Απολογίες Σταθοπούλου Χατζηβασιλειάδη: η επιλογή να παραμείνεις άνθρωπος

του Κωνσταντίνου Πουλή

Ο Χατζηβασιλειάδης ξεκίνησε την απολογία του χαρακτηρίζοντας τον εαυτό του αιχμάλωτο πολέμου και κατέληξε αναφωνώντας ζήτω ο αναρχισμός. Στην πολύωρη κατάθεση του ενσωμάτωσε στοιχεία από το αντάρτικο στις τέσσερις άκρες του πλανήτη και από την πολιτική σκέψη από τον Αριστοτέλη μέχρι τον Κονδύλη.
Δοκίμασε τις αντοχές της έδρας υποβάλλοντας την στο δικονομικό μαρτύριο να πρέπει να ακούει αυτό το πολιτικό μανιφέστο για την ένοπλη πάλη από την υποχρέωση να συμβιβαστεί με το δικαίωμα του κατηγορουμένου να απολογηθεί ανεμπόδιστα για τις πράξεις του.
Η πρόεδρος άκουγε με δυσφορία τις καταιγιστικές αναφορές στη διεθνή ιστορία του ένοπλου, διακόπτοντας πού και πού τον κατηγορούμενο για να του ζητήσει να μιλήσει συγκεκριμένα για όσα αφορούν την υπόθεση, κοινώς να συντομεύει.
Σε κάποια στιγμή τον ρωτά σε ποιους απευθύνονται αυτά, ο Χ. Απαντά στη δημόσια δίκη, τον καλεί να μιλήσει για τις κατηγορίες και εκείνος επανέρχεται λέγοντας ότι αυτά τεκμηριώνουν την αναγκαιότητα του οπλισμού του, καθώς, όπως είπε «γι’αυτά βρίσκομαι εδώ».
Για τους δικούς μου λογαριασμούς με αυτές τις πολιτικές ιδέες έχω δημοσιεύσει σε έκταση δεκάδων σελίδων στο παρελθόν οπότε δεν νιώθω την ανάγκη να ξαναπώ ότι αυτό δεν είναι το δικό μου πολιτικό πρόγραμμα.
Σκεφτόμουν όμως πάρα πολύ επίμονα κάτι άλλο που είχε αφορμή τις παραινέσεις της έδρας να μιλήσει ο κατηγορούμενος επιτέλους για την ίδια την υπόθεση που δικάζεται. Και με αυτό περνώ στον δεύτερο κατηγορούμενο τον Βαγγέλη Σταθόπουλο.
Η αγανάκτηση της έδρας ή τέλος πάντων η πίεση που ασκούσε στον Χατζηβασιλειάδη να μιλήσει επιτέλους για αυτά για τα οποία κατηγορείται έχει μία πολύ απλή προϋπόθεση: ότι η δημοκρατία μας δεν διώκει τις ιδέες, διώκει πολύ συγκεκριμένες παράνομες πράξεις. Δεν διώκεται η άποψη που έχει κάποιος για τον Ντουρούτι ή τους σομαλούς πειρατές, διώκεται η οπλοκατοχή και η ληστεία.
Έλα όμως που η παρουσία του Βαγγέλη Σταθοπούλου ακριβώς δίπλα, ένα μέτρο δεξιά από τον Χατζηβασιλειάδη αποτελούσε την πιο κραυγαλέα και οδυνηρή υπενθύμιση ότι η δημοκρατία τους διώκει και τις ιδέες;

Πράγματι, δεν ζούμε στην εποχή όπου μπορούσε να γραφτεί ότι: «ημείς δεν λησμονούμεν ότι αυτός ούτος ο συντάκτης του Μέλλοντος κατά το 1861 εφυλακίσθη, διότι έγραψεν και εδημοσίευσεν στο Φως άρθρον υπό τον τίτλον “Αναρχία”, εν ω υπεστήριζεν ενθέρμως τας επί του προκειμένου ιδέας του κοινωνιστού Προυδώνος (Προυντόν)». Αλλά ας δούμε την υπόθεση του Βαγγέλη Σταθόπουλου, διότι ίσως πάλι δεν απέχουμε και τόσο, από κάποιες απόψεις.

Η απολογία του Βαγγέλη Σταθοπούλου ήταν βεβαίως πολιτική, ήταν η απολογία ενός ανθρώπου που ανήκει στον αναρχικό χώρο, λοιπόν αντιλαμβάνεται και δηλώνει ότι διώκεται για αυτόν ακριβώς το λόγο.
Ξεκίνησε μιλώντας για την κράτησή του στις φυλακές της Λάρισας, τις συνθήκες εκεί, την απομάκρυνση από τους δικούς του και τους δικηγόρους του, όπου νοσηλεύτηκε με κόβιντ σε άθλιες συνθήκες.

Στη συνέχεια μίλησε όμως συγκεκριμένα για τα “στοιχεία” με βάση τα οποία διώκεται.
Πρώτα για το γεγονός ότι δεν τοποθετήθηκε από τις αρχές στον τόπο του εγκλήματος, αλλά εξήγησε ότι αρχικά δεν ήθελε να εμπλέξει άλλους για να καταθέσουν, γιατί είναι γνωστό ποιες είναι οι πιέσεις που δέχονται οι μάρτυρες σε αυτές τις περιπτώσεις.

Για τους ανθρώπους που δεν ανήκουν στον αναρχικό χώρο ίσως η ύπαρξη μιας “αντιτρομοκρατικής ομάδας” να υπονοεί την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Για όποιον γνωρίζει τον τρόπο λειτουργίας αυτού του μορφώματος, η αντιτρομοκρατική αποτελεί ένα κολοσσιαίων διαστάσεων δικαιικό σκάνδαλο.
Μίλησε λοιπόν στην απολογία του και για τα δύο υποτιθέμενα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για να εμπλέξουν τον Βαγγέλη Σταθόπουλο σε αυτήν την ιστορία, που είναι ένα ανώνυμο τηλεφώνημα της αντιτρομοκρατικής και βεβαίως το DNA.

Όσον αφορά το ανώνυμο τηλεφώνημα, ίσως το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών γνωρίζει τι χρώμα βρακί φοράω, αλλά δεν διαθέτει αναγνώριση κλήσεων η αντιτρομοκρατική, είναι η κορυφή του παγόβουνου.

Η κατάθεση του αστυνομικού της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας στη δίκη Σταθοπούλου αποτελεί όνειδος για οποιονδήποτε, ακόμη και μετριοπαθή υπερασπιστή των κρατικών μηχανισμών απονομής δικαιοσύνης στη χώρα μας. Απάντησε στις ερωτήσεις της υπεράσπισης με μία βροχή από “δεν ξέρω” σαν να μη χρειάζεται να τεκμηριωθεί τίποτα.
Πώς είναι δυνατόν ο Σταθόπουλος να πηγαινοέρχεται μεταξύ Χολαργού και Ψυρρή σε μια ώρα και ενδιάμεσα να διαπράττει και ληστεία, για ποιον λόγο να κάνει αυτές τις διαδρομές, με βάση ποια γεγονότα καταθέτει όσα καταθέτει, σε καμία από αυτές τις ερωτήσεις δεν υπήρξε απάντηση.
Διαβάστε την κατάθεση και θα καταλάβετε για ποιον λόγο όταν κάποιος εκπλήσσεται ακούγοντας ότι η αντιτρομοκρατική στήνει υποθέσεις, χρειάζεται απλώς ενημέρωση εκτός αστυνομικού δελτίου.
(Δείτε εδώ το ρεπορτάζ της Δανάης Μπαρτσώκα από τη δίκη και εδώ την ανάρτηση του συνηγόρου υπεράσπισης Θ. Καμπαγιάννη, που έχει συνδέσμους στα κρίσιμα στοιχεία).

Όταν είπε ο Σταθόπουλος στην απολογία του ότι μπορεί αυτά τα τηλεφωνήματα να μη γίνονται ποτέ ή μπορεί να τηλεφωνιούνται μεταξύ τους και να το καταγραφούν ως πληροφορία από ανώνυμη πηγή, αυτό μπορούμε να το θεωρήσουμε δεδομένο σε αυτή τη συζήτηση. Πρόκειται για εξαιρετικά αδύναμα τεκμήρια. Η κατάθεση του αστυνομικού της αντιτρομοκρατικής στο δικαστήριο είχε όλη την αναίδεια της απουσίας λογοδοσίας για τα αστυνομικά όργανα στη χώρα μας.

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που μία γυναίκα κατέθεσε στο δικαστήριο της δίκης για τους δύο του Ρουβίκωνα ότι της ζητήθηκαν ανταλλάγματα από την αστυνομία, να την βοηθήσουν αν πει ότι αυτοί διέπραξαν φόνο για να τους κατηγορήσει, και πάνω σε αυτό στήθηκε όλο το κατηγορητήριο.

Η πρόεδρος έκανε την ερώτηση που κάνουν πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις: γιατί εσάς; Η ερώτηση αυτή έχει σκοπό να γελοιοποιήσει το επιχείρημα της πολιτικής στόχευσης, καθώς η πρόεδρος του δικαστηρίου διερωτάται τι προσωπικά μπορεί να έχει ο θεσμός της αστυνομίας με έναν αναρχικό για να στήσει όλη αυτήν την ιστορία.

Ο Σταθόπουλος εξήγησε ότι υπάρχει μία δεξαμενή υπόπτων πού στήνεται σε λίστες της αντιτρομοκρατικής και από την οποία να αντλούν για να κατασκευάζουν αυτές τις υποθέσεις.

Αντί λοιπόν να θέτει η έδρα το ερώτημα «γιατί εσάς», προτείνω να θέσει το ερώτημα τι θα πει να είμαι λειτουργός της δικαιοσύνης αν αφήνω να συμβαίνει κάτι τέτοιο μέσα στο δικαστήριο.

Το δεύτερο στοιχείο με βάση το οποίο εμπλέκεται ο Σταθόπουλος στην υπόθεση είναι το δείγμα DNA.

Είχα παρακολουθήσει και αυτή τη δικάσιμο, όταν δύο ειδικοί επιστήμονες εξηγούσαν λεπτομερώς πόσες αρχές επιστημονικής μεθοδολογίας έχουν παραβιαστεί στα ανοιχτά και ασφράγιστα σακουλάκια στα οποία το DNA του σταθόπουλου μεταφερόταν σαν να ήταν ψώνια από το μανάβη, από αστυνομικούς και όχι ειδικούς, χωρίς να εφαρμόζονται τα στατιστικά μοντέλα που θα έδιναν κάποια ασφάλεια στο αποτέλεσμα.

Αυτά είναι τα στοιχεία με τα οποία αυτός ο άνθρωπος αντιμετωπίζει αυτές τις εξωφρενικές ποινές.

Ο Σταθόπουλος προσέφερε πρώτρες βοήθειες στον Χατζηβασιλειάδη όταν αυτός τραυματίστηκε κατά την κλοπή στο κατάστημα του ΟΠΑΠ. «Οι άνθρωποι οι οποίοι συνέβαλαν στην περίθαλψη μου είναι υπόδειγμα του κόσμου για τον οποίον αγωνιζόμαστε», είπε ο Χατζηβασιλειάδης και ο Σταθόπουλος περιέγραφε ότι αυτό σημαίνει στην πράξη η επιλογή να παραμείνεις άνθρωπος. Ας προσπαθήσουμε να επανέλθουμε τώρα στη λογική της προέδρου, έστω όπως θα μπορούσε να τη διακρίνει κανείς από κάποιες ερωτήσεις.

Ζητάει από τον κατηγορούμενο Χατζηβασιλειάδη να σταθεί στα γεγονότα, γιατί τα δικαστήρια δικάζουν στη βάση των αποδεδειγμένων γεγονότων και όχι στη βάση πολιτικών προκαταλήψεων.

Θα το μάθουμε πάρα πολύ σύντομα αν αυτό ισχύει. Η φράση αυτή ακούγεται σαν ανέκδοτο αν προσπαθήσει κανείς να χωνέψει το δικαστικό σκάνδαλο που συνέβη στον Σταθόπουλο στην πρωτόδικη απόφαση: είναι ένας άνθρωπος που με τα σαθρά τεκμήρια που σχολίασε στην απολογία του και χωρίς βεβαίως κανείς να τον τοποθετήσει στη σκηνή του εγκλήματος ή να τεκμαίρεται με οποιονδήποτε τρόπο ότι αποτέλεσε μέρος της Επαναστατικής Αυτοάμυνας, τιμωρήθηκε με καταδίκη 19 ετών.

Η συζήτηση για την αντιτρομοκρατική είναι διεθνής. «Μάχη κατά της τρομοκρατίας» σημαίνει απλούστατα κάμψη και παραβίαση όλων των δικονομικών εγγυήσεων της δίκαιης δίκης. Σημαίνει εκτίναξη των ποινών σε ύψη παντελώς δυσανάλογα με τα πραγματικά τεκμήρια ή την βλάβη που έχει προκληθεί. Δύο στους τρεις δικηγόρους που συμμετέχουν σε αυτή τη δίκη, ο Καμπαγιάννης και ο Παπαδάκης (ο τρίτος είναι ο Κακαρνιάς), είναι και στη δίκη της Χρυσής Αυγής. Το βιβλίο του Παπαδάκη αποτελεί ένα πρώτης τάξεως τεκμήριο για να στοιχειοθετηθεί αυτή η ανισορροπία που δείχνει πως η δικαιοσύνη ενίοτε όταν πλησιάζει καταστάσεις πολιτικά φορτισμένες βασίζεται πολύ λίγο σε γεγονότα και πάρα πολύ σε πολιτικές προκαταλήψεις. Τι θα συμβεί στην προκειμένη περίπτωση δεν το ξέρουμε ακόμα. Αυτό όμως αποτελεί το κρίσιμο επίδικο: υπάρχουν δικαστικοί που αντιμετωπίζουν τη θέση τους ως όπλο θεσμικής εκδίκησης απέναντι σε αναρχικούς. Όχι μόνο οι αναρχικοί σύντροφοι και φίλοι του Βαγγέλη Σταθόπουλου, αλλά οποιοσδήποτε διαθέτει στοιχειώδη ευαισθησία απέναντι στο δίκαιο και το δίκιο, δηλαδή τη θεσμικά οργανωμένη διαδικασία απονομής δικαιοσύνης και την πολιτική φροντίδα να μη ζούμε σε ένα ανελεύθερο καθεστώς, θα πρέπει να συμμερίζεται την αγωνία να μην τιμωρηθεί ένας αθώος με δεκάδες χρόνια φυλακής επειδή είναι αναρχικός.