Παρά το γεγονός πως το 2015 οι δαπάνες της χώρας για για Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D) βρέθηκαν σε ιστορικό υψηλό, με ποσοστό του 0,96% του ΑΕΠ, η Ελλάδα συνεχίζει να βρίσκεται χαμηλά στους σχετικούς δείκτες της Eurostat, συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, τα οποία απεστάλησαν στη Eurostat, η Ελλάδα βρίσκεται στην 20η θέση, με δαπάνες για R&D στην Ελλάδα παρουσιάζουν αυξητική τάση τα τελευταία έτη. Το 2015 ανήλθαν σε 1,64 δισ. ευρώ, από 1,49 δισ. ευρώ το 2014 και 1,39 δισ. ευρώ το 2011.
Ακόμη, ο δείκτης «Έντασης R&D», o οποίος εκφράζει τις δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ, διαμορφώθηκε το 2015 στο 0,96%, από 0,84% το 2014 και 0,67% το 2011.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, η αύξηση αυτή των δαπανών φέρνει πλέον την Ελλάδα στη 16η θέση ως προς τις δαπάνες, ενώ την κατατάσσει στην 20ή θέση σε ό,τι αφορά την «Ένταση Ε&Α».
Τη μεγαλύτερη συνεισφορά στον δείκτη είχε ο τομέας τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στον οποίο πραγματοποιήθηκαν δαπάνες ύψους 643,8 εκατ. ευρώ (0,37% του ΑΕΠ). Στον τομέα των επιχειρήσεων πραγματοποιήθηκαν δαπάνες 561,4 εκατ. ευρώ (0,32% του ΑΕΠ), ενώ στον κρατικό τομέα 465,5 εκατ. ευρώ (0,26%, του ΑΕΠ). Ο τομέας των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων είχε πολύ μικρότερη συνεισφορά (13,2 εκατ. ευρώ ή 0,01% του ΑΕΠ).
Η κρατική χρηματοδότηση κρατάει ψηλά τους δείκτες
Σύμφωνα με τα στοιχεία, η κρατική χρηματοδότηση R&D για το 2015 ανήλθε σε 887,3 εκατ. ευρώ, με μερίδιο 52,7% επί του συνόλου. Η κρατική χρηματοδότηση (με κυριότερες επιμέρους πηγές τον τακτικό προϋπολογισμό και το ΕΣΠΑ) υποστηρίζει τις δραστηριότητες R&D σε όλους τους τομείς εκτέλεσης R&D και αποτελεί την κυριότερη πηγή χρηματοδότησης για τον τομέα της τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και τον κρατικό τομέα.
Κρίσιμη είναι, σύμφωνα με το ΕΚΤ, η συνεισφορά του ΕΣΠΑ, του οποίου η συμβολή στο σύνολο της κρατικής χρηματοδότησης είναι συνεχώς αυξανόμενη, από 124,7 εκατ. ευρώ το 2011, σε 308,1 εκατ. ευρώ το 2014 και 385,8 εκατ. ευρώ το 2015, γεγονός που αντιστάθμισε τη μείωση που επήλθε στον τακτικό προϋπολογισμό, λόγω της δημοσιονομικής προσαρμογής από το 2011. Το 2015 το ΕΣΠΑ αντιστοιχούσε το 43,5% της κρατικής χρηματοδότησης, από 18,2% το 2011.
Δεύτερος, ως πηγή χρηματοδότησης, έρχεται ο επιχειρηματικός τομές, που το 2015 χρηματοδότησε το 2015 με 534,8 εκατ. ευρώ (ποσοστό 31,8%) τις δραστηριότητες R&D στη χώρα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί την τρίτη πηγή χρηματοδότησης, με 169,5 εκατ. ευρώ (ποσοστό 10,1%), γεγονός που καταδεικνύει την υψηλή ανταγωνιστικότητα των ελληνικών φορέων όσον αφορά τη διεκδίκηση ευρωπαϊκών ερευνητικών έργων.
Η σημαντική αύξηση των δαπανών έχει ως αποτέλεσμα την επίσης σημαντική αύξηση στην απασχόληση σε δραστηριότητες R&D. Το 2015, ο αριθμός των Ισοδυνάμων Πλήρους Απασχόλησης (ΙΠΑ), που αποδίδουν «θέσεις» πλήρους απασχόλησης, καθώς ένα ΙΠΑ είναι ισοδύναμο με έναν εργαζόμενο πλήρους απασχόλησης, αυξήθηκε περίπου κατά 17% σε σχέση με το 2014, τόσο για το συνολικό προσωπικό σε R&D, όσο και για τους ερευνητές.
Το συνολικό εγχώριο προσωπικό σε R&D το 2015 ανήλθε σε 50.512,2 ΙΠΑ και οι ερευνητές σε 35.068,7 ΙΠΑ. Η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται στον τομέα της τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Tα προκαταρκτικά στοιχεία των βασικών δεικτών δαπανών και προσωπικού R&D για το 2015 στην Ελλάδα αναμένεται να οριστικοποιηθούν έως τον Ιούνιο 2017. Τα στατιστικά στοιχεία και οι δείκτες για την Έρευνα, Ανάπτυξη και Καινοτομία στην Ελλάδα, τα οποία παράγονται και εκδίδονται από το ΕΚΤ, αποστέλλονται σε τακτική βάση στηn Eurostat και τον ΟΟΣΑ.