Η πρεσβεία και οι «πράκτορες»: Μία απάντηση σε φίλους και εχθρούς για τη δημοσιογραφία του ΤPP σε καιρό πολέμου

Η επικοινωνιακή τακτική είναι συγκεκριμένη και γνωστή. Όταν δεν συμβαδίζει κανείς (στον βαθμό που θα τους ικανοποιούσε) με την κυρίαρχη άποψη, είναι πολύ βολικό να τον ταυτίζουν με πράκτορα του εχθρού. Είτε πρόκειται για τον ΣΥΡΙΖΑ, είτε για τον Βαρουφάκη, είτε για κάποιον συνδικαλιστή γιατρό, είτε για τον Πούτιν, η τακτική είναι ίδια: υπαινιγμοί ότι δεν διατυπώνεται μια άποψη, αλλά εξοφλούνται γραμμάτια, οικονομικά ή κομματικά.

Το «παράδοξο» εδώ είναι οι περισσότεροι από όσους εκτοξεύουν αυτές τις συκοφαντίες, κλείνουν τα μάτια ή και συμμετέχουν ενεργά στη μία και κραυγαλέα χειραγώγηση της ενημέρωσης στη χώρα, για την οποία έχουμε πολύ ξεκάθαρα στοιχεία. Λέγεται «Λίστα Πέτσα», αναφέρει συγκεκριμένα ποσά, έχει καταγγελθεί διεθνώς ως κυβερνητική προσπάθεια ελέγχου των ΜΜΕ και όσο και να ψάχνετε, δεν θα βρείτε το TPP μέσα σε αυτή.

Όσον αφορά την κάλυψη της ρωσικής εισβολής, ξεκινάμε από μερικές πολύ απλές αρχές: το ThePressProject εκφράζεται μέσω των Editorial, των άρθρων που υπογράφει όλη η συντακτική ομάδα, αλλιώς τα άρθρα του εκφράζουν τους συντάκτες τους. Δεν είναι ανάγκη να συμφωνούμε μεταξύ μας σε όλα, δεν είναι ανάγκη να συμφωνούμε με τους αναγνώστες/στριες μας σε όλα. Η Ανασκόπηση (μπορείτε να δείτε το τεράστιο επεισόδιο για την Ουκρανία εδώ) εκφράζει τους συντάκτες που αναφέρονται σε κάθε βίντεο και οι ραδιοφωνικές εκπομπές τους παραγωγούς τους. Τοσο απλό. Το TPP δεν είναι κόμμα, καθε άρθρο από τα εκατοντάδες που κυκλοφορούν δεν έχει απαραίτητα μία θέση (εκτός αν είναι ενυπόγραφο), αλλά μια πληροφορία ή μία σειρά πληροφοριών που θεωρούμε χρήσιμο να μεταφέρουμε στον κόσμο που μας εμπιστεύεται.

Αυτές τις εβδομάδες, η κάλυψη του ΤPP ξεχωρίζει, γιατί η ενημέρωση που γίνεται για τον πόλεμο στην Ουκρανία από τα κεντρικά συστημικά Μέσα Ενημέρωσης είναι εντελώς μονόπλευρη. Οτιδήποτε διαφορετικό, στοχοποιείται ως δήθεν «ρωσικός δάκτυλος», ακόμα και αν είναι μία ανάρτηση που αναφέρει, από τον τίτλο κιόλας, τι λέει η ρωσική πλευρά.

Το ThePressProject έχει προσπαθήσει σε όλες αυτές τις περιπτώσεις να κρατήσει μια στάση που να επιτρέπει να ενημερώνεται και από ειδήσεις της ρωσικής πλευράς, σημαίνοντας αντίστοιχα τις σχετικές δημοσιεύσεις, και αποφεύγοντας αρκετές από τις περιπτώσεις παραπλάνησης της κοινής γνώμης που ενημερωνόταν μονόπλευρα. To γεγονός ότι η χώρα που δέχεται την επίθεση έχει το ηθικό πλεονέκτημα, δεν σημαίνει και ότι όσες ειδήσεις έρχονται από εκεί επαληθεύονται.

Σήμερα, Τρίτη, μία ανάρτησή μας με τίτλο «Αναζητώντας τι όντως συνέβη στο θέατρο της Μαριούπολης», με σαφή αναφορά πως πρόκειται για στοιχεία από το Grayzone, που το υπογραφει o Μαξ Μπλούμενθαλ, αναδημοσιεύτηκε από τη ρωσική πρεσβεία στην Ελλάδα. Αυτό έδωσε τροφή για επιθέσεις, όπως ακριβώς συνέβη και ενάντια στο Οpen, μετά από προηγούμενη ανάρτηση της ίδιας πρεσβείας, με ένα βίντεο 40 δευτερολέπτων από μία άποψη που ακούστηκε στο κανάλι.

Εδώ θα πρέπει να εξηγήσουμε στην καλοπροαίρετη κριτική ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε τις αναδημοσιεύσεις των άρθρων μας, ούτε (όπως είναι εύλογο) έχουμε να κερδίσουμε τίποτα από μία τέτοιου είδους αναδημοσίευση. Όσο περίεργο κι αν ακούγεται, μας είναι αδιάφορο αν οι δημοσιεύσεις μας αρέσουν ή δεν αρέσουν σε οποιαδήποτε πρεσβεία. Γράφουμε και μιλάμε μόνο με τα στοιχεία που διαθέτουμε, τη γνώμη μας και τον σεβασμό στη δεοντολογία και τους αναγνώστες μας.

Είμαστε σίγουροι ότι η ρωσική πρεσβεία διαφωνεί με το 99% των άρθρων μας (πέρα από όσα απλώς μεταφέρουν δηλώσεις ρώσων αξιωματούχων) γιατί αυτό που η ίδια αποκαλεί σκανδαλωδώς μία «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», εμείς το λέμε είτε εισβολή, είτε επίθεση σε ανεξάρτητη χώρα, είτε ιμπεριαλισμό. Με την ίδια λογική, είμαστε σίγουροι ότι κάποιο από τα ενυπόγραφα ρεπορτάζ μας για τους Ουκρανούς πρόσφυγες, με πηγές ανθρώπους που είναι στο Κίεβο, ή στα σύνορα Ουκρανίας – Πολωνίας, περιγράφοντας δραματικές καταστάσεις, ή τα ηχητικά μέσα από τη μαρτυρική Μαριούπολη, θα συγκινούσαν κάποια δυτική πρεσβεία.

Ο τρόπος που καλύπτουμε τα γεγονότα, σε μία κατάσταση πρωτοφανή, μας έχει επιτρέψει να αποφύγουμε σωρεία κρουσμάτων παραπληροφόρησης που πλημμύρισαν τα συστημικά μέσα ενημέρωσης. Ξεκινώντας βέβαια από τους ηρωικούς στρατιώτες που πέθαναν στο Φιδονήσι βρίζοντας, αλλά τελικά δεν πέθαναν, τους κοσμοναύτες με τα χρώματα της Ουκρανίας που δεν φορούσαν τα χρώματα της Ουκρανίας, το χαστούκι της Παλαιστίνιας ακτιβίστριας Αχεντ Ταμίμι σε Ισραηλινό στρατιώτη που παρουσιάστηκε ως κοριτσάκι από την Ουκρανία, το βίντεο του ΣΚΑΙ από «τα καταφύγια» που ήταν τελικά στο Μιλάνο, όλα όσα συμπεριέλαβε σε έναν πρώτο κατάλογο των fake news το γνωστό «φιλορωσικό» ΒΒC και πολλά ακόμα.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι οργανισμοί και Μέσα Ενημέρωσης, ακόμα και απολύτως ευπόληπτα, μπορούν κάλλιστα σε συνθήκες πολέμου, πραγματικού και επικοινωνιακού, να υποπέσουν στο αμάρτημα της παραπλάνησης της κοινής γνώμης ή τουλάχιστον της πολύ μονόπλευρης ενημέρωσης. Δεν αμφισβητούμε την αξία των New York Times αν πούμε ότι έχουν υποστήριξει όλες τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του αμερικανικού κράτους.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, θα θεωρούσαμε δημοσιογραφικό ατόπημα να ενημερωνόμαστε μόνο από τη μία πλευρά, των συστημικών δυτικών μέσων ενημέρωσης, και να αγνοούμε παντελώς τι ισχυρίζεται η άλλη πλευρά. Αν ήταν να αναπαράγουμε μόνον όσα λένε οι άλλοι, τα «εγκριτα» Μέσα, θα αυτοακυρωνόμασταν. Δεν θα είμασταν ένα ανεξάρτητο μέσο. Ποια δεοντολογία, αλήθεια, θα υπερασπιζόταν την άποψη ότι μπορείς έστω και στις συνθήκες της μεγαλύτερης πόλωσης, να στηρίξεις την αλήθεια στη φίμωση, το κλείσιμο των ρωσικών πηγών ενημέρωσης;

Δεν λέμε φυσικά ότι η πλήρης αλήθεια βρίσκεται στην άλλη πλευρά. Δεν διαλέγουμε προπαγάνδα. Το TPP έχει καταγράψει ενδελεχώς τις κινήσεις φίμωσης της ελευθερίας του Τύπου που συμβαίνουν στη Ρωσία του Πούτιν, μαζί με την ομοφοβία και μισογύνικους νόμους που ισχύουν αυτήν τη στιγμή. Όμως διατηρούμε το δικαίωμα να μιλούμε με ένταση για αυτές τις απαγορεύσεις, διότι τις καταγγέλλουμε και όταν γίνονται από δυτικές κυβερνήσεις. Σήμερα για παράδειγμα, παρουσιάζουμε όσο πιο αναλυτικά μπορέσαμε το ποια είναι μερικά από τα κόμματα της ουκρανικής αντιπολίτευσης που απαγόρευσε, μαζί με μερικά ΜΜΕ, ο Ζελένσκι. Αυτή η απόφαση μεταφέρθηκε στο 99% των ΜΜΕ, κατά την άποψή μας ψευδώς, ως «απαγόρευση 11 φιλορωσικών κομμάτων». Σήμερα επίσης, δημοσιεύσαμε την ιστορία ακόμα μίας ρωσίδας δημοσιογράφου, της Zhana Agalakova, που παραιτήθηκε διαμαρτυρόμενη για τον πόλεμο, βασιζόμενοι στο Reuters.

Δεν λέμε επίσης ότι δεν έχουμε κάνει λάθη όλες αυτές τις εβδομάδες. Κάναμε πχ ένα οφθαλμοφανές σφάλμα, ζητήσαμε συγγνώμη και είναι πολύ πιθανό ότι θα ξανακάνουμε, διότι θα ήταν αδύνατο να έχουμε ένα live με τόσο όγκο υλικού για τόσον καιρό, που να μην περιέχει λάθη. Είναι επίσης πολύ πιθανό ότι ορισμένες πληροφορίες που έχουμε μεταφέρει από κάποια πλευρά, ή κάποιες αναλύσεις/εκτιμήσεις μας, θα διαψευστούν.

Μπορεί κανείς να διαφωνεί με όσα γράφονται σε συγκεκριμένα άρθρα ροής ή με αναλύσεις που δημοσιεύονται εδώ. Κάπως έτσι είναι η ενημέρωση στις δημοκρατίες όμως, έτσι δεν είναι; Είμαστε απολύτως ανοιχτοί στη δημοσίευση άρθρων από όλη την γκάμα των δυνατών τοποθετήσεων. Έχουμε δημοσιεύσει άρθρα με διαφορετικά, αντικρουόμενα συμπεράσματα.

Έχοντας γράψει όλα τα παραπάνω, λογοδοτώντας στη μόνη πηγή εσόδων μας, τους αναγνώστες μας, ήρθε η ώρα να περάσουμε στη στοχοποίηση. Οι επιθέσεις που γίνονταν από μεμονωμένους χρήστες, αυτή τη στιγμή γίνονται από γνωστό πυλώνα της ποιοτικής δημοσιογραφίας που ακούει στο όνομα Πρώτο Θέμα. Μετά τη δημοσίευση για την ανάρτηση της πρεσβείας, το Πρώτο Θέμα συνέχισε με την αναδημοσίευση ανάρτησης πρώην εργαζόμενου, γνωστού εδώ και χρόνια υβριστή του TPP, που στο παρελθόν δήλωνε «απολυμένος απεργός» αλλά σήμερα δημοσιεύει εξωφρενικές τερατολογίες για τις οποίες έχει να προσφέρει ως απόδειξη την προφορική του μαρτυρία. Ακολούθησε η δημοσίευση από τον προπαγανδιστικό μηχανισμό θέσεων της Νέας Δημοκρατίας, την «Ομάδα Αλήθειας».

Mιλάμε εδώ για μία ανάρτηση με αναφορές σε «Τούρκους 25-30 ετών που μπαινόβγαιναν στο γραφειο» (!), φτιαγμενη για ακροδεξιά αντανακλαστικά, αλλά και αναφορές σε υποτιθέμενη χρηματοδότηση από τον Γιάνη Βαρουφάκη, μετά την παραίτησή του από τον ΣΥΡΙΖΑ και παράλληλα από τον Νίκο Παππά εκ των κορυφαίων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Ξέρει ή «καταγγέλλει» μήπως ο συντάκτης ποιοι ήταν οι «ύποπτοι Τούρκοι» και γιατί τέλος πάντων ήταν ύποπτοι; Ξέρει τι περιείχαν αυτά τα επίσης δήθεν «ύποπτα φλασάκια»; Όλα λέγονται στη λογική του «εγώ δίνω τα ερεθίσματα, ας ερευνηθούν». Οι εξωφρενικές κατηγορίες είναι συχνό χαρακτηριστικό των απόπειρων δολοφονίας χαρακτήρα, μόνο και μόνο η διάψευσή τους ή η συζήτηση προσδιδει κύρος στη συκοφαντία.

Εφημερίδα όμως που αναδημοσιεύει τόσο ανάλαφρα μια ανάρτηση τέτοιου προσώπου, που «περιμένει να τον καλέσει ο εισαγγελέας για να καταθέσει» για τους Τούρκους που μπαινόβγαιναν και τα τσεκ που κατέφθαναν, πού να καταφέρει να ξεχωρίσει τι συνιστά ψεύδος και αλήθεια στη διεθνή σκηνή.

Δεν ασχολούμαστε γενικά με κάθε έναν που έχει να διατυπώσει και από έναν αναπόδεικτο ισχυρισμό για πακτωλούς χρημάτων και ύποπτους Τούρκους που έμπαιναν στο σάιτ όταν εργαζόταν εδώ. Επειδή όμως το Πρώτο Θέμα έχει μια πολύ ισχυρή φωνή για να διαχέει τους γελοίους ισχυρισμούς που αναπαράγει με την ανέμελη ανευθυνότητα του «αφού το έγραψε κάποιος, είπα να το δημοσιεύσω κι εγώ χωρίς να διασταυρώσω και χωρίς να σας ρωτήσω», καλό είναι να τους ενημερώσουμε: Δεν πρόκειται για διαφωνία σε κάποιο ζήτημα. Ασκούμε διαφορετικό επάγγελμα.

Πριν να αναδιπλωθούν όλοι μαζί στη γραμμή άμυνας «εγώ λέω ό,τι είδα, ας κρίνετε», ζητούμε λοιπόν από τον συντάκτη της δημοσίευσης και από όσους αναδημοσίευσαν να προσκομίσουν στοιχεία ή να ανασκευάσουν. Γι’ αυτόν τον λόγο θα κινηθούμε βεβαίως νομικά εναντίον και του συντάκτη της αρχικής ανάρτησης και προς το Πρώτο Θέμα. Προτιμούμε να αποφεύγουμε τη δικαστική οδό, και έχουμε συγκρατηθεί πολλές φορές τελευταία απέναντι σε μεμονωμένους χρήστες, αλλά εδώ έχει παραγίνει η συκοφαντία. Κανονικά απαντούμε μόνο στην ουσιαστική κριτική και αποφεύγουμε την οποιαδήποτε συζήτηση που συνιστά επίθεση με ύβρεις χωρίς στοιχεία.

Το γεγονός ότι ακόμη και μια ισορροπημένη στάση που στρέφει τα βέλη της κριτικής και προς τον καθρέφτη, θεωρείται αυτομάτως “φιλορωσική”, αποτελεί ισχυρή στρέβλωση του διαλόγου, στην οποία είμαστε αποφασισμένοι να μην προσχωρήσουμε. Δεν γίνεται όμως να μη σημειώσουμε ότι οι επιθέσεις σε όποια φωνή δεν αρέσει, για «χρηματισμό από ξένους πράκτορες» είναι μία συνήθης πρακτική των αυταρχικών καθεστώτων. Το χρησιμοποιεί επί χρόνια ο Πούτιν, το χρησιμοποίησε εν καιρώ πολέμου ο Ζελένσκι, το χρησιμοποιεί ο Ερντογάν και ίσως κάποιοι θα ήθελαν πολύ να τους μιμηθούν. Δεν γίνεται επίσης να μην το ταυτίσουμε με επιθέσεις που έχουν δεχθεί δημόσια πρόσωπα στη χώρα, επειδή διατύπωσαν άποψη που δεν άρεσε σε αυτόκλητους ιεροεξεταστές. Ένας διάλογος όπου όποιος εκφέρει μη αρεστή άποψη είναι «πράκτορας του εχθρού» είναι μία δημοκρατική κατρακύλα. Σκοπεύουμε να συνεχίσουμε να εκφράζουμε αυτό που πιστεύουμε, αν δεν σας πειράζει πολύ.

Επίσης, για να βοηθήσουμε όσους δεν θέλουν να αντιληφθούν τι σημαίνει άποψη συντάκτη και άποψη του Μέσου, το παρόν άρθρο εκφράζει το ThePressProject. Το ThePressProject θα συνεχίσει να εκφράζεται, με τις επιτυχίες και τα λάθη του, τα μπράβο ή την κριτική των αναγνωστών/στριών του, τα νεύρα, τις συκοφαντίες και την οργή των εχθρών του, με μόνο σύμμαχο και χρηματοδότη τον κόσμο του. Και αν για τις καλόπιστες απορίες είναι χαρά μας να εξηγούμε πώς σκεφτόμαστε και γιατί κάνουμε ό,τι κάνουμε, για τις αναπόδεικτες κατηγορίες θα κινηθούμε νομικά.

Όσους ενοχλούμε με την ύπαρξή μας, τους λέμε ότι χαιρόμαστε πολύ που τους ενοχλούμε και τους υποσχόμαστε ότι θα συνεχίσουμε να τους ενοχλούμε, πολύ περισσότερο.