Διαβάστε επίσης την ανάλυση του Α.Σχισμένου στο TPP για το Τι σημαίνει η συμφωνία των Κούρδων με τον Άσαντ

συνέντευξη στους Κωνσταντίνο Πουλή και Θάνο Καμήλαλη, στη «Φάρμα των Ζώων»

TPP: Είναι ο δημοσιογράφος του 9.84 και του Capital, που ασχολείται με τα διεθνή. Τον διαβάζουμε, τον αναφέρουμε και σήμερα μας έκανε την τιμή να μας επισκεφθεί τηλεφωνικώς εδώ πέρα. Να μας μεταφέρει τη σοφία του. 

Κώστα καλησπέρα.

Κ.Ρ.: Καλησπέρα κι από μένα. Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση.

Θα ήθελες να μας πεις μία άποψη, για το τι έχει συμβεί; Μια πρώτη εκτίμηση του τι συμφωνήθηκε και πού βρισκόμαστε τώρα, μετά τη συμφωνία.

Νομίζω βρισκόμαστε στο σημείο, που ο Ντόναλντ Τραμπ θέλησε να απαλλαγεί από τον ορυμαγδό των καταγγελιών ότι εγκαταλείπει τους Κούρδους. Θέλησε επίσης να προφυλάξει επί της ουσίας, την Τουρκία. Τη δεύτερη μεγαλύτερη χώρα του ΝΑΤΟ και τον Ταγίπ Ερντογάν, από τις σκληρότερες εναντίον του κυρώσεις, που ετοιμάζει το Αμερικανικό Κογκρέσο, και θέλησε βέβαια να δείξει ότι δεν έχει χάσει κάθε πρωτοβουλία κινήσεων, στη Δυτική Μέση Ανατολή. Έπρεπε λοιπόν, οτιδήποτε γίνει, να γίνει πριν από την προγραμματισμένη για τις 22 του μηνός συνάντηση του Ταγίπ Ερντογάν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στο Σότσι της Ρωσίας. Όπου – προσωπική μου εκτίμηση – εκεί θα κριθούν πραγματικά τα πράγματα.

Τι σημαίνει αυτό; Γιατί θα κριθούν τότε τα πράγματα και όχι τώρα; Τι περιμένουμε δηλαδή; Από τι εξαρτάται αυτό; 

Η εξέλιξη έχει ήδη συντελεστεί, και έχει να κάνει με την απόφαση της απόσυρσης των Αμερικανικών δυνάμεων από την Βόρειοανατολική Συρία. Αυτό επέτρεψε μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα, να ανακτήσει η Δαμασκός τον έλεγχο, μιας εδαφικής έκτασης πάρα πολύ μεγάλης, πολύ κρίσιμης για την μεταπολεμική ανοικοδόμηση, αφού τα βορειοανατολικά είναι μέρη εύφορα, συγκρινόμενα με την υπόλοιπη Συρία. Και επίσης μέρη με ενεργειακούς πόρους. Με πετρελαιοπηγές λόγου χάρη, που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν την μεταπολεμική ανοικοδόμηση.

Δεν θυμάμαι στα οκτώ χρόνια της Συριακής κρίσης, οι δυνάμεις της Δαμασκού να είχαν τόσο μεγάλα εδαφικά κερδίσει σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Και προφανώς, ήταν καλά προετοιμασμένη αυτή η κίνηση, και συντονισμένη με την Μόσχα οπωσδήποτε, ίσως και με άλλους παίκτες.

Το βασικό λοιπόν, απ’ αυτή την άποψη, έχει γίνει. Η απομάκρυνση των Αμερικανών πεζοναυτών, που λειτουργούσαν ως ανθρώπινη ασπίδα για τους Κούρδους μαχητές και αντιστρόφως, πάλι περνά στην επιδίωξη που ο Τραμπ, νομίζω ορθώς, την έκρινε μη ρεαλιστική, να διαιωνιστεί η κρίση, με το να διαιωνιστεί μια μορφή εδαφικής διαίρεσης, στην προσδοκία ότι θα διατηρήσει έτσι η Ουάσινγκτον κάποιο λόγο στην μεταπολεμική ύπαρξη ταγμάτων στη Συρία και περαιτέρω.

Προφανώς είμαστε πια σε μία φάση, που τα κρίσιμα θα κριθούν στην περιοχή, ερήμην τους Ουάσινγκτον, και αυτό δεν νομίζω ότι το είχαμε ξαναδεί, από την κρίση της χώρας του 1956 και μετά. Όλα τα άλλα λοιπόν, είναι ένα αποτέλεσμα, χορογραφία, η οποία θα επιτρέπει στον Τραμπ και να αμύνεται στους εσωτερικούς του αντιπάλους, οι οποίοι βεβαίως μετά απ’ αυτές τις εξελίξεις, έχουν πληθύνει, και ωστόσο το ζήτημα είναι το κατά πόσο παραμένει συντονισμένο στο τρίγωνο της λεγόμενης πρωτοβουλίας των χωρών: Τουρκία, Ρωσία, Ιράν, και δεν έχουμε δει ότι επήλθε εδώ κάποια ρήξη, κατά πόσον η Τουρκία αρκείται στο ότι απέπεμψε την απειλή γι’ αυτήν στην ανάδυση μιας αυτονομημένης πολιτικής οντότητας, υπό Αμερικανική προστασία, ή ανοίγει η όρεξή της και για περισσότερα. Αν ισχύει το δεύτερο, νομίζω περιμένουν μεγάλες δοκιμασίες τον Ταγίπ Ερντογάν. Γι’ αυτό έλεγα ότι τα μάτια τους στρέφονται κυρίως στο Σότσι.

Περιέγραψες στο άρθρο σου την σκηνή εκεί, ως μια πολύπλοκη και πολλαπλά αντιφατική πραγματικότητα, απ’ όλες τις πλευρές. Και αυτό αφορά και τις Ηνωμένες Πολιτείες, και τον τρόπο με τον οποίον άφησαν ή δεν άφησαν τους Κούρδους, ή αποθάρρυναν μία επέμβαση, την οποία την ίδια στιγμή άφηναν να ξετυλίγεται, την απίθανη επιστολή του Τραμπ, και τώρα αυτό που ονομάζεις χορογραφία, να καταλάβουμε απ’ αυτό, ότι εννοείς κινήσεις, οι οποίες θα αφορούν περισσότερο το πεδίο της επικοινωνίας;

Ναι υπάρχει ένας διφορισμός δηλώσεων και αντιδράσεων, που δεν βλέπω να αντιστοιχεί σε όσα πραγματικά συμβαίνουν επί του εδάφους, και στο πώς τα όσα συμβαίνουν εξυπηρετούν τις επιδιώξεις πολλών διαφορετικών πλευρών στην πραγματικότητα, άσχετα αν το παραδέχονται ή όχι. Υπήρξε εδώ ένας ενδιαφέρον συντονισμός πολλών διαφορετικών πλευρών.

Είναι λίγοι οι πραγματικά χαμένοι αυτής της ιστορίας, ξεκινώντας βέβαια από τους ίδιους τους Κούρδους. Θέλω να πω, η Τουρκική αυτή εισβολή. βοήθησε την Δαμασκό να εγκολπωθεί τους Κούρδους. Αυτή την Αμερικανική, έστω και επικοινωνιακή προσπάθεια με αποστολή του Μάκλ Πενς στην Άγκυρα, να χαλιναγωγήσει την Τουρκική απειλή, χρησιμεύει στο να  ξαναχτιστούν ή δυνατόν, κάποιες γέφυρες, που έχουν κοπεί με την Κουρδική πλευρά. Η Τουρκία έχει ήδη καταγράψει τα κέρδη που είπαμε, και ελπίζουν, όλες οι πλευρές, να αρκεστεί σε αυτά. Έχει και αυτά τα εσωτερικά πολιτικά του κέρδη ο Ερντογάν, που ούτε πρέπει ποτέ να τα υποτιμούμε. Είναι ο πρώτος παράγοντας στη λήψη αποφάσεων στην Άγκυρα. Και νομίζω ακόμη και το Ιράν, το οποίο έχει σταθεί πολύ καταγγελτικά στην επέμβαση, δεν έχει λόγους να δυσαρεστείται από το γεγονός ότι αποτρέπεται η πιθανότητα ανάδυσης μιας Κουρδικής οντότητας. Από κει και πέρα τα δικά του κουρδικά ζητήματα, και κυρίως είναι σαφές, ότι το σχέδιο δημιουργίας μιας αυτονομημένης οντότητας στο ένα τέταρτο των εδαφών της Συρίας, σημειωτέον δηλαδή πολύ πιο πέρα από εκεί που έχουν σφαγείς κουρδικούς πληθυσμούς. Αυτό είναι το σχέδιο. Δηλαδή της διακοπής της εδαφικής συνέχειας ανάμεσα στη Συρία και το Ιράκ ή άμα το θέλετε ευρύτερα, ανάμεσα στο Ιράν, το Ιράκ, τη Συρία και τον Λίβανο, όπου και είναι η Χέις Μπολάχ, η σοβαρότερη απειλή για την ασφάλεια του Ισραήλ. Γι’ αυτό και το σχέδιο της Ρουτζάλ ήταν πάρα πολύ προσφιλές τότε.

Είναι πολύ νωρίς για να προσπαθήσει κανείς να κάνει μία πρόβλεψη για τη μοίρα των Κούρδων, μέσα από όλα αυτά τα αντικρουόμενα συμφέροντα; 

Προφανώς οι Κούρδοι τίθενται τώρα στην πολιτική προστασία της Ρωσίας. Είναι ένα χαρτί που σκοπεύει να αξιοποιήσει η Μόσχα νομίζω. Η απόκρουση της Τουρκικής εισβολής είναι το πρώτο μέλημα. Και από αυτή την άποψη νομίζω ότι η σύμπλεξη, η ενυπαγωγή αν θέλετε της κεντρικής εξουσίας της Δαμασκού είναι μια εγγύηση ασφάλειας για το Κουρδικό στοιχείο. Το τι είδους δικαιώματα πρωτίστως πολιτιστικά θα εξασφαλίσει το Κουρδικό στοιχείο εντός της Συρίας, για την επόμενη μέρα, είναι μια συζήτηση αλλά μπορεί κανείς να αισιοδοξεί αν η κουβέντα μείνει σε αυτό το επίπεδο. Αν πάλι κάποιοι επένδυσαν σ’ ένα σχέδιο αλλαγής συνόρων και δημιουργίας νέων μορφωμάτων στην περιοχή υπό εγγυήσεις του διεθνούς παράγοντα, αυτό είναι υπό συζήτηση.

Μιλάμε ουσιαστικά για ένα σενάριο, όπως το βλέπω εγώ, win win για όλους, και μία μοιρασιά της περιοχής με μόνους χαμένους τους Κούρδους, αφού και πάλι, δε θα ευδοκιμήσει ο στόχος τους για ανεξαρτησία.

Όχι μόνο αυτούς, μένει προφανώς και το Ισραήλ, μολονότι δε μπορώ να φανταστώ ότι είχε μείνει απροειδοποίητο. Ότι αιφνιδιάστηκε από τις εξελίξεις. Βλέπουμε σήμερα τον Μάικλ Πομπέο, μετά την Αμερικανοτουρκική συμφωνία, να έχει σπεύσει στο Ισραήλ, όπου αρχίζουν κάποιοι ν’ ανησυχούν, μήπως και το εβραϊκό κράτος, εκεί στο τέλος του δρόμου να εγκαταλείπεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, από τους Κούρδους. Προφανώς οι αναλογίες εδώ διατυπώνονται με πολύ μεγάλη ευκολία. Είναι χαρακτηριστικό ότι από χθες μέχρι σήμερα δεν έχει πει τίποτε ο Νετανιάχου, μολονότι ήταν πολύ καταγγελτικός ως προς την Τουρκική εισβολή.

Όπως και αν το βάλει κανείς, είναι μια μεγάλη νίκη που προετοιμάζεται να πετύχει ο Μπασάρ Αλ Άσαντ, κλείνοντας τη Συριακή κρίση, με τον ίδιο να μένει στη θέση του και με την εδαφική ενότητα της Συρίας να αποκαθίσταται. Και προφανώς μια τέτοια ενίσχυση, ενός τέτοιου περιφερειακού αντιπάλου, δεν είναι κάτι το οποίο χαροποιεί το Ισραήλ, πόσω μάλλον όταν όλοι οι άλλοι περιφερειακοί παίκτες μένουν με το συμπέρασμα ότι στις Αμερικανικές εγγυήσεις, δεν είναι να επενδύει κανείς τίποτα. Ένας τέτοιος χαμένος είναι και η Γαλλία και το καταλαβαίνουμε από τις ισχυρές της αντιδράσεις.Η Γαλλία είχε και στρατιωτική παρουσία και είχε πολλές φιλοδοξίες ως επιβοηθητική δύναμη στη Συρία. Νομίζω, η ιστορική έρευνα είτε η δημοσιογραφική έρευνα, πολύ νωρίτερα απ’ αυτήν, θα μας πει πολλά δυσάρεστα για τον ρόλο των Γαλλικών υπηρεσιών στη Συριακή κρίση.

Μάλιστα. Σ’ ευχαριστούμε πάρα πολύ για τη συζήτηση. 

Εγώ σας ευχαριστώ…

Ήταν, όπως πάντα, πολύ διαφωτιστική η συζήτηση. Ήταν Κώστας Ράπτης, ο δημοσιογράφος του 9.84 και του Capital.