«Εδώ, στο χώρο που βρίσκεσαι, πριν 32 χρόνια, το 1987, μεσούντος του πολέμου, οργανώθηκε η σημαντικότερη κίνηση για την Ειρήνη. Από δω ξεκίνησαν πολλές δράσεις κατά του πολέμου, γιατί εδώ συγκεντρωνόμασταν Λιβανέζοι από όλες τις πλευρές, όλες τις σέχτες, κομμουνιστές και κονφεξοναλιστές, άντρες, γυναίκες, διανοούμενοι, ηγέτες και μέλη των εργατικών συνδικάτων, εδώ βρισκόμασταν για να οργανωθούμε, να τελειώσει ο πόλεμος.

Και ήμασταν εμείς πίσω από μία από τις σημαντικότερες διαδηλώσεις του πολέμου, το 1987.  Όταν, Λιβανέζοι κι από τις δύο πλευρές της Βηρυτού, γιατί στον πόλεμο, όπως ξέρετε, υπήρχαν δύο Βηρυτοί, η Ανατολική (Χριστιανική κυρίως) και η Δυτική Βηρυτός (Μουσουλμανική κυρίως), συναντηθήκαμε στην Πράσινη Γραμμή. Ήταν πολλά τα σακιά άμμου εκεί, με τα νύχια μας τα σκίσαμε… Μου έλεγε ο Λαχντάρ Μπραχίμι [Lakhdar Brahimi – κορυφαίος Άραβας διπλωμάτης], που είναι πια φίλος μου, μου έλεγε πως «πριν την διαδήλωση, όταν μιλούσαμε για το Λίβανο, όλοι οι Άραβες ηγέτες έλεγαν, δεν γίνεται τίποτε στο Λίβανο, οι Λιβανέζοι θέλουν να σφάζονται μεταξύ τους, ξεχάστε τους. Μετά τη διαδήλωση, (που εκατοντάδες χιλιάδες Λιβανέζοι συναντηθήκαμε στην Πράσινη Γραμμή),  όλοι μιλούσαμε για το Λίβανο και τι μπορούμε να κάνουμε”. Από αυτό ξεκίνησε η διαδικασία επίτευξης της συμφωνίας της Ταϊφ [για τη λήξη του εμφυλίου], που επιτεύχθηκε δύο χρόνια αργότερα».

Ο Μααν Μπασούρ μιλάει για την μεγάλη κινητοποίηση και απεργία του 1987, αργά και χαμογελαστά. Ο παππούς της εξέγερσης, μιλά λες, στα εγγόνια του, σώζει προφορικά την παράδοση της αντίστασης. Νέστορας. Η σκέψη του οργανωμένη και η θέση του ξεκάθαρη: είναι με το λαό, με τους εξεγερμένους. Και το χρωστάει και στην Ελλάδα λέει – η ταινία “Ζ” κι ο Λαμπράκης καθόρισαν τη στάση του στη ζωή.

«Είμαι περήφανος για το λαό μας, για την τωρινή εξέγερση. Δύο φορες έχω νοιώσει έτσι, έχω νοιώσει ότι η ζωή μου δεν πήγε χαμένη. Το 2000, που απελευθερώσαμε τη χώρα μας απο την Ισραηλινή κατοχή, και αυτές τις δύο εβδομάδες που απελευθερώσαμε την κοινωνία μας από τις σεκταριστικές συγκρούσεις».

Πίνει αργά τον καφέ του και σε κοιτάει στα μάτια. Οι ερωτήσεις σχεδόν δεν χρειάζονται. Η εμπειρία του είναι εμφανής, όπως και η ψυχραιμία με την οποία αντιμετωπίζει τα γεγονότα. Χωρίς να κρύβει τα αισθήματά του.

Μααν Μπασούρ. Ένας από τους πρωταγωνιστές των γεγονότων που οδήγησαν στη λήξη του εμφυλίου του Λιβάνου, γνωστός παναραβιστής σοσιαλιστής, διανοούμενος και ακτιβιστής, πρώην γραμματέας του Αραβικού Εθνικού Κογκρέσσου, επικυρηγμένος από την αμερικάνικη διοίκηση του Ιράκ, λόγω της αντιστασιακής δράσης, ακόμη κι όταν άσπρισαν τα μαλλιά του. Μες στους 41 «πιο καταζητούμενους» της ιρακινής διοίκησης «διότι βοήθησε τους εξεγερμένους» εκεί. Είχε χαρακτηρίσει «άκρως τιμητικό» το γεγονός «ότι κατηγορήθηκε πως ενίσχυε την Ιρακινή αντίσταση, έστω και αν οι κατηγορίες είναι ψευδείς».

«H θέση μου ήταν πάντα ξεκάθαρη. Πολιτικά και ανοικτά υποστηρίζω το δικαίωμα του Ιρακινού λαού στην αντίσταση […] Ενισχύω την αληθινή Αντίσταση ενάντια στις κατοχικές δυνάμεις των ΗΠΑ και των ενεργούμενών τους και είμαι ξεκάθαρα και αυστηρά εναντίον κάθε πλήγματος εναντίον απλών πολιτών, που συγχέονται με την αντίσταση».

Παλιός πολεμιστής, σοσιαλιστής, που εγκατέλειψε τους μπαθιστές το 1974, παρών στο Παλαιστινιακό Μέτωπο όλη του ζωή, έχει το σεβασμό όλων. «Το γεγονός ότι είμαι ανεξάρτητος τους μπερδεύει όλους».

Γυρίζουμε στο θέμα μας. Ο τόνος της φωνής του δεν ανεβαίνει ποτέ, ωστόσο είναι ζωηρός, με έναν ήσυχο, παράξενο τρόπο.

«Σου λέω τι έγινε πριν 32 χρόνια. Από εκείνους τους αγωνιστές, πολλοί έφυγαν από τη ζωή, κι άλλοι είναι γέροι, σαν κι εμένα. Αλλά, επιμένω, όσοι είμαστε εδώ βλέπουμε σε αυτή την εξέγερση τη συνέχιση των αγώνων μας τότε, το 1987. Γιατί, αυτή εδώ η εξέγερση δεν είναι μόνον κατά της διαφθοράς. Αυτή η εξέγερση είναι και κατά των διαχωρισμών στο Λίβανο, είναι και εναντίον του Σιωνισμού και των σχεδίων του στην περιοχή. Φυσικά, υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα συνειδητοποίησης στους δρόμους, αλλά, κι αυτό είναι ξεκάθαρο, όσα συμβαίνουν αποτελούν έκφραση όλου του λαού του Λιβάνου. Βεβαίως υπάρχουν εχθρότητες μεταξύ σεχτών, αλλά όλοι οι λιβανέζοι είναι εκεί. Άντρες, γυναίκες, χριστιανοί, μουσουλμάνοι, σιίτες, σουνίτες, δρούζοι, άθεοι… όλοι. Πολλοί, όταν κοιτούν το Λίβανό μας, βλέπουν χριστιανούς, μουσουλμάνους.. Εμείς βλέπουμε τους Λιβανέζους σαν ένα λαό, έναν ενωμένο λαό, και αυτό που συμβαίνει τώρα το αποδεικνύει».

Ψωμί και Τριαντάφυλλα

«Δύο είναι τα σημαντικά, το ψωμί των ανθρώπων και η Αντίσταση. Η Αντίσταση πρέπει να ενισχύει τα λαϊκά, προοδευτικά κινήματα, κι αυτά θα αναλάβουν το ψωμί των ανθρώπων. Να στηρίζουμε το κοινωνικό μέτωπο, κι η Αντίσταση να έχει το νου της στην αντίσταση […] Πρέπει να χτιστεί μια γέφυρα μεταξύ των υγιών κομματιών του λαού και της εξουσίας. Χρειαζόμαστε πολιτική κυβέρνηση κι όχι απλά καλούς υπουργούς. Ποιότητα, υψηλή προσωπική ποιότητα, κοινωνικό και πολιτικό υπόβαθρο. Οι τεχνοκράτες δεν έχουν να μας προσφέρουν τίποτε».

Με ποιο σύστημα, όμως; «Εξαρτάται από το λαό. Αυτό που συμβαίνει βοηθά να επιταχύνουμε τη διαδικασία. Να έρθει ένας νέος εκλογικός νόμος, να κυβερνηθούμε με αντιπροσωπευτική ποσόστωση. Γιατί, ένας υποψήφιος αλλιώς μιλάει και άλλη ατζέντα έχει αν εκπροσωπεί μια σέχτα και άλλη αν εκπροσωπεί πολίτες όλων των θρησκειών».

«Δημοκρατία, Σοσιαλισμός. Δηλαδή, δικαιοσύνη, και έξω ο Ιμπεριαλισμός και ο Σιωνισμός. Ο κόσμος θέλει δικαιοσύνη, έναν Λίβανο που να νοιάζεται γι’ αυτούς. Δεν τον είχαν. Γι’ αυτό δεν με εξέπληξε η εξέγερση. Με εξέπληξε που δεν έγινε και δυο τρία χρόνια νωρίτερα – οι σύντροφοί μου το γνωρίζουν, το έχω πει από τότε, που διαπίστωνες την συνολική παρακμή. Είναι σημαντικό οι νέοι να μην αποδέχονται αυτή την κατάσταση, να εξεγερθούν. Όπως, τώρα, είναι σημαντικό να μπολιάσουμε την εξέγερσή μας κατά των εξωτερικών δυνάμεων, που θέλουν να εκμεταλλευτούν όσα συμβαίνουν για τα δικά τους συμφέροντα κι όχι τα συμφέροντα του λαού. Είχα γράψει στην αρχή της συριακής κρίσης ότι επρόκειτο για μια εξέγερση με στόχο τη Δημοκρατία και τη Δικαιοσύνη. Είχα γράψει ότι έπρεπε να υπερασπιστούμε όλα τα αιτήματα του λαού, αλλά να έχουμε και τα μάτια μας στραμμένα στην αρένα. Λιβύη, Τυνησία, Αίγυπτος, Υεμένη, τώρα Ιράκ και Λίβανος. Η κατοχή στο Ιράκ, άλλωστε, έφερε τη διαφθορά».

Ζητάω να μου το εξηγήσει. Για να φτάσει να είναι καταζητούμενος, πολλοί λίγοι θα ξέρουν την κατάσταση στο Ιράκ, όπως εκείνος.

«Οι αμερικάνοι κυβερνούν το Ιράκ με λαδώματα. Λάδωμα των πολιτικών. Με τη διαφθορά. Κι οι πολιτικοί που δέχονται να είναι στα πράγματα, διαγωνίζονται ποιός θα κλέψει περισσότερο. Γι’ αυτό έγινε και η εξέγερση. Η εξέγερση δεν είναι αντι-ιρανική. Στο Ιράκ έχουν ξεσηκωθεί οι σιίτες κατά κυρίως σιιτών πολιτικών, πολλών φιλοϊρανών, αλλά δεν είναι κατά του Ιράν, όπως το παρουσιάζουν. Είναι κατά της διαφθοράς. Οι Ιρακινοί ξέρουν ότι το Ιράν θα είναι ένας αιώνιος γείτονας. Κανείς δε μπορεί να απαλλαγεί από τον άλλο. Χρειάζεται κατανόηση, σεβασμός στην ανεξαρτησία και την αυτοδιάθεση των λαών».