του Θάνου Καμήλαλη

Μετά τις πιέσεις της αντιπολίτευσης λοιπόν, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, έδωσε στη δημοσιότητα τη λίστα με τα 1232 ΜΜΕ που έλαβαν χρήματα από το κράτος για την καμπάνια «Μένουμε Σπίτι». Να θυμίσουμε ότι βάσει της νομοθεσίας, οι διαφημίσεις αυτές θα μπορούσαν να είναι δωρεάν (και μέχρι ένα σημείο ήταν), αλλά η κυβέρνηση αποφάσισε να πληρώσει τη διαφημιστική εκστρατεία με 20 εκατ. ευρώ, ενώ μάλιστα ήταν σε εφαρμογή η σχεδόν καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας. Να θυμίσουμε επίσης ότι για την χρηματοδότηση δεν ακολουθήθηκε μία κρατικά ελεγχόμενη διαδικασία, αλλά η σύμβαση ανατέθηκε στη διαφημιστική εταιρεία «Initiative», που με τη σειρά της μοίρασε το χρήμα στα ΜΜΕ.

Ε, και δεν θα το πιστέψετε. Στη χρηματοδότηση φαίνεται ότι δεν έχει τηρηθεί κανένα κριτήριο αξιοπιστίας και διαφάνειας. Όπως ανέφεραν μέσα όπως η «Εφημερίδα των Συντακτών» και το Documento», στη λίστα υπάρχουν, μεταξύ άλλων, ανύπαρκτες ιστοσελίδες που δημιουργήθηκαν προφανώς μόνο γι αυτόν τον σκοπό, όπως το menta.gr, και το (με τυπογραφικό μάλιστα στη διεύθυνση) meapospi.gr. Υπάρχει η κενή μέχρι την Τετάρτη ιστοσελίδα του Μένιου Φουρθιώτη και το σάιτ του Κυριάκου Βελόπουλου που διαφημίζει κηραλοιφές, επιστολές του Ιησού και διάφορα άλλα. Υπάρχουν εκκλησιαστικές ιστοσελίδες, από αυτές που μετέφεραν τις απόψεις ότι με τη Θεία Κοινωνία δεν κολλάει ο Covid-19 ή ζητούσαν το άνοιγμα των εκκλησιών. Υπάρχουν σελίδες της ομογένειας: Σίγουρα το μήνυμα «Μένουμε Σπίτι» της ελληνικής κυβέρνησης ήταν απαραίτητο να φτάσει στους ομογενείς της Αμερικής. Ο μόνος που ζήτησε διαφήμιση και δεν πήρε, προφανώς με κυβερνητική παρέμβαση, είναι ο Κώστας Βαξεβάνης με το «Documento».

Στη λίστα δεν υπάρχουν τα ποσά, τα οποία θα δοθούν στη δημοσιότητα, σύμφωνα με την κυβέρνηση, μέσα στο 2021. Αυτό δεν «κουκουλώνει» το σκάνδαλο, καθώς κρίνοντας από τη λίστα είναι βέβαιο ότι θα δούμε κραυγαλέες ανισότητες ανάμεσα σε φιλοκυβερνητικά και μη ΜΜΕ. Παράλληλα, όπως λέγαμε και γράφαμε εξαρχής, η υπόθεση είναι ίδια με τις διαφημίσεις του ΚΕΕΛΠΝΟ επί κυβέρνησης Σαμαρά, όταν δίνονταν τεράστια ποσά για «καμπάνιες δημόσιας Υγείας» σε ανύπαρκτα σάιτ κολλητών. Τότε, για παράδειγμα, η ιστοσελίδα velwnakaiklwsti.gr είχε πάρει 16.000 ευρώ, ενώ τα μεγάλα ποσά δίνονταν στα μεγάλα ΜΜΕ εξαγοράζοντας κυβερνητική στήριξη. Στο σύνολο, είχαν υπογραφεί 894 συμβάσεις, συνολικού ύψους 4,2 εκατ. ευρώ μόνο το 2014

Παράλληλα, πριν μία εβδομάδα, τα έγγραφα του FBI που κατατέθηκαν στην Προανακριτική Επιτροπή αποκάλυψαν μια άγνωστη πτυχή του σκανδάλου Novartis. Τα χρήματα που κατέληγαν σε δωροδοκίες περνούσαν πρώτα από εταιρείες ΜΜΕ και διαφημιστικές. Οι «πελάτες» λάμβαναν χρήματα ως «διαφήμιση» από την εταιρεία και στη συνέχεια επέστρεφαν ένα μεγάλο μέρος του ποσού σε αυτήν. Αυτό το ποσό δίνονταν σε κρατικούς αξιωματούχους. Διαβάζουμε συγκεκριμένα ότι:

Και παρακάτω, μαζί με αναφορές σε συγκεκριμένους δημοσιογράφους (π.χ. Χατζηνικολάου) και διαφημιστικές (π.χ. Mindwork, της συζύγου του Γιάννη Στουρνάρα) ένα παράδειγμα, ώστε να γίνουν κατανοητά τα συνολικά μεγέθη:

«Η Novartis ξέπλυνε σημαντικά χρήματα μέσω εταιρειών ΜΜΕ και διαφήμισης. Για παράδειγμα, μεταξύ της 28ης Δεκεμβρίου του 2009 έως και τον Μάιο του 2014, μόνο μέσω της Βουλκίδης ΜΜΕ ξέπλυνε 1.049.160 ευρώ. Η Novartis παρέλαβε 433.000 ευρώ από τα χρήματα που διοχετεύτηκαν, τα οποία ο Φρουζής προώθησε σε κρατικούς αξιωματούχους στην Ελλάδα»

Υπάρχουν αυτές οι πρόσφατες υποθέσεις, υπάρχει και η διαχρονική χρηματοδότηση από τις τράπεζες. 192 εκατ. ευρώ έχουν δώσει σε ΜΜΕ τα τελευταία 5 χρόνια, από τότε δηλαδή που υποχρεώθηκαν να αρχίσουν να δηλώνουν τις δαπάνες τους, με τη διαφημίσει να φάινεται να λαμβάνει υπόψιν και την πολιτική στάση του κάθε μέσου. Τι διαφημίζουν οι τραπεζες; Τα δάνεια που δεν δίνουν στην οικονομία; Τίποτα, αλλά εξαγοράζουν σιωπή για σκάνδαλα και τις ευθύνες τους για την κρίση. Ποιος θα γράψει για θαλασσοδάνεια όταν σε αυτά εμπλέκονται, εκτός της ΝΔ και τα ίδια τα μέσα που οφείλουν να γράψουν; Ποιος θα γράψει ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη έδωσε ασυλία στους τραπεζίτες για αναδιάρθρωση «κόκκινων» δανείων;

Mαυρίλα έτσι; Όχι ακριβώς. Γιατί υπάρχει και ο άλλος δρόμος.

Η ενημέρωση πληρώνεται και όποιος/α τη χρηματοδοτεί, ελέγχει και τι γράφεται, τι λέγεται και, το σημαντικότερο, τι δεν γράφεται. Μέσα στην καραντίνα για παράδειγμα, ήταν πιο εύκολο για τα συστημικά ΜΜΕ να κάνουν ρεπορτάζ για το νέο κούρεμα του Στέλιου Πέτσα, παρά για το αντιπεριβαλλοντικό νομοσχέδιο Χατζηδάκη.

Η κυβέρνηση, οι ολιγάρχες (Μαρινάκης, Αλαφούζος, Βαρδινογιάννης, Σαββίδης, Κυριακού), οι τράπεζες και οι πολυεθνικές καταλαβαίνουν πολύ καλά την αξία της ενημέρωσης. Πληρώνουν λοιπόν εκατομμύρια ευρώ, με τα αποτελέσματα που βλέπουμε και σχολιάζονται στον δημόσιο διάλογο καθημερινά.

Εμείς, στο ThePressProject λέμε συνέχεια και με συνέπεια κάτι διαφορετικό: Ότι ο μόνος τρόπος να υπάρχει ανεξάρτητη ενημέρωση είναι να πληρώνεται απευθείας από τους αναγνώστες – ακροατές – τηλεθεατές. Ότι η πληροφορία που πολύς κόσμος νομίζει ότι λαμβάνει «τζάμπα» δεν είναι ποτέ δωρεάν. Είναι πάντα πληρωμένη, συχνά με αδιαφανείς και σκανδαλώδεις τρόπους, ίσως ακόμα και με τα χρήματα των φορολογουμένων εν αγνοία τους. Το γράφουμε και το ξαναγράφουμε όχι από κάποιο κλαδικό ή ιδεολογικό ενδιαφέρον, αλλά και γιατί το θεωρούμε μείζον ζήτημα Δημοκρατίας. Αποδεικνύεται ξανά και ξανά, είτε σε καθημερινή ειδησεογραφική βάση, είτε από σκάνδαλα που μονίμως έχουν και μία πλευρά τους στα ΜΜΕ. Το φαινόμενο λέγεται «διαπλοκή» και είναι μία μόνιμη επιδημία στην Ελλάδα.

Αντί λοιπόν να είμαστε σε κάθε βρόμικη λίστα που κυκλοφορεί κι αποκαλύπτεται, ή σε κρατικούς καταλόγους όπου δίνονται χρήματα με πολιτικά κριτήρια, εμείς έχουμε τις δικές μας λίστες. Η μία, πλησιάζει τα 2.500 ονόματα. Είναι οι χρηματοδότες μας, τα μέλη που έχουν στηρίξει έστω και με ένα ευρώ το TPP (τα σταθερά μας μέλη με μηνιαία ή ετήσια συνδρομή είναι περίπου 1.400 πλέον). Η δεύτερη «λίστα», είναι αυτή των μηνιαίων επισκεπτών στην ιστοσελίδα μας. Οι εκατοντάδες χιλιάδες που περνούν, έστω μια φορά τον μήνα, από το ThePressProject, κάνοντας ένα κλικ. Αυτή είχε τριπλασιαστεί μέσα σε έναν χρόνο.

Οι δύο λίστες είναι αλληλένδετες και αλληλοτροφοδοτούμενες. Όσο μεγαλώνει η πρώτη, τόσο μπορούμε να κάνουμε περισσότερα, σε συνεργασίες, περιεχόμενο, ενημέρωση, μεγαλώνοντας τη δεύτερη, που με τη σειρά της, σταδιακά, φέρνει νέους χρηματοδότες. Αυτό είναι το μοντέλο μας, οικονομικά βιώσιμο εδώ και έναν περίπου χρόνο πλέον (και μετά από τρομακτικές θυσίες, με έναν σπουδαίο άνθρωπο θαμμένο στα θεμέλιά μας, αλλά πάντα εδώ). Αυτό είναι το μόνο μοντέλο που μας επιτρέπει να έχουμε απόλυτη ανεξαρτησία, με μόνες «γραμμές» τα δημοσιογραφικά στοιχεία, τις απόψεις μας και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Υπάρχουν πολλοί και πολλές που μας ξέρουν, μας εμπιστεύονται και έχουν βαρεθεί να τα διαβάζουν αυτά. Υπάρχουν άλλοι/ες που μας παρακολουθούν κριτικά, λόγω της διαχρονικής αφερεγγυότητας της δημοσιογραφίας στην Ελλάδα. Υπάρχουν αυτοί/ες που μας γνώριζαν τον τελευταίο χρόνο και φυσικά οι αγαπημένοι μας «εχθροί» που μας κατηγορούν για «ζητιανιά».

Εμείς πάντως, αυτό θα κάνουμε, θα ζητάμε 5ευρα. Το κάναμε όταν αγωνιζόμασταν για την επιβίωση του μέσου, το κάναμε όταν πατούσαμε στα πόδια μας, το κάνουμε τώρα που επεκτεινόμαστε και θα το κάνουμε και αύριο, του χρόνου, για όσο είμαστε ζωντανοί. Απέναντι στα εκατομμύρια τους, στα θαλασσοδάνεια – θαλασσοχρηματοδοτήσεις, στις κρατικές – εταιρικές λίστες, η μόνη λύση είναι η δημοσιογραφία που θα στηρίζεται στα λίγα ευρώ πολλών χιλιάδων απλών πολιτών, ώστε το περιεχόμενο να είναι προς το δικό τους συμφέρον, το δημόσιο συμφέρον. Με ένα κλικ εδώ, μπορείτε να μπείτε στη «λίστα» του TPP και να στηρίξετε, με λίγα ευρώ κάθε μήνα, την ανεξάρτητη δημοσιογραφία. Δεν χρειάζονται τα πολλά από λίγους, το σωστό είναι τα λίγα από πολλούς.