του Θάνου Καμήλαλη

Στις αρχές του 2019, ξεκίνησε το Ειδικό Πρόγραμμα Απασχόλησης του ΟΑΕΔ για 5.500 ανέργους πτυχιούχους, ηλικίας 22-29 ετών. Νέοι και νέες κλήθηκαν να καλύψουν για 12 μήνες, κρίσιμα κενά στον δημόσιο τομέα, ο οποίος, μετά από μία δεκαετία μνημονιακών πολιτικών και ρυθμίσεις όπως οι 5 απολύσεις – 1 πρόσληψη, βρίσκεται στα όρια κατάρρευσης. Bέβαια, αντί για τις 5.500 θέσεις, καλυφθηκαν τελικά οι 3.650.

«Αυτό έγινε, γιατί στην αρχή του προγράμματος, δηλαδή όταν κάναμε τις δηλώσεις, είχαμε τρεις επιλογές. Και αν στις τρεις επιλογές, τις οποίες εσύ έκανες, καλύπτονταν οι θέσεις από άλλους ανθρώπους, π.χ. από δικαιούχους μοριοδότησης, δεν σε τοποθετούσαν σε κάποιο φορέα που είχε έλλειμμα. Απλά σε άφηναν έξω από το πρόγραμμα. Άρα αυτομάτως αυτό σήμαινε, ότι αν δεν είχες κάνει κάπως μία στοχευμένη επιλογή, έχοντας στο μυαλό σου και φορείς στους οποίους μπορεί να μη δήλωνε πολύς κόσμος, άρα θα μπεις σίγουρα, τελικά έμενες απέξω» εξηγεί στο TPP η Βίκυ Χαρχαρίδη, μέλος του Συντονιστικού των Εργαζομένων και προσθέτει:

«Κάποιος θα μπορούσε να πει, ότι ακόμα κι αυτό θα μπορούσε να είναι και στοχευμένο, ώστε να μείνει ένα απόθεμα χρηματικό. προς αξιοποίηση για άλλα πράγματα. Αυτή τη στιγμή όμως, είναι γεγονός, ότι υπάρχει ένα πολύ μεγάλο ποσό, το οποίο ναι μεν έχει δοθεί μέσω κοινωνικού προγράμματος, ώστε να διανεμηθεί σε εμάς, αλλά δεν έχει αξιοποιηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.»

Χρήματα υπάρχουν, βούληση όχι

Από την άλλη πλευρά ωστόσο, το γεγονός ότι δεν καλύφθηκαν όλες οι θέσεις εργασίας το 2019 σημαίνει ότι υπάρχουν τα χρήματα, ώστε το ίδιο πρόγραμμα να συνεχιστεί και φέτος, με ανανέωση όλων των συμβάσεων. «Έχουν δεσμευθεί 50 εκατομμύρια ευρώ από τα 90 εκατομμύρια ευρώ που είχαν αρχικά διατεθεί μέσω ΕΣΠΑ. Όποτε υπολείπονται άλλα 40 εκατομμύρια ευρώ τα οποία καθιστούν εφικτή την συνέχιση του προγράμματος χωρίς να υφίσταται πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση για την συνέχιση του. Aντίστοιχη παράταση έχει ήδη δοθεί από τη σημερινή Διοίκηση και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων στο ειδικό πρόγραμμα απασχόλησης 4.000 μακροχρόνια ανέργων στον Δημόσιο Τομέα της Υγείας» σημείωσαν σε ερώτησή τους τον Νοέμβριο στη Βουλή βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.

Τα προγράμματα του ΟΑΕΔ μπορεί να αναφέρουν συχνά «απασχολούμενους», ή ακόμα και «ωφελούμενος» σε άλλες περιπτώσεις, ωστόσο, οι 3.650 πτυχιούχοι καλούνται να καλύψουν βασικές ανάγκες του κρατικού μηχανισμού, σε αντικείμενα που βρίσκονται πάνω στις σπουδές τους «Εργαζόμαστε σε υπηρεσίες υγείας [Κέντρο Αιμοδοσίας, Κέντρα Υγείας και Πρόνοιας κ.α.], ασφάλισης [ΕΟΠΠΥ, ΕΦΚΑ, κ.α.], σε πολλά Υπουργεία [Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πολιτισμού, Ανάπτυξης, Τουρισμού κ.α.], αλλά και σε οργανισμούς όπως ο ΟΑΕΔ», τονίζουν ξανά και ξανά οι εργαζόμενοι, που πραγματοποιούν συνεχείς κινητοποιήσεις τους τελευταίους δύο μήνες. «Συνολικά καλύπτονται θέσεις σε 220 υπηρεσίες του κράτους, πανελλαδικά, καλύπτοντας οργανικά κενά, πάγιες ανάγκες, βοηθώντας το Δημόσιο να εξυπηρετεί με αξιοπρέπεια τους πολίτες», σημειώνει ο Βασίλης Σοπικιώτης, εργαζόμενος και μέλος του Συντονιστικού, στο ραδιόφωνο του TPP.

Η «πολιτική βούληση» όμως της κυβέρνησης, όπως εκφράστηκε ξανά, σήμερα, στους νέους πτυχιούχους που πραγματοποίησαν κινητοποίηση στο υπουργείο Εργασίας, είναι το πρόγραμμα να τερματιστεί. Αυτές τις μέρες ξεκινούν οι πρώτες απολύσεις, λόγω της λήξης των συμβάσεων και μέχρι τον Μάρτιο οι συμβασιούχοι θα βρεθούν ξανά στην αναζήτηση εργασίας, ή «απασχόλησης». «Βρισκόμαστε στον δεύτερο γύρο των κινητοποιήσεων, σήμερα κάναμε μια μεγάλη κινητοποίηση στο υπουργείο Εργασίας και για ακόμα μία φορά, η κυβέρνηση μας είχε στο περίμενε για περίπου 3 ώρες. Μετά από την πίεση μας, η γραμματέας του κ.Βρούτση μας δέχθηκε και η απάντηση που λάβαμε έιναι ότι το πρόγραμμα δεν θα ανανεωθεί, θα στείλουν δηλαδή ακόμα 3.650 άτομα στον Καιάδα της ανεργίας, την ώρα που πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι οι εγγεγραμμένοι άνεργοι στον ΟΑΕΔ αυξήθηκαν κατά 13,8% σε έναν χρόνο» προσθέτει ο Βασίλης Σοπικιώτης.

Στην καλύτερη των περιπτώσεων, οι θέσεις αυτές θα καλυφθούν σε αρκετούς μήνες, από άλλους νέους και νέες επιστήμονες, που αναζητούν αυτήν τη στιγμή εργασία. «Βάσει των πληροφοριών που είχαμε, θα βγει καινούριο πρόγραμμα, σαν το δικό μας, το οποίο όμως δεν έχει καν ανακοινωθεί και απαιτεί τουλάχιστον μία περίοδο 8-10 μηνών για να λειτουργήσει κανονικά, μετά από προκηρύξεις, δηλώσεις, ενστάσεις κλπ. Πώς θα λειτουργούν αυτές οι υπηρεσίες στο μεσοδιάστημα; Πώς θα εξυπηρετηθεί ο πολίτης, που θέλει να κάνει τη δουλειά του γρήγορα και με αξιοπρέπεια;» αναρωτιέται ο κ.Σοπικιώτης.

Το κλασικό μοντέλο «ανακύκλωσης» της ανεργίας, που έγινε μόδα στην Ελλάδα της κρίσης, στα καλύτερά του.

«Φύγετε εσείς, να δουλέψουν άλλοι»

«Έχει να κάνει με μία λογική, που σου λέει ότι δουλεύεις για λίγους μήνες και μετά ξαναβγαίνεις στην ανεργία και θα είσαι σε ένα μόνιμο πρόβλημα ανασφάλειας. Έχει να κάνει με το ότι τα εργασιακά δικαιώματά μας καταρρίπτονται συνεχώς. Επομένως μέσα απ’ αυτό το πρόγραμμα, εμείς προσπαθούμε να ανανεώσουμε, όσοι μπορούμε, και ναι μεν να διεκδικήσουμε το βασικό δικαίωμα για να μπορέσουμε να δουλεύουμε όλο το χρόνο, αλλά να αναδείξουμε και μία μεγαλύτερη εικόνα του προβλήματος. Ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει όχι μόνο η νεολαία, αλλά και το μεγαλύτερο κομμάτι του κόσμου στις μέρες μας, δυστυχώς» σημειώνει η Βίκυ Χαρχαρίδη.

Στα αιτήματα των 3.650 εργαζόμενων του προγράμματος, δεν συγκαταλέγεται μόνο η ανανέωση των συμβάσεων τους, αλλά μία συνολική αλλαγή πολιτικής στον κόσμο της εργασίας και μία στροφή από το αποτυχημένο μοντέλο της τελευταίας 10ετίας:

  • Άμεση ανανέωση-παράταση της σύμβασής μας για χρονική διάρκεια ίση με την αρχική προκήρυξη [12 μήνες] για το ήδη υφιστάμενο προσωπικό. Άμεση αναγνώριση προϋπηρεσίας και ένσημα για όλες/ους
  • Να σταματήσει η πολιτική ανακύκλωσης της ανεργίας μέσω των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ.
  • Μόνιμη και σταθερή δουλειά για όλες/ους σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Να μπει τέλος στις ελαστικές σχέσεις εργασίας! Ίση αντιμετώπιση των εργαζομένων. Ίση αμοιβή για ίση εργασία με πλήρη ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα. Ίσα δικαιώματα για τις εργαζόμενες μητέρες και τις εγκύους.
  • Στελέχωση των Υπουργείων, των δημόσιων υπηρεσιών και των δήμων με μόνιμο και σταθερό προσωπικό.
  • Καμία απόλυση συναδέλφου/ισσας.
  • Καμία συρρίκνωση του δημόσιου τομέα. Καμία ιδιωτικοποίηση των δημόσιων φορέων. Καμία σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα [ΣΔΙΤ] στους δημόσιους φορείς.
  • Λεφτά για τις ανάγκες των εργαζομένων και όχι για τα πλεονάσματα.

«Εμείς αυτό που λέμε, και συνεχίζουμε να λέμε, είναι ότι αυτή τη στιγμή το Δημόσιο έχει γύρω στις 300.000 θέσεις κενές τουλάχιστον. Πάρα πολύ μεγάλα κενά και υποστελέχωση. Προφανώς το ζήτημα δεν έχει να κάνει μόνο μ’ εμάς. Έχει να κάνει με όλο τον κόσμο. Δεν ζητάμε ανανέωση μόνο για εμάς, το λέμε κιόλας στο
κείμενο που καταθέτουμε. Ζητάμε στελέχωση δημόσιων υπηρεσιών, και καμία ιδιωτικοποίηση στο δημόσιο φορέα. Άρα στην ουσία, το δικό μας αίτημα είναι να γίνουν κι άλλες προσλήψεις γενικά. Όχι μόνο εμείς. Άρα είναι πολλή αστεία η πρόθεσή τους, που στοχεύει να διασπάσει ουσιαστικά τον κόσμο που μπορεί αυτή τη στιγμή να εργάζεται ή να μην εργάζεται ή να έχει εργαστεί στα υπουργεία, στο Δημόσιο γενικά, και βάζει τον ένα απέναντι στον άλλο» προσθέτει η κ.Χαρχαρίδη.

Κατά τραγική ειρωνεία, το πρόγραμμα έχει ως στόχο «την άμεση αντιμετώπιση της ανεργίας και της δυσκολίας πρόσβασης στην αγορά εργασίας των νέων πτυχιούχων, καθώς και την αντιμετώπιση του φαινομένου διαρροής επιστημονικού δυναμικού νεαρής ηλικίας σε άλλες χώρες (brain drain), προς αναζήτηση εργασίας» είναι δυστυχώς ένα μήνυμα σε χιλιάδες νέους επιστήμονες ότι η μετανάστευση στο εξωτερικό, το «brain drain», ίσως είναι η καλύτερη επιλογή. Την ώρα που η κυβέρνηση πανηγυρίζει με προγράμματα όπως το «Rebrain Greece», για την «επιστροφή 500 υψηλά καταρτισμένων Ελλήνων εργαζομένων στο εξωτερικό», σε κινητοποιήσεις τους, οι νέοι πτυχιούχοι διαδηλώνουν με τις «βαλίτσες» και τα πτυχία τους στα χέρια.