του Θάνου Καμήλαλη

Όταν το Μακεδονικό ήταν στα ντουζένια του, την εποχή των συλλαλητηρίων και των πύρινων λόγων νεοδημοκρατών για την «προδοτική» και «κατάπτυστη» Συμφωνία των Πρεσπών, συζητούσαμε με τον Κωνσταντίνο Πουλή συχνά για το πώς τα «εθνικά θέματα» είναι πρόσφορο για πολλούς να μένουν άλυτα. Γιατί στήνονται εύκολα καριέρες πάνω σε αυτά και διεγείρονται άκοπα τα πάθη. Έναν άλλο λόγο τον βλέπουμε αυτές τις μέρες. Γιατί μπορεί να έρθει μια στιγμή που τα φέρνει έτσι η μοίρα, υπό την πίεση εξωτερικών παραγόντων (βλ.ΗΠΑ) και να χρειαστεί να έρθεις αντιμέτωπος με τον ψευδοπατριωτισμό που ξεδιάντροπα πούλησες και με τους εθνικούς μύθους που επί χρόνια καλλιέργησες.

Το τι μπορεί να συμβεί σε μια τέτοια, σπάνια περίπτωση (δεν έχουμε και πολλές διεθνείς συμφωνίες σαν τις Πρέσπες εδώ και πολλές δεκαετίες), από όσους εμπορεύονται Ελλάδα, το καταλαβαίνουμε πλέον. Μπορεί, για παράδειγμα, να ψάχνεις κάποιον φουκαρά βουλευτή για να τον κάνεις εισηγητή στη Βουλή, όταν φέρεις τις συμφωνίες οικονομικής συνεργασίας. Μπορεί επίσης να τρέχεις άρον άρον να αλλάξεις επίσημα κείμενα από την επίσημη σελίδα του υπουργείου Εξωτερικών, επειδή καταγράφηκε η διεθνής θέση σου ότι, τελικά, η Συμφωνία των Πρεσπών είναι «ιστορική» κι αφού η αξιωματική αντιπολίτευση και πολλά στελέχη της έχουν ήδη κάνει δηλώσεις για το θέμα.

Η «γραμμή άμυνας» εδώ, στο τελευταίο, «ιστορικό» φιάσκο, είναι ότι «επρόκειτο για αβλεψία», όπως μας είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Δηλαδή, από όλο το κείμενο έτυχε μία λέξη να μπει κατά λάθος και έτυχε αυτή να είναι ο χαρακτηρισμός στις Πρέσπες. Επίσης, ο Πέτσας μας προέτρεψε να «μην βιαζόμαστε» και να «τα βλέπει κι ένα δεύτερο μάτι», όταν ασχολούμαστε με επίσημα κείμενα διεθνών σχέσεων. Εντάξει, έχουμε καταλάβει ότι η Νέα Δημοκρατία το έχει αρκετά με τα ψευδή στοιχεία (βλ. διαγγέλματα Μητσοτάκη), αλλά δεν είχαμε φανταστεί ποτέ ότι θα πρέπει πλέον να τσεκάρουμε ξανά και ξανά επί ώρες τα επίσημα κείμενα, μη τυχόν κι έχει γίνει γκάφα που τρέχουν να μαζέψουν.

Η άλλη, μόνιμη γραμμή άμυνας, είναι ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δηλώσει ότι αφού ψηφιστούν οι Πρέσπες, δεν γίνεται να καταργηθούν. Αυτό όμως, με βάση όλη την περιρρέουσα ατμόσφαιρα τότε, ήταν σαν ψιλά γράμματα στο συμβόλαιο ή σαν αυτά τα μικροσκοπικά μηνύματα που περνούν με ταχύτητα φωτός κάτω από τραπεζικές διαφημίσεις και τηλεφωνικές γραμμές. Αυτό που ξεχνιέται είναι ότι ο σημερινός Πρωθυπουργός υποσχόταν το βέτο στην ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην Ε.Ε, την ώρα που σημερινοί υπουργοί φώναζαν για εθνική ήττα, προδοσίες και τη «Μακεδονία που χάσαμε».  Παράλληλα, δεν υπάρχει μόνο η θετική ψήφος στην κάλπη. Υπάρχει και η αρνητική προς τον αντίπαλο, το «μαύρισμα» δηλαδή, μέσω του στιγματισμού του.

Επίσης, στην ίδια χώρα ζήσαμε, ζούμε και θυμόμαστε πολύ καλά. Θυμόμαστε π.χ. τις ατέλειωτες συζητήσεις και αναλύσεις για τον «αλυτρωτισμό των Σκοπίων», την υπόθεση δηλαδή ότι η γειτονική χώρα με τον ελάχιστο στρατό που δεν μπορεί να εισβάλει ούτε σε ένα υποθετικό ανεξάρτητο κρατίδιο της Κατερίνης, θα έχει κάποια στιγμή επεκτατικές βλέψεις εναντίον της χώρας για να πάρει και τη Θεσσαλονίκη, δημιουργώντας μία και ενιαία Μακεδονία. Τα συλλαλητήρια στα οποία πρωτοστατούσαν τύποι σαν τον Φράγκο Φραγκούλη, εμφανίζονταν ομάδες χρυσαυγιτών και στο περιθώριό τους γίνονταν μονίμως επιθέσεις ακροδεξιών. Θυμόμαστε τον Μητσοτάκη να φωνάζει ότι «πουλήσατε τη Μακεδονία για τις συντάξεις» επανειλημμένα και να διαστρεβλώνει ένα τηλεγράφημα των Wikileaks για τις διαπραγματέυσεις του 2008 με κυβέρνηση Καραμανλή. Τη σιωπή η συσστράτευση της φιλελεύθερης και κεντροδεξιάς μερίδα της ΝΔ, λόγω του σκοπού που αγιάζει τα μέσα στις εκλογές.Τις κραυγές ότι τους δίνουμε «ταυτότητα και γλώσσα», ότι «ΣΟΚ: αλλάζουν τα σχολικά μας βιβλία» και πολλά ακόμα ανόητα και γραφικά. Αυτά, όχι σε περιθωριακές –συνωμοσιολογικές συζητήσεις ακροδεξιών ομάδων, αλλά στο πιο επίσημο επίπεδο. Για μία Συμφωνία που ακολουθούσε, κατά γράμμα μάλιστα και χωρίς συμβιβασμούς, καθώς είναι ετεροβαρής υπέρ της Ελλάδας, την «εθνική γραμμή» της σύνθετης ονομασίας, που μάλιστα χάραξε η προηγούμενη εκδοχή της ΝΔ, με τον Κώστα Καραμανλή και την Ντόρα Μπακογιάννη, της ονομασίας erga omnes, της απαίτησης από μία άλλη χώρα να αλλάξει το Σύνταγμά της κλπ.

Όπως έγραψε πρόσφατα και ο Δημήτρης Τσίρκας, το Μακεδονικό ήταν μια επικοινωνιακή – μηντιακή φούσκα, μία κατασκευασμένη ιστορία που δηλητηρίασε, για σχεδόν δύο χρόνια μάλιστα, τον δημόσιο λόγο. Δεν ξέρω βέβαια αν η ΝΔ θα έχει κάποια φθορά από αυτό. Το ζήτημα πάντως της ψήφισης των οικονομικών συμφωνιών, που φέρουν την υπογραφή πλέον του πρώην Μακεδονομάχου, Άδωνη Γεωργιάδη, έχει αναβληθεί επ’αόριστον, μολονότι έχουν κατατεθεί στη Βουλή. «Μου έχει δοθεί η εικόνα ότι δεν αποτελεί προτεραιότητα η κύρωσή τους. Δεν υπάρχει τέτοια πρεμούρα» ανέφερε ο πρόεδρος της Βουλής, Κώστας Τασούλας. Προτείνω να κάνουν ό,τι και με το κοινό ανακοινωθέν ή ότι με τα κανάλια τους στην καθημερινή ειδησεογραφία. Ας υποκριθούν ότι τα γεγονότα δεν υπάρχουν, όπως για τις σελίδες της κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού δεν υπήρξε η συνάντηση με τον Ζόραν Ζάεφ. Κι αφού ήταν τόσο ξεκάθαροι πριν τις εκλογές, γιατί σήμερα έχουν μονίμως πρόβλημάτα και αντμετωπίζουν την αυτογελοιοποίηση σε εβδομαδιαία βάση;

Δεν νομίζω επίσης ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε μόνο λόγω του Μακεδονικού. Έχω την εντύπωση ότι είναι πολύ βολικό για την αξιωματική αντιπολίτευση να προβάλλει, ρητά ή άρρητα, την εικόνα ότι «ο Μητσοτάκης τους κορόιδεψε όλους με τις Πρέσπες και χάσαμε». Ότι δηλαδή ο μόνος λόγος που χάθηκαν οι εκλογές και όλη η Ελλάδα έγινε μπλε σε κάθε επίπεδο, είναι κάτι σωστό, αλλά με πολιτικό κόστος, που έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση. Είναι όμως μία εύπεπτη ανάλυση, που κρύβει τα σοβαρά λάθη και υποχωρήσεις της κυβέρνησης Τσίπρα, από το 2015. Τρίτο μνημόνιο, απουσία ριζοσπαστικών τομών που τελικά έστρεψαν τον κόσμο στο «μια από τα ίδια είναι», μόνιμη άμυνα απέναντι στο αντισυριζα μέτωπο κλπ. Οι Πρέσπες ήταν απλά ένας παράγοντας όλων αυτών, που παράλληλα συσπείρωσε τη Δεξιά στη ΝΔ ώστε να «φύγουν οι προδότες», κρύβοντας κάπως το πραγματικό πρόγραμμα Μητσοτάκη. Τώρα σε τι βαθμό μέτρησε το καθένα, δεν μπορεί να μετρηθεί συγκεκριμένα, πάντως η παλινόρθωση ξεκίνησε από πολύ νωρίτερα.

Αν κάτι όμως διδάσκει όλη αυτή η τραγελαφική περιπέτεια του Μακεδονικού, είναι το εξής απλό: Μακριά από πατριδέμπορους. Από αυτούς που πουλάνε και τάζουν με το κιλό την «εθνική υπερηφάνεια», την «εθνική ασφάλεια», που βρίσκουν μονίμως απειλές απέναντι στην οικογένεια και τη θρησκεία, στρεφόμενοι μονίμως στον πιο αδύναμο, δείχνοντάς τον με το δάχτυλο σε δυνητικούς ψηφοφόρους, σκύβοντας παράλληλα το κεφάλι στους ισχυρούς. Πουλάνε Ελλάδα και ξεπουλάνε το μέλλον. Είναι και ύβρις, στην τελική, απέναντι στις έννοιες που τόσο υποτίθεται ότι αγαπούν, αλλά στην πράξη τις εργαλειοποιούν για προσωπικά οφέλη, εκμεταλλευόμενοι τις ανησυχίες μεγάλης μερίδας του κόσμου.

Τα ξαναβρίσκουμε και θα τα ξαναβρούμε μπροστά μας αυτά. Είτε με τις μαζικές προμήθειες δισεκατομμυρίων για τα εξοπλιστικά, τις προσλήψεις 15.000 στρατιωτικών και μηδέν επιπλέον σε τομείς ζωτικής σημασίας, είτε με τα Ελληνοτουρκικά. Ξανακούμε και θα ξανακούσουμε τα συνθήματα για «εθνικές μάχες» (εδώ πιστεύουν ότι κέρδισαν πόλεμο τον περασμένο Μάρτιο) και θα ξαναβρεθούμε αντιμέτωποι με τους εθνικούς μας μύθους. Που σημαίνει, όχι ότι «υπογράφεις ό,τι να ναι» προφανώς, αλλά και το ότι η άλλη πλευρά αφενός έχει επιχειρήματα, αφετέρου οι διεθνείς σχέσεις θέλουν ψυχραιμία και σοβαρή συζήτηση. Όπως και το ότι οι ανάγκες της πατρίδας δεν είναι 18χρονοι έφηβοι να καθαρίζουν τουαλέτες και στρατιωτικοποιημένο – αστυνομοκρατούμενο κράτος, με Παιδεία και Υγείας ισοπεδωμένες.

Στο Μακεδονικό πάντως, το μαγαζί ξεπούλησε, οι αποδείξεις κόβονται, οπότε προετοιμάζονται ήδη οι επόμενες παρτίδες της  επόμενης κολεξιόν. Από την προηγούμενη πραμάτεια, δεν έχει μείνει απολύτως τίποτα.