο 2015 σε αντίθεση με το 2016, όπου 5.022 άνθρωποι άφησαν την τελευταία τους πνοή στη θάλασσα, προσπαθώντας να πατήσουν σε ευρωπαϊκό έδαφος.

(Με πληροφορίες από syrianrefugees.eu, refugees deeply, Al Jazeera)