Μαρουάν Μπαργκούτι, ένας Παλαιστίνιος Ήρωας

Την απόδοση στα ελληνικά έκανε η Λαμπρινή Θωμά. Το αγγλικό κείμενο μπορείτε να βρείτε εδώ. 

Κατ’ αναλογία, στην Ιστορία, όταν ένας λαός βρίσκεται υποταγμένος, καταπιεσμένος, διωκόμενος, δηλαδή αντιμέτωπος με μιαν μόνιμη απειλή, που τον έχει αποθαρρύνει και απελπίσει, το δίκαιο του σκοπού του δεν αξίζει τίποτε αν δεν υπάρχει ηγεσία, οργάνωση και στρατηγική.

Σήμερα, στον 21ο αιώνα, μπροστά στα μάτια μας, ο παλαιστινιακός λαός καταστρέφεται από ένα από τα πιο σκληρά και κυνικά καθεστώτα στη Μέση Ανατολή, το Ισραήλ, ένα κράτος που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Κατά κατάφωρη παράβαση του ψηφίσματος 242 του ΟΗΕ, που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1967 και επιβεβαιώθηκε πολλές φορές τα επόμενα 36 χρόνια, το Ισραήλ αρνείται να αποσυρθεί από τα εδάφη που κατέλαβε μετά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών. Συνεχίζει να κατακτά, να χτίζει οικισμούς – μέχρι να χτίζει ένα Τείχος της Βαρσοβίας σε όλη τη Δυτική Όχθη, γκετοποιώντας τους Παλαιστινίους και καθιστώντας αδύνατο οποιοδήποτε βιώσιμο παλαιστινιακό κράτος.

Αυτό το κάνει παρά το γεγονός ότι μέσω μέγιστης βίας και των δολοφονιών κατόρθωσε την αναγνώριση του κράτους του Ισραήλ από κύριες οργανώσεις των Παλαιστινίων. Η αντίδραση σε αυτό γέννησε το φαινόμενο των βομβιστών αυτοκτονίας.

Παρακολουθώ το CNN αρκετά τακτικά. Παρακολουθούσα διαρκώς κατά τη διάρκεια της καταμέτρησης στη Φλώριδα, στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2000. Το CNN διαθέτει απίστευτους πόρους, δημοσιογράφους ή ερευνητές σε κάθε πρωτεύουσα του κόσμου και βγάζει ειδήσεις με εκπληκτική ταχύτητα. Εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ παρακολουθούν το κανάλι αυτό, και ίσως οι πολιτικές τους απόψεις επηρεάζονται από όσα προσλαμβάνουν.

Αυτό που παρατήρησα –και σε αυτό μπορεί να μην φταίει το CNN αλλά μάλλον ένα λυπηρό χαρακτηριστικό ενδεικτικό της ποιότητας των εκπροσώπων της Παλαιστίνης ή/και των περιστάσεων– είναι πως μετά από ένα ιδιαίτερα βίαιο γεγονός ή μιαν δραματική εξέλιξη, ο εκπρόσωπος του Ισραήλ συνήθως βρίσκεται σε στούντιο. Είναι ευγενικός, τα αγγλικά του είναι άψογα (και συχνά με βορειοαμερικανική προφορά) και όταν του απευθύνουν ερωτήσεις το κάνουν με ευγένεια. 

Από την άλλη πλευρά, τον εκπρόσωπο της Παλαιστίνης είτε τον έχουν σε ένα αυτοσχέδιο στούντιο ή του παίρνουν συνέντευξη σε κάποια γωνιά του δρόμου. Συνήθως μιλάει σπαστά αγγλικά, εκτός αν είναι η Χανάν Ασράουι, η εικόνα παραμορφώνει ή έχει κακή ροή, και ο εκπρόσωπος οδηγείται σε άμυνα, πιεζόμενος να αποστασιοποιηθεί από την βίαιη παλαιστινιακή ενέργεια. 

Δεν είναι πολλά χρόνια, που με εντυπωσίασε ένας εκπρόσωπος των παλαιστινίων, που το ανάστημά του ξεχώριζε ακόμη και από αυτό του Γιασέρ Αραφάτ ή του Μαχμούντ Αμπάς. 

Πρόκειται για τον Μαρουάν Μπαργκούτι. Ξεχωριστός, γεμάτος αυτοπεποίθηση και δημοφιλής στο λαό του. Θυμάμαι, τον είδα να δίνει συνέντευξη, αρχές Αυγούστου του 2001, μετά από μια τρομερή έκρηξη στο δρόμο. Ισραηλινος πύραυλος που εκτοξεύτηκε από ελικόπτερο και είχε πλήξει το γραφείο του ή το αυτοκίνητό του, σκοτώνοντας ένα άλλο μέλος της Φατάχ. Φυσικά, από τότε οι Ισραηλινοί έχουν δολοφονήσει και σκοτώσει εκατοντάδες υποτίθεται “μαχητές” – δολοφονώντας παράλληλα παιδιά, γυναίκες και άνδρες, “παράπλευρες απώλειες” που δεν είχαν δικαίωμα να βγουν στον ήλιο το μεσημέρι.

Κάποιος που πήρε συνέντευξη από τον ελ Μπαργκούτι, μου ανέφερε ότι μετά τη σύλληψή του, το 1982, έκανε απεργία πείνας, δηλώνοντας ότι εμπνεύστηκε από τον Μπόμπυ Σαντς και τους συντρόφους του, και θυμόταν ως και την ημερομηνία, πως ο Μπόμπυ πέθανε στις 5 Μαΐου 1981. Ο Μαρουάν έμαθε τα εβραϊκά στη φυλακή, από τους δεσμοφύλακές του και τα μιλάει πολύ πιο καλά από πολλούς Ισραηλινούς.

Γεννήθηκε το 1959, γιος αγρότη στη Δυτική Όχθη. Σε ηλικία 16 ετών εντάχθηκε στη Φατάχ. Έκανε μεταπτυχιακό στις διεθνείς σχέσεις στο πανεπιστήμιο Μπιρ Ζέιτ. Είναι νυμφευμένος με τέσσερα παιδιά. Στην πρώτη ιντιφάντα του 1987 απελάθηκε από το Ισραήλ. Υποστήριξε τις ειρηνευτικές συνομιλίες στις αρχές της δεκαετίας του 1990, επέστρεψε στη Δυτική Όχθη το 1994 και οργάνωσε κοινά προγράμματα για τους νέους του Ισραήλ και της Παλαιστίνης. Έγινε γραμματέας του κινήματος Φατάχ και εξελέγη στο Παλαιστινιακό Νομοθετικό Συμβούλιο της Παλαιστινιακής Αρχής, καταγγέλοντας τη διαφθορά εντός της Αρχής.

Οι ισραηλινές δυνάμεις στη Ραμάλα τον συνέλαβαν τον Απρίλιο του 2002. Τον ανέκριναν 18 ώρες την ημέρα, για μήνες. Ένα τρίμηνο του επέτρεπαν να κοιμάται μόνο δύο ώρες τη μέρα, κι αυτό σε μια καρέκλα με δεμένα τα χέρια του. Του αποστερούσαν φαγητό και νερό, συχνά πυκνά τον έστελναν στην απομόνωση, δεν του επέτρεπαν να δει τους δικηγόρους του. Τον κατηγόρησαν ως επικεφαλής της Ταξιαρχίας των Μαρτύρων του Αλ Ακσα, η οποία συνδέεται με τη Φατάχ, και είναι υπεύθυνη για πολλές από τις βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας, κυρίως εναντίον αθώων Ισραηλινών πολιτών. Τον είχαν καταδικάσει πριν καν τον δικάσουν. Ο γενικός εισαγγελέας του Ισραήλ τον χαρακτήρισε «εγκέφαλο όλων των πράξεων δολοφονίας και συμμορίτη».

Μέσα από το κελί της φυλακής του, έπαιξε κρίσιμο ρόλο στον παλαιστινιακό διάλογο και ενθάρρυνε τη Χαμάς και την Ισλαμική Τζιχάντ να συνάψουν εκεχειρία τον περασμένο Ιούνιο (η οποία αργότερα κατέρρευσε). Έχει προταθεί ως διάδοχος του Αραφάτ στην προεδρία της Παλαιστινιακής Αρχής και το Ισραήλ ανησυχεί. Ο υπουργός Εξωτερικών Σιμόν Πέρες δήλωσε πως αν συμβεί αυτό, «δεν θα είναι θετική εξέλιξη για το Ισραήλ».

Η δίκη του Ελ-Μπαργκουτι ολοκληρώθηκε την περασμένη Δευτέρα και η απόφαση αναμένεται τον Νοέμβριο. Αρνήθηκε να αναγνωρίσει το δικαστήριο στο Τελ Αβίβ και είπε ότι, αυτός που θα έπρεπε να είναι στο εδώλιο είναι η εξουσία του Ισραήλ στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας. Κατηγόρησε το Ισραήλ για παραβίαση 30 διεθνών συνθηκών, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης της Γενεύης, όπως και για την διάπραξη εγκλημάτων πολέμου και κατά της ανθρωπότητας.

Οι δήθεν αποδείξεις εις βάρος του ήταν ομολογίες από 21 Παλαιστίνιους, κανένας από τους οποίους δεν εμφανίστηκε στο δικαστήριο. Το Ισραήλ είναι διαβόητο για την κακοποίηση κρατουμένων και έχει καταδικαστεί για τα βασανιστήρια που τους υποβάλλει από σωρεία ομάδων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε πρώτες εμφανίσεις στο δικαστήριο οι προσπάθειές του να μιλήσει διακόπτονταν επανειλλημένα, αλλά τελικά κατάφερε να πει: «Είμαστε ένας λαός όπως όλοι οι άλλοι λαοί. Θέλουμε ελευθερία και ένα κράτος, όπως οι Ισραηλινοί. Το Ισραήλ πρέπει να αποφασίσει: είτε θα επιτρέψει ένα παλαιστινιακό κράτος δίπλα του είτε θα γίνει κράτος δύο λαών».

Ένας από τους τρεις δικαστές τον διέκοψε λέγοντας: «Δεν είμαστε ιστορικοί ούτε κυβερνητικοί εκπρόσωποι. Αν ήταν στο χέρι μας, θα εκδίδαμε διαταγή για ειρήνη!». Εν μέσω επευφημιών από τους παρατηρητές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Ελ Μπαργκουτι ρώτησε: «Τότε γιατί δεν σηκώνεστε να πείτε «είμαι κατά της κατοχής;». Και πρόσθεσε: «Είμαι κατά της δολοφονίας αθώων. Αλλά είμαι περήφανος για την αντίσταση στην ισραηλινή κατοχή. Ο θάνατος είναι προτιμότερος από τη ζωή στη σκλαβιά».

Μαρουάν Μπαργκούτι– ένας αληθινός ήρωας της παλαιστινιακής υπόθεσης. Ο Νέλσον Μαντέλα της Παλαιστίνης.

*Ο Ντάνυ Μόρισσον υπήρξε αγωνιστής του IRA, υπεύθυνος επικοινωνίας την περίοδο της μεγάλης απεργίας πείνας και σήμερα υπεύθυνος του Ιδρύματος Μπόμπυ Σαντς. Σε αυτόν, ως υπεύθυνο επικοινωνίας του IRA, ανήκει η περίφημη δήλωση, για τη Θάτσερ, “Είναι η μεγαλύτερη καριόλα που ξέρουμε” (She’s the biggest bastard we have ever known). Το κείμενο που δημοσιεύεται εδώ, με την άδεια του συγγραφέα, γράφτηκε πριν είκοσι χρόνια και αποτελεί κεφάλαιο στο βιβλίο του Ντάνυ Μόρισσον Αντάρτικες Ταξιαρχίες (Rebel Columns). Ο Μαρουάν Μπαργκουτι παραμένει στη φυλακή από τότε.