Χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν δύο χρόνια, εκατοντάδες, χιλιάδες δημοσιεύματα, τηλεοπτικά ρεπορτάζ και ραδιοφωνικά αφιερώματα περί σκευωρίας, μια εξεταστική επιτροπή της Βουλής, μια αλλαγή κυβέρνησης και μια προανακριτική επιτροπή για τις ευθύνες του πρώην αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης, Δημήτρη Παπαγγελόπουλου κατά τη διερεύνηση του σκανδάλου της Novartis, για να γίνει έστω μια κουβέντα επί της ουσίας όσων – τουλάχιστον–έχουν ήδη αποκαλυφθεί. Η πέτρα του σκανδάλου, το έγγραφο του FBI από το 2017 στο οποίο αναφέρθηκε προχθές στη Βουλή ο αντιεισαγγελέας Αγγελής, είχε αποκαλυφθεί από τον Μάρτιο του 2018 από την Εφημερίδα των Συντακτών. Τότε τα δελτία ειδήσεων και οι εκπομπές ήταν γεμάτα από τους υπερασπιστές της άποψης που έλεγε πως τίποτα από όλα αυτά δεν είναι αλήθεια, συχνά χωρίς έστω τον στοιχειώδη αντίλογο, συνήθως χωρίς την παράθεση των πραγματικών στοιχείων. Σήμερα, μόλις αποφασίστηκε η διερεύνηση της υπόθεσης να παραμείνει στα χέρια της εισαγγελίας κατά της Διαφθοράς.

Το ρεπορτάζ του ΣΚΑΪ για την αναφορά στον εκδότη Νίκο Χατζηνικολάου στο έγγραφο του FBI μπορεί να μην έδωσε απαντήσεις, κίνησε όμως τα λιμνάζοντα νερά, εξ ου και η έντονη δυσοσμία. (Αναλυτικά τα όσα διαμείφθηκαν την Παρασκευή, εδώ). Ο εκδότης της Real Group υποσχέθηκε απάντηση, και η ένταση της αντίδρασης του την Παρασκευή ήταν τουλάχιστον ενδιαφέρουσα. Οργισμένος και με αρκετά υπονοούμενα, ο Νίκος Χατζηνικολάου από το βράδυ της Πέμπτης έβαλε στο τραπέζι μερικά ερωτήματα, που αναμφίβολα θα πρέπει από κάποιον να απαντηθούν. Και αν δεν τις δώσουν τις απαντήσεις οι δύο άνδρες, ας τις δώσει κάποιος αρμόδιος:

  • Ποιος διευθυντής «δεξιάς» εφημερίδας θύμωσε που έχασε την επιρροή που είχε επί ΣΥΡΙΖΑ στην ΕΥΠ και επιτέθηκε στον πρωθυπουργό γιατί επέλεξε διοικητή που δεν ήταν της αρεσκείας του;
  • Τι επιρροή έχουν διευθυντές εφημερίδων στην ΕΥΠ;
  • Πόση διαφήμιση έπαιρνε ο όμιλος του ΣΚΑΪ και της Καθημερινής από την Novartis σε έναν μήνα;
  • Πόσα πήραν συνολικά οι επιχειρήσεις ΜΜΕ του Αλαφούζου;
  • Πόσα πήρε συνολικά ο όμιλος Real Group;
  • Πόσα πλήρωνε η Novartis για να παίζουν τα σποτάκια της κατά ριπάς στην εκπομπή του Πορτοσάλτε;
  • Σε ποια λαθραία κολυμπάει ο Αλαφούζος; Πόσα δάνεια χρωστάνε οι εταιρείες του ΣΚΑΪ και της Καθημερινής;
  • Τι ρόλο έπαιξε ο Αλαφούζος στην πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη;
  • Κοιμήθηκε το βράδυ της Πέμπτης ο Αλαφούζος;

Πολλά, καλά δημοσιογραφικά ερωτήματα για μια μέρα. Ειδικά αυτό για τον Πορτοσάλτε γεννάει ακόμα ένα. Πόσα χρήματα έχει πάρει συνολικά σε διαφήμιση ένας από τους πιο φανατικούς υποστηρικτές της θεωρίας της σκευωρίας;

Επίσης, ο εκδότης έχει αφήσει από τα μέσα Οκτωβρίου αναπάντητα δύο ακόμα ερωτήματα:

  • Ποιος διευθυντής καθημερινής εφημερίδας μετέχει στον πρωινό καφέ ισχυρής πρεσβείας και γλύφει το χέρι του πρέσβη κατά την έναρξη και κατά τη λήξη της συνεδρίασης;».
  • Ποιος διευθυντής εφημερίδας παίζει παιχνίδια πίσω από την πλάτη του αφεντικού του, εξυπηρετώντας… αφιλοκερδώς τα συμφέροντα εταιρείας συμφερόντων συγγενούς υπουργού!

Από την άλλη, η αντίδραση Αλαφούζου παρουσιάζει εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον. Ξεκάθαρα σε πιο ψύχραιμο τόνο, πολύ πιο λακωνικά αλλά σίγουρα το ίδιο υπαινικτικά, ο ιδιοκτήτης του ΣΚΑΪ από την πλευρά του. Με τη χρήση μόλις 43 λέξεων, ο Γ. Αλαφούζος συνέθεσε στην απάντηση του το περίφημο τρίγωνο της διαπλοκής, επιβεβαιώνοντας έτσι την επιστροφή μας στην κανονικότητα. Μετά την παρέμβαση του, αναπάντητα παραμένουν τα εξής ερωτήματα:

  • Ποιος έχει εκβιάσει τραπεζίτες για να τον υπερδανείσουν; Ποιος το κατάφερε;
  • Ποιος έχει ζητιανέψει σε επιχειρηματίες για να ζει πολυτελώς;
  • Ποιος έχει γλύψει τις κυβερνήσει; Μήπως αυτός που τις έγλυφε, τις έγλειφε κιόλας (εντάξει, ένας-ένας);
  • Ποιος έχει καταφέρει κυβερνήσεις να τους χαρίσουν χρέη προς το Δημόσιο;
  • Χαρίζουν οι κυβερνήσεις χρέη σε ΜΜΕ;

Μια ντουζίνα τουιτς, λίγος τηλεοπτικός και λίγος ραδιοφωνικός αέρας, έχουν ήδη δημιουργήσει πολύ περισσότερα ερωτήματα από όσα μπορεί να απαντήσει ένα φύλλο της εφημερίδας των δύο εκδοτών. Τι είναι «είδηση», τι είναι «δημοσίευση» και τι είναι «ενημέρωση» για έναν εκδότη; Και τι έχει να κερδίσει από τις σελίδες τους ένας αναγνώστης, την ώρα που ανερυθρίαστα χρησιμοποιούν την «αποκάλυψη» ως απειλή σε έναν δημόσιο καβγά;

Πριν από λίγες εβδομάδες, ο δικηγόρος των τριών προστατευόμενων μαρτύρων, Παύλος Σαράκης μίλησε για pay rolls δημοσιογράφων και ΜΜΕ:

«Η Novartis Hellas είχε έναν μεγάλο προϋπολογισμό για τους συναδέρφους σας. Κάθε χρόνο έδινε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ ο προϋπολογισμός της για να πηγαίνουν σε διάφορα ΜΜΕ και σε δημοσιογράφους συγκεκριμένους» συμπλήρωσε ο δικηγόρος, ενώ επέμεινε στο ζήτημα της λίστας δημοσιογράφων […] υπάρχει μία λίστα που όταν βγει στην δημοσιότητα η ελληνική κοινή γνώμη θα καταλάβει γιατί κάποιοι σιωπούν. Έχουν ένοχη σιωπή πολλοί συνάδερφοί σας. Για αυτό θέλουν να κρύψουν την αλήθεια από την ελληνική κοινωνία γιατί πρόκειται για ένα μεγάλο σκάνδαλο που παίχτηκε εις βάρος του Έλληνα πολίτη. Και αυτό το σκάνδαλο το γνώριζαν, ήταν κοινό μυστικό αλλά σιωπούσαν γιατί είχαν εξαγορασμένες συνειδήσεις».

Η ΕΣΗΕΑ, παρουσιάζοντας αξιοσημείωτα σε σχέση με τη γενικότερη φόρμα της αντανακλαστικά, τον κάλεσε σε εξηγήσεις. Παρότι το αποτέλεσμα της κλήσης Σαράκη παραμένει άγνωστο, και δεδομένης της ιδιότητας του ενός εκ των δύο εκδοτών ως δημοσιογράφου, μοιάζει καλή αφορμή για να καλέσει τον Νίκο Χατζηνικολάου να μιλήσει για όσα γνωρίζει. Το ίδιο οφείλει να πράξει και η Ένωση ιδιοκτητών ημερήσιων εφημερίδων Αθηνών. Ειδικά το γεγονός πως ο Ν. Χατζηνικολάου είναι ταυτόχρονα και πρόεδρος της Ένωσης, της δίνει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία επιβεβαίωσης της στοχοπροσηλωσης της στην ελευθερία του τύπου και στη διαφάνεια -σε έναν χώρο τόσο ευαίσθητο όπως των ΜΜΕ, ενώ η ταυτόχρονη θέση του εκδότη στο ΔΣ της Ευρωπαϊκής Ένωσης Εκδοτών Εφημερίδων δημιουργεί ανάγκη για ακόμα μεγαλύτερη διαφάνεια.

Σε κάθε περίπτωση, το πρόσφατο τζαρτζαρισμα μεταξύ των δύο με αφορμή τη συνέντευξη Μητσοτακη στον δημοσιογράφο και την επικριτική γελοιογραφία απέδειξε πως οι γαργαλιστικές ερωτήσεις μεταξύ εκδοτών δεν προκαλούν πάντα αποκαλυπτικές απαντήσεις. Φαίνεται πως στον δεοντολογικό κώδικα των ιδιοκτητών ΜΜΕ, η δημοσίευση έχει αντικατασταθεί από τους υπαινιγμούς και η αποκάλυψη από την απειλή της. Οι αρμόδιοι φορείς, οι κρατικές αρχές και η Δικαιοσύνη θα παρακολουθήσουν αναπαυτικά από τον καναπέ τους αυτό το χυδαίο ξεκαθάρισμα λογαριασμών;