συνέντευξη στις Γεωργία Κριεμπάρδη & Νεκταρία Ψαράκη
Τα σκίτσα του φιγουράρουν παντού. Σκιτσογραφεί για την Εφημερίδα των Συντακτών, τον τοπικό τύπο ενίοτε, ασχολείται με τη διδασκαλία κόμικ και τα τελευταία χρόνια είναι τα μάτια μας σε δίκες που απαγορεύεται η πρόσβαση με φωτορεπόρτερ.
Φιλοξενήσαμε τον Γιάννη στην εκπομπή, με αφορμή τη συμμετοχή του σε μία σπουδαία έκθεση που θα λάβει χώρα στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. 70 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του θρυλικού λογοτεχνικού περιοδικού «Ο Μικρός Ήρως», οι νεολαίοι της Αντίστασης επιστρέφουν πιο ανανεωμένοι από ποτέ σε μια μεγάλη έκθεση κόμικς και σκίτσων, η οποία θα λάβει χώρα από τις 21 μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου. Στην έκθεση του πρώτου ορόφου θα συμμετέχουν με έργα τους 45 Έλληνες και Ελληνίδες δημιουργοί, ενώ στον δεύτερο όροφο θα υπάρχει έκθεση με τεύχη και ένθετα της σειράς καθώς και σπάνια σκίτσα του εικονογράφου του αναγνώσματος, τα οποία παραχώρησε για τις ανάγκες της έκθεσης το Ίδρυμα ΣΟΦΙΑ. (Λεπτομέρειες εδώ)
Ο «Μικρός Ήρως» υπήρξε το δημοφιλέστερο εικονογραφημένο ανάγνωσμα της πρώτης ελληνικής μεταπολεμικής γενιάς. Κυκλοφορούσε σε εβδομαδιαία βάση από το 1953 μέχρι το 1968, οπότε και η κυκλοφορία του διακόπηκε από τη χουντική λογοκρισία. Οι φανταστικές περιπέτειες και τα κατορθώματα των τριών ηρωικών Ελληνόπουλων (του Γιώργου Θαλάσση, της Κατερίνας και του «Σπίθα») κατά τη διάρκεια της Κατοχής ενάντια στους Γερμανούς, Ιταλούς και Βούλγαρους φασίστες παραπέμπουν στις αναρίθμητες πραγματικές αντιστασιακές πράξεις χιλιάδων «μικρών ηρώων».
Τα σκίτσα λογοκρίθηκαν από τη χούντα, όπως ήταν αναμενόμενο. Το πολιτικό σκίτσο, γενικά, ενοχλεί. Ενοχλεί αυτούς που «χτυπάει» -την εξουσία. Ενοχλεί γιατί έχει δύναμη. Ενοχλεί γιατί ένα μολύβι και χαρτί μπορούν να ξεσκεπάσουν με τον πιο εύστοχο και ευφάνταστο τρόπο τα κακώς κείμενα της πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας.
Ο Γιάννης έχει δεχθεί λογοκρισία για σκίτσο του μία φορά το 2017. «Ήταν μία προγραμματισμένη έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και εγώ και άλλοι 12 περίπου σκιτσογράφοι λογοκριθήκαμε, δεν εγκρίθηκαν τα σκίτσα μας. Ήταν σκίτσα που κριτίκαραν την Ε.Ε., σκίτσα αντιγερμανικού περιεχομένου που ασκούσαν κριτική στη γερμανική ηγεμονία. Το δικό μου ήταν και πολύ ήπιο θεωρώ -ήταν ειρωνικό με μία παραλλαγή της φράσης “Ελλάδα θέλαμε κι ας τρώγαμε πέτρες”, όπου την έκανα “Ευρώπη θέλαμε κι ας τρώγαμε πέτρες”».
Η σύγχρονη λογοκρισία έρχεται από τα κεντρικά των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, όπου όσοι ορίζουν τους κανόνες τους κρίνουν πως κάποια περιεχόμενα παραβιάζουν αυτούς τους όρους των social media. Και το περιεχόμενο εξαφανίζεται.
Υπάρχει, ωστόσο, και το κομμάτι της αυτολογοκρισίας. «Καθημερινά υπάρχει αυτολογοκρισία» λέει ο Γιάννης. «Καθημερινά φιλτράρουμε το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε και καλώς υπάρχει, σε κάποιον βαθμό. Πρέπει να προσέχουμε ποιους βάζουμε στο στόχαστρο. Θέλουμε να χτυπήσουμε την εξουσία ή να κάνουμε κάποιο ομοφοβικό και σεξιστικό …αστειάκι;».
«Κατά τη γνώμη μου, η γελοιογραφία πρέπει να έχει μια ηθική. Εγώ την ορίζω ως προς την έγνοια για τους αδύναμους. Δεν το θεωρώ καν χιουμοριστικό να χτυπάει κάποιος τους αδύναμους».
Η έλλειψη εικόνας από δίκες δημοσίου και σημαντικού ενδιαφέροντος είναι ένα προφανές κενό στη δημοσιότητα τους. Εκεί που η παρουσία φωτορεπόρτερ απαγορεύεται, επιστρατεύονται άλλα καλλιτεχνικά μέσα. Ο John Antono -cartoonist- είναι ένας από μια σειρά δημιουργών που βρίσκονται σε δικαστικές αίθουσες και μας μεταφέρουν όσα βλέπουν.
Ξεκίνησε από τη δίκη της Χρυσής Αυγής κι αυτό που δε θα ξεχάσει, αυτά τα πρόσωπα που του έχουν εντυπωθεί πιο έντονα στο μυαλό του, ήταν εκείνα τα «μικρά ψάρια» που σχεδίαζε. Ήταν εκείνα τα θρασύδειλα ανθρωπάκια, χαμηλά στην ηγεσία της εγκληματικής οργάνωσης που προσπαθούσαν με οφθαλμοφανή ψέματα να καλύψουν τους «μεγάλους». Έκτοτε έχει βρεθεί σε πολλές δικαστικές υποθέσεις.
Τον ευχαριστούμε για την Τέχνη του. (Περισσότερα εδώ)