Στην τελευταία (;) τηλεοπτική εμφάνισή του την Πέμπτη, μία από τις πολλές τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές που κάνει καθημερινά, ο Άδωνις Γεωργιάδης επιτέθηκε στην δημοσιογράφο Ράνια Τζίμα που παρουσιάζει το δελτίο ειδήσεων του Mega, επειδή τόλμησε να του κάνει ερωτήσεις για τις δηλώσεις του στο OPEN το πρωί της Τετάρτης, και κάποιες ακόμα από αυτές που στα άλλα πάνελ που φιλοξενείται, συνήθως δεν βρίσκονται στα sos. Εμφανίστηκε ως αρνητής της ίδιας της πραγματικότητας, τουλάχιστον. Το περιεχόμενο της συνέντευξης θα το βρείτε στο σχετικό άρθρο στο TPP, και τον σχολιασμό παντού γύρω σας στα κοινωνικά δίκτυα.

Αυτό ήταν μόνο το τελευταίο από τα επεισόδια γύρω από την επίμαχη δήλωση του υπουργού Ανάπτυξης μέχρι χθες το βράδυ, την οποία άλλωστε διασκεύασε την επόμενη στη Βουλή και ο Πρωθυπουργός.

«Ναι, πέσαμε έξω στην εκτίμησή μας. Πέσαμε έξω στην εκτίμηση στη Θεσσαλονίκη, όχι στον τουρισμό, στο πόσο γρήγορα αυξήθηκαν τα κρούσματα. Πέσαμε έξω όχι μόνο εμείς, όλοι οι ειδικοί, όλοι οι επιδημιολόγοι. Εκ των υστέρων λέμε ότι προφανώς θα έπρεπε να κάνουμε παρέμβαση νωρίτερα» δήλωσε από το βήμα της Βουλής ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μη διστάζοντας να αδειάσει καταφανώς τους επιστήμονες, με τον βουλευτή Κυρανάκη να ακολουθεί πρόεδρο και αντιπρόεδρο του κόμματος αργότερα την ίδια ημέρα στην ενοχοποίηση των επιστημόνων.

Το γεγονός πως το «πέσαμε έξω, μαζί με τους επιστήμονες» αρχίζει να μοιάζει με την γραμμή επικοινωνίας στην ζοφερή και θανατηφόρα περίοδο στην οποία έχουμε εισέλθει, αλλά και τα προηγούμενα ακραίων δηλώσεων του Αδ. Γεωργιάδη, όπως αυτή προ δέκα ημερών για την «κόκκινη Χρυσή Αυγή», την οποία επίσης έσπευσε να αναμασήσει ο Πρωθυπουργός το βράδυ της ίδιας ημέρας, μαζί με τις ανακοινώσεις για την ίδρυση πανεπιστημιακής αστυνομίας, δημιουργούν μία ανάγκη να αναλύσουμε λίγο παραπάνω το περιεχόμενο των δηλώσεων αυτών του αντιπροέδρου της Νέας Δημοκρατίας, καθώς δεν έχουν αναλυθεί επαρκώς.

Αρχικά, ας θυμηθούμε την επίμαχη δήλωση:

«Πέσαμε τελείως έξω κι εμείς ως προς την σφοδρότητα του δεύτερου κύματος. Το σενάριο που είχαμε πιστέψει, κι εγώ είχα πιστέψει για να είμαι ειλικρινής, ήταν ότι όταν ανοίγαμε τον Ιούνιο λόγω υψηλών θερμοκρασιών οι επόμενοι μήνες μέχρι τον Οκτώβριο θα είναι σχετικά ήρεμοι. Και άρα η κεντρική μας φιλοσοφία, και η συγκέντρωση που βάλαμε στο μυαλό μας, ήταν πώς θα ανοίξουμε τον τουρισμό και την οικονομία, σκεπτόμενοι ότι έχουμε 5 μήνες που μπορούμε να διορθώσουμε την οικονομική ζημία του Μαρτίου και του Απριλίου.

Σε αυτή μας την συγκέντρωση δεν είδαμε ότι ο ιός μεταλλάχθηκε, τόσο γρήγορα δεν το είδαμε, και ότι τελικά εξαπλώθηκε με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα από ότι αναμέναμε.

Αυτό όμως ήταν το πρωτόγνωρο που έκανε τη διαφορά. Πιθανόν αν είχαμε σκεφτεί από την αρχή ότι ο ιός δεν θα έρθει τον Οκτώβριο αλλά θα έρθει τον Ιούνιο και τον Αύγουστο να ηταν όλα τελείως διαφορετικά»

Το εάν εννοούσε ή όχι το άνοιγμα του τουρισμού ο υπουργός μπορεί να το καταλάβει και ο πιο ένθερμος υποστηρικτής του, αλλά και πάλι, δεν πρόκειται εδώ να μας απασχολήσει παραπάνω. Ο αναγνώστης και ο τηλεθεατής μπορεί να κρίνει και να καταλάβει τι ακούει, σε συνδυασμό με τις κυβερνητικές αποφάσεις που έχει δει και βλέπει να λαμβάνονται, αλλά και τα αποτελέσματά τους.

Εκτός όμως από τον τουρισμό, κομβικό ρόλο στην αναφορά του παίζει ένα «γεγονός» στο οποίο αναφέρεται ο υπουργός. Σύμφωνα με τον ίδιο, «δεν είδαμε ότι ο ιός μεταλλάχθηκε, τόσο γρήγορα δεν το είδαμε, και ότι τελικά εξαπλώθηκε με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα από ότι αναμέναμε». Υπήρξε δηλαδή, κατά τον Αδ. Γεωργιάδη, μία μετάλλαξη του κορονοϊού η οποία και είναι αυτή που ευθύνεται για την μεγάλη εξάπλωση στη χώρα μας. Μάλιστα, μία μετάλλαξη που δεν είδαμε να έρχεται.

Η μετάλλαξη του Άδωνι

Σε τι αναφέρεται ο υπουργός; Σε τι αναφέρεται και ο Πρωθυπουργός κατ’ επέκταση, όταν και εκείνος υποστηρίζει αντίστοιχα πως «πέσαμε έξω όχι μόνο εμείς, όλοι οι ειδικοί, όλοι οι επιδημιολόγοι»; Εννοεί και ο Κ. Μητσοτάκης την ίδια μετάλλαξη; Και εάν εννοεί αυτή, ποια είναι τέλος πάντων; Μήπως αυτή για την οποία, δίπλα στον δεύτερο, δήλωνε πριν από λιγότερες από δέκα ημέρες ο «Σωτήρης» τα εξής:

«Όντως και εμείς έκπληκτοι στην επιτροπή Εμπειρογνωμόνων διαπιστώνουμε αυτή τη φοβερή ταχύτητα μετάδοσης του ιού τις τελευταίες ημέρες. Μάλιστα μας προξενεί τόσο απορία που ζητήσαμε από τα ερευνητικά μας εργαστήρια της χώρας που ασχολούνται με τη μελέτη του ιού σε βαθύ επίπεδο, σε μοριακό επίπεδο, να δουν αν έχει αλλάξει κάτι στον ιό.

Ήδη οι επιστήμονες στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ στην Θεσσαλονίκη, αλλά και επιστήμονες της εμβληματικής δράσης, οι καθηγητές Θάνος, Γοργούλης, Σταματόπουλος από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, κάνουν έρευνες για να δουν αν έχει κάτι αλλάξει στον ιό. Κάνουν αυτή τη βαθιά μοριακή ανάλυση του ιού, να δουν, να τεκμηριώσουν αν υπάρχει κάποια αλλαγή.

Δεν έχουμε τεκμηριωμένα τέτοια δεδομένα, ούτε νομίζω μπορεί να χρησιμοποιηθεί (ως αιτιολόγηση) αυτή τη στιγμή, χωρίς ισχυρά επιστημονικά δεδομένα, η αυξημένη μεταδοτικότητα του ιού λόγω κάποιας αλλαγής. Παρόλα αυτά, κάποιες εργασίες από το εξωτερικό δείχνουν μία μετάλλαξη η οποία έχει επικρατήσει από τον Ιούνιο και μετά, η οποία ενδεχομένως σχετίζεται με μεγαλύτερη μεταδοτικότητα σε αρχικά πειράματα.

Δεν το είδαμε το καλοκαίρι, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, νομίζω λόγω του ότι ο κόσμος ήταν έξω. Λόγω του ότι υπάρχει μια επίδραση του κλίματος γύρω στο 20% με 30%, την οποία την έχουμε δει και εμείς εδώ στην πατρίδα. Και νομίζω ότι θα περιμένουμε περισσότερα επιστημονικά δεδομένα πριν στηρίξουμε κάποια τέτοια επιχειρήματα»

Με λίγα λόγια, «έκπληκτοι» οι επιστήμονες από την «φοβερή ταχύτητα μετάδοσης» κατά τον καθηγητή Τσιόδρα, απορούν εάν έχει «αλλάξει κάτι στον ιό», υπάρχουν «κάποιες εργασίες που δείχνουν μια μετάλλαξη που μπορεί να έχει επικρατήσει» που «ενδεχομένως σχετίζεται με μεγαλύτερη μεταδοτικότητα» και σε «αρχικά πειράματα», αλλά σε κάθε περίπτωση, «δεν έχουμε τεκμηριωμένα τέτοια δεδομένα», «δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς ισχυρά επιστημονικά δεδομένα» ένα τέτοιο επιχείρημα για την αυξημένη μεταδοτικότητα», και σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να «περιμένουμε περισσότερα επιστημονικά δεδομένα πριν στηρίξουμε κάποια τέτοια επιχειρήματα». Αυτά τα είπε ο καθηγητής Τσιόδρας μόλις στις 5 Νοεμβρίου, όταν ακόμα ο Πρωθυπουργός δίπλα του κατηγορούσε όσους «επιτίθενται» στην επιστημονική κοινότητα κατά την άσκηση πολιτικής κριτικής.

Επανερχόμαστε στο ερώτημα λοιπόν. Σε ποια μετάλλαξη αναφερόταν ο Αδ. Γεωργιάδης στην κολασμένη δήλωση του πρωινού της Τετάρτης;

Ευτυχώς, ο Αδ. Γεωργιάδης κάνει όπως προαναφέρθηκε πολλές εμφανίσεις μέσα στην ημέρα, και ευτυχέστερα, σε κάποια από αυτές μπορεί και να πετύχει και κάποιον δημοσιογράφο που δοκιμάσει να ελέγξει τα λεγόμενά του, σε αντίθεση με τη θλιβερή, συντριπτική πλειοψηφία των συναδέλφων που συναντά καθημερινά. Έτσι λοιπόν, στο πλαίσιο της διαχείρισης του επικοινωνιακού αντικτύπου της Τετάρτης, το ίδιο βράδυ βρέθηκε καλεσμένος στην εκπομπή του Blue Sky και της Λίνας Κλείτου, με το θέμα της ημέρας να βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας της συνέντευξής του.

Η εκπομπή ξεκίνησε με τον Αδ. Γεωργιάδη να εξηγεί πως δεν εννοούσε πως φταίει ο τουρισμός και πως οι επίμαχες δηλώσεις δεν αφορούν αυτοκριτική, αλλά πως «τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, και εσείς και εγώ, και όλοι, και οι γιατροί αυτό μας έλεγαν, ότι το καλοκαίρι ο ιός πέφτει, διότι οι κορονοϊοί όταν ανεβαίνει η θερμοκρασία αδυνατίζουν. Ε, αυτό δεν συνέβη, διότι ο ιός μεταλλάχθηκε, συντηρήθηκε με τη μάσκα… Αυτό είπα. Είπα ότι ο ιός κινήθηκε γρηγορότερα διότι άλλαξε η βιολογία του, και αυτό δεν το είχαμε προϋπολογίσε. Είπα κάτι συγκλονιστικά καινούριο;» αναρωτήθηκε, με την Λ. Κλείτου να σπεύδει «όχι, δεν λέω εγώ πως είπατε κάτι συγκλονιστικά καινούριο».

Ευτυχώς, κάποιος από το πάνελ τον απόρησε για την μετάλλαξη. Αφού κατηγόρησε «ένα σάιτ» που «εκ λάθους» έβαλε τίτλο πως ο Αδ. Γεωργιάδης είπε πως «ανοίξαμε τον τουρισμό και ξέφυγε ο κορονοϊός», και αφού μας ενημέρωσε πως «στέλνω και στο σάιτ» και αλλάξαν και τον τίτλο, ο δημοσιογράφος Βασίλης Σκουρής τον ρώτησε «μεταλλάχθηκε ο ιός;». Ακολούθησε ένας απολαυστικός διάλογος (όχι ο πιο απολαυστικός του κειμένου). Ο διάλογος που ακολούθησε:

Γεωργιάδης: Δεν ξέρετε ότι ο ιός έχει μεταλλαχθεί; (γελώντας) Δεν ξέρετε ότι ο ιός που έχουμε στην Ευρώπη σήμερα είναι διαφορετικός από τον ιό του Μαρτίου; Κάντε ένα γκουγκλ να το δείτε. Να κάνω ένα γκλουγκλ να σας το δείξω;

Σκουρής: Πότε σας το είπαν αυτό οι επιστήμονες;

Γ: Το μάθαν, τον Οκτώβριο; Μέσα Οκτωβρίου…

Σκ: Τώρα το μάθατε δηλαδή, μάλιστα…

Γ: Ε πότε, δηλαδή, λογικά…

Σκ: Γιατί εμάς δεν μας το είπαν αυτό οι γιατροί, δεν το ακούσαμε πουθενά.

Γ: Θα σας το βρω εγώ τώρα, μην ανησυχείτε.

Σκ: Ναι, ναι, ναι. Για πάμε…

«Μπορούμε να προχωρήσουμε λίγο τη συζήτηση; Γιατί πραγματικά αυτό το θέμα δεν είναι θέμα» παρεμβαίνει στο σημείο αυτό ο έτερος δημοσιογράφος του πάνελ, άλλωτε εκπρόσωπος τύπου του ΤΑΙΠΕΔ, Χρήστος Κώνστας), με τον Αδ. Γεωργιάδη να επανέρχεται μετά από λίγα δευτερόλεπτα.

«Βάζω εδώ, Παρασκευή 30 Οκτωβρίου, μία είδηση, μεταλλάχθηκε ο ιός. Το δείχνω να το βλέπετε» επανέρχεται μετά τη σανίδα σωτηρίας που του πέταξε ο Χρ. Κώνστας. «Και ποιος το λέει αυτό» τον ρωτά ο δημοσιογράφος, με τον ήχο του βίντεο να αποτυπώνει με ένα στόμα και μια φωνή την παρουσιάστρια, τον δημοσιογράφο Κώνστα και μια φωνή από το κοντρόλ να απαντούν «δεν ακούει ο κύριος Γεωργιάδης».

«Ναι, λοιπόν. Μέχρι να αποκαταστήσουμε το θέμα… Εγώ, θέλω να σας πω ότι, τη συζήτηση για τη μετάλλαξη την είχα ακούσει, απλώς δεν έχει γίνει κάποια επίσημη ανακοίνωση έτσι με τυμπανοκρουσίες» σημειώνει αμέσως μετά τη Λίνα Κλείτου, με τον Χρήστο Κώνστα να απαντά «και ο Μαγιορκίνης το έχει πει». «Θέλετε να το δείξω;» ρωτάει ο υπουργός μόλις επανέρχεται η σύνδεση, συμπληρώνοντας «αν κάνετε γκουγκλ θα βρείτε χιλιάδες».

Η πηγή του Άδωνι

Τι είχε πει ο Μαγιορκίνης; Υπάρχει όντως κάποια μετάλλαξη η οποία κρύβεται πίσω από την μεγάλη εξάπλωση που βιώνει η χώρα μετά το άνοιγμα του τουρισμού (ημερολογιακά τουλάχιστον), για την οποία έχει μιλήσει η επιστημονική κοινότητα; Εσείς «δεν ξέρετε ότι ο ιός έχει μεταλλαχθεί»; Πριν δούμε τις απαντήσεις στα παραπάνω, ας ξεχρεώσουμε το ερώτημα της πηγής του Άδωνι Γεωργιάδη, ή το «ποιος το λέει αυτό» που τον ρωτά ο δημοσιογράφος.

Ο υπουργός αναφέρεται σε δημοσίευμα της 30ης Οκτωβρίου και δείχνει στην οθόνη ένα άρθρο με τίτλο «Μεταλλάχθηκε ο ιός». Πράγματι, εκείνη την ημέρα με τον ίδιο τίτλο, ένα τέτοιο άρθρο δημοσιεύτηκε στο zougla.gr. Το δημοσίευμα αναφέρεται σε «παραλλαγή SARS-CoV-2 που έχει εξαπλωθεί ευρέως σε όλη την Ευρώπη τους τελευταίους μήνες», σύμφωνα με «προσχέδιο μελέτης που κυκλοφόρησε αυτή την εβδομάδα».

Το άρθρο αναφέρεται στην μελέτη ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Βασιλείας, το ETH Zurich και την κοινοπραξία SepCOVID, όπως αναφέρει, οι οποίοι «ανέλυσαν και συνέκριναν τις αλληλουχίες του γονιδιώματος του παθογόνου ιού που συλλέχθηκαν από ασθενείς Covid-19 σε όλη την Ευρώπη για να εντοπίσουν την εξέλιξη και την εξάπλωσή του». Κατά τα όσα μεταφέρει το άρθρο για την μελέτη αυτή, επιστήμονες εντόπισαν μία νέα παραλλαγή του ιού η οποία πλέον αντιπροσωπεύει μεγάλο ποσοστό των ακολουθιών κρουσμάτων στην Ισπανία, η οποία φέρεται να μεταφέρθηκε μέσω τουριστών που επισκέφτηκαν τη χώρα πίσω στις πατρίδες τους. Πρόκειται, πάντα κατά το δημοσίευμα, για μία παραλλαγή του κορονοϊού που φέρεται να έχει εντοπιστεί σε δώδεκα ευρωπαϊκές χώρες, και το δημοσίευμα μεταφέρει τα λεγόμενα τεσσάρων καθηγητών που συμμετείχαν στη μελέτη, τόσο για την μεταδοτικότητα του ιού, όσο και για το μείζον ζήτημα του ανοίγματος του τουρισμού το καλοκαίρι.

Για την μετάδοση της «νέας παραλλαγής» του κορονοϊού λοιπόν, γράφουν, πάντα σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα:

  • Η επικεφαλής συντάκτρια της μελέτης, δρ Έμα Χόντκροφτ, το Πανεπιστημίου της Βασιλείας: «Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι προς το παρόν δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η εξάπλωση της νέας παραλλαγής οφείλεται σε μια μετάλλαξη που αυξάνει τη μεταδοτικότητα ή επηρεάζει την κλινική έκβαση».
  • Ο καθηγητής Ινιάκι Κόμας, συνυπογράφων τη μελέτη και επικεφαλής της κοινοπραξίας SeqCOVID-Spain: «Βλέπουμε ένα παρόμοιο μοτίβο με αυτή την παραλλαγή στην Ισπανία όπως και την περασμένη άνοιξη. Μία παραλλαγή, με τη βοήθεια ενός μηχανισμού “σούπερ διάδοσης” του ιού, μπορεί γρήγορα να επικρατήσει σε ολόκληρη τη χώρα».
  • Η καθηγήτρια Τάνια Στάντλερ του ETH Zurich, μία από τις κύριες ερευνήτριες της μελέτης: «Μπορούμε να δούμε ότι ο ιός έχει εισαχθεί πολλές φορές σε πολλές χώρες και πολλές από αυτές τις εισαγωγές έχουν εξαπλωθεί στον πληθυσμό»
  • Ο καθηγητής Ρίτσαρντ Νέχερ του Πανεπιστημίου της Βασιλείας, από τους βασικούς ερευνητές της μελέτης και αυτός: «Δεν είναι η μόνη παραλλαγή που κυκλοφορεί τις τελευταίες εβδομάδες και μήνες. Πράγματι, σε ορισμένες χώρες με σημαντικές αυξήσεις στις περιπτώσεις Covid-19, όπως το Βέλγιο και η Γαλλία, επικρατούν άλλες παραλλαγές»

Για το δε άνοιγμα των συνόρων, αρχικά στο άρθρο σημειώνεται πως «οι ερευνητές πιστεύουν ότι η επέκταση της παραλλαγής διευκολύνθηκε από τη χαλάρωση των ταξιδιωτικών περιορισμών και των μέτρων κοινωνικής απόστασης που υιοθετήθηκαν το καλοκαίρι». Καταληκτικά, η επικεφαλής της μελέτης αρκείται στη διατύπωση «Το μακροπρόθεσμο κλείσιμο των συνόρων και οι σοβαροί ταξιδιωτικοί περιορισμοί δεν είναι εφικτά ή επιθυμητά μέτρα. Όμως από την εξάπλωση του 20A.EU1 καθίσταται σαφές ότι και τα ισχύοντα μέτρα ελέγχου δεν ήταν επαρκή για να σταματήσουν την περαιτέρω μετάδοση των εισαγόμενων παραλλαγών αυτό καλοκαίρι. Όταν οι χώρες έχουν εργαστεί σκληρά για να μειώσουν τα κρούσματα SARS-CoV-2 σε χαμηλά ποσοστά, ο καθορισμός καλύτερων τρόπων για το άνοιγμα των κοινωνιών χωρίς να υπάρχει κίνδυνος για την αύξηση των περιπτώσεων επιμόλυνσης είναι ιδιαίτερα κρίσιμος».

Αυτή είναι λοιπόν η πηγή του Άδωνι Γεωργιάδη, σύμφωνα με τον ίδιο, για τις αιτιάσεις της «μετάλλαξης» του ιού που ευθύνεται για την δραματική εξάπλωση που ζούμε στη χώρα μας, αιτία για το γεγονός πως «εξαπλώθηκε με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα από ότι αναμέναμε». Ένα άρθρο για μία μελέτη που αφορά τον ισπανικό πληθυσμό, της οποίας η επικεφαλής δηλώνει ευθαρσώς πως «δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η εξάπλωση της νέας παραλλαγής οφείλεται σε μια μετάλλαξη που αυξάνει τη μεταδοτικότητα», και που υπογραμμίζεται πως η όποια παραλλαγή για την οποία μιλάμε οφείλεται στο ίδιο το άνοιγμα των συνόρων.

Όμως η ιστορία δεν τελειώνει εδώ.

Η πηγή της ζούγκλας του Άδωνι

Μετά από μικρή έρευνα, διαπιστώνουμε πως το άρθρο στο οποίο αναφέρεται ο υπουργός αποτελεί «αναπαραγωγή» σχετικού άρθρου των Financial Times, με τίτλο «Οι επιστήμονες προειδοποιούν για νέα παραλλαγή κορονοϊου που εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη», και υπότιτλο «Η γενετική μετάλλαξη που προήλθε από την Ισπανία μεταδόθηκε από επιστρέφοντας παραθεριστές, σύμφωνα με ερευνητές». Το άρθρο δεν αποτελεί ακριβώς αναδημοσίευση, αφού άλλωστε δεν αναφέρεται πουθενά στο ελληνικό η πηγή, αλλά αναμετάδοση μερών αυτού, με άλλα να μένουν εκτός. Μερικά εξ αυτών σημαντικά, όπως αυτό που ξεκαθαρίζει πως τα λεγόμενα των επιστημόνων και τα «ευρήματα» που μεταφέρουν οι FT αποτελούν μέρη μιας μελέτης που δεν έχει καν δημοσιευτεί σε επιστημονικό περιοδικό και δεν έχει κριθεί από συναδέλφους των ερευνητών που πραγματοποίησαν την έρευνα.

Επίσης, στο ίδιο δημοσίευμα των FT φιλοξενούνται τα σχόλια του γενετικού επιδημιολόγου του Γέηλ, Τζόζεφ Φοβέρ, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα, και το ελληνικό δημοσίευμα τον άφησε εντελώς εκτός της «είδησης». Ο καθηγητής αναφέρει κατά το πρωτότυπο: «Χρειαζόμαστε περισσότερες μελέτες όπως αυτή για να βρούμε μεταλλάξεις που έχουν αυξηθεί σε υψηλή συχνότητα στον πληθυσμό και στη συνέχεια να τις αναστρέψουμε για να δούμε εάν κάνουν τον ιό πιο μεταδοτικό».

Για να μην είμαστε άδικοι όμως, η ίδια «είδηση» έπαιξε και σε άλλα ηλεκτρονικά μέσα, πάντα με παραλλαγές. Κρατώντας όμως κατά βάση το πνεύμα του άρθρου των FT, που δεν ανακοινώνουν απλώς πως «ο ιός μεταλλάχθηκε» λες και έχουμε έναν άλλο, μεταλλαγμένο κορονοϊό να αντιμετωπίσουμε σήμερα. Μάλιστα, κάποια δημοσιεύματα αντιμετώπισαν την είδηση ως μια ακόμα πληροφορία για την πορεία των ερευνών της επιστημονικής κοινότητας, αναφέροντας απλώς πως εντοπίστηκε κάποια παραλλαγή του Covid – 19. Μόνο ο Άδωνις Γεωργιάδης το έκανε σημαία, και μάλιστα επιχειρώντας να παγιώσει την αξιοπιστία στον δημόσιο διάλογο. Και δυστυχώς, όχι μόνος του.

Ο έγκριτος συνήγορος

Αν η επιλογή των πηγών ενημέρωσης ολόκληρου υπουργού Ανάπτυξης προβληματίζουν και προκαλούν ειρωνικά σχόλια, τότε η υπεράσπιση που έλαβε από έναν από τους θεωρούμενους πιο αξιόπιστους δημοσιογράφους για το ευρύ κοινό θα πρέπει να προβληματίσει έντονα. Το πρωί της επόμενης ημέρας, παρότι ακόμα και ο όμιλος Μαρινάκη επιτίθεται στον Άδ. Γεωργιάδη για τις αναφορές του, ο αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας απήλαυσε τη χείρα βοηθείας του Νίκου Χατζηνικολάου από το βήμα της ραδιοφωνικής του εκπομπής στο Real FM, με τον υπουργό να σπεύδει να ανεβάσει το σχετικό ηχητικό στο κανάλι του στο youtube, και να κάνει και τις σχετικές αναρτήσεις «δικαίωσης». Ιδού το… ξέσπασμα του δημοσιογράφου – εκδότη – παρουσιαστή κεντρικού δελτίου ειδήσεων, κατά επιστημόνων και δημοσιογράφων (κάπως μεγάλη, αλλά εξίσου απολαυστική):

«Μέσα σε αυτό το σκηνικό, μου κάνει εντύπωση ο τρόπος με τον οποίο σκέφτεται πολλές φορές ένα κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Και σε αυτό το κομμάτι θα περιλάβω, σε σημαντικό βαθμό, και τους δημοσιογράφους. Ένα κομμάτι αρκετό, αρκετά σημαντικό αριθμό των δημοσιογράφων. Βγήκε χθες ο Άδωνις Γεωργιάδης και είπε το αυτονόητο. Είπε δηλαδή ότι και στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δεν αντιληφθήκαμε εγκαίρως τη δύναμη με την οποία ερχόταν το δεύτερο κύμα του κορονοιού. Και αυτό βέβαια αφορά τον επιστημονικό κόσμο, και στη συνέχεια τον πολιτικό.

Είπε το απλό πράγμα, το αυτονόητο. Ότι σε ολόκληρο τον πλανήτη, ιδίως στην Ευρώπη, γιατί η Ευρώπη είναι στη χειρότερη θέση αυτή τη στιγμή ανά τον κόσμο, δεν αντιληφθήκαμε εγκαίρως αυτή τη μετάλλαξη του κορονοιου, ισπανική την χαρακτηρίζουν οι επιστήμονες πλέον, όπου η μετάδοση του γίνεται πιο επιθετικά και πιο γρήγορα. Με συνέπεια το δεύτερο κύμα του ιού να είναι πολύ ισχυρότερο, πολύ πιο δυνατό, πολύ πιο επιθετικό από το πρώτο.

Είπε το αυτονόητο. Χρειαζόταν να το πει κάποιος αυτό για να το καταλάβουμε; Ότι δεν προέβλεψε καμία ευρωπαϊκή κυβέρνηση, και βέβαια ούτε η ελληνική, πόσο ισχυρό θα ήταν το δεύτερο κύμα του ιού; Όλοι είχαν την αίσθηση ότι θα είναι ανάλογα με το πρώτο. Και για αυτό κινήθηκαν με τον τρόπο που κινήθηκαν, και τώρα βρισκόμαστε σε ολόκληρη την Ευρώπη μπροστά σε διαδοχικά lockdown. Και μπροστά στην ανάγκη να παίρνουμε ολοένα και πιο αυστηρά μέτρα, πράγμα που σημαίνει ότι κατ’ ουσίαν σε αυτή τη φάση, και μέχρι αυτή τη στιγμή, έχουμε ηττηθεί από τον κορονοϊό. Όταν αναγκάζεσαι να κλείσεις όλες τις ε… ή εν πάση περιπτώσει έναν μεγάλο αριθμό από τις λειτουργίες της οικονομίας και της κοινωνίας, αυτό σημαίνει ότι έχεις ηττηθεί σε αυτή τη φάση, και προσπαθείς να ανασυνταχθείς, και κλείνοντας τις δραστηριότητές σου να αντιμετωπίσεις το κακό. Την επέλαση του κακού.

Εμείς λοιπόν από το πρωί οργανώνουμε τηλεοπτικά παράθυρα, συζητήσεις, διαξιφισμούς, διαψεύδει ο ένας τον άλλον… Για να μην παραδεχτούμε το αυτονόητο. Ότι είμαστε σε πολύ μεγάλη δυσκολία, ότι δεν προβλέψαμε σωστά την έκταση και την ένταση του δευτέρου κύματος. Γιατί αν τα είχαμε προβλέψει θα είχαμε άλλες πρόνοιες λάβει, άλλα μέτρα θα είχαν αναληφθεί το προηγούμενο διάστημα, δηλαδή στο κενό που υπήρξε, στην περίοδο ηρεμίας που υπήρξε ανάμεσα στο πρώτο και το δεύτερο κύμα.

Άκουσα το συγκεκριμένο απόσπασμα των δηλώσεων που έκανε στο open, εκεί στον στον Άκη Παυλόπουλο, στην πρωινή εκπομπή του Άκη Παυλόπουλου Άδωνις Γεωργιάδης. Δεν είπε για τον τουρισμό, παρότι είναι βέβαιο ότι και με τον τουρισμό, αν είχαμε κατά νού ότι έρχεται ένα δεύτερο πολύ ισχυρότερο κύμα ιού από το πρώτο, και με τον τουρισμό διαφορετικά πιστεύω θα είχαμε κινηθεί.

Δεν προειδοποίησε η πλειονότητα των επιστημόνων εγκαίρως την Ελληνική Κυβέρνηση. Δυστυχώς δεν το έκανε ούτε στην υπόλοιπη Ευρώπη ώστε να υπάρχει ένα παράδειγμα για να ακολουθήσουμε, με αποτέλεσμα να αναμένουμε ένα δεύτερο κύμα ανάλογο του πρώτου. Και τα μέτρα που ελήφθησαν στο μεταξύ να μην είναι αποτελεσματικά. Αυτή είναι η αλήθεια αυτό παραδέχτηκε και ο Άδωνις Γεωργιάδης, και δεν είπε καμία σοφία. Το αυτονόητο είπε αυτό που καταλαβαίνουμε όλοι. Αλλιώς θα είχαν οργανωθεί όλα αν οι επιστήμονες είχαν προειδοποιήσει ότι μπορεί να υπάρξει μια πιο επιθετική μετεξέλιξη του ιού. Αλλιώς θα είχε οργανωθεί και το άνοιγμα του τουρισμού, αλλιώς θα είχε οργανωθεί και το άνοιγμα των σχολείων. Όλα θα είχαν οργανωθεί αλλιώς. Αλλά να το συζητήσουμε αυτό αφού επιζήσουμε;»

Για την οικονομία του άρθρου θα πρέπει να αφήσουμε ασχολίαστες τις αναφορές στο δεύτερο κύμα που στην αρχή είναι «πολύ ισχυρότερο, πολύ πιο δυνατό, πολύ πιο επιθετικό από το πρώτο», στη συνέχεια «όλοι είχαν την αίσθηση πως θα είναι ανάλογα με το πρώτο», ενώ στο τέλος κατηγορεί τους επιστήμονες που δεν προειδοποίησαν και την υπόλοιπη Ευρώπου που δεν μας έδωσε παράδειγμα να ακολουθήσουμε, με αποτέλεσμα «να αναμένουμε ένα δεύτερο κύμα ανάλογο του πρώτου». Επίσης, να αφήσουμε ασχολίαστο και το ίδιο το γεγονός πως «εξηγώντας» τα λεγόμενα του Αδ. Γεωργιάδη, φροντίζει να στολίσει κανονικά και εντονότερα την επιστημονική κοινότητα, την οποία κατά τα άλλα κατηγορεί η αντιπολίτευση και τα «τάρταρα του διαδικτύου». Και ακόμα, ότι άκουσε το απόσπασμα του υπουργού στο Open και πως πράγματι «δεν είπε για τον τουρισμό». Είπαμε, και αυτάκια έχουμε, και να ματάκια έχουμε.

Ποιος λέει τελικά πως μεταλλάχθηκε ο ιός;

Ο Νίκος Χατζηνικολάου όμως αναφέρεται και αυτός σε μετάλλαξη, η οποία μάλιστα καταλήγει σε «πιο επιθετική μετεξέλιξη» του ιού, μάλλον εν τη ρήμη του λόγου του. Ο δημοσιογράφος δεν αναφέρθηκε σε πηγή, αλλά και πάλι με μια μικρή έρευνα, προκύπτει πως η δική του ενδέχεται να διαφοροποιείται λίγο από του υπουργού. Δημοσίευμα της εφημερίδας του την περασμένη εβδομάδα, με τίτλο «”Χτύπησε” και την Ελλάδα η ισπανική μετάλλαξη», με ένα πολύ μικρό κείμενο και λίγες λεπτομέρειες, αναφέρεται στα αποτελέσματα μελέτης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για ένα «μεταλλαγμένο στέλεχος του κορονοϊού, µε υψηλότερη μεταδοτικότητα, σαρώνει την Ευρώπη και έχει εξαπλωθεί και στη χώρα µας». Πρόκειται για ρεπορτάζ για την ομάδα του καθηγητή Δημοσθένη Σαριγιάννη, η οποία αναφέρεται «20A.EU1» που αναφέρεται και η μελέτη των Financial Times. Μεταξύ άλλων, αναφέρεται πως το «υπολογιστικό μοντέλο που έχει αναπτύξει το εργαστήριο Περιβαλλοντικής Μηχανικής δείχνει ότι τις τελευταίες εβδομάδες καταγράφηκε αύξηση κατά 10% της μεταδοτικότητας του SARS-CoV-2, γεγονός που συνηγορεί στην παρουσία του νέου στελέχους του ιού στην Ελλάδα». Δυστυχώς όμως, το κείμενο της εφημερίδας περιλαμβάνει ελάχιστες λεπτομέρειες, ενώ η περιγραφή της μελέτης θυμίζει κατά πολύ το κείμενο του διεθνούς φήμης οικονομικού εντύπου.

Αξίζει να σημειωθεί πως για μία μετάλλαξη για την οποία πράγματι μιλούν με απόλυτο τρόπο διεθνή και εγχώρια έντυπα και επιστήμονες είναι αυτή που φέρεται να υπέστη ο κορονοϊός και έχει εντοπιστεί από την επιστημονική κοινότητα ήδη από τον περασμένο Φεβρουάριο, πριν το ξέσπασμα της πανδημίας στη χώρα μας, και είναι αυτή που βρίσκεται πίσω από τις δεκάδες χιλιάδες νεκρών της Ιταλίας και της Ισπανίας. Μία μετάλλαξη την οποία έχει ήδη υποστεί ο ιός ερχόμενος σε Ευρώπη και Αμερική, πριν το πρώτο κύμα. Πριν και από την ελληνική πρώτη καραντίνα. Προφανώς δεν είναι αυτή η μετάλλαξη στην οποία αναφέρεται ο υπουργός, εκτός εάν κυβέρνηση και Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων ενημερώνονται από ιστοσελίδες της λίστας Πέτσα που ανανεώνονται κάθε τόσο ετεροχρονισμένα για να μένουν ζωντανές στο κυνήγι της κρατικής χρηματοδότησης.

Μια ακόμα μετάλλαξη εξετάζει άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, που θέλει τον ιό να καταφέρνει να διαφεύγει της εξουδετερωτικής δράσης του ανοσοποιητικού συστήματος και των αντισωμάτων του. Σε μία ακόμα σύντομη αναζήτηση, επίσημη ανακοίνωση για μία μετάλλαξη του κορονοϊού που τον έκανε πιο μεταδοτικό, και να υποστηρίζει το αφήγημα πως «ο ιός μεταλλάχθηκε και δεν τον προλάβαμε» το οποίο διοχέτευσε στη δημόσια σφαίρα ο Αδ. Γεωργιάδης, δύσκολα θα βρει κανείς.

Κάτι που πράγματι έχει πει ο Γκ. Μαγιορκίνης για τις μεταλλάξεις, είναι πως «Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν είναι πρωτοφανές όταν ένας ιός περνάει από τον άνθρωπο σε ένα ζώο ή ακόμα και σε μια κυτταρική καλλιέργεια σε αυτή τη φάση παίρνει κάποιες μεταλλάξεις τις οποίες τις λέμε adaptation, δηλαδή είναι μεταλλάξεις μεταβολής και προσαρμογής στις καινούργιες συνθήκες. Κατά πόσο αυτές οι μεταλλάξεις έχουν σημασία, δεν το έχουμε δει εκτεταμένα καθόλου σε άλλους ιούς». Την παραπάνω δήλωση την έκανε πρόσφατα, με αφορμή ερώτημα για άλλο μεταλλαγμένο στέλεχος του ιού που έχει παρατηρηθεί σε άλλες χώρες.

Μιλώντας γενικότερα, ακόμα και ο αντιθεσμικός εκλεκτός του Κυριάκου Μητσοτάκη, εκπρόσωπος και σύμβουλος της Ελλάδας σε διεθνείς οργανισμούς, καθηγητής Ηλίας Μόσιαλος, σε χθεσινό -μόλις- κείμενό του, ψέγει όσους «αναλυτές θεωρούν ότι έγινε μετάλλαξη πρόσφατα και σχολιάζουν πως ο περιορισμένος έλεγχος της πανδημίας οφείλεται και σε αυτή τη μετάλλαξη».

«Έχουμε όλοι ακούσει για την πολυσυζητημένη μετάλλαξη (D614G) του κορονοϊού η οποία προέκυψε τον Φεβρουάριο του 2020. Αυτή η μετάλλαξη στην πρωτεΐνη ακίδα φαίνεται να κάνει τον ιό να μεταδίδεται πιο εύκολα από άτομο σε άτομο, αλλά δεν υπάρχει απόδειξη πως επηρέασε τη σοβαρότητα της νόσου. Λόγω αυτής της βελτιωμένης δυνατότητας μετάδοσης, αυτή η παραλλαγή έγινε η κυρίαρχη μορφή του ιού μέχρι τον Μάρτιο του 2020 και συνεχίζει να είναι η κύρια μορφή του ιού που παρατηρείται στις περισσότερες λοιμώξεις. Δεν είναι επομένως μετάλλαξη που παρουσιάστηκε ή ταυτοποιήθηκε το καλοκαίρι» ξεκαθαρίζει με απόλυτο τρόπο, ενώ επισημαίνει ακόμα ένα αποκαλυπτικό στοιχείο για τις αβλεψίες της κυβέρνησης (αλλά και ξένων) κατά την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Ο καθηγητής αναφέρει πως σε αντίθεση με τον SARS-CoV-1, ο SARS-CoV-2 που έχει χτυπήσει την Ευρώπη και τη Δύση από τον περασμένο Μάρτιο εξαπλώνεται ασυμπτωματικά και προσυμπτωματικά, κάνοντας πιο δύσκολο τον έλεγχο της πανδημίας. Αυτό που τονίζει πως χρειάζεται, είναι αυτό που από το ξέσπασμα της πανδημίας στον κόσμο καλούσε όλες τις κυβερνήσεις και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. «Τεστ, τεστ, τεστ» όπως έχει επανειλημμένως καλέσει, για καλή καταγραφή και παρακολούθηση της μεταδοτικότητας.

Αλλά φαίνεται πως ούτε αυτοί έχουν κάνει ένα γκουγκλ να δουν ότι ο ιός έχει μεταλλαχθεί, και πως ευθύνεται αυτός και οι επιστήμονες που δεν τον είδαν να έρχεται στο δεύτερο κύμα, και  σίγουρα όχι η κυβέρνηση που άνοιξε την οικονομία σαν να μην υπάρχει πανδημία…

ΥΓ. Στα μισά του κειμένου υποσχέθηκα έναν πιο απολαυστικό διάλογο για τη μετάλλαξη του Άδ. Γεωργιάδη. Καλή απόλαυση λοιπόν (από το 2.40 μέχρι όσο αντέξετε):