Μια δεκαετία “Ζώνη και Δρόμος”: «Προτάθηκε από την Κίνα, ανήκει σε ολόκληρο τον κόσμο»

του Παναγιώτη Παπαδομανωλάκη

Με αφορμή την επέτειο, το Γραφείο Πληροφοριών του Κρατικού Συμβουλίου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας εξέδωσε τον Οκτώβριο μία λευκή βίβλο με τίτλο «Η Πρωτοβουλία Ζώνη και Δρόμος: Ζώνη: Ένας βασικός πυλώνας της παγκόσμιας κοινότητας του κοινού μέλλοντος». Το κείμενο αναφέρεται στην ιστορία της κινεζικής οικονομικής πρωτοβουλίας, η οποία «μεταφέρει το πνεύμα του (αρχαίου) Δρόμου του Μεταξιού στη νέα εποχή», το οποίο «χαρακτηρίζεται από ειρήνη και συνεργασία, διαφάνεια και συμπερίληψη, αμοιβαία μάθηση και αμοιβαίο όφελος».

Το φετινό Φόρουμ «Ζώνης και Δρόμου» για τη Διεθνή Συνεργασία έχει προσελκύσει αυξημένο ενδιαφέρον, καθώς  το Πεκίνο επιθυμεί να  ευθυγραμμίσει την ανάπτυξη του BRI με τους, πρόσφατα αναβαθμισμένους σε αριθμό μελών αλλά και σημασία, BRICS. Επίσης αναμένεται νέα συνάντηση ανάμεσα στους προέδρους της Κίνας και της Ρωσίας, καθώς ο Βλαντιμίρ Πούτιν πραγματοποιεί το δεύτερο ταξίδι του εκτός Ρωσίας μετά την επικήρυξη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, που τον εμπόδισε να παραστεί δια ζώσης στην πρόσφατη σύνοδο των BRICS στη Ν. Αφρική. Η συνάντηση Πούτιν – Σι αναμένεται να προσθέσει μια επιπλέον πέτρα στο οικοδόμημα της διακηρυγμένης από την προηγούμενη συνάντηση «άνευ όρων συνεργασίας» απέναντι στην μονοπολική παγκόσμια τάξη που κυριαρχείται από τη Δύση. Ακόμα, η συνάντηση γίνεται ενώ εξελίσσονται οι ειρηνευτικές πρωτοβουλίες των δύο ηγετών στον απόηχο της ισραηλινής επίθεσης στη Γάζα, που περιλαμβάνουν την αναγνώριση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, κάτι το οποίο όμως απορρίφθηκε από τα κράτη του ΝΑΤΟ στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Πρέσβης της Κίνας: «Η BRI συμβάλλει σε μια παγκόσμια κοινότητα με κοινό μέλλον» απαραίτητη στην εποχή των πολεμικών συγκρούσεων

Ο πρέσβης της Κίνας στην Αθήνα, Ζιάο Ζουνζενγκ, παραχώρησε συνέντευξη Τύπου, τη Δευτέρα, με την ευκαιρία του τρίτου Φόρουμ «Ζώνης και Δρόμου» για τη Διεθνή Συνεργασία στο Πεκίνο, στο οποίο την ελληνική κυβέρνηση θα εκπροσωπήσει ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας. Κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων, ο πρέσβης ανέφερε πως στόχος της BRI «είναι να αποφέρει απτά οφέλη σε όλες τις συμμετέχουσες χώρες, όπως η οικονομική ανάπτυξη, η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και η μείωση της φτώχειας», καθώς και να «αντιμετωπίσει τις παγκόσμιες αναπτυξιακές προκλήσεις, υποστηρίζοντας την πολυμέρεια και την πολυπολικότητα και προωθώντας τις ανταλλαγές και την αμοιβαία μάθηση μεταξύ των διαφόρων πολιτισμών» και γι’ αυτό «έχει γίνει ένα ευρέως αναγνωρισμένο διεθνές δημόσιο αγαθό και μια πλατφόρμα για τη διεθνή συνεργασία».

Ο ίδιος επεσήμανε πως «ορισμένα μέσα ενημέρωσης ισχυρίστηκαν ότι η BRI είναι ο δούρειος ίππος της Κίνας για την επίτευξη της γεωπολιτικής της επιρροής», καταγγέλλοντας τους παραπάνω ισχυρισμούς ως «εντελώς ψευδείς και τελείως παράλογους». Μάλιστα, παρομοίασε το μέλλον της Πρωτοβουλίας «όχι σαν το μυστήριο της Σφίγγας, αλλά μια προβλέψιμη προοπτική», που «συμβάλλει στην ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών, στη βελτίωση των υποδομών και στην αύξηση της απασχόλησης, και με βάση τις αμοιβαία επωφελείς αρχές, επιτυγχάνει αποτελέσματα για όλους που είναι αμοιβαία επωφελείς». Σύμφωνα με τον Κινέζο πρέσβη «η ρεαλιστική συνεργασία της Κίνας με άλλες χώρες στην κατασκευή λιμένων και άλλων υποδομών τηρεί πλήρως τις αρχές της εκτεταμένης διαβούλευσης, της κοινής κατασκευής και των κοινών οφελών, με στόχο τη δημιουργία περισσότερων ευκαιριών για αμοιβαία ανάπτυξη», ενώ «η συνεργασία αυτή είναι διαφανής, ανοικτή και απλή», με αποτέλεσμα να εκλαμβάνεται «ως χρυσή δάδα από τους εταίρους της για την πραγματοποίηση των ονείρων τους για καλή ζωή».

Πιο αναλυτικά, επικαλέστηκε τα παρακάτω στοιχεία:

• Η πρωτοβουλία θα έχει επεκταθεί στις πέντε ηπείρους και θα περιλαμβάνει 152 χώρες-εταίρους και 32 διεθνείς οργανισμούς, καλύπτοντας περισσότερο από το 65% της γης και του πληθυσμού του πλανήτη.
• Εχουν υπογραφεί περισσότερες από 200 συμφωνίες συνεργασίας για την από κοινού κατασκευή έργων της Πρωτοβουλίας και έχουν διαμορφωθεί πάνω από 3.000 έργα. Όλα αυτά έχουν κινητοποιήσει επενδύσεις ύψους σχεδόν ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων ΗΠΑ, βγάζοντας περίπου 40 εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια και δημιουργώντας 420.000 θέσεις εργασίας στις συμμετέχουσες χώρες.
• Από το 2013 έως το 2022, ο συνολικός όγκος των εισαγωγών και εξαγωγών μεταξύ της Κίνας και των χωρών της Πρωτοβουλίας ανήλθε σε 19,1 τρισεκατομμύρια δολάρια, με μέση ετήσια αύξηση 6,4%. Το 2022, ο συνολικός όγκος των εισαγωγών και εξαγωγών έφθασε τα 2,9 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, αντιπροσωπεύοντας το 45,4% της συνολικής αξίας του εξωτερικού εμπορίου της Κίνας κατά την ίδια περίοδο, σημειώνοντας αύξηση 6,2% από το 2013.
• Σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, μέχρι το 2030, η Πρωτοβουλία Ζώνη και Δρόμος θα παράγει 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ετησίως για την παγκόσμια οικονομία, αντιπροσωπεύοντας το 1,3% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Η Πρωτοβουλία αναμένεται επίσης να συμβάλει στην έξοδο 7,6 εκατομμυρίων ανθρώπων από την ακραία φτώχεια και 32 εκατομμυρίων ανθρώπων από τη μέτρια φτώχεια στις χώρες της Πρωτοβουλίας.
• Το Ταμείο του Δρόμου του Μεταξιού που ιδρύθηκε από την Κίνα και η Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών, που υποστηρίζεται επίσης από τις σχετικές χώρες, παρέχουν επενδυτική και χρηματοδοτική στήριξη για τη συνδεσιμότητα των υποδομών και τη βιώσιμη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη στις χώρες της Πρωτοβουλίας.
• Μαζί με τους εταίρους της, η Κίνα έχει δρομολογήσει συνέργειες στον τουρισμό, τις εκπαιδευτικές ανταλλαγές και τις ανταλλαγές μεταξύ μέσων ενημέρωσης και δεξαμενών σκέψης, προωθώντας τις ανταλλαγές μεταξύ των ανθρώπων, την πολιτιστική ολοκλήρωση και την αμοιβαία μάθηση μεταξύ πολιτισμών από διαφορετικές χώρες.
• Η Κίνα συνεργάζεται επίσης με τους εταίρους της για τη συνεχή προώθηση της κατασκευής του Δρόμου του Μεταξιού της Υγείας, του Πράσινου Δρόμου του Μεταξιού, του Δρόμου της Καινοτομίας, του Ψηφιακού Δρόμου του Μεταξιού και της υψηλής ποιότητας ανάπτυξης της Πρωτοβουλίας Ζώνη και Δρόμος, συμβάλλοντας περισσότερο στη δημιουργία μιας κοινότητας με κοινό μέλλον για την ανθρωπότητα.

Συγκεκριμένα, για την περίπτωση της χώρας μας ανέφερε πως «η Κίνα και η Ελλάδα έχουν μια ιστορία αλληλεπίδρασης άνω των 2.000 ετών μέσω του αρχαίου Δρόμου του Μεταξιού» και σήμερα η BRI «έχει συνδέσει και πάλι στενά τους αρχαίους πολιτισμούς μας». Αναλυτικά, σύμφωνα με τον ίδιο:

• Το λιμάνι του Πειραιά έχει καταστεί το μεγαλύτερο λιμάνι πολλαπλών χρήσεων στη Μεσόγειο και το τέταρτο μεγαλύτερο λιμάνι πολλαπλών χρήσεων στην Ευρώπη, ενώ έχει αναδειχθεί σε ένα από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα λιμάνια εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο. Η ετήσια χωρητικότητά του σε διακίνηση έχει ανέλθει στο υψηλό ρεκόρ των 7,2 εκατομμυρίων TEUs, καταλαμβάνοντας την 26η θέση παγκοσμίως.
• Το έργο του Πειραιά έχει επίσης δημιουργήσει περισσότερες από 3.000 άμεσες και 10.000 έμμεσες θέσεις εργασίας στις τοπικές κοινότητες, συνεισφέροντας άμεσα πάνω από 1,4 δισ. ευρώ στην τοπική οικονομία και ενισχύοντας το ΑΕΠ της Ελλάδας κατά 0,8%.
• Επιπλέον, η ισχυρή ανάπτυξη της κρουαζιέρας στο λιμανι έχει προωθήσει αποτελεσματικά την ανάκαμψη του ελληνικού τουριστικού τομέα, προσφέροντας τεράστια οικονομικά οφέλη στην περιοχή. Το 2023 και μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, το λιμάνι του Πειραιά έχει δεχθεί 750 κρουαζιέρες και 1,2 εκατομμύρια τουρίστες.
• Σύμφωνα με τις αναφορές του Χρηματιστηρίου Αθηνών, οι μέτοχοι του ΟΛΠ έλαβαν μέρισμα 1,05 ευρώ ανά μετοχή το 2022.
• Η γραμμή China-Europe Land-Sea Express που ξεκινά από το λιμάνι του Πειραιά έχει μειώσει τους χρόνους μεταφοράς κατά τουλάχιστον επτά έως 10 ημέρες, αποτελώντας ένα τρίτο σημαντικό κανάλι για το εμπόριο Κίνας-Ευρώπης, που φτάνει μέχρι τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και συμπληρώνει τις παραδοσιακές θαλάσσιες διαδρομές και το China-Europe Railway Express. Το 2022, συνολικά 181.000 TEUs μεταφέρθηκαν μέσω αυτής της γραμμής εξπρές ξηράς-θάλασσας, σημειώνοντας αύξηση 18,4% σε ετήσια βάση.
• Η συνεργασία Κίνας-Ελλάδας σε έργα πράσινης ενέργειας ευδοκιμεί, συμβάλλοντας στη βελτίωση της ενεργειακής υποδομής της Ελλάδας και στην πράσινη ανάπτυξη. Το έργο αιολικού πάρκου της China Energy Investment στη Θράκη παράγει αρκετή πράσινη ενέργεια κάθε χρόνο για να καλύψει τις ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια 30.000 ελληνικών νοικοκυριών, ενώ μειώνει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά περίπου 160.000 τόνους ετησίως, κάτι που ισοδυναμεί με τη φύτευση 360.000 δέντρων κάθε χρόνο. Μέχρι στιγμής, το έργο έχει εξοικονομήσει συνολικά 249.400 τόνους άνθρακα και έχει μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά περίπου 621.800 τόνους.
• Από τότε που τέθηκε σε λειτουργία η πρώτη φάση του έργου διασύνδεσης της State Grid στην Κρήτη, το έργο έθεσε ουσιαστικά τέρμα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με βάση το ντίζελ και το βαρύ πετρέλαιο στο νησί, με αποτέλεσμα την ετήσια μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά περίπου 100.000 τόνους. Εκτιμάται ότι το έργο θα εξοικονομήσει στους κατοίκους περίπου 150 έως 200 εκατομμύρια ευρώ ετησίως από το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας.
• Το μέλλον των πολιτιστικών ανταλλαγών Κίνας-Ελλάδας είναι επίσης πολύ λαμπρό. Το Κέντρο Ελληνικού και Κινεζικού Αρχαίου Πολιτισμού ιδρύθηκε επίσημα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους και ο Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ έστειλε απαντητική επιστολή σε πέντε Έλληνες επιστήμονες. Το τέταρτο Ινστιτούτο Κομφούκιος εγκαινιάστηκε στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και η Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών και η Ακαδημία Αθηνών υπέγραψαν συμφωνία επιστημονικής συνεργασίας.

Τέλος, ο Κινέζος πρέσβης απάντησε σε όσους «αναρωτιούνται γιατί η Κίνα επιμένει στη σύγκληση του φόρουμ BRI  όταν διεξάγονται δύο πόλεμοι όχι μακριά από την Ευρώπη», αντιτείνοντας πως «μπροστά στις προκλήσεις της παραδοσιακής και μη παραδοσιακής ασφάλειας, θα πρέπει να παραμείνουμε προσηλωμένοι στην οικοδόμηση μιας παγκόσμιας κοινότητας με κοινό μέλλον, η οποία θα δίνει έμφαση σε πέντε σημαντικά χαρακτηριστικά, δηλαδή στο άνοιγμα και την ενσωμάτωση, την ισότητα και τη δικαιοσύνη, την αρμονική συνύπαρξη, την ποικιλομορφία και την αμοιβαία μάθηση, την ενότητα και τη συνεργασία». Από αυτή την απόψη «το 3ο Φόρουμ Ζώνης και Δρόμου για τη Διεθνή Συνεργασία είναι η κατάλληλη πλατφόρμα για τη συγκέντρωση ισχυρών δυνάμεων για την υλοποίηση των προαναφερθέντων στόχων», καθώς για την Κίνα «η οικονομική παγκοσμιοποίηση και η πολυμέρεια εξακολουθούν να αποτελούν την κυρίαρχη δύναμη της προόδου της ανθρωπότητας». «Όσο πιο ρευστός είναι ο κόσμος που σπαράσσεται από γεωπολιτικές συγκρούσεις και παγκόσμιες προκλήσεις, τόσο περισσότερος ενθουσιασμός και προθυμία χρειάζεται να συγκεντρώσουμε ευρεία συναίνεση, ώστε να δημιουργήσουμε από κοινού ένα καλύτερο μέλλον για την ανθρωπότητα» κατέληξε.