από το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων
Με λοξά γράμματα παρατίθενται αποσπάσματα από το άρθρο:
«Σε πολλές χώρες της Ε.Ε., όπως στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Πορτογαλία, στη Ρουμανία, στη Σλοβακία και βέβαια στην Ελλάδα, έργα εξόρυξης χρυσού βρίσκονται στο στάδιο της αδειοδότησης». Έρευνα για κοιτάσματα χρυσού βρίσκεται σε εξέλιξη και σε άλλες χώρες, όπως στη Γαλλία, την Ιταλία, τη Σλοβακία και την Αυστρία.
Όταν μέσα στα «έργα εξόρυξης χρυσού που βρίσκονται στο στάδιο της αδειοδότησης» μπαίνουν και αυτά στην Ελλάδα, δηλαδή τα δύο της Eldorado Gold στο Πέραμα και τις Σάπες, καταλαβαίνουμε αμέσως πόση αξιοπιστία έχει και το υπόλοιπο άρθρο. Διότι αυτά τα έργα, ναι μεν τυπικά «βρίσκονται στο στάδιο της αδειοδότησης» αλλά στην πραγματικότητα είναι κολλημένα εδώ και σχεδόν 20 χρόνια, λόγω της αντίστασης της τοπικής κοινωνίας και των αιρετών της εκπροσώπων.
Ανάλογη είναι η κατάσταση και στις άλλες χώρες που με ευκολία αραδιάζει το άρθρο. Η μεταλλευτική βιομηχανία και ειδικά η βιομηχανία εξόρυξης χρυσού τα έχει βρει σκούρα στην Ευρωπαϊκή ήπειρο, όπου τα κινήματα που αναπτύσσονται ενάντια σε κάθε νέα πρόταση μεταλλείου χρυσού έχουν καταγράψει σημαντικές επιτυχίες. Ας βάλουμε λοιπόν μερικά πράγματα στη θέση τους:
Ηνωμένο Βασίλειο: Γίνονται μικρής κλίμακας έρευνες για χρυσό σε παλιές μεταλλευτικές περιοχές στην Ουαλία ενώ ένα μικρό μεταλλείο χρυσού στη Σκωτία, το Cononish, παιδεύεται να πάρει άδεια εδώ και μερικές δεκαετίες. Αν εγκριθεί θα είναι αποκλειστικά υπόγεια εξόρυξη και απόληψη του χρυσού μόνο με βαρυτομετρικό διαχωρισμό και επίπλευση, χωρίς κυάνιο ή άλλη επεξεργασία. Ψιλοπράγματα δηλαδή.
Στην Πορτογαλία γίνονται κάποιες έρευνες και τίποτα παραπάνω. Μια καναδική εταιρεία που προσπάθησε να ξεκινήσει εξόρυξη στο Αlentejo, το έβαλε τελικά στα πόδια (κυριολεκτικά!).
Η Σλοβακία είναι μία από τις Ευρωπαϊκές χώρες που έχουν απαγορεύσει με νόμο τη χρήση κυανίου στη μεταλλουργία χρυσού (όπως και η Ουγγαρία και η Τσεχία). Η νομοθετική πρωτοβουλία ήρθε ως απάντηση στα σχέδια εξόρυξης χρυσού στις Kremnica και Detva που φυσικά ακυρώθηκαν.
Στη Ρουμανία, μετά από προσπάθειες δεκαπέντε περίπου ετών, η καναδική εταιρεία Gabriel Resources δεν κατάφερε να πάρει περιβαλλοντική έγκριση για το μεταλλείο χρυσού της Rosia Montana (που θα χρησιμοποιούσε κυάνιο) και ανακοίνωσε επισήμως ότι τα παρατάει. Η δική μας Eldorado Gold προσπαθεί να πάρει έγκριση για το Certej.
Και ασφαλώς δε σημαίνει απολύτως τίποτα το ότι γίνεται έρευνα στη μία ή την άλλη χώρα, αφού μόνον όταν υπάρξουν συγκεκριμένες προτάσεις εκμετάλλευσης εμφανίζονται τα διάφορα προβλήματα – περιβαλλοντικά, κοινωνικής αποδοχής κ.λπ – που μπορεί στο τέλος να οδηγήσουν στην ακύρωσή τους.
«Όσον αφορά τα διάφορα μεταλλεία χρυσού στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα τα εντοπίσουμε στη Σουηδία (8 μεταλλεία της Boliden, το Blaiken mine, το Svartliden mine και το Faboliden mine), στη Φινλανδία (Pahtavaara mine, Kittila mine, Orivesi mine), στην Ισπανία (2 μεταλλεία της Rio Narcea), στη Γροιλανδία (μεταλλείο Nalunaq), στην Ιρλανδία (μεταλλείο Omagh) και στην Πορτογαλία με μεγάλα μεταλλευτικά έργα και σημαντικά έργα έρευνας για χρυσό.»
Η Σουηδία και η Φινλανδία έχουν πράγματι αρκετά μεταλλεία, λόγω του εξαιρετικά ευνοϊκού (χαριστικού για την ακρίβεια) νομοθετικού πλαισίου και για ειδικούς λόγους που σχετίζονται με την καθετοποιημένη βιομηχανική παραγωγή στις χώρες αυτές – κάτι που στην Ελλάδα ούτε έχουμε, ούτε έχουμε πιθανότητες να αποκτήσουμε. Αλλά και πάλι μας λέει μπόλικα ψεμματάκια το άρθρο. Αρχικά τα περισσότερα από τα αναφερόμενα είναι μεταλλεία χαλκού ή βασικών μετάλλων που παράγουν χρυσό ως παραπροϊόν. Το Blaiken το εγκατέλειψε η εκμεταλλεύτρια εταιρεία το 2007, αφήνοντας πίσω όξινες απορροές, τον τόπο σε κακά χάλια και το λογαριασμό στους Σουηδούς φορολογούμενους. Μεταλλείο Faboliden δεν υπάρχει, είναι απλά ένα ερευνητικό έργο.
Φωτογραφία: το μεταλλείο Blaiken σήμερα
Ούτε λέξη φυσικά στο άρθρο για τα καθόλου ασήμαντα περιβαλλοντικά προβλήματα, τις μεγάλες διαδηλώσεις που έγιναν ενάντια στα μεταλλεία αλλά και το γενναίο αγώνα των ιθαγενών Σάμι για να προστατεύσουν τη Λαπωνική γη από τις εξορύξεις. Δείτε εδώ και πάμε παρακάτω:
Η Πορτογαλία έχει ένα μεταλλείο χαλκού και ένα βολφραμίου, αλλά δεν έχει κανένα χρυσού. To Nalunaq στη Γροιλανδία έκλεισε το 2013 λόγω πτώχευσης της εταιρείας.
H Ισπανία έχει ένα μεταλλείο χρυσού της εταιρείας Orvana. Τα δύο μεταλλεία της Rio Narcea που αναφέρονται έχουν κλείσει. Μια καναδική εταιρεία προσπάθησε να πάρει άδεια για μεταλλείο χρυσού στο Corcoesto της Γαλικίας, αλλά η πρόταση απορρίφθηκε το 2013 μετά από μεγάλη κινητοποίηση κατοίκων και οργανώσεων.
Στα Βαλκάνια, στη Βουλγαρία λειτουργεί το Chelopech, αδειοδοτήθηκε το Kardzhali και αδειοδοτείται το Krumovgrand. Στη Ρουμανία αναμένεται η αδειοδότηση του μεταλλείου χρυσού της Rosia Montana, ενώ στη Σερβία ανακοινώθηκε η παραχώρηση τριών Δημόσιων Μεταλλείων σε μεγάλη εταιρεία χρυσού για τη συνέχιση των ερευνών. Το ίδιο έγινε πρόσφατα και στο Κόσοβο.
Το Chelopech στη Βουλγαρία είναι ένα μεταλλείο χαλκού/χρυσού για το οποίο έχουμε γράψει πολλές φορές εδώ. Και αυτό γιατί η επεξεργασία των συμπυκνωμάτων που παράγει έχει απαγορευθεί με νόμο στις μεταλλουργίες της Βουλγαρίας, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε αρσενικό. Η εταιρεία αναγκάστηκε να αγοράσει ένα εργοστάσιο στη Ναμίμπια της Αφρικής και να τα στέλνει για επεξεργασία εκεί. Το Kardzhali αδειοδοτήθηκε πράγματι αλλά δεν προχώρησε λόγω αντιδράσεων. Πρόσφατα, καναδική μεταλλευτική εταιρεία αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την προσπάθεια να ξαναξεκινήσει ένα παλιό μεταλλείο χρυσού κοντά στην πόλη Trun, μετά από τοπικό δημοψήφισμα όπου 93% των κατοίκων είπαν «ΟΧΙ».
Ας μην ξεχνάμε και τη σειρά τοπικών δημοψηφισμάτων που έγιναν το 2017 στην ΠΓΔΜ όπου με ποσοστά της τάξης του 99% οι κάτοικοι είπαν «ΟΧΙ» σε προγραμματιζόμενα μεταλλεία χρυσού. Ως αποτέλεσμα, τον Απρίλιο 2018 η κυβέρνηση ανακοίνωσε την ακύρωση του έργου χρυσού Kazandol.
Να σημειωθεί πως η χρήση του κυανίου για την εξαγωγή του χρυσού και την επεξεργασία από το πέτρωμα στα εργοστάσια, είναι η συνηθέστερη και η πλέον κοινή μέθοδος στην Ευρώπη. Μεγάλες εγκαταστάσεις αργυρωρυχείων / χρυσωρυχείων που χρησιμοποιούν τη μέθοδο της κυάνωσης βρίσκονται κοντά ή σχετικά κοντά σε κατοικημένες περιοχές σε όλη την Ευρώπη. Για παράδειγμα το Fäboliden στη Σουηδία, το Pahtavaara στη Φινλανδία, το Omagh στην Ιρλανδία, το Nalunaq στη Γροιλανδία που σταμάτησε το 2014 αλλά συνεχίζει η περιβαλλοντική παρακολούθηση, τα ορυχεία της Βαλκανικής και βέβαια της Τουρκίας.
Το 2010-2011, όταν ζητήθηκε από στελέχη της Ελληνικός Χρυσός να υποδείξουν ένα εργοστάσιο μεταλλουργίας flash smelting που να επεξεργάζεται συμπυκνώματα με υψηλό αρσενικό, αυτοί έδωσαν διάφορα παραδείγματα που στη συνέχεια αποδείχθηκαν όλα ψευδή. Κάτι τέτοιο κάνουν και τώρα. Faboliden είπαμε δεν υπάρχει, Nalunaq δεν υπάρχει, το Omagh στην Ιρλανδία υπάρχει αλλά δε χρησιμοποιεί κυάνιο, στη Βουλγαρία απαγορεύεται το κυάνιο, πουθενά αλλού στη Βαλκανική δε χρησιμοποιείται κυάνιο και η αγαπημένη τους Τουρκία δεν βρίσκεται στην Ευρώπη. Αυτά.