«Ήταν εμφανές ότι ακόμη κι όταν ο Νταν Έλσμπεργκ θα είναι 108 και θα περιμένει το μοιραίο, θα μπορεί να ταπώνει τον Τζέημς Λούις, ενώ παράλληλα διαβάζει το Μόμπυ Ντικ και παίζει το γιουκαλίλι του» Γκρεγκ Μάρεϊ, Ιστορικός, πρώην διπλωμάτης

Κάθε φορά που κάποιο κομμάτι των διαλόγων, της διαδικασίας, μας διαφεύγει, λόγω των συνεχών τεχνικών προβλημάτων, ξέρουμε που να ανατρέξουμε. Στη σελίδα του Κρεγκ Μάρεϋ, του ακτιβιστή, διπλωμάτη και Ιστορικού που παρακολουθεί τη ακροαματική διαδικασία μέσα στην αίθουσα. Χάρη σε κείνον μάθαμε ότι δεν ελήφθησαν μέτρα κατά της πανδημίας, ότι η πανδημία χρησιμοποιήθηκε ως άλλοθι ώστε να είναι ελάχιστοι οι παρατηρητές εντός της αιθούσης και ότι ο Τζέημς Λιούις, ο βασικός κατήγορος του Ασάνζ και επικεφαλής της ομάδας των εισαγγελέων των ΗΠΑ, είναι τόσο τομάρι όσο ακούγεται.

Χτες, σε ένα από τα σημαντικά σημεία της διαδικασίας, ο Τζούλιαν Ασάνζ – που του απαγορεύεται να μιλήσει σε οποιαδήποτε φάση και βρίσκεται πολύ μακρυά από τους συνηγόρους του – αντέδρασε φωνάζοντας, αλλά δεν υπάρχουν μικρόφωνα εκεί που βρίσκεται. Μετά από λίγο, το σήμα χάθηκε για μας, όσους τηλε-παρακολουθούμε. Δεν ξέραμε τι λέει και τι γίνεται στην αίθουσα. Ακούσαμε την παρατήρηση της δικαστού, ότι αν δεν είναι ήσυχος θα τον στείλει στο κελί του, και έπεσε μαύρο σαν της ΕΡΤ. Τον σχετικό διάλογο τον ζητήσαμε, και εγώ και άλλοι συνάδελφοι, από το δικαστικό επιμελητή, όπως μας υπέδειξαν. Ματαίως – κανείς μας δεν έλαβε απάντηση. Που να μη μας το είχαν υποδείξει κιόλας…

Σήμερα, με τη δημοσίευση των διαλόγων, μάθαμε και εμείς ότι ο Τζούλιαν Ασάνζ παρενέβη χθες, ζητώντας να μην παραλλάσσουν τα λόγια του. «Μέσω ρητορικών τρικ, ο εισαγγελέας υπονοεί ότι έβαλα ζωές σε κίνδυνο! Αυτό πρέπει να το διορθώσετε τώρα αμέσως! Η ζημιά για μένα θα είναι ανεπανόρθωτη!». Οι ερωτήσεις που ακολούθησαν, και που χάσαμε, δεν ήταν σημαντικές. Εκείνο που παρέμεινε χαρακτηριστικό, και σε αυτές, όμως, ήταν το ύφος των αμερικάνων εισαγγελέων.

Χάρη στον Κρεγκ Μάρεϊ μάθαμε επίσης τους λόγους για τους οποίους δεν αναγνώστηκε χτες η κατάθεση του Χαλίντ ελ-Μάσρι, του ανθρώπου που απήγαγαν, σοδόμησαν και βασάνισαν πράκτορες της CIA. Υπήρξε ένσταση των Αμερικάνων διωκτών του Ασάνζ, διότι, λέει, «υποστηρίζει ότι βασανίστηκε στις ΗΠΑ». Δεν το υποστηρίζει απλώς: η υπόθεση έχει εκδικαστεί τόσο από τα Γερμανικά δικαστήρια όσο και από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και ο Χαλίντ ελ- Μάσρι έχει κερδίσει παντού. Το γεγονός ότι η δικαστής, σε προς το παρόν Ευρωπαϊκό – της ΕΕ- έδαφος, αποδέχθηκε την ένσταση των ΗΠΑ, ενώ υπάρχει απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μιλά από μόνο του.

Οι αλλαγές και οι επιθέσεις, οι προσβολές και η υποτίμηση των μαρτύρων, η «μέθοδος αφιονισμένου βίκινγκ» (deranged berserker) όπως την περιγράφει ο Κρεγκ Μάρρεϋ, η μέθοδος δηλαδή που έχουν επιλέξει οι Αμερικάνοι εισαγγελείς και διώκτες του Ασάνζ, είναι, από νομικής πλευράς, ακατανόητη – το έχουν γράψει ήδη αρκετοί, είναι εμφανές σε όλους μας, όσους έχουμε έστω περάσει λίγα εικοσιτετράωρα παρακολουθώντας δικαστικές διαδικασίες. Και όλοι νομίζαμε ότι είναι το στυλ του Λιούις αυτό, του βασικού κατηγόρου.

Σήμερα όμως, που, κατά την εξέταση του μάρτυρα υπεράσπισης, πρώην δικηγόρου του Ασανζ, Κάρεϋ Σένκμαν, τον Λιούις αντικατέστησε η Κλαιρ Ντάμπιν, τα πράγματα ήταν ακόμη χειρότερα. Πρόκειται περί στάσης που υιοθετήθηκε για λόγους που ακόμη δε γνωρίζουμε.

Μειωτικά σχόλια, διαρκείς ερωτήσεις αν την καταλαβαίνει ο μάρτυρας, κι εκείνο το απίστευτο «Θα σας κάνω κάποιες νομικές ερωτήσεις, αν σας πέφτουν δύσκολες να μου το πείτε» (I’m going to ask you some questions about US law, if they are too difficult for you, tell me). Αυτά σε έναν διακεκριμένο νομικό, Ιστορικό του συνταγματικού δικαίου, ειδικευμένο στο διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, διδάσκοντα σε πανεπιστήμια ειδικά επί του Νόμου περί Κατασκοπείας (espionage act, 1917, με τον οποίο διώκεται ο Ασανζ). Ειδικότητα που η Ντάμπιν έφερε στο προσκήνιο ως εξής: «Ας πάμε τώρα στο Νόμο για τον οποίο υποστηρίζετε ότι είστε ειδικός»… Προς τιμήν του, ο Σένκμαν δεν απήντησε. Και άφησε να περάσει και ο εξής διάλογος:

Ντάμπιν: Και τι σημαίνει ότι είστε ιστορικός της συνταγματικής ιστορίας;.

Σένκμαν (με γελάκι): Οτι διαβάζω πολλά σχετικά βιβλία, έγγραφα, μελετώ, γράφω…

Ντάμπιν: Α, ώστε αυτή ειναι η εμπειρία σας ως δικηγόρου όλα αυτά τα χρόνια…

Δεν απάντησε σε καμμία προσβολή – απάντησε μόνο όταν εθίγη ο Ασάνζ: «Οι εισαγγελείς πολλές φορές φέρεστε ως δικαστές και ξεχνάμε ότι εσείς ειδικά δεν εκπροσωπείτε την αντικειμενικότητα».

Η τακτική υποτίμησης του μάρτυρα, μείωσης της επιστημονικής του επάρκειας («Αυτά που αναφέρω δεν τα έβγαλα από το μυαλό μου, είναι στηριγμένα στην ανάλυση και τον έλεγχο συναδελφων (peer reviewed)», η απάντησή του στην επίθεση των διωκτών του Ασάνζ που προσπαθούσαν να αποδείξουν ότι έχει ατζέντα), δεν έπιασε. Η προσπάθεια να παρουσιαστεί ως οπαδός του Ασανζ – ρωτήθηκε πολύ πονηρά αν πληρώνεται για τη δουλειά του ή αν προσφέρει δωρεάν υπηρεσίες -, έπεσε στο κενό. Αμείβεται όπως κάθε ειδικός σύμβουλος.

Υπήρξε ακόμη πιο ξεκάθαρος όταν η εισαγγελέας προσπάθησε να του εκμαιεύσει γνώμες που να στηρίζουν το νέο αμερικάνικο κατηγορητήριο, με το οποίο ζητείται η έκδοση: «Συμφωνείτε οτι ένας δημόσιος υπάλληλος που κλέβει έγγραφα δεν μπορεί να έχει σαν ασπίδα την ελευθερία του Λόγου;». «Εξαρτάται πως ερμηνεύετε την κλοπή», της είπε και αναφέρθηκε εκτενώς στον Έντουαρντ Σνόουντεν, που πρόσφατα δικαιώθηκε δικαστικά και ηθικά για όσα ως χτες οι αμερικάνοι χαρακτήριζαν «κλοπή». Στον κόσμο των κατηγόρων του Ασάνζ η λέξη «κλοπής» αφορά ειδικά από δημοσιογράφους που οφείλουν και πηγές να έχουν και προστατεύουν και να αποκαλύπτουν, προς το δημόσιο συμφέρον, τις ατιμίες και παρανομίες των κυβερνήσεων.

«Δηλαδή μας λέτε ότι το χακάρισμα σε κρατικές databases είναι δημοσιογραφική δουλειά;», επανήλθε η κατήγορος. «Τι εννοείτε χακάρισμα;», τη ρώτησε. «Το χρησιμοποιώ με την καθημερινή έννοια». «Είμαστε σε δικαστήριο, δεν υπάρχουν καθημερινές έννοιες, τόσες ώρες επιμένετε εσείς στην ακρίβεια, άρα τι εννοείτε; … Το θέμα δεν είναι αν σπας ενα πασγουορντ αλλά γιατί το σπας» και αν είναι προς το δημόσιο συμφέρον, οπότε «αναλόγως των συνθηκών μπορεί να δικαιολογείται», της είπε. «Γι’ αυτό υπάρχουμε οι δικηγόροι, για να ερμηνεύονται όλα αυτά αναλόγως των ευρύτερων συνθηκών.. Οι ερωτήσεις σας δεν αφορούν επουδενί το ερώτημα που πραγματικά εξετάζουμε μέσα εδώ… H κατάθεσή μου οφείλει να αφορά τις πολιτικές πραγματικότητες όποτε χρησιμοποιήθηκε ο νόμος περί Κατασκοπείας».

Της κατάθεσης Σένκμαν είχε προηγηθεί αυτή του Τζων Σλόμποντα. Ο Τζων Σλόμποντα, ακτιβιστής, καθηγητής μουσικής και ιδρυτής του Iraq Body Count, ενός σάιτ που μετρά τις ανθρώπινες ζωές, αμάχων, που χάνονται καθημερινά στο Ιράκ, και που είχε επιδιώξει ο ίδιος να συναντηθεί με τον Ασάνζ, ώστε να του δοθούν στοιχεία που θα διευκόλυναν το έργο του. Ξεκίνησε μιλώντας για τη σημασία που έχει για τις οικογένειες των θυμάτων να ξέρουν γιατί σκοτώθηκε ο άνθρωπός τους.

«Μπορώ να μιλήσω μόνο για τα στοιχεία του Ιράκ, μόνον γι αυτά έχω γνώση. Τα στοιχεία για το Ιράκ που μας δόθηκε πρόσβαση είχαν ελεγχθεί με τον πρέποντα τρόπο», είπε, τονίζοντας ότι υπήρχαν δηλαδή περικοπές ώστε να μην κινδυνεύσουν πολίτες. «Καμμία άλλη δημόσια πηγή [εκτός των wikileaks] δεν έχουμε, που να μας δίνει τον αριθμό των νεκρών αμάχων στο Ιράκ». Οι ερωτήσεις των διωκτών του Ασάνζ αφορούσαν στον αριθμό των συνεργατών των wikileaks και της Γκαρντιαν, όπως και τον αριθμό ανθρώπων που είχαν πρόσβαση στα στοιχεία. Όταν τους εξήγησε ότι η αφαίρεση των ονομάτων έγινε με ειδικό πρόγραμμα σοφτγουέαρ, του απάντησαν αν είναι βέβαιος ότι δεν έμειναν στοιχεία, οδοί, περιοχές, μάρκες αυτοκινήτων, ονόματα κτηρίων, επαγγέλματα, που να βοηθούν όποιον καθόταν να τα συνδυάσει να εντοπίσει κάποιον πληροφοριοδότη των Αμερικάνων.

«Φροντίσατε να αποκρύψετε Όλα τα στοιχεία που θα αποκαλυπταν ανθρώπους που συνεργάστηκαν με τις αρχές των ΗΠΑ;». «Είναι ανθρωπίνως αδύνατο να σας πω ότι σίγουρα το κάναμε για ολα». Εκεί σταμάτησαν – είχαν πάρει την απάντηση που ήθελαν.

Στα παραλειπόμενα:

Απερρίφθη και το τρίτο αίτημα της Διεθνούς Αμνηστίας να επιτραπεί έστω σε έναν εκπρόσωπό της να παρακολουθήσει τη δίκη, είτε μέσω τηλε-διάσκεψης, είτε στην αίθουσα. Η δικαστής απάντησε ότι «δεν υπάρχουν ειδικές διατάξεις» που να της επιβάλλουν να επιτρέψει νέους παρατηρητές.

Η σύντροφος του Ασάνζ, Στελλα Μόρις, κατήγγειλε ότι τον ξυπνούν καθημερινά στις 5πμ, τον υποχρεώνουν να γδυθεί και τον περνούν από ακτίνεςΧ, τον πάνε με χειροπέδες στο δικαστήριο, μέσα σε ένα «κλειστοφοβικό βαν» για να περάσει μέσα στην ειδική γυάλα της αίθουσας του δικαστηρίου, όπου δεν έχει καμμία επαφή με τους δικηγόρους του. Χρειάζεται μιάμισυ ώρα να πάει στο δικαστήριο του Ολντ Μπέιλυ και μιάμισυ ώρα να γυρίσει στη φυλακή Μπέλμαρς μετά τη διαδικασία.

Ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Ντόμινικ Ράαμπ, τουίταρε χτες ότι «παρακολουθεί πολύ στενά την δίκη του δημοσιογράφου Χόπγουελ Τσινόνο, στη Ζιμπάμπουε» και ότι «οι δημοσιογράφοι πρέπει να έχουν απόλυτη ελευθερία στην αποκάλυψη της αλήθειας, χωρίς το φόβο της σύλληψης και της φυλάκισης. Η Βρετανία συμπαρίσταται σε όλους όσους αγωνίζονται να δημοσιεύσουν την αλήθεια σε ολόκληρο τον κόσμο»… Προφανώς, εκτός βρετανικού εδάφους.

Η εφημερίδα των προδοτών, Γκάρντιαν, δεν έχει βάλει ούτε μονόστηλο για τη δίκη από την 8η Σεπτεμβρίου και μετά.