Απόπειρα φίμωσης του πραγματογνώμονα κατά τη δίκη για το Μάτι από συνηγόρους κατηγορουμένων – Κατέθεσε για τον διοικητή του ΕΣΚΕ
«Να μην έρθεις ποτέ στη θέση μας αγόρι μου» ακούστηκε από το ακροατήριο, όταν έγινε ένσταση ως προς το αν ο κ. Λιότσιος μπορεί να εξεταστεί και ως μάρτυρας και ως πραγματογνώμονας. «Ο κ. Λιότσιος αναπτύσσει την πραγνατογνωμοσύνη. Την αντιλαμβάνομαι ως κατάληξη και ανάπτυξη του πορίσματος. Η ιδιότητά του είναι διττή, μάρτυρας και πραγματογνώμονας. Οι ιδιότητες μπορούν να συνυπάρξουν, προχωράμε και εξετάζεται και με τις δύο ιδιότητες. Μπορεί να καταθέτει και να συμβουλεύεται τις σημειώσεις του» δήλωσε ο εισαγγελέας, μετά και την ένσταση του συνηγόρου της υπεράσπισης της κατηγορίας, Μιχόπουλου για το αν πρέπει να καταθέτει κοιτώντας τα χαρτιά του ή να «τα λέει απέξω». «Υπέβαλα αίτημα να σταματήσει ο μάρτυρας να διαβάζει και να καταθέτει».
Ο Δ. Λιότσιος έχει καταθέσει 37 φορές ως μάρτυρας και τη μία φορά που εξετάζεται ως πραγματογνώμονας (στην προηγούμενη δικάσιμο) δημιουργείται ένταση. «Θα έχω μια δικογραφία με 37 καταθέσεις ως μάρτυρας και μια ως πραγματογνώμονας; Και δε θα λάβουμε υπόψιν τις 37 καταθέσεις;» διερωτήθηκε σε έντονο τόνο ο Βασίλης Καπερνάρος, εκ της υποστήριξης της κατηγορίας.
«Είναι παθών. Είναι μηνυτής. Θα πούμε ότι δε θα καταθέσει ο άνθρωπος που οι θύτες του έλεγαν “θα σου ανοίξουμε τα καπούλια;”» συμπλήρωσε. «Δέχθηκε απειλές μέχρι και για τη ζωή του. Είναι εν ενέργεια ανώτερος αξιωματικός της Πυροσβεστικής. Είναι αδιάφορο για εσάς αν οι κατηγορούμενοι παρενέβησαν μ’ αυτόν τον τρόπο στον πραγματογνώμονα;» διερωτήθηκε, κάνοντας παρέμβαση ο κ. Κόκκινος, συνήγορος υποστήριξης κατηγορίας. «Δε γίνεται να κόβουμε τα γεγονότα όπως μας εξυπηρετούν».
Το ακροατήριο χειροκροτάει.
«Αν έχει σήμερα διττή ιδιότητά, πρέπει να αποφανθείτε για το τι θα ισχύει για την προηγούμενη δικάσιμο και όσα κατέθεσε» υποστηρίζουν σύσσωμοι οι συνήγοροι των κατηγορουμένων.
«Κάποιος τον έχει βάλει, κατά την προανακριτική διαδικασία υπέβαλε ερωτήματα στους κατηγορούμενους αυτός που έχει συνεργασίες με δικηγορικά γραφεία» δήλωσε ο συνήγορος υπεράσπισης του κ. Κολοκούρη, με το κοινό να ξεσπά σε επιφωνήματα. «Να αποβάλλετε αυτούς που δε σέβονται τους κατηγορουμένους. Κανείς δεν τους σέβεται εδώ. Διαταράσσουν την ηρεμία» συμπλήρωσε, με το ακροατήριο να αντιδρά και στην αίθουσα να επικρατεί σύγχυση. «Καθίκι, Τι λες. Ντροπή. Δε σέβεστε τους νεκρούς. Προστατεύστε τον πραγματογνώμονα».
Το δικαστήριο διέκοψε και επανήλθε αποφασίζοντας πως μπορεί ο κ. Λιότσιος να καταθέτει με διττή ιδιότητα.
Τον διοικητή του ΕΣΚΕ δείχνει ο πραγματογνώμονας για την απουσία εναέριας επιτήρησης
Αναφορικά με την απουσία εναέριας επιτήρησης, ο κ. Λιότσιος απάντησε πως «τη διαταγή όφειλε να τη δώσει το ΕΣΚΕ στο κέντρο της αεροπορίας, δηλαδή ο διοικητής του ΕΣΚΕ, Ιωάννης Φωστιέρης».
Για την Αττική υπήρχαν 15 διαθέσιμα αεροσκάφη της πολεμικής αεροπορίας για εκείνη τη μέρα. Η πρόεδρος ρώτησε τι τύπου αεροσκάφη ήταν αυτά και την χωρητικότητά τους, με τον κ. Λιότσιο να τα παρουσιάζει λεπτομερώς. «Επίσης, στο έγγραφο της πολεμικής αεροπορίας υπήρχε αποκλειστικά για σκοπό εναέριας επιτήρησης ένα αεροσκάφος Πεζετέλ (PZL). Ήταν άμεσα διαθέσιμο, έτοιμο. Δε ζητήθηκε από τον διοικητή του ΕΣΚΕ. Το θέμα ήταν το αίτημα προς την πολεμική αεροπορία να σταλεί μέχρι τις 8.00». Όπως κατέθεσε από την εμπειρία του, σε ανάλογες περιπτώσεις υψηλής επικινδυνότητας πυρκαγιάς 4, “σηκώνονταν δύο αεροσκάφη και έκαναν περιπολίες σε σημεία που όριζε το ΕΣΚΕ, αν και ανάλογα τις συνθήκες κάθε φορά, το ΕΣΚΕ αποφάσιζε πόσα θα επιτηρούν και πού».
«Ο διοικητής του ΕΣΚΕ οφείλει να πάρει έγκριση από τον ανώτερό του, τον υπαρχηγό επιχειρήσεων (Ματθαιόπουλος). Αλλά φυσικά κάποιες κινήσεις τις κάνει ο διοικητής. Εκείνος όφειλε ως τις 8.00 να έχει στείλει το αίτημα. Ο ανώτερός του έπρεπε να τον ελέγξει αν έστειλε το αίτημα. Και ο αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος έχει όλη την ευθύνη του σώματος, γι’ αυτό υπάρχουν διοικητές και υπαρχηγοί που οφείλουν να τον ενημερώνουν» κατέθεσε ο κ. Λιότσιος.
«Απ’ όταν δίνεται η εντολή, για να σηκωθεί το αεροσκάφος, θέλει από 15-25 λεπτά» εξήγησε, θέλοντας να γίνει σαφές πόσο κρίσιμο ήταν να είχε σταλεί εγκαίρως το αίτημα και πόσος χρόνος θα κερδίζονταν για να περιοριστεί η φωτιά. Το αίτημα εστάλη στις 10.00.
Η πρόεδρος για αρκετά λεπτά απηύθυνε ερωτήματα στον κ. Λιότσιο, τα οποία είχαν απαντηθεί αναλυτικά στην προηγούμενη δικάσιμο.
Πότε θα άρχιζε η επιτήρηση, σε ποιες περιοχές, πόσο θα διαρκούσε ήταν όλα αρμοδιότητα του ΕΣΚΕ.
Σύμφωνα με την κατάθεση, στις 14.04 ξεκινάει η πρώτη επιτήρηση και ολοκληρώνεται 15.15. Η δεύτερη ξεκινάει στις 16.16 από Τατόι και 18.08 επιστρέφει.
«Στις 16.41 υπάρχει η πρώτη ενημέρωση στο ΕΣΚΕ για τη φωτιά στο Νταού. Είχε περίπου σίγουρα 10 λεπτά νωρίτερα ξεσπάσει» ανέφερε ο πραγματογνώμονας.
Το πυροσβεστικό σώμα διαθέτει δύο ειδών drones, τα πολυπτέρυγα και σταθερής πτέρυγας που αυτά δεν επηρεάζονται από άνεμο. Όπως κατέθεσε ο κ. Λιότσιος, με τα σταθερής πτέρυγας μπορούσε να γίνει εκείνη τη μέρα σίγουρα επιτήρηση.
Και συνέχισε, αναφορικά με τις ευθύνες του διοικητή του ΕΣΚΕ. «Κατά τη μετάβαση του περιφερειάρχη Αττικής, υποστράτηγου του Πυροσβεστικού σώματος, κ. Τζουβάρα, διέταξε γενική επιφυλακή για τη δυτική Αττική, δηλαδή όλο το προσωπικό να είναι σε ετοιμότητα πλην των αδειούχων και μερική επιφυλακή για την υπόλοιπη Αττική, δηλαδή να επανδρωθούν τα διαθέσιμα οχήματα. Όμως, ο κ. Τζουβάρας ήταν επικεφαλής της πυρκαγιάς στην Κινέτα, δεν είχε εικόνα όλης της Αττικής εκείνη τη στιγμή. Γι’ αυτό έπρεπε ο διοικητής του ΕΣΚΕ να επικοινωνήσει με τον κ. Τζουβάρα». Έπρεπε στις 13.30 να δοθεί εντολή γενικής επιφυλακής στην Αττική, έχοντας εικόνα του τι γινόταν στην Κινέτα, εκτίμησε ο ίδιος.
«Όφειλαν οι υπηρεσίες της Αττικής να έχουν επανδρώσει όλα τα οχήματα. Για παράδειγμα, θυμάμαι συγκεκριμένα δύο οχήματα της Νέας Μάκρης που δόθηκαν με μεγάλη καθυστέρηση. Ενδεχομένως να μην είχαν επανδρωθεί. Όφειλαν να περιπολούν οχήματα, διάφορα πεζοπόρα τμήματα…» συμπλήρωσε.
Η στάση της Προέδρου της έδρας
«Να ανακαλέσει ο συνήγορος υπεράσπισης του κ. Κολοκούρη. Με έθιξε, με προσέβαλε» είπε ο κ. Λιότσιος με την πρόεδρο να προχωρά τη διαδικασία, ζητώντας του «να μην επανερχόμαστε σε άλλα θέματα». «Είναι ντροπή να το ζητάει ο μάρτυρας, έπρεπε να το είχατε ήδη κάνει από μόνη σας» φώναξε ο κ. Κωνσταντέλλος, συνήγορος υποστήριξης, με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου να παρεμβαίνει από το ακροατήριο λέγοντας: «Οφείλετε να προστατεύσετε την υπόληψη του πραγματογνώμονα. Δεν το κάνατε ούτε με εμένα».
Η πρόεδρος χωρίς να επιβάλει καμία τάξη στη διαδικασία της δίκης, για την ομαλή συνέχισή της, επέτρεπε με τη σιωπή της στους συνηγόρους υπεράσπισης της κατηγορίας να θέτουν ερωτήσεις προς τον κ. Λιότσιο, ενώ και η ίδια σχολιάστηκε έντονα από το ακροατήριο για τις ερωτήσεις της και τον τρόπο που προχώρα η διαδικασία. «Μπερδεύει χρονικά τα γεγονότα και αναγκάζει τον μάρτυρα να ψάχνει ανάμεσα σε 150 σελίδες μπερδεμένα στοιχεία. Δεν τον αφήνουν να κοιτάει τις σημειώσεις του λες και πρέπει να τα θυμάται απέξω» έλεγαν, μεταξύ άλλων.
«Δεν υπάρχει συνοχή, δεν υπάρχει αρχή-μέση-τέλος, δε ρωτάτε πατώντας πάνω στο πόρισμά του όπως το έχει σημειώσει», παρενέβη από την υποστήριξη κατηγορίας ο κ. Παπαστεργιόπουλος. «Ρωτάτε κάτι κι αναγκάζεται ο άνθρωπος να ψάχνει πέντε λεπτά μέσα στα χαρτιά για την ακριβή ώρα. Δε ρωτάτε με συνοχή, για τη διευκόλυνση της διαδικασίας». «Είναι ντροπή αυτό που γίνεται στον πραγματογνώμονα» έλεγαν από το ακροατήριο.
Να σημειωθεί πως η πρόεδρος παράκουσε/μπέρδεψε και ώρες που κατέθεσε ο μάρτυρας, σημεία κομβικά της υπόθεσης (ο μάρτυρας είπε 14.04 κι εκείνη σημείωσε 16.04 ,αλλά το ζήτημα στη συνέχεια διορθώθηκε).
Αντιδράσεις ξεσήκωσε μάλιστα και η στάση της Προέδρου, που τάχθηκε με την πρόταση της υπεράσπισης κατηγορίας, η οποία καλούσε τον πραγματογνώμονα να τα λέει με δικά του λόγια. «Μα θα πει με δικά του λόγια τις ώρες και τις εντολές που δίνονταν;» ξέσπασε το ακροατήριο και οι συνήγοροι υποστήριξης.
Καταστροφικές καθυστερήσεις
«Στις 17.46 απογειώνεται από Ελευσίνα ένα CL και έκανε ένα τέταρτο να φτάσει Νταού. Στις 17.45 απογειώθηκε από Τανάγρα για Νταού άλλο CL και ήθελε 10 λεπτά να γεμίσει νερό και ένα τέταρτο να φτάσει Νταού. Στις 19.42 απογειώνεται από Ελευσίνα και έφτασε μέσα σε 15 λεπτά Νταού. Το ένα από τα τρία δήλωσε βλάβη», σύμφωνα με την κατάθεση του κ. Λιότσιου. Ο ίδιος ανέφερε, στη συνέχεια, τους χρόνους κατά τους οποίους τα υπόλοιπα αεροσκάφη καθυστερημένα έλαβαν εντολή επιχείρησης.
«Γιατί δόθηκε καθυστερημένα εντολή;», ρώτησε η πρόεδρος. «Δε γνωρίζω».
Ο διοικητής του ΕΣΚΕ έπρεπε να δώσει εντολή για μεταστάθμευση, αφού το αεροδρόμιο Ελευσίνας δεν μπορούσε να λειτουργεί. Τα αεροσκάφη θα επρεπε να απογειώνονται από Τατόι ή Μέγαρα, για παράδειγμα.
Αεροσκάφη που μπορούσαν να συνδράμουν δεν το έκαναν. Η απάντηση στο “γιατί” είναι απλή: «δεν έλαβε εντολή από τον διοικητή του ΕΣΚΕ». Ο κ. Λιότσιος ανέφερε αναλυτικά όλα τα διαθέσιμα αεροσκάφη που μπορούσαν να επιχειρήσουν, αλλά «δεν πήραν ποτέ εντολή». Υπήρχαν και αεροσκάφη που ήταν ήδη στον αέρα και θα μπορούσε να γίνει εκτροπή να μεταβούν στο Νταού, αλλά «δεν πήραν ποτέ εντολή».