«Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να εκπαιδεύεται, ισότιμα, ισάξια, με τις ίδιες ευκαιρίες»: Συνέντευξη του Βασίλη Οικονόμου για τους ανάπηρους καλλιτέχνες

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ραδιόφωνο του ΤΡΡ, ο Βασίλης Οικονόμου αναφέρθηκε  στο εγχείρημα της ομάδας «ΘΕΑΜΑ» που ξεκίνησε πριν από μια δεκαετία  και εξελίσσεται μετά από χρόνια με την προσθήκη των ομάδων ΕΞΙΣ και ARTimeleia, που συμμετέχουν στον πολυχώρο «ΙΣΟΝ».

Μιλά για τις προκαταλήψεις  που υπάρχουν ακόμα στην ελληνική κοινωνία σχετικά με τους ανάπηρους και μη ανάπηρους ηθοποιούς, τονίζοντας ότι αυτός και η ομάδα του ζητούν από τους θεατές να τους κρίνουν με βάση τη δουλειά τους, αφού δουλεύουν σε αυστηρά επαγγελματικά πλαίσια και δεν κάνουν «αναπηροκαπηλία».

Ακούστε εδώ τη συνέντευξη που παραχώρησε ο Β. Οικονόμου στο ραδιόφωνο του ΤΡΡ:

Έχουμε μαζί μας σήμερα τον Βασίλη Οικονόμου, ο οποίος είναι , ιδρυτής, σκηνοθέτης και ηθοποιός της ομάδας «ΘΕΑΜΑ», που αποτελεί το πρώτο επαγγελματικό θέατρο στην Ελλάδα με ανάπηρους και μη ανάπηρους ηθοποιούς. Καλώς μας ξανάρθες

Ευχαριστώ παιδιά. Καλησπέρα κι από μένα.  Νέα έργα. Νέα σεζόν, νέα πράγματα, νέα σχέδια. Το ιδρυτής μου κάνει σαν πρόεδρος της δημοκρατίας. Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε. Άρα πλέον συντονιστής, διαχειριστής  καλύτερα. Ιδρυτής, πω πω πολύ ψεύτικο, πολύ μεγάλο.

Ωστόσο, είσαι  ο άνθρωπος, που έφτιαξε και έβαλε μπροστά τον σχεδιασμό της Ομάδας «ΘΕΑΜΑ», η οποία είναι η πρώτη επαγγελματική ομάδα στην Ελλάδα

Ναι, είναι η πρώτη επαγγελματική ομάδα. Σίγουρα δεν ήταν η πρώτη ομάδα. Αλλά η επαγγελματική ομάδα των καλλιτεχνών με και χωρίς αναπηρία, να υπάρχει και ένας νέος όρος που τον χρησιμοποιούμε, συμπεριληπτική ομάδα. Συμπεριληπτική, θεατρική, επαγγελματική ομάδα, Η «Ομάδα ΘΕΑΜΑ».

Και γενικά, ένα πράγμα που μπορεί να παρατηρήσει κάποιος, έτσι, αν δει την πορεία σας, είναι  πώς αναπτύσσεστε. Πώς κερδίζετε όλο και περισσότερο χώρο. Τώρα βρισκόμαστε με αφορμή μία παιδική παράσταση, που δεν είναι βέβαια η πρώτη

Μ’ αρέσει αυτό που λες, γιατί  εγώ θα «κλέψω» λίγο από σας, που σας βλέπω και μου αρέσει η δική σας πορεία.  Δεν το λέω για να σας καλοπιάσω. Όταν αγαπάς αυτό που κάνεις, δεν υπάρχει περίπτωση να μην εξελιχθείς, Ακόμα και σε μερικά σημεία, όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά, ή όταν βλέπεις, παρατηρείς και κάνεις μία αυτοαξιολόγηση, ότι δεν έχεις καταφέρει κάποιους στόχους, και αυτό είναι μέσα στο πλαίσιο της εξέλιξης.

Και είναι σαν ένα καλό σημείο, μία καλή αφορμή για να πάμε παρακάτω. Αυτό κάνουμε πάντα στην ομάδα μας κι έτσι θεωρώ ότι θα το κάνει κάθε ομάδα και κάθε άνθρωπος. Με αυτοαξιολόγηση και προσωπική και ομαδική του έργου, της πορείας. για να δούμε πού είμαστε, πού βρισκόμαστε και το παρελθόν να είναι μόνο μία όμορφη βάση, πάνω στην οποία εξελίσσεσαι. Τίποτε παραπάνω.

Αυτό δείχνει έναν άνθρωπο, που πεινάει γι’ αυτό που κάνει

Πεινάω… Η αλήθεια είναι ότι γενικότερα πεινάω! Αλλά αυτό που θέλω να πω, είναι ότι, μου είπες πριν για ιδρυτής, για ονόματα, για τίτλους. Χαρά μου και χαρά για κάθε άνθρωπο που δημιουργεί κάτι, είναι να συνεχίζει κάτι και χωρίς αυτόν. Τότε καταλαβαίνεις, ότι αυτό είχε λόγο ύπαρξης και λόγο παρουσίας στο χώρο. Και πραγματικά δεν το θέλω τώρα και δεν το λέω για τώρα, ούτε καν δεν το σκέφτομαι αυτό, αλλά κάποια στιγμή, μετά από πολλά χρόνια, θα ήθελα να υπάρχει το «ΘΕΑΜΑ» και χωρίς εμένα. Είναι στόχος αυτό, είναι επιδίωξη, είναι προσδοκία. Μπορεί να ακούγεται λίγο αρνητικό, αλλά εμένα μου ακούγεται πάρα πολύ όμορφο.  Το λέω, γιατί το «ΘΕΑΜΑ»  φτάνει στα δέκα χρόνια λειτουργίας. Όταν κάναμε τον πρώτο χρόνο, λέγαμε “κλείσαμε τον πρώτο χρόνο”. Στο δεύτερο “τον δεύτερο”. Τώρα στα δέκα, λέμε: “να μην τα λέμε καλύτερα”.

ΘΕ.ΑΜ.Α.: Το πρωτοποριακό θεατρικό εγχείρημα ανάπηρων ηθοποιών με διεθνή αναγνώριση

Τι έχει μεσολαβήσει σ’ αυτό τον χρόνο, κοιτάζοντάς τον πίσω, τι έχετε κερδίσει κι εσύ προσωπικά, αλλά και η ομάδα, και τι σημειώνεις σαν έλλειψη;

Για μένα είναι ίσως η πιο σημαντική χρονιά που περνάει το “Θέαμα”, γιατί ο πρωταρχικός στόχος, έχει αρχίσει, έχει επιτευχθεί και υλοποιείται. Και έχει να κάνει με τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Το «ΘΕΑΜΑ»  σε συνεργασία με άλλες τρεις ομάδες, συμπεριληπτικές, επαγγελματικές ομάδες, η μία είναι θεάτρου, είναι η λεγόμενη «αρτιμέλεια», της Αννίτας Καπουζίση και η άλλη είναι χορού, συμπεριληπτικού – επαναλαμβάνω – επαγγελματικού χορού, η ομάδα ΕΞΙΣ  της Άννας Βεκιάρη. Συνεργαστήκαμε οι τρεις ομάδες, να συνδημιουργήσουμε έναν κοινό τόπο.

Το «ΙΣΟΝ». Το «ΙΣΟΝ» δεν είναι ένας νέος θεατρικός χώρος, και χώρος παραστάσεων, χορού, όχι μόνο θεάτρου, και άλλων καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, αλλά αποτελεί το πρώτο  συμπεριληπτικό εργαστήρι θεάτρου και χορού στη χώρα μας. Είναι κάτι που έλειπε από την Ελλάδα και πήραμε την απόφαση, και με βάση και την εμπειρία μας, αλλά και την εκπαίδευσή μας, θεωρούμε, ότι τώρα είναι ο κατάλληλος χρόνος να το πράξουμε. Και είμαστε πάρα πολύ ευτυχείς γι’ αυτό, γιατί έχουμε πονέσει πάρα πολύ, για να δημιουργηθεί με τους σωστούς τρόπους, να είναι ο χώρος καθολικά προσβάσιμος, η εκπαιδευτική προσέγγιση να είναι καθολική. Και όπως είπα και πριν, αποτελεί έναν κοινό τόπο. Έναν τόπο, όπου σέβεται την ανθρώπινη ποικιλομορφία.

Τι σημαίνει «συμπεριληπτικός τόπος και εργαστήρι»;

Όλοι μου λένε τι είναι το «συμπεριληπτικός» και η εύκολη απάντηση είναι με το «με και χωρίς αναπηρία» ή να το πω και πιο σωστά, με την ορολογία όπως πρέπει, «ανάπηροι και μη ανάπηροι». Δεν είναι όμως ανάπηροι και μη ανάπηροι. Δεν υπάρχουν μόνο οι ανάπηροι και οι μη ανάπηροι στον κόσμο. Υπάρχει η ανθρώπινη ποικιλομορφία για την κάθε είδους μοναδικότητα, και όχι διαφορετικότητα .

Γιατί η λέξη διαφορετικότητα περιέχει τον όρο σύγκρισης. Κάθε άνθρωπος που είναι μοναδικός, φέρει το  δικό του μοναδικό χαρακτηριστικό γνώρισμα, και μπορεί και έχει δικαίωμα να εκπαιδεύεται, όσον αφορά το ίσο, μιλάω. Να εκπαιδεύεται, ισότιμα, ισάξια, με τις ίδιες ευκαιρίες, και να διεκδικεί τα ίδια δικαιώματα, αλλά να έχει και τις ίδιες υποχρεώσεις. Για μένα, η συμπερίληψη, λοιπόν, είναι η καθολική προσέγγιση της εκπαίδευσης,  όσον αφορά το κομμάτι της εκπαίδευσης στη συμπερίληψη. Γιατί αν το δούμε γενικά, σημαίνει ότι είναι ένας όρος, που τους χωράει όλους και όλες και όλα. Για μένα αυτό είναι η συμπερίληψη.

Μας είπες για το «ΙΣΟΝ», που είναι αυτή η σύμπραξη των ομάδων

Και είναι ο χώρος και παραστάσεων και χορευτικών και θεατρικών και των ομάδων. Δεν είναι μόνο η Σχολή. Καθολικά αποδεκτός και για όλους και για όλα. Δηλαδή είναι προσβάσιμος στο δομημένο περιβάλλον και στο περιεχόμενο της πληροφορίας. Δηλαδή όλα τα έργα που έχουν ακουστική περιγραφή, διερμηνεία ελληνικής νοηματικής γλώσσας, και υπέρτιτλους, όχι μόνο στην ελληνική, αλλά και στην αγγλική γλώσσα και πάει και πολύ καλά, να πω την αλήθεια.

Και πώς το βλέπεις να εξελίσσεται;

Όταν γεννάς ένα παιδί, κάποτε θα μεγαλώσει. Εγώ θα το ήθελα γιατρό ή μηχανικό ή ηθοποιό;  Η αλήθεια είναι πως θα το ‘θελα να υπάρχει προσωπικό μότο. Όταν διδάσκω, χρησιμοποιώ ένα τρίπτυχο, για τους νέους ηθοποιούς.  Τη δουλειά, τη διαχείριση και τη διαθεσιμότητα. Τα λέω τρία δέλτα και τα παραλληλίζω λίγο με τα τρία άλφα. Τα «τρία Δ» λοιπόν, είναι, «Δουλειά, Διαθεσιμότητα, Διαχείριση». Με αυτά τα βασικά όπλα, μπορεί να χρησιμοποιήσει οποιοσδήποτε και οποιαδήποτε ως όπλα για να μπούνε στο χώρο εργασίας της υποκριτικής.και βέβαια και στου χορού, εφ’ όσον μιλάμε για το «ΙΣΟΝ».

Για μένα θέλω να υπάρχει αλληλοσεβασμός στην παρουσία, στην μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου που υπάρχει μέσα σ’ αυτό το χώρο. Να είναι ένα βήμα για οποιονδήποτε και οποιαδήποτε, για να μπορεί να εκφράσει τις ανησυχίες του, και να γίνεται με πάρα πολύ υψηλό, αισθητικό τρόπο. Και αυτό σημαίνει πίσω δουλειά, και καλλιέργεια σ’ αυτό το πράγμα.

Μας είχες πει ότι όταν έρθει ο άνθρωπος με αναπηρία, εγώ τον θέλω στη δουλειά του, αυτό που είναι να κάνει, σαν ηθοποιός

Εννοείται. Πρώτον να διευκρινίσω, όλοι οι ανάπηροι και ανάπηρες που έρχονται να θέλουν να γίνουν ηθοποιοί, δε σημαίνει ότι μπορούν να γίνουν ηθοποιοί. Δεν είναι η αναπηρία κριτήριο, δεν σημαίνει ότι αν είσαι ανάπηρος, θα γίνεις ηθοποιός. Όπως για έναν μη ανάπηρο, έτσι και για έναν ανάπηρο, και για οποιονδήποτε άλλο, δεν αποτελεί κριτήριο το μοναδικό χαρακτηριστικό γνώρισμα.

Εγώ θέλω μόνο να έχει σεβαστεί και να έχει αποδεχτεί αυτό που είναι. Και γι’ αυτό δε θα μιλήσω για την αναπηρία. Δε θα μιλήσω για την προσωπική βλάβη του καθενός, αλλά θα μιλήσω, για οποιοδήποτε μοναδικό χαρακτηριστικό γνώρισμα φέρει ο καθένας. Αν το έχει αποδεχθεί μπορεί να προχωρήσει άνετα τη ζωή του και να κάνει ό,τι επιθυμεί.

Εσύ πάντως ξεκαθαρίζεις στους μαθητές σου ότι δεν υπάρχουν «εκπτώσεις» επειδή είναι ανάπηροι

Γιατί να υπάρχουν εκπτώσεις; Αυτό που σου έλεγα πριν, ότι η διαθεσιμότητα είναι να είναι πρόθυμος, διαθέσιμος. Δηλαδή, ό,τι του πεις να το κάνει με το δικό του μοναδικό τρόπο. Όλοι έχουμε το μοναδικό μας μοναδικό τρόπο. Εγώ δεν σκηνοθετώ μόνο αναπήρους, αλλά και μη αναπήρους, που τόσα χρόνια δεν μπορεί όλοι να κάνουν τα πάντα. Ο καθένας εκφράζεται με το δικό του μοναδικό τρόπο. Δε λέω κάτι νέο για την υποκριτική τέχνη αυτή τη στιγμή.

Αυτό είναι δεδομένο. Άρα αυτή η απλή προσέγγιση και όταν μιλάμε στη σχολή, εμείς κάνουμε θέατρο. Κάνουμε χορό. Έχουμε επιλέξει τις δικές μας προσωπικές μεθόδους, που είναι πιο κοντά σε μας. Κατά τα άλλα αυτό το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που κάνουμε στο «ΙΣΟΝ» είναι η καθολική προσέγγιση της εκπαίδευσης. Τίποτε παραπάνω. Δε θα σου μάθω ένα άλλο θέατρο. Το ίδιο θέατρο θα μάθει και ο ανάπηρος και ο μη ανάπηρος, και σε οποιαδήποτε άλλη σχολή, το ίδιο θα μάθαινε.

Ρωτάμε  γιατί θέλουν να σ’ ακούσουν εδώ πέρα άνθρωποι που δεν ξέρουν ότι οι ανάπηροι καλλιτέχνες  που έρχονται εκεί, κάνουν ακριβώς το ίδιο πράγμα που κάνουν οι επαγγελματίες ηθοποιοί

Κι αυτοί επαγγελματίες ηθοποιοί είναι. Ναι, φυσικά και θα είσαι αυστηρός, τι θα είσαι; Είναι όλοι μέλη του σωματείου των ηθοποιών, όλα τα μέλη της ομάδας.  Καταλαβαίνετε ότι το έχουν κερδίσει αυτό. Και είναι αυτό που ξαναλέω, δεν υπάρχει καμία έκπτωση για κανέναν ή καμία ηθοποιό.

Επειδή τώρα τελευταία ετοιμάζουμε πολλές παραγωγές, οι συνεντεύξεις είναι συχνές πυκνές, και βλέπεις από κει και πέρα την καλλιέργεια ή την παιδεία κάθε δημοσιογράφου, γιατί θέλει να κάνει ένα ρεπορτάζ, γιατί θέλει να κάνει μία συνέντευξη ραδιοφωνική, τηλεοπτική και αυτό έχει αρχίσει πραγματικά να γίνεται κουραστικό, από ένα σημείο και μετά, δηλαδή στην πρώτη προσέγγιση που έχω με οποιονδήποτε ή οποιαδήποτε δημοσιογράφο, γίνομαι σχεδόν απειλητικός. Είμαι σχεδόν επιθετικός. Και αυτό μου συμβαίνει, γιατί πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τους όρους, πώς χρησιμοποιούνται σωστά, τους δικαιωματικούς όρους.

Εμείς δεν είμαστε φιλάνθρωποι. Δεν κάνουμε φιλανθρωπία. Δεν κάνουμε αναπηροκαπηλία. Δεν θεωρώ ότι η φιλανθρωπία είναι κακό. Εμείς όμως δεν το κάνουμε. Δηλαδή κάποια στιγμή είχε έρθει, όταν ήμασταν στο Εθνικό, και θέλω να το πω, το χαρακτηριστικό αυτό, και θα παρουσιάζαμε στο πλαίσιο του φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου του 2016, τους «Πέρσες» του Αισχύλου.  Είχε έρθει ένας άνθρωπος μετά την παράσταση και μου είχε πει: “-κύριε Οικονόμου θέλω να σας δώσω χρήματα”. Η πολιτισμική χορηγία είναι αποδεκτή από τα αρχαία χρόνια. Φυσικά. Αλλά: “-για ποιο λόγο;”, του είπα. Μου λέει: “-γιατί όταν είδα την κοπέλα με το καρότσι – όχι με το αμαξίδιο βέβαια – με το καρότσι, συγκινήθηκα”. Και του λέω: “-συγκινηθήκατε για ποιο λόγο, για το έργο, τους Πέρσες του Αισχύλου;” Γιατί όντως είναι ένα έργο, που μπορεί να συγκινηθείς. Δε μπορώ να πω ψέματα. Μου λέει: “-όχι, για την κοπέλα”. Ε, τότε του λέω: “-δεν τα θέλω τα χρήματά σας”. Και πιστέψτε με, δεν ήταν καλή η οικονομική κατάσταση ούτε για μας.

Αλλά δεν μπορείς ν’ αποδεχθείς κάτι τέτοιο. Γιατί αλλιώς θα τα πάρεις τα παιδιά που έχουν ανάγκη, που έχουν ανάγκη για τρόφιμα, φαγητό, να το κάνουνε. Εγώ προσωπικά, παλεύω, αλλά μπορώ αυτή τη στιγμή να ζήσω, άρα δεν έχω ανάγκη την φιλανθρωπία. Την πολιτισμική χορηγία όμως, ναι. Για το έργο μου, για τη δουλειά μου, όπως την έχει κάθε ηθοποιός, κάθε σκηνοθέτης στο χώρο, γιατί αυτή τη στιγμή, πάντα το θέατρο περνάει κρίση και φυσικά το έχει ανάγκη.

Γιατί εμείς οι ηθοποιοί, όπως ανάπηροι και μη ανάπηροι πρέπει να πληρωνόμαστε σε όλες τις παραστάσεις μας, ή έχουμε την αξίωση ή την προσδοκία να πληρωθούμε, είναι το πρώτο πράγμα που διεκδικούμε, γιατί αλλιώς δε λέγεσαι και επαγγελματίας, δεν είναι μόνο η εκπαίδευση, αλλά έχω δώσει κι εγώ κόπο, ιδρώτα, χρήματα για να εκπαιδευτώ, για να είμαι αυτό που είμαι. Όπως σε κάθε επάγγελμα. Γι’ αυτό ξαναέρχομαι σ’ αυτό που είπαμε, για την ερώτησή σου,  οι δημοσιογράφοι, μερικές φορές χρειάζονται κάποια πραγματικά σεμινάρια για να εκπαιδευτούν. Για το πώς θα τους χρησιμοποιήσουμε, τι θέλουμε να προβάλουμε. Αν θέλουν να προβάλουν την φιλάνθρωπη είδηση και την ευαισθητοποίηση, με χαρά το ανακοινώνω κι εδώ, ότι δεν είμαστε κατάλληλο υλικό. Μακριά από μας.

Η αλήθεια είναι ότι βλέποντας το τι προβάλλουν τα ΜΜΕ στη χώρα, μια θεατρική ομάδα που έχει στη σύνθεση της κυρίως ανάπηρους καλλιτέχνες είναι δύσκολο να μην μπει στο τριπάκι αυτό

Το θέμα είναι να ξεχνάς ότι είναι και με ανάπηρους ηθοποιούς. Όχι μόνο με ανάπηρους ηθοποιούς. Αυτό είναι η συμπερίληψη. Έτσι; Και ήδη μας έχει συμβεί τις τελευταίες δύο εβδομάδες τώρα, που το παλεύουμε. Σίγουρα υπάρχουν αντίστοιχα παραδείγματα, όπου έχουμε δει συνεντεύξεις άλλα να λέμε, και άλλα να διαβάζουμε. Και έχω εκνευριστεί πάρα πολύ, γιατί ο καθένας προσπαθεί να πουλήσει την είδηση.

Θέλω να πω κάτι:  Ο αναγνώστης, ή ο θεατής, ο ακροατής δεν είναι χαζός. Γιατί το θέμα της αναπηρίας γενικά, πολλοί άνθρωποι το έχουν στο περιβάλλον τους. Ξέρουν τι σημαίνει. Ακούνε. Δεν είναι χαζός ο κόσμος. Πρέπει να καταλάβουν και οι δημοσιογράφοι, ότι αν θέλουν να φερθούν έξυπνα, πρέπει να είναι λίγο πιο στυγνοί πάνω σ’ αυτό το θέμα. Όπως είναι έτσι κι αλλιώς, ας είναι και σ’ αυτό.

Τι εννοείς στυγνοί;

Στυγνοί στο πώς χρησιμοποιούν την είδηση. Γιατί εγώ έρχομαι να δώσω μία συνέντευξη σήμερα για το παιδικό θέατρο. Το οποίο είναι προσβάσιμο και επίσης, το ότι κάνω εγώ μία προσβάσιμη παράσταση, ε δεν είναι και κάτι φοβερό. Πρέπει να είναι αυτονόητο. Συγνώμη, αν ήρθαμε να πούμε αυτό, το ‘χουμε πει μία, θα το ‘χουμε πει δύο, αλλά την επόμενη φορά στη συνέντευξη, δε θα ‘θελα να το ξαναπούμε. Βέβαια, θα μου πείτε ότι δεν έχει  εκπαιδευτεί ο κόσμος. Δεν ξέρει ακόμα. Ε, άμα δεν εκπαιδευτεί μία, δύο, τουλάχιστον ας παίξουμε σε ένα μυημένο κοινό, κι ας πούμε ότι αυτοί θέλουν. Διότι υπάρχει και το άλλο κοινό, που θα επιλέξει μία άλλη διασκέδαση, δε θέλω να την χαρακτηρίσω, την οποία καλά κάνει και είναι επιλογή του. Η ζωή μας είναι οι επιλογές μας.

Μας είπες έξω από το στούντιο για την «περηφάνια» που δεν αφήνει τους επίδοξους ανάπηρους καλλιτέχνες να δοκιμάσουν την τύχη τους

Δεν είναι περηφάνια. Περηφάνια είναι άλλο πράγμα. Άλλο πλαίσιο. Εδώ πρόκειται για διαχείριση αυτονόητων πραγμάτων. Έχει να κάνει με το δικαιωματικό τρόπο που θέλω τη ζωή μου. Την αυτόνομη διαβίωσή μου. Το δικό μου περιβάλλον. Το δικό μου αέρα. Όπως το δικό σου. Κατάλαβες τι γίνεται; Δεν έχει να κάνει, από τη στιγμή που βγαίνεις από το σπίτι σου. Από τον τρόπο που διεκδικείς τα πράγματα. Δεν είναι τόσο απλό. Εμείς μιλάμε για το θέατρο εδώ.

Φυσικά το θέατρο δεν είναι μόνο θέατρο για το θέατρο. Εμπεριέχει πολιτική. Αλλά δεν φτάνει μόνο αυτό. Το θέατρο είναι το εργαλείο μας. Βέβαια δεν κάνουμε δραματοθεραπεία, έτσι; Που έρχονται πολλοί άνθρωποι και αυτό να το πω, ότι έρχονται πολλοί να εκπαιδευτούν και νομίζουν ότι κάνουν δραματοθεραπεία. Δεν είμαι ψυχολόγος παιδιά. Υπάρχουν άνθρωποι που το κάνουνε. Εδώ κάνουμε θέατρο. Είμαστε ηθοποιοί, έχουμε άλλη επαγγελματική αξίωση, άλλες προσδοκίες, άλλη εκπαίδευση. Μη μπερδεύουν τα πράγματα. Χαίρομαι που υπάρχουνε γονείς, παιδιά, ενήλικες που έρχονται και μας λένε “ξέρετε, κάνετε θέατρο. Θα ‘θελα να έρθω”. Ναι, αλλά εμείς κάνουμε αυτό. Δεν είμαστε απλά ψυχαγωγικό μέσον. Υπάρχει διαφορά. Καταλαβαίνω την ανάγκη σου. Ψάχνω πάντα να στείλω αυτούς τους ανθρώπους κάπου αλλού, σε κέντρα, ακόμα και δράμα θέραπυ σε ειδικούς, αλλά δεν το κάνουμε εμείς αυτό.

Έχεις νιώσει σε όλα αυτά τα χρόνια απέναντι σ’ αυτή τη στερεοτυπική αντίληψη  να θυμώνεις, να λες: «ρε γαμώτο δεν αλλάζει»;

Όχι μόνο στιγμές. Για περιόδους το έχω νιώσω. Υπάρχουνε πάρα πολλά πράγματα, τα οποία, έχω πει πολλές φορές, ότι «φτάνει ως εδώ». Κουράστηκα και θέλω να το σταματήσω. Το ‘χω πει. Αλλά ξέρεις κάτι; Γεννήθηκα. Αυτή είναι η δουλειά μου. Δηλαδή μετά λέω, εντάξει θα κάνω κάτι άλλο. Δεν θέλω να το εκλαϊκεύσω. Και τέλος πάντων θέλω να κάνω κάτι άλλο. Αλλά αυτή είναι η δουλειά μου. Και δε θα πάψω ν’ αγωνίζομαι γι’ αυτό. Αυτός είμαι εγώ. Πήρε και σ’ εμένα ο χρόνος για να καταλάβω και το ποιος είμαι. Ακόμη και η προσωπική μου διαδρομή, σε σχέση με την αναπηρία τη δική μου, τη βλάβη μου, πήρε πολύ χρόνο ν’ αποδεχτώ να καταλάβω… γιατί εγώ μεγάλωσα έχοντας μαιευτική παράλυση στο δεξί μου χέρι.

Μου έλεγαν στην αρχή εκεί που μεγάλωσα και βίωσα στην επαρχία, ότι «έλα μωρέ, δεν έχεις τίποτα». Και ξέρεις,  και πιο μικρός ήμουν και λίγο πιο όμορφος και μου λέγανε «έλα μωρέ τώρα, δεν έχεις και θέμα». Ακόμα και στο σεξουαλικό κομμάτι, αφού περνάς, τι θέμα έχεις; Δεν έχει να κάνει αυτό. Καθόλου δεν έχει να κάνει. Έπρεπε να καταλάβω ότι, είμαι ανάπηρος και δεν είναι κακό να λέω το τι είμαι. Είμαι φυσικά ανάπηρος, διεκδικώ τα πράγματα. Και μέσα στο ΙΣΟΝ, δεν προβάλουμε την αναπηρία. Τη διαχειριζόμαστε. Δεν την κρύβουμε βέβαια. Κι εκεί θέλει διαχείριση.

Δε θέλω να έρθει ο άλλος επειδή είμαστε ανάπηροι. Ένας θίασος με ανάπηρους και μη ανάπηρους. Αμα είναι αυτό το  κριτήριο επιλογής, όχι. Θέλω να έρθει, γιατί πέρσι έκανα το Νεκρασόφ και του άρεσε το έργο. Ή έκανα το παιδικό και του άρεσε το έργο. Ή δεν του άρεσε το έργο και δε θέλει να το ξαναδεί. Να ‘ναι καλά. Να πάει αλλού.

Τώρα για να σας πω για αυτό που λέγαμε και συνολικότερα, το να καταλάβω τι σημαίνει η έννοια συμπερίληψη. Και γι’ αυτό για μας το «ΙΣΟΝ» είναι πάρα πολύ σημαντικό. Και για την Άννα τη Βεκιάρη Και για την Αννίτα Καπουσίζη και για μένα και το λέω ως συντονιστές των τριών ομάδων, και είμαστε και οι τρεις εκπαιδευτές, και έχει πολλή σημασία, πάρα πολλή σημασία, και δε διδάσκουμε μόνο εμείς οι τρεις αλλά και η Φαίδρα η Γιαννέλου, που κάνει φωνητική ορθοφωνία. Η Φαίδρα Γιαννέλου είναι η γνωστή, για όσους την ξέρουν, μαέστρος, που καταρτίζει με το πιο σωστό τρόπο, όσοι ξέρουν τη Φαίδρα ξέρουν ότι είναι πολλή αυστηρή. Η Φαίδρα άμα ακούει «σ’ αγαπάω πολύ… αλλά» ξέρουν ότι δεν υπάρχουν εκπτώσεις σ’ αυτό που λέμε. Ή θα γίνεις ή δε θα γίνεις.

Αυτό είναι βέβαια σημαντικό σε επαγγελματικό πλαίσιο…

Είναι και δύσκολο ακόμα, δηλαδή αυτό είναι επιθυμητό να είναι παντού. Είναι δύσκολο ακόμα. Ή θα ρέπει η κατάσταση από τη μία ή από την άλλη….

Πες μας για την παράσταση «το δικό μας παραμύθι» που προβάλλεται στο θέατρο «Από Μηχανής»

Ξεκινάει 13 Οκτωβρίου.  Νιώθω πάλι παιδί. Γίνομαι παιδί, δε μπορώ να πω ψέματα.

Πες μας λίγο παραπάνω γι’ αυτό. Από την πλευρά του ενθουσιασμού, ανακαλύπτεις πράγματα.

Δεν είναι μόνο αυτό. Δεν εννοώ μόνο αυτό. Εννοώ, ότι όταν θέλεις να επικοινωνήσεις με τον κόσμο, εννοώ των παιδιών, πρέπει να μπεις στο δικό τους κόσμο. Τους φέρνεις και στο δικό σου,  αλλά κυρίως πρέπει να μπεις εσύ στο δικό τους.

Και πώς «ξεκλειδώνεις» τα παιδιά για να τα κάνεις να νιώσουν μέρος της παράστασης;

Δεν ξέρω την απάντηση 100%, εννοείται. Αλλά εγώ προσπαθώ να μπω με πάρα πολλή αγάπη, με πάρα πολλή ελευθερία σκέψης, και με ένα αλληλοσεβασμό, το οποίο μας φέρνει πιο κοντά και στο δικό μας στόχο. Και νομίζω ότι έτσι γίνομαι παιδί. Προσωπικά, σαν ηθοποιός πάντα μου άρεσε να χρησιμοποιώ δικές μου αναμνήσεις παιδικές και να τις φέρνω στη σκηνή.

Είναι αυτό που λένε ότι ο ηθοποιός πρέπει να είναι ο μεγαλύτερος κλέφτης στιγμών, για να μπορεί να τις βάζει στο ψυγείο του μυαλού του, και όποτε θέλει να τις χρησιμοποιεί ανάλογα με την περίσταση, κατάσταση, ή αυτό που του ζητείται, τέλος πάντων. Και εγώ το παίρνω από την παιδική μου ηλικία. Γιατί έχω λιγότερες αντιστάσεις. Λιγότερες άμυνες. Γιατί αν κάτσεις να σκεφτείς τι ο καθένας μας προσπαθεί να δείξει μέσα από μια βιτρίνα στη ζωή του, τότε κάτι δεν πάει καλά και τα παιδιά το καταλαβαίνουν. Τα παιδιά καταλαβαίνουν το ψέμα.

Και η Ελιάνα Υπερηφάνου, που σκηνοθετεί, στις πρώτες παρατηρήσεις που μας έκανε,  ήταν «είσαι ψεύτικος, σταμάτα, μην το κάνεις έτσι». Και λες, μα γιατί, αφού χρησιμοποίησα την τεχνική αυτή, έχω κάνει αυτό… σωστός άξονας, μα τι μου λέει; Και όμως. Είσαι ψεύτικος. Είσαι ψεύτικη. Και ήταν οι πρώτες παρατηρήσεις, γιατί πρέπει να μιλάμε με αλήθεια. Κι εδώ μου δίνεται η πάσα, να πω ότι η Ελιάνα πέρα από τη σκηνοθεσία, έχει κάνει φυσικά τη συγγραφή του νέου παιδικού μας έργου. Να πω τους συντελεστές.

Λοιπόν, σκηνοθεσία συγγραφή φυσικά η Ελιάνα Υπερηφάνου. Δεν την αλλάζουμε. Την αγαπάμε. Και υπάρχει μια σχέση εμπιστοσύνης, που εξελίσσεται και αναπτύσσεται, με πολλή σοβαρότητα και αγάπη σ’ αυτό που κάνουμε. Πρωταγωνιστούν ο Πάνος ο Ζουνατζίδης στο ρόλο του κάστορα και όχι μόνο. Η Κατερίνα Μυρτώ Φατούρου, η οποία είναι η μουσικός μας και επί σκηνής, είναι που λέμε, το ‘χει το όνομα. Πραγματικά είναι μουσικός και στη σκηνή. Αλλά όχι μόνο μουσικός. Θα δούμε και άλλα πράγματα να κάνει. Και ο ομιλών, που κάνω την καρακάξα και όχι μόνο. Κάνουμε πολλά άλλα πράγματα.

Και όσον αφορά τους συντελεστές, μην ξεχάσουμε για την υπέροχη, μα υπέροχη μουσική και τη φωνή του την ακούσαμε στον οδηγό, γιατί είναι ίδια η φωνή του, είναι ο Ηλίας Κουρτπαρασίδης, που είναι υπέροχος μουσικός. Είχε κάνει και πέρσι τις μουσικές του προηγούμενου παιδικού «Νάρκισσος, Ηχώ και άλλες μεταμορφώσεις» Επίσης, πάλι και φέτος σε συνεργασία μας με τη Δήμητρα την Τριανταφύλλου, στους στίχους των τραγουδιών. Αυτοί οι υπέροχοι στίχοι, που χτυπάνε, μιλάμε, πραγματικά αυτό που λέμε, να χρησιμοποιήσω και μια λαϊκή έκφραση, στο κόκκαλο, δηλαδή έδειξε ακριβώς τι θέλουμε να περάσουμε και  τι εννοούμε μ’ αυτό που  κάνουμε. Στις φωτογραφίες ευχαριστούμε πάρα πολύ τον Γκίκα Μελαχρινό, τον Κώστα το Λάκη, για τις κατασκευές των σκηνικών και των κοστουμιών. Την Κατερίνα Κοντού για τις μάσκες. Τις φοβερές αυτές μάσκες, που την ευχαριστούμε πάρα πολύ γι’ αυτό.

Όσον αφορά τα εργαλεία της προσβασιμότητας, να πούμε εδώ ότι τη διερμηνεία στην ελληνική νοηματική γλώσσα την κάνει όπως πάντα η Θεοδώρα η Τσαποΐτη, τους υπέρτιτλους στην ελληνική και αγγλική γλώσσα η Εμανουέλα Πατινιωτάκη, κι όταν δε βρίσκεται αυτή, γιατί είναι και καθηγήτρια στην Αγγλία και μας φεύγει μερικές φορές, τον χειρισμό τον κάνει η Μαρίνα  Ανδριανού, και στην ακουστική περιγραφή φυσικά είναι η Νεφέλη Παπαντωνοπούλου.

Βλέπουμε εδώ και θέση υπεύθυνου επικοινωνίας για τα σχολεία

Η αγαπημένη Αθηνά Τσμπουρά. Η Αθηνά είναι ένα υπέροχο πλάσμα. Είναι μια φοβερή ηθοποιός, η οποία πραγματικά πρέπει να έχεις υποκριτική ικανότητα για να μπορείς να κάνεις επαφή με το σχολείο. Γιατί εγώ το θεωρώ το πιο δύσκολο πράγμα, Πραγματικά πιστέψτε με. Προσπαθεί να πείσει να έρθουν να μας δουν. Γιατί ξέρετε αυτό το σημείο ήθελα να το θίξω περισσότερο. Γι’ αυτό είπα ότι δεν θα ξέχναγα την Αθηνά. Ότι στην προσέγγιση με τα σχολεία, η πρώτη επαφή, και πέρσι το είδαμε αυτό, ήταν ο φόβος. Ο φόβος προς την αναπηρία, προς τη βλάβη. Όταν λέγαμε ότι, πέρσι είχαμε τον Κωνσταντίνο Λούκα, και λέγαμε ότι ο ηθοποιός είναι επαγγελματίας , αλλά ανήκει στο φάσμα του αυτισμού, και μας λέγανε: “τι εννοείτε, ότι αυτός που θα παίζει έχει αυτισμό;”. Και λέμε ναι. Το θεωρούσαν αδιανόητο. Δεν θα το ξεχάσω αυτό, υπήρχε μία δασκάλα, που είπε: «θα φέρω την τρίτη δημοτικού να δει το έργο».. Και είπε η Αθηνά «γιατί δε φέρνετε και την πρώτη δημοτικού;» Γιατί ο υπεύθυνος, μόλις άκουσε για αναπηρία, είπε: «Παναγία μου, εκεί θα τα πάω τα παιδιά»; Καταλαβαίνετε σε τι μεσαίωνα ζούμε ακόμα. Σε τι προσπάθεια. Εγώ θα ήθελα να μας απορρίψουν λόγω καλλιτεχνικής ταυτότητας. Όχι όμως να μας απορρίπτουν για την βλάβη μας. Για την αναπηρία εν γένει.

Πέρσι, επειδή συνομίλησα και τις δύο φορές που ήλθα, για το «Νάρκισσος» και άλλες παραστάσεις, ήταν και παιδάκια μικρά, ήταν και μαμάδες, μπαμπάδες, κόσμος γενικότερα, ωραία. Το σχολείο ήρθε, μας είπε το τάδε παιδάκι, εμείς ήρθαμε εδώ γιατί μας είπε το τάδε παιδάκι.

Ακούστε τι θα κάνουμε και φέτος.  Αυτή τη δεκάλεπτη συζήτηση για την αναπηρία μετά την παράσταση, τα παιδάκια τις Κυριακές, όταν είναι με τους γονείς τους, όταν λέγαμε: «γιατί ο ήλιος  δε σηκώνεται από το θρόνο του;» Και εννοούσαμε το αναπηρικό αμαξίδιο. Και στην εύλογη απάντηση, γιατί είναι ανάπηρος,κανένα παιδάκι, φοβόταν λόγω της μαμάς του να πει, να χρησιμοποιήσει τη λέξη ανάπηρος. Ενώ όταν ήταν τα ίδια παιδάκια, το έχω τύχει το ίδιο παιδί να είναι με το σχολείο του, γιατί είναι ανάπηρος. Για τι άλλο;  Και είναι ολόσωστη η απάντηση. Είδατε ποιος φταίει τελικά ;

Είναι φοβερό αυτό προς τα παιδιά. Δηλαδή, μεθαύριο, το Σάββατο, έχουμε τη γενική πρόβα στο παιδικό. Πήρα το παιδικό εργαστήριο στο «ΙΣΟΝ», γιατί θέλω να είναι οι ίδιοι κριτές του παιδικού που θα δουν. Και ήρθαν οι γονείς σήμερα και μου είπαν: “αχ θα έρθουμε κι εμείς να το δούμε;” Η απάντηση είναι “όχι”. Δε θα μπορούν να είναι ελεύθερα τα παιδιά. Να κρίνουν όπως τους έρθει πραγματικά, να πουν την άποψή τους. Η απάντηση είναι “όχι”.  Θα είναι μόνο τα παιδιά. Και θα μπορούν να πουν ό,τι θέλουν.Αυτά μας κάνουν καλύτερους. Και καλλιτεχνικά και όχι μόνον.

Αυτή την επαφή με τα παιδιά, με τα σχολεία, νιώθετε με τα χρόνια, ότι δημιουργεί…

Ναι, ήδη έχει αλλάξει. Καμία σχέση. Και ήδη και από πέρσι, στην εξέλιξή του, μήνα με μήνα, άλλαζε η κατάσταση. Τα σχολεία περισσότερα. Το θέατρο γέμιζε πολύ πιο συχνά. Και φέτος έχουμε ήδη καλά νέα. Ότι πολλοί εκπαιδευτές θα μας παίρνουν για τα σχολεία. Χαιρόμαστε πολύ γι’ αυτό. Θα πάμε κιόλας και Θεσσαλονίκη, στις 11 Δεκέμβρη, στο θέατρο Σοφούλη. Θα κάνουμε μία διπλή παράσταση, 10 και 12 Δεκέμβρη. Το λέω, όποιος είναι από Θεσσαλονίκη και θέλει να μας δει, με σχολεία πάντα βέβαια, έτσι; να μπορεί να , έρθει, να επικοινωνήσει μαζί μας. Και στην Πρέβεζα, 17, 18 και 19 Δεκέμβρη. Θα είμαστε στην Πρέβεζα και ευελπιστούμε να παρουσιάσουμε και στα σχολεία εκεί το παιδικό μας θέατρο.

Τώρα, αυτό είναι το κομμάτι όσον αφορά την εκπαίδευση, τα σχολεία, γενικά οπότε η αποτίμηση σ’ αυτή την φάση είναι ότι βοηθάνε και τα σχολεία. Δηλαδή λες μπορεί να αντιμετωπίσω κάποιο δάσκαλο ο οποίος δεν ξέρει πού πατάει, πού βρίσκεται…

Όχι, δεν υπάρχει συνταγή σ’ αυτό. Αυτό μπορώ να σου πω. Δεν υπάρχει συνταγή, δεν υπάρχει βοήθεια. Αυτό που λες, καταλαβαίνω τι εννοείς, με την ερώτηση, αλλά η απάντηση είναι όχι.

 Είναι θέμα εκπαιδευτικών;

Είναι εκπαιδευτικού. Είναι θέμα προσωπικό. Δυστυχώς δεν υπάρχει ούτε φίλτρο μέσα στην εκπαίδευση που αυτά τα θέματα, τα θέματα περί ισότητας, περί αποδοχής. Τουλάχιστον δηλαδή να μην απαγορεύεται, να μην είναι κριτήριο αρνητικό η βλάβη ή η αναπηρία, έτσι; Αυτό εννοώ. Άμα είναι καλλιτεχνικό, δεν του αρέσουν του άλλου τα καλλιτεχνικά, το καταλαβαίνω απόλυτα αυτό. Αυτό είναι άλλο θέμα. Αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει στην εκπαίδευση τέτοιο κριτήριο και εξαρτάται καθαρά από τον κάθε εκπαιδευτικό, δυστυχώς.

Θεσμικά; Κρατική βοήθεια, υποστήριξη, διευκόλυνση, αντιμετώπιση;

Κοίτα, όσον αφορά το «ΙΣΟΝ», ναι. Το «ΙΣΟΝ» φέτος δημιουργείται με την κρατική επιχορήγηση. Γιατί αυτό είναι πάρα πολύ μεγάλο εγχείρημα που μόνο ο χώρος για να διαμορφωθεί ως προσβάσιμος δεν αρκεί. Αλλά όχι ότι η επιδότηση ή η επιχορήγηση αρκεί. Είναι πολύ μικρή σε σχέση μόνο με το να κάνεις το δομημένο  περιβάλλον προσβάσιμο. Όσον αφορά το “θέαμα” και το «παραθέαμα» μέχρι πέρσι ήταν στις κρατικές επιχορηγήσεις, φέτος δεν είναι, αλλά εντάξει είναι το «ΙΣΟΝ» βέβαια. Η αλήθεια είναι ότι φέτος δεν το είδαν σαν ανεξάρτητη θεατρική ομάδα. Σου λέει αφού το δώσαμε στο «ΙΣΟΝ» το ίδιο πράγμα είναι, ανάπηρος ο ένας ανάπηρος και ο άλλος, εντάξει, κατάλαβες; Το λέω τόσο ωμά να καταλάβετε την προσέγγιση.

Και δεν έχει να κάνει με… και θα το πω ξεκάθαρα, γιατί εμείς δεν υποστηρίζουμε κάποια πολιτική κατάσταση, έχει να κάνει… συνέβαινε, συμβαίνει και ελπίζουμε να μη συνεχίζει στο μέλλον, να μη συνεχίζεται να συμβαίνει να…καταλαβαίνω ότι είμαστε μία ανεξάρτητη θεατρική ομάδα, επαγγελματική, η οποία έχει τη δική της καλλιτεχνική πορεία και μένω εκεί και βάζω τελεία.

Είδαμε, όψιμα, ευκαιριακά θα πω εγώ την περίοδο των ευρωεκλογών, από την μία έναν υποψήφιο από τη ΝΔ. τον κο Κυμπουρόπουλο και από την άλλη δυο τρεις

Το περίμενα ότι θα το ρωτήσετε αυτό. Ξέρετε πόσοι δημοσιογράφοι  με έχουν πάρει να τοποθετηθώ δημόσια σ’ αυτό ότι εκείνη την περίοδο με το θέμα Πολακη, με το θέμα Κυμπουρόπουλου, με το θέμα…

Αυτό που θέλουμε να ρωτήσουμε είναι αν σε γενικές γραμμές ο δημόσιος διάλογος έτσι όπως διεξήχθη πάνω σε ό,τι θέματα ακούμπησε των αναπήρων, πώς ένιωσες εσύ ως ένας άνθρωπος που απευθύνεται και σε σένα αυτός ο διάλογος

Κοίτα και επειδή μου ζητήθηκε εκεί η γνώμη, εγώ θα στην πω εδώ, γιατί έχει περάσει.. γιατί με είχε πάρει μία δημοσιογράφος από ένα μεγάλο κανάλι και μου είχε πει τότε «κύριε Οικονόμου να τοποθετηθείτε στην διαμάχη αυτή του κύριου Πολάκη με τον κύριο Κυμπουρόπουλο», της λέω δεν θέλω να τοποθετηθώ, δεν υπάρχει κάποιος λόγος αυτή τη στιγμή και μου λέει «δεν έχετε πολιτική άποψη»; Με ειρωνευόταν κιόλας. Και της απάντησα «Φυσικά και έχω, θα σας την δώσω μετά ευρωεκλογές, θέλετε»;  Και προφανώς δεν ήθελε. Καταλάβατε; Ήθελε να πουλήσει την είδηση. Δεν την ενδιέφερε πραγματικά η γνώμη μου και ποια είναι η τοποθέτηση. Δεν ήθελα να μπω σε κανένα παιχνίδι εντυπώσεων και εγώ να σου πω την αλήθεια ο χώρος της πολιτικής, τον σέβομαι, είμαι ένα πολιτικό ον φυσικά αλλά δεν με ενδιαφέρει με την άποψη ότι θέλω να ταυτιστώ κάπου πολιτικά. Φυσικά όμως έχω πολιτική ταυτότητα. Αυτό δεν έχει να κάνει. Αυτό όμως που θα πω, σε σχέση με το τι συνέβαινε με την αναπηρία η αλήθεια είναι ότι όλο αυτό που έγινε δεν μου άρεσε. Δεν μου άρεσε γιατί δυστυχώς οι περισσότεροι ψηφοφόροι βγάζουν τον κύριο Κυμπουρόπουλο, που ο Στέλιος είναι ένα πολύ καλό παιδί, δεν έχει να κάνει με το σαν άνθρωπος, δεν τον κρίνω σαν άνθρωπο, βγάλανε με βάση την φιλανθρωπία. Με βάση την ηρωοποίηση του αναπήρου.

Με ρεκόρ ψήφων…

Με ρεκόρ ψήφων. Δυστυχώς σ’ αυτή την Ελλάδα. Δυστυχώς η Ελλάδα είναι αυτή που δεν θέλει τον εκπαιδευτή, τον δάσκαλο να φέρει τα παιδιά του στο σχολείο και  ψηφίζει τον Κυμπουρόπουλο. Στεναχωριέμαι γι΄αυτό. Δυστυχώς δεν έβγαλε τον Αντώνη τον Ρέλα και δεν μιλάω για το ΣΥΡΙΖΑ. Δεν υποστηρίζω ξεκάθαρα κάποιον να σου πω την αλήθεια, αλλά μιλάω για τον Αντώνη που είναι ένας ακτιβιστής που χρόνια παλεύει για το δικαιωματικό αγώνα και πήρε πολύ λιγότερους ψήφους και δεν βγήκε καν στην ευρωβουλή. Η πραγματική φωνή. Και το λέω ξεκάθαρα, γιατί πρέπει να ξέρουμε ποια είναι η θέση μας σε σχέση με την αναπηρία και πώς θα την διεκδικήσουμε.

Για τον Κυμπουρόπουλο, επειδή αυτός που τον έκανε στην ουσία ήρωα, το ήθελε δεν το ήθελε ήταν ο Πολάκης. Οπότε οι Νεοδημοκράτες και τα media της Νέας Δημοκρατίας

Κοίτα, δεν θα μπω στη λογική αυτή . Δεν τον έκανε ήρωα ο Πολάκης. Δεν ξέρω από πού άρχισε όλο αυτό. Έξυπνοι είστε, ξέρετε τι εννοώ. Δεν είναι μόνο ο Πολάκης. Κάπου μπορεί να ήταν και αυτός μέσα σε όλο αυτό. Κάπου ήταν και η αντίδραση του Πολάκη. Κάπου ήταν και η αντίδραση οποιουδήποτε άλλου πολιτικού. Αυτό που θέλω να πω είναι το εξής: έπρεπε ο κάθε Κυμπουρόπουλος να σεβαστεί τον ίδιο του τον εαυτό ως ανάπηρο, πρώτα. Μπορεί να θεωρεί ότι ήταν ύβρις και καλά κάνει. Όμως το θέμα ότι τον ψηφίσαν επειδή είναι ο ήρωας της αναπηρίας, αυτό και δεν θα τον κρίνω σαν άνθρωπο, επαναλαμβάνω ούτε γι’ αυτό, και μπορεί να είναι ένας υπέροχος άνθρωπος και νομίζω μία φορά τον έχω γνωρίσει στην ζωή μου σε ένα θεατρικό έργο που τον έχω δει, που συμμετείχε σε μια ομάδα, όχι στην δική μου, ήταν εξαιρετικός, πολύ καλός και άνθρωπος, όμως αυτό που τον ανέδειξε με αυτό τον τρόπο δεν τον τιμά σαν ανάπηρο. Σε καμία των περιπτώσεων. Και αυτό δεν εκπαιδεύει την ελληνική κοινωνία. Δυστυχώς. Και καλό θα ήταν για μένα, όσο και αν σου φαίνεται ψεύτικο, ακόμα και σ’ αυτή την πολιτική παράταξη, της Νέας Δημοκρατίας, εγώ το λέω ανοιχτά, να έπαιρνε ψήφους ένας άνθρωπος που το έχει παλέψει ως πολιτικός, να το έχει πάρει και να τις αξίζει. Δηλαδή που έχει ξεκάθαρη πολιτική θέση.

 Ναι, να είναι καθαρό αυτό

Ναι να είναι καθαρό. Δηλαδή και το λέω… πιο πολύ μπορώ να σου πω το θεωρώ σωστό τον δεύτερο, δεν θυμάμαι ποιος ήταν μετά τον Κυμπουρόπουλο στη Νέα Δημοκρατία..

Ο  Μεϊμαράκης

Ναι, ο Μεϊμαράκης με την πολιτική του ταυτότητα τόσο καιρό μπορεί να το αξίζει γιατί όχι. Γιατί αυτό είναι ο άνθρωπος, δεν το κρύβει, καταλαβαίνετε τι εννοώ. Προσέξτε λίγο. Δεν γίνεται να… Είναι σαν αυτό  που σας είπα εγώ με το Εθνικό πριν.  Ήρθε ο ένας να μου δώσει τα χρήματα. Και ήταν ένα μεγάλο σεβαστό ποσό, επειδή αναφέρθηκες, μπορώ να το πω στον αέρα. Μιλάμε για πολιτική, είναι 50.000 ευρώ.

Για μία βραδιά. Δηλαδή σε μία βραδιά που μας είδε, ένα έργο, να παίρναμε 50.000 ευρώ. Καταλαβαίνετε ότι αυτά είναι σοβαρά θέματα. Δεν παίζεις με αυτό, γιατί αυτά καταστρέφουν τις οικογένειες. Καταστρέφουν τους ανθρώπους που παλεύουν, που έχουν ανάπηρους στις οικογένειές τους και τους καταστρέφουν με τον τρόπο που θέλουν να ενσωματώσουν ισότιμα το παιδί τους, τον αδερφός τους, τον πατέρα τους στην κοινωνία.  Ή τον ίδιο τους τον εαυτό όταν έχουν επίκτητη αναπηρία ή εκ γενετής αναπηρία. Αυτά είναι τα μεγάλα λάθη. Εγώ σήμερα ναι, τοποθετούμε. Δεν με ενδιαφέρει η παράταξη που έχει να κάνει. Είναι οπουδήποτε και αν ήτανε ο Κυμπουρόπουλος και να έπαιρνε αυτούς τους ψήφους με αυτό τον τρόπο που τους πήρε, διαφωνώ. Είναι προσωπική μου θέση, πολιτική θέση, διαφωνώ. Και έχω κάθε δικαίωμα νομίζω γι’ αυτό.

Σας ευχαριστώ και χαίρομαι που είμαστε εδώ για να προβάλουμε τις παραστάσεις. Αλήθεια, τα τελευταία δύο δυόμιση χρόνια που γνωριζόμαστε, όλο και παραπάνω πράγματα μαθαίνει ο κόσμος και μέσω του ThePressProject ότι δίνουμε και λίγο η αναπηρία, το θέμα του ανάπηρου πηγαίνει λίγο η σκόνη στην άκρη και  να σας ευχαριστήσω αλήθεια πάρα πάρα πολύ γι’ αυτό που κάνατε για το έργο, γιατί είναι έργο ΈΡΓΟ, που κάνατε αυτό, πολύ σημαντικό.

Τι άλλα πράγματα ετοιμάζετε;

Υπάρχει και ο προσωπικός μου μονόλογος «ο κύριος Ρεμ» του Κώστα Λάκη ο οποίος ταξιδεύει στην Ελλάδα, κάνει περιοδεία. Θα βρίσκομαι 10 Δεκεμβρίου στο Πανεπιστήμιο της Μακεδονίας στο Ροντι Φέστιβαλ. Στις 14 Δεκέμβρη θα βρίσκομαι στο θεατρικό εργαστήρι της Πρέβεζας, αυτόν τον εναλλακτικό αυτοδιαχειριζόμενο χώρο. Στις 15 Γενάρη θα είμαι στο Δημοτικό Ωδείο της Λάρισας και μετά θα έρθω στο τέλος πάλι στο σπίτι μας στο «ΙΣΟΝ», Φλεβάρη πλέον να παρουσιάσω μαζί με έναν άλλον μονόλογο, όχι εγώ, του ίδιου συγγραφέα, του Κώστα Λάκη, η Έλλη Δρίβα θα παρουσιάσει τη “Μεταξία” που είναι και αυτό έργο του ίδιου συγγραφέα, όπως λέω, σαν πακέτο, τιμή προς τον συγγραφέα για αυτούς τους δύο υπέροχους μονολόγους. Σ’ αυτό ήθελα να κάνω μία αναφορά… κλείνω την παρένθεση.

«Το δικό μας παραμύθι» την Κυριακή 13 Οκτωβρίου έχει πρεμιέρα. Θέλουμε να έρθει ο κόσμος να το δει. Να μας κρίνει ως καλούς και ως κακούς ηθοποιούς. Γιατί έχουμε δικαίωμα να είμαστε και κακοί ηθοποιοί, εκπαιδευόμαστε όμως πάντα ως ηθοποιοί. Να μας κρίνει με καλλιτεχνικά κριτήρια και να γίνει και αυτός για μια στιγμή αυτό που νιώθουμε και εμείς, να γίνει έτσι λίγο παιδί. Και δεν σας είπα την υπόθεση του έργου βέβαια, αλλά δεν τη λέω, γιατί έχει να κάνει πάλι με την συμπερίληψη… Και στις 18 Οκτωβρίου το βράδυ, τη βραδινή σκηνή εγκαινιάζει το «Λέμπενσράουμ» του Θανάση Τριαρίδη, σε σκηνοθεσία Πηγής Δημητρακοπούλου όπου παίζει ο αγαπημένος Σίφης Πολυζωίδης με τον δικό μας Πάνο Ζουρναζίδη από το «ΘΕΑΜΑ»