Υπερπλεόνασμα – «μαμούθ» λιτότητας, επικοινωνιακά μέτρα απέναντι στο τεράστιο κόστος ζωής

Mε πανηγυρισμούς για την πορεία της οικονομίας και με αυτοθαυμασμό για τις κυβερνητικές πολιτικές, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε μόνιμα μέτρα ύψους 1,1 δισ. ευρώ από το υπερπλεόνασμα λιτότητας στα κρατικά έσοδα του 2024, που έφτασε στο 4,8% (11,4 δισ ευρώ), σχεδόν διπλάσιο έναντι του στόχου. Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν αφορούν την επιστροφή ενός ενοικίου στους ενοικιαστές, τον Νοέμβριο, ένα επίδομα 250 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες και ανάπηρα άτομα, αλλά και 500 εκατ. για το πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. «Συνεχίζουμε και να είστε βέβαιοι ότι, παρά τις δυσκολίες, τα καλύτερα έρχονται» υποστήριξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Στην εξειδίκευση των μέτρων προχώρησε αργότερα το επιτελείο του Υπουργείου Οικονομικών.
Το πρωί της Τρίτης η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2024 έφτασε στο ιλιγγιώδες 4,8%, σχεδόν διπλάσιο σε σχέση με τους «μεταμνημονιακούς στόχους», που ήταν για φέτος στο 2,5%.
«Γνωρίζω πόσο δύσκολο είναι ειδικά για τα νέα παιδιά να φύγουν από το σπίτι των γονιών τους και να αποκτήσουν τη δική τους στέγη. Γνωρίζω ακόμη πόσο δοκιμάζονται οι συνταξιούχοι μας και άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, ειδικά αυτοί που λαμβάνουν τις πιο χαμηλές συντάξεις. Αλλά και πόσο σημαντικό είναι οι επενδύσεις να μειώνουν διαρκώς την ανεργία, που αποτελεί τελικά και την πιο σκληρή κοινωνική αδικία. Με εμπιστοσύνη στις δυνατότητες του τόπου και στις ικανότητες της κοινωνίας, είχα κάνει την εκτίμηση ότι οι δυσκολίες μπορούν να ξεπεραστούν και να γίνουν ευκαιρίες. Αυτό αποτυπώνουν και οι νέες πρωτοβουλίες μας, αποδεικνύοντας ότι όσο αναβαθμίζεται η οικονομία της πατρίδας τόσο θα αναβαθμίζεται και η οικονομική θέση του πολίτη, και, μάλιστα, στον αντίστοιχο χρόνο» υποστήριξε ο Πρωθυπουργός.
Σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα είναι σταθερά πρώτη σε δαπάνες στέγασης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2024, το ποσοστό του κόστους στέγασης στην Ελλάδα επί του συνολικού διαθέσιμου εισοδήματος ανέρχεται στο 35,2%, όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι στο 19,7%. Η Ελλάδα είναι με διαφορά η πιο ακριβή χώρα στη στέγαση, καθώς το αντίστοιχο ποσοστό της δεύτερης Δανίας είναι στο 25,9%, δηλαδή σχεδόν 10 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα.
Παράλληλα η χώρα είναι μόνιμα πάνω απότον μέσο όρο στην Ε.Ε. στα επίπεδα του πληθωρισμού, με τους καταναλωτές να μειώνουν και τις ποσότητες βασικών αγαθών που αγοράζουν.
Η «στέγη είναι δικαίωμα, όχι πολυτέλεια» ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης.
Τα μέτρα και τα κριτηρια
Α. Επιστροφή Ενοικίου
Το μέτρο θα αφορά τόσο την κύρια κατοικία όσο και τη φοιτητική κατοικία. Το μέγιστο ποσό για την κύρια κατοικία είναι τα 800 ευρώ, συν 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο μέλος, και έως 800 ευρώ για φοιτητική κατοικία.
Τα εισοδηματικά κριτήρια είναι τα εξής:
* Για τον άγαμο, το όριο ετησίως είναι τα 20.000 ευρώ.
* Για τον έγγαμο, 28.000 ευρώ χωρίς παιδιά.
* Για τον έγγαμο με παιδιά, το όριο ανέρχεται σε 28.000 ευρώ και προσαυξάνεται κατά 4.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο.
* Για μονογονεϊκές οικογένειες, το ετήσιο εισοδηματικό όριο ανέρχεται σε 31.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 5.000 ευρώ για το δεύτερο παιδί, συν 5.000 ευρώ για το τρίτο κ.λπ.
Επιλέξιμο θα είναι το 80% των νοικοκυριών. Το συνολικό κόστος ανέρχεται σε 230 εκατ. ευρώ ετησίως. Οι ωφελούμενοι, βάσει των φορολογικών δηλώσεων του 2024 (εισοδήματα 2023), είναι 1.188.000.
Ο υπουργός τόνισε ότι πλέον υπάρχει κίνητρο για τους φορολογούμενους να δηλώσουν το πραγματικό τους ενοίκιο στις δηλώσεις που υποβάλλονται αυτή την περίοδο. Σημείωσε, επίσης, ότι το μέσο ενοίκιο είναι της τάξεως των 255 ευρώ μηνιαίως.
Β. Συνταξιούχοι
Παροχή 250 ευρώ για τους χαμηλοσυνταξιούχους, η οποία θα καταβάλλεται έως τις 30 Νοεμβρίου κάθε έτους, αρχής γενομένης από φέτος.
Δικαιούχοι θα είναι:
* Οι συνταξιούχοι με ετήσιο εισόδημα έως 14.000 ευρώ για άγαμους και έως 26.000 ευρώ για έγγαμους. Τα περιουσιακά στοιχεία δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις 200.000 ευρώ σε ακίνητη περιουσία για άγαμους και τις 300.000 ευρώ για έγγαμους. Το μέτρο αφορά 1.115.000 συνταξιούχους, ποσοστό 62% του συνόλου.
* Υπερήλικες συνταξιούχοι, που ανέρχονται σε 34.357 άτομα.
* Άτομα με αναπηρία, τα οποία αριθμούν 248.823.
Το συνολικό ποσό της παρέμβασης ανέρχεται σε 360 εκατ. ευρώ. Ο συνολικός αριθμός των ωφελούμενων φτάνει τα 1.440.734 άτομα.
Γ. Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων
Αναφερόμενος στην αύξηση κατά 500 εκατ. ευρώ του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, ο υπουργός Κυρ. Πιερρακάκης σημείωσε ότι χάρη σε αυτήν, η χώρα θα διαθέτει το μεγαλύτερο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων που έχει υλοποιηθεί έως σήμερα.
Ολόκληρο το μήνυμα Μητσοτάκη
Καταρχάς, θα ήθελα και πάλι, με αφορμή τις ημέρες του Πάσχα, να σας ευχηθώ Χριστός Ανέστη, χρόνια πολλά, υγεία και χαρές σε εσάς και στις οικογένειές σας.
Τα στοιχεία του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2024, που μόλις ανακοινώθηκαν από την Εurostat και την ΕΛΣΤΑΤ, καταγράφουν μία σημαντική υπεραπόδοση της εθνικής οικονομίας και ένα πλεόνασμα στα δημόσια ταμεία. Κάτι που σημαίνει ότι, με την προσπάθεια όλων, τα πήγαμε πολύ καλύτερα από όσο υπολογίζαμε.
Η δυναμική ανάπτυξη μαζί με την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, αλλά και μια σειρά άλλων διαρθρωτικών μέτρων, έφεραν πρόσθετα έσοδα, πάνω και από τους στόχους που είχαμε θέσει. Κι έτσι, παρά τους αυστηρούς ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες, ένα σοβαρό μέρος τους μπορεί, πλέον, να επιστρέψει στους πολίτες. Είχα πει, άλλωστε, ότι αυτός είναι και o στόχος αυτής της κυβέρνησης: η συλλογική πρόοδος να μετατρέπεται, σταδιακά, και σε ατομική προκοπή.
H τελευταία εξέλιξη δικαιώνει, ασφαλώς, μία πολιτική που συνδυάζει την ανόρθωση της χώρας με την κοινωνική φροντίδα, με θεμέλιο όμως, πάντα, τη δημοσιονομική σταθερότητα. Είναι η ίδια πολιτική που αναγνωρίζουν και όλοι οι διεθνείς οίκοι, αλλά κι εκείνη που κρατά ακλόνητη την εσωτερική μας σταθερότητα μέσα σε έναν ταραγμένο κόσμο. Ενώ, ταυτόχρονα, μπορεί να παράγει και χειροπιαστά αποτελέσματα, διαψεύδοντας τους δημαγωγούς του μηδενισμού και της μιζέριας. Αυτό συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, αυτό επιβεβαιώνεται και τώρα. Τούτη τη φορά, μάλιστα, με πρωτοβουλίες που ενσωματώνουν μία μεγάλη δομική αλλαγή.
Γιατί αυτά που θα ανακοινώσω σήμερα θα ισχύσουν μέσα στο 2025, ακριβώς επειδή οφείλονται στην ετήσια θετική πορεία μας. Θα αποτελέσουν, όμως, ταυτόχρονα και μόνιμα μέτρα, όχι έκτακτες και στοχευμένες παρεμβάσεις όπως παλαιότερα. Διότι η πρόοδος στα δημόσια οικονομικά μεγέθη είναι δομικού χαρακτήρα.
Κι ακόμα, οι πρωτοβουλίες αυτές θα εφαρμόζονται κατά τρόπο ώστε να ενισχύουν ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, κυρίως όμως θα λειτουργούν προσθετικά σε όλα όσα έχουν προηγηθεί: από τις διαδοχικές αναβαθμίσεις της βασικής αμοιβής και τις αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, μέχρι τις βελτιώσεις στις αποδοχές των ενστόλων, των εργαζόμενων στο ΕΣΥ, αλλά και τις συνεχείς μειώσεις φόρων.
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, οι νέοι πόροι από τη θετική επίδοση της οικονομίας θα διατεθούν σε τρεις κατευθύνσεις:
Πρώτον, για να δοθεί απάντηση στο πρόβλημα της στέγης. Ξέρω πόσο δύσκολα τα βγάζουν πέρα οι συμπολίτες μας που είναι στο ενοίκιο και η ανακούφισή τους είναι για εμένα η πρώτη μου προτεραιότητα. Γι’ αυτό αποφασίσαμε κάθε χρόνο, και συγκεκριμένα τον μήνα Νοέμβριο, η πολιτεία να επιστρέφει στους ενοικιαστές ένα πλήρες ενοίκιο, ώστε να ελαφρυνθούν τα έξοδά τους. Ενώ, βέβαια, παράλληλα θα εξελίσσονται και όλα τα σχετικά προγράμματα, δηλαδή το «Σπίτι μου ΙΙ», η κοινωνική κατοικία και οι διαδοχικοί κύκλοι του «Ανακαινίζω».
Το δεύτερο μέτρο απευθύνεται σε περίπου 1,5 εκατομμύριο χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες και άτομα με αναπηρία, κατηγορίες οι οποίες από φέτος θα στηρίζονται, σε μόνιμη βάση, με 250 ευρώ καθαρά, επιπλέον σε κάθε άλλο έσοδό τους. Και αυτό το ποσό θα καταβάλλεται κάθε χρόνο στα τέλη Νοεμβρίου.
Τέλος, η τρίτη κυβερνητική απόφαση αφορά την αύξηση κατά 500 εκατομμύρια ετησίως του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, με στόχο εδώ να επιταχυνθούν τα δημόσια έργα, καθώς και κοινωνικού χαρακτήρα δράσεις σε ολόκληρη την επικράτεια, αλλά και, εν μέσω διεθνούς αστάθειας, να αυξηθούν οι επενδύσεις για να συνεχίσουν να δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας.
Το οικονομικό επιτελείο θα εξειδικεύσει σε λίγο τις νέες αποφάσεις. Αυτό στο οποίο προσωπικά θα επέμενα είναι η επιλογή της πολιτείας να μεταφέρει στους πολίτες τα κέρδη της συνολικής ανάταξης. Γιατί, όπως σας είπα, γνωρίζω πόσο πράγματι επιβαρύνονται εκείνοι που σήμερα νοικιάζουν σπίτι, αναλώνοντας εκεί ένα μεγάλο μέρος του εισοδήματός τους.
Γνωρίζω πόσο δύσκολο είναι ειδικά για τα νέα παιδιά να φύγουν από το σπίτι των γονιών τους και να αποκτήσουν τη δική τους στέγη.
Γνωρίζω ακόμη πόσο δοκιμάζονται οι συνταξιούχοι μας και άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, ειδικά αυτοί που λαμβάνουν τις πιο χαμηλές συντάξεις. Αλλά και πόσο σημαντικό είναι οι επενδύσεις να μειώνουν διαρκώς την ανεργία, που αποτελεί τελικά και την πιο σκληρή κοινωνική αδικία.
Με εμπιστοσύνη στις δυνατότητες του τόπου και στις ικανότητες της κοινωνίας, είχα κάνει την εκτίμηση ότι οι δυσκολίες μπορούν να ξεπεραστούν και να γίνουν ευκαιρίες. Αυτό αποτυπώνουν και οι νέες πρωτοβουλίες μας, αποδεικνύοντας ότι όσο αναβαθμίζεται η οικονομία της πατρίδας τόσο θα αναβαθμίζεται και η οικονομική θέση του πολίτη, και, μάλιστα, στον αντίστοιχο χρόνο.
Γι’ αυτό και θα επαναλάβω ότι οι συγκεκριμένες μόνιμες παρεμβάσεις αφορούν το τρέχον έτος και όχι τον σχεδιασμό του 2026. Αυτός θα ανακοινωθεί κανονικά στην επόμενη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται, βέβαια, για πρωτοβουλίες ύψους 1 δισ., με άμεση αναφορά σε βασικά προβλήματα. Είναι, ωστόσο, και θέλω να το τονίσω αυτό, ζυγισμένες και κοστολογημένες, ώστε να τηρείται η αναγκαία δημοσιονομική ισορροπία και οι σχετικές προβλέψεις των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων. Για να τεκμηριώσουν έτσι ότι η κυβέρνηση νιώθει, φροντίζει και προσπαθεί συνέχεια για μια καλύτερη ζωή, επιδιώκοντας η επιτυχία των αριθμών να γίνεται και ευημερία των πολλών και η συλλογική πρόοδος της Ελλάδας να μεταφράζεται και σε ατομική πρόοδο των Ελλήνων. Μια δέσμευση στην οποία ήμασταν, είμαστε και θα είμαστε πιστοί.
Προτεραιότητές μας παραμένουν το συμφέρον της πατρίδας και η αναγέννηση της κοινωνίας. Όχι με ψεύτικα λόγια και ανέξοδα συνθήματα, αλλά με αληθινές πράξεις και ορατές λύσεις, αντιμετωπίζοντας με ρεαλισμό κάθε πρόσκαιρο εμπόδιο, αλλά και με ευθύνη την κάθε ανεύθυνη προπαγάνδα που ανοίγει κερκόπορτες σε νέες περιπέτειες. Βαδίζοντας, δηλαδή, στον δρόμο που χάραξε η κατεύθυνση «το είπαμε, το κάναμε» και έχοντας τη σιγουριά και την αυτοπεποίθηση που επιβάλλει η εποχή, γιατί έχουμε πολλά ακόμη να διεκδικήσουμε και πολλά ακόμη να κατακτήσουμε.
Συνεχίζουμε λοιπόν και να είστε βέβαιοι ότι, παρά τις δυσκολίες, τα καλύτερα έρχονται.