Η ήττα της ΔΑΠ απάντηση για ένα πανεπιστήμιο χωρίς σεξιστικά πάρτι κι εκδρομές στη Μύκονο – Η ανάγκη για δημόσια παιδεία αλλά και η αποχή

της Γεωργίας Κριεμπάρδη

Οι φοιτητικές εκλογές που έγιναν μετά από τρία χρόνια εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού, με την εδώ και χρόνια κυρίαρχη δύναμη στα Πανεπιστήμια, τη φοιτητική παράταξη της ΝΔ, ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, να δέχεται βαριά ήττα από την Πανσπουδαστική ΚΣ. Η γαλάζια παράταξη αρνείται να δεχτεί την ήττα της με ανακοινώσεις πως είναι πρώτη δύναμη και τον υπουργό Ανάπτυξης να στέλνει συγχαρητήρια. Οι σχετικές ανακοινώσεις ακυρώνονται με απάντηση της ΚΝΕ που αναφέρει πως η ΔΑΠ δημοσιεύει επιλεκτικά αποτελέσματα.

Οι φοιτητικές εκλογές είναι μια εκλογική διαδικασία η οποία αναδεικνύει εκπροσώπους φοιτητών στη συνέλευση καθηγητών της σχολής σου και στο φοιτητικό σύλλογο. Μετά από 40 χρόνια, η ουρά της Νέας Δημοκρατίας στους χώρους του πανεπιστημίου αποδυναμώθηκε, με τους φοιτητές να διαλέγουν ένα πανεπιστήμιο χωρίς τα σχέδια της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Με τους φοιτητές να διαλέγουν ένα πανεπιστήμιο χωρίς κομματικές φοιτητικές παρατάξεις αλλά ανάμεσα σ’ αυτές να ξεχωρίζει η Αριστερά.

Οι φοιτητικές παρατάξεις υποτίθεται προσπαθούν να βελτιώσουν τα κακώς κείμενα στα Πανεπιστήμια και να πιέζουν σε αλλαγές προς όφελος των φοιτητών. Πριν εξετάσουμε τι γίνεται στην πράξη, ας δούμε ποιες είναι αυτές οι παρατάξεις.

ΔΑΠ-ΝΔΦΚ. Τα δυο ονόματα οφείλονται στο ότι επρόκειτο για δυο διαφορετικές παρατάξεις, την Δημοκρατική Ανανεωτική Πρωτοπορία (ΔΑΠ) που ιδρύθηκε το 1975 στην Αθήνα και τη Νέα Δημοκρατική Φοιτητική Κίνηση (ΝΔΦΚ) στη Θεσσαλονίκη τον ίδιο χρόνο. Έναν χρόνο αργότερα, το 1976 οι δύο παρατάξεις συγχωνεύονται σε μία, πανελλαδικής εμβέλειας.

ΠΑΣΠ. Κατά την μεταπολιτευτική περίοδο η διατύπωση των αρχών της 3ης Σεπτέμβρη 1974 από τον Ανδρέα Παπανδρέου προκάλεσε τη συγκρότηση μαζικού κινήματος φοιτητών με την ονομασία «Φίλοι Ανδρέα Παπανδρέου». Αργότερα (1975), μετεξελίχθηκε σε  Πανελλήνια Αγωνιστική Σπουδαστική Παράταξη (ΠΑΣΠ).

Πανσπουδαστική Κίνηση Συνεργασίας. Ιδρύθηκε έξι χρόνια μετά την ίδρυση της ΚΝΕ το 1968 και με το τέλος της δικτατορίας, με το όνομα τότε Πανσπουδαστικές Συνδικαλιστικές Κινήσεις που λίγα χρόνια αργότερα μετατράπηκε στο όνομα που τη γνωρίζουμε σήμερα.

ΚΝΕ – ΝΑΡ. Το 1989 δημιουργήθηκε η ΚΝΕ – ΝΑΡ, η οποία στις φοιτητικές εκλογές του 1990, συμμετείχε ως Αριστερά Αντισυναινετικά Σχήματα και έλαβε ποσοστό 12%, μεγαλύτερο της προαναφερθείσας ΠΚΣ. Το 1991, η ΚΝΕ – ΝΑΡ απεμπολεί τον τίτλο ΚΝΕ και παραμένει ως Νέο Αριστερό Ρεύμα (ΝΑΡ) με τη νεολαία της (Νεολαία Κομμουνιστική Απελευθέρωση) ενώ το ΝΑΡ καταλήγει σε συμφωνία συμπόρευσης με τις Συσπειρώσεις και τον Ρήγα Φεραίο, δημιουργώντας την ΕΑΑΚ (Ενιαία Ανεξάρτητη Αριστερή Κίνηση).

Bloco. Είναι η φοιτητική παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ, που διαδέχτηκε την Αριστερή Ενότητα, που πια στις περισσότερες σχολές συνεργάζεται με την ΕΑΑΚ. Ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2015, από τα μέλη της Αριστερής Ενότητας, που αποχώρησαν απ’ αυτήν όταν η τελευταία έπαψε να στηρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ.

H ήττα της ΔΑΠ κι όσα της καταλογίζουν έχει σημασία. Σημειώσεις κάτω από το τραπέζι, διακοπές στο Μπάνσκο και την Αράχοβα, κανονισμένο πρώτο τραπέζι στα μπουζούκια, ενοχλητικά τηλεφωνήματα για καφέδες -κοινώς, προσηλυτισμός- είναι όσα συνθέτουν την εικόνα της γαλάζιας παράταξης. Δεξιοί κι αριστεροί «στα μαχαίρια» ποιος θα κερδίσει περισσότερες ψήφους, ποιος θα πείσει τους πρωτοετείς να μπουν σε κάποια παράταξη και με φόντο τα κόμματα, τα φοιτητικά σχήματα κάνουν παιχνίδι. Και κάποια έχουν προχωρήσει και σε χυδαία, σεξιστικά μέσα για να κάνουν παιχνίδι.

Τα μέλη της ΔΑΠ βγαίνουν στα τηλεοπτικά παράθυρα και μιλάνε για ανομία μέσα στα ΑΕΙ, για μπαχαλάκηδες, για λαϊκισμό της Αριστεράς. Άτομα που παρουσιάζονται ως φοιτητές χωρίς κομματικό πρόσημο και περνάνε τις θέσεις τους. Μέλη που μεταγενέστερα βρίσκονται σε θέσεις ή, όπως λέμε κοινώς, πιάνουν για τα καλά την καρέκλα, χωρίς να παράγουν έργο και να είναι πραγματικά χρήσιμα στη ΝΔ. Η ΠΑΣΠ, ακολουθώντας την πορεία του ΠΑΣΟΚ, έχει από καιρό αποδυναμωθεί, ενώ η Αριστερά εμφανίζεται διασπασμένη σε διάφορα σχήματα.

Νικητής η αποχή – Η κριτική προς τις παρατάξεις

Οι περισσότεροι φοιτητές δηλώνουν αποχή στις εκλογές, όχι γιατί όλοι είναι απολιτίκ, αλλά γιατί σε μεγάλο βαθμό θεωρούν πως οι παρατάξεις είναι μια μικροκοινωνία των κομμάτων. Υπάρχει η κριτική προς τις παρατάξεις πως δεν εκπροσωπούν τα πανεπιστήμια. Οι εκμηδενισμοί σίγουρα δε βοηθούν για μια εποικοδομητική συζήτηση  και η λογική “ε, και τι θα αλλάξει; Όλοι ίδιοι είναι” όχι μόνο δε βοηθά, αλλά ενισχύει και τη διαιώνιση των κακώς κειμένων.

Τα φοιτητικά χρόνια, τα χρόνια που περνάμε πάνω από μεγάλα βιβλία και ατέλειωτες ώρες γέλιου, είναι πολλά περισσότερα απ’ όσα μπορούμε πράγματι να αντιληφθούμε σε εκείνη τη νεαρή ηλικία. Είναι η πρώτη μας επαφή με τον πραγματικό κόσμο, η γνωριμία μας με την πολιτική πραγματικότητα, η διαμόρφωση συνειδήσεων και απόψεων μέσα από συζητήσεις. Είναι το καταστάλαγμα ποιοι είμαστε, πού ανήκουμε, τι θέλουμε.

Σε κάθε περίπτωση, το θέμα είναι πολύπλοκο. Η κριτική αφορά την πλειοψηφία των πανεπιστημίων, βλέποντας τη γενική εικόνα τους. Πανεπιστήμια που θα έπρεπε να έχουν καινούργιες βιβλιοθήκες, σύγχρονες υποδομές και εξοπλισμούς, δωρεάν συγγράμματα. Ποια αλλαγή έχει γίνει για την προσβασιμότητα των αναπήρων στα πανεπιστήμια συνολικά; Ποια αλλαγή για την ισότητα των φύλων στους χώρους των πανεπιστημίων συνολικά;

Στην πραγματικότητα, οι φοιτητικές παρατάξεις θα έπρεπε να εκπροσωπούν τους φοιτητές και την αναβάθμιση της δημόσιας παιδείας, των πανεπιστημίων. Με την κυβέρνηση Μητσοτάκη πέρασε το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας με τίτλο: «Εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας, αναβάθμιση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις», το οποίο βάζει νέους φραγμούς στην εκπαίδευση και εντείνει την καταστολή, μειώνοντας εισακτέους και ιδρύοντας πανεπιστημιακή αστυνομία. Το νομοσχέδιο, μεταξύ άλλων, θεσπίζει όριο φοίτησης και αλλάζει τον τρόπο εισαγωγής των φοιτητών, βάζοντας ελάχιστη βάση εισαγωγής, περιλαμβάνοντας στο μηχανογραφικό εγγραφή στα δημόσια ΙΕΚ, και θέτει ακόμα όριο φοίτησης στα πανεπιστήμια. Τα πανεπιστήμια δεν οδεύουν πως αναβάθμιση προς όφελος της δημόσιας παιδείας και οι φοιτητικές παρατάξεις θα έπρεπε να επικεντρωθούν σ’ αυτό.

Στο ΤΡΡ μίλησαν φοιτητές, μεταφέροντας τη δική τους εμπειρία. Η Νάσια στις πρώτες της εκλογές πριν 3 χρόνια είχε ψηφίσει αριστερή παράταξη, είπε. «Φέτος δεν ψήφισα, απομακρύνθηκα γιατί είδα ότι καμία από τις δύο πλευρές -αριστερά και δεξιά- δεν κάνει κάτι ουσιαστικό για τους φοιτητές, οι εκπρόσωποι των παρατάξεων δε νοιάζονται να δώσουν λύσεις σε προβλήματα της σχολής, στέγασης, βιβλίων κλπ. Και οι φίλες μου επίσης απείχαν, γιατί δε θεωρούμε ότι προάγουν κάποιο έργο στο πανεπιστήμιο και δημιουργούν, τελικά, πόλωση αυτές οι παρατάξεις».

Η Πέννυ, πρώτη της χρονιά στο πανεπιστήμιο, επίσης απείχε. «Στο παιδαγωγικό του ΑΠΘ που σπουδάζω δεν είναι τόσο έντονη η παρουσία παρατάξεων, δηλαδή δε βλέπω τραπεζάκια κλπ. Δεν ψήφισα. Αν υπήρχε κάποια ενιαία παράταξη που μπροστά θα είχε το φοιτητικό συμφέρον χωρίς κομματική ιδεολογία, ευχαρίστως θα την ψήφιζα».

Ο Θοδωρής σπουδάζει στο Πανεπιστήμιο Πειραιά και ψήφισε ΠΚΣ. «Ψήφισα ΠΚΣ και είναι πολλοί οι λόγοι. Βρίσκομαι κοντά ιδεολογικά με την ΚΝΕ κι επίσης υπάρχει έντονο δίπολο μεταξύ ΔΑΠ και ΚΝΕ, το οποίο κορυφώθηκε τις τελευταίες μέρες. Ήταν σημαντικό για μένα ως αριστερός να βγει αριστερή δύναμη γιατί στο Παν. Πειραιά τουλάχιστον τα τελευταία 18 χρόνια βγαίνει μόνο ΔΑΠ. Αυτό το δίπολο που καλλιεργήθηκε πολύ και από την ΚΝΕ. Ένας άλλος λόγος που ψήφισα έτσι είναι ότι υπάρχει μεγάλο πρόβλημα διαφθοράς μεταξύ καθηγητών και της ΔΑΠ σε πολλά πανεπιστήμια της χώρας. Η ΔΑΠ με έχει προσεγγίσει με την κλασσική τεχνική, διοργανώνει πάρτι. Υπάρχει βέβαια και η τακτική “σου δίνω σημειώσεις για όλη τη χρονιά και απλώς ζητάμε την ψήφο σου”, κάτι το οποίο μου το είχαν προσφέρει σαν δυνατότητα. Η ΚΝΕ σε προσεγγίζει δια ζώσης και προσωπικά και σου μιλάνε για την επικαιρότητα είτε για κάποιο θέμα που αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση κι όχι μόνο. Για παράδειγμα, στη διάρκεια της πανδημίας η ΚΝΕ προσπάθησε -παρόλο που ήταν κλειστές οι σχολές- να ενημερώνει τους φοιτητές για όσα γίνονται, να δημιουργήσει μία άλλη σχέση με τους φοιτητές και τις φοιτήτριες ώστε όταν έρθει η στιγμή της κάλπης να εξαργυρώσουν αυτό που έχουν δημιουργήσει, δηλαδή δεν είναι ότι μόνο τις τελευταίες μέρες υπήρχε προεκλογική δράση. Μέσα στην καραντίνα προσπάθησε να κρατήσει επαφές με τους φοιτητές και να διεκδικήσει περισσότερα πράγματα που χρειάστηκαν, όπως ηλεκτρονικό εξοπλισμό, βιβλία στο σπίτι… Όλα αυτά μέτρησαν για όσους ψηφίζουν σοβαρά, γιατί πολλοί ψηφίζουν με γνώμονα τις σημειώσεις, την καλοπέραση, τις παρέες».

Ο Μένιος πέρασε στο ΤΕΙ Αθήνας, ναυπηγός. «Είμαι από νησί και γενικά πριν μπω στη σχολή, δεν είχα διαμορφώσει πολιτική αντίληψη, ήμουν ανώριμος. Με το που μπήκα στο τμήμα, το πρώτο που παρατήρησα είναι ότι ήρθε η ΔΑΠ και με έπιασε από το χεράκι. Είχα πάει για εγγραφή και είχε έρθει μια κοπέλα να μου δείξει πού είναι η γραμματεία, ξενάγηση κλπ. Ήμουν ένα παιδί ντροπαλό, χωρίς αυτοπεποίθηση και άρχισα να είμαι μ’ αυτούς. Μου έλεγαν πάμε στην καφετέρια για καφέ και μετά κατάλαβα ότι εκεί μαζεύονταν δαπίτες και ακροδεξιοί. Είχα μιλήσει και με έναν και μου το είχε πει ότι ψηφίζει Χρυσή Αυγή. Ήταν η εποχή με το ΔΝΤ κι όλοι προσπαθούσαμε να καταλάβουμε τι ζούμε. Μετά μπήκαν στο τμήμα πιο δυναμικά τα ΕΑΑΚ, άρχισα να μαθαίνω για όλα και να διαμορφώνω άποψη, ξεκίνησα να κάνω παρέα με αυτούς. Θυμάμαι ότι υπήρχαν πάντα θέματα με τη ΔΑΠ και τσακωνόντουσαν αριστεροί- δεξιοί στις γενικές συνελεύσεις. Οι δαπίτες έμαθαν ότι ταίριαξα με τους αριστερούς, με απομόνωσαν και θυμάμαι στις εκλογές στο δεύτερο έτος, με πιάνει ένας τύπος και μου λέει “ήρθες να ψηφίσεις; χάριν της φιλίας μας που σου έδινα σημειώσεις, θα ήθελα να μου κάνεις τη χάρη να μην μπεις μέσα να ψηφίσεις” και του λέω “δε θα μου πεις τι να κάνω” και μου λέει “επειδή θες να ψηφίσεις ιδεολογικά, να ξέρεις μόνο εμείς νοιαζόμαστε για το τμήμα”. Ξέρω περίπτωση πασπίτη που του είχαν κάνει τη ζωή δύσκολη, έχω ακούσει πολλά με διαφθορά και με καθηγητές. Επίσης, το 2013 με τη δολοφονία Φύσσα είδαμε άνθρωπο δηλωμένο χρυσαυγίτη στην τηλεόραση, τον είχαν πάει στη ΓΑΔΑ,  να τον περιθάλπουν στα τραπεζάκια τους οι δαπίτες. Κι επίσης, επί Σαμαρά το 2014, με τον Ρωμανό που οι αναρχικοί είχαν υπό κατάληψη το τμήμα, η ΔΑΠ είχε ξεκινήσει χυδαίες συζητήσεις του τύπου “να ψοφήσει το κωλόπαιδο, μας έκλεισαν τη σχολή” κλπ».