του Θάνου Καμήλαλη
Εν έτει 2020, το κρύο σκοτώνει. Στο Μεταξουργείο, το βράδυ της Πέμπτης, ένα ζευγάρι με τρία παιδιά βρήκε τον θάνατο, πιθανότατα από αναθυμιάσεις σόμπας υγραερίου. Στην Κέρκυρα, λίγες μέρες πριν, μία 63χρονη γυναίκα πέθανε από κρυοπληξία μέσα στο σπίτι της, όπως επιβεβαίωσε ο ιατροδικαστής που την εξέτασε. «Η επίδραση του ψύχους των τελευταίων νυχτών ήταν ο κύριος λόγος του θανάτου της» ανέφερε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο. Στην Κομοτηνή, ξέσπασε φωτιά σε μία παράγκα που διέμενε πολύτεκνη οικογένεια, με νεκρό ένα 4χρονο κορίτσι και τις πρώτες πληροφορίες να αναφέρουν ότι η αιτία ήταν ένα θερμαντικό σώμα. «Κανονικότητα», ή αλλιώς συνήθεια, ανοχή στη δυστυχία. Όπως, σε ένα ελαφρύτερο επίπεδο, το «δεν βάλαμε θέρμανση φέτος» ακούστηκε σταδιακά σε όλο και περισσότερες πολυκατοικίες, όπως ψάχνεις σπίτι και η κεντρική θέρμανση είναι κάτι σαν ανέκδοτο, όπως όπως όπως…
Ήταν 2013 όταν ο θάνατος μίας 13χρονης από μαγκάλι, στους Αμπελόκηπους Θεσσαλονίκης ήταν κάτι πρωτόγνωρο και κινητοποίησε μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης. Πλέον ο χειμώνας έχει σταθερά θύματα, μέσα στα σπίτια τους, που δεν έχουν καμία θαλπωρή. Την ίδια ώρα που συζητάμε για τον κάθε Eastmed και μεγάλα ενεργειακά σχέδια, σπίτια ανάβουν μικρές σόμπες, για λίγο διάστημα, γιατί καραδοκεί και η ΔΕΗ. Ή καίνε ξύλα, με τις αναθυμιάσεις εντός των μεγάλων αστικών κέντρων να αποτελούν σοβαρό πρόβλημα, σύμφωνα με την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία. Κατά τα λοιπά, φαντασιωνόμαστε πετρέλαια και ανάπτυξη, σε Ιόνιο και Αιγαίο, παρέα με την κάθε ExonnMobil και Total.
Aν ο στόχος είναι να γίνουμε μία «κανονική ευρωπαϊκή χώρα», θα πρέπει να σημειώσει κανείς ότι στη Γερμανία για παράδειγμα, κάθε χρόνο κόβεται το ρεύμα σε εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά, ενώ όπως είχε υπολογίσει έκθεση το 2017, 6,5 εκατ. νοικοκυριά απειλήθηκαν με διακοπή. Ή ότι στο Λονδίνο, το πρόβλημα των αστέγων είναι πολύ πιο σοβαρό απ’ό,τι φαίνεται και υπάρχει και το φαινόμενο των «working poor», ανθρώπων που εργάζονται αλλά βρίσκονται στα όρια της φτώχειας.
Αν ο στόχος είναι να γίνουμε μία ανθρώπινη χώρα, θα πρέπει κάθε πολίτης να έχει τα βασικά κοινωνικά αγαθά. Στέγαση, ρεύμα, νερό, θέρμανση. Παράλογο, ουτοπικό; Δεν νομίζω. Το να έρχεται το ΔΝΤ για παράδειγμα, να δολοφονεί οικονομικά μία χώρα με «λάθη» στους υπολογισμούς του, να το παραδέχεται και τελικά να αποπληρώνεται με τόσο μερικών δις. από τη χώρα είναι παράλογο. Ή το να προχωράς στη διεθνώς αποτυχημένη πρακτική των ιδιωτικοποιήσεων, ή να νομοθετείς και να επαναφέρεις στην ολότητά του το ίδιο αποτυχημένο μοντέλο που σε οδήγησε στο γκρεμό πριν 10 χρόνια. Αυτά είναι τα παράλογα, ή τρέλα του να επαναλαμβάνεις τα ίδια λάθη, περιμένοντας διαφορετικό αποτέλεσμα (δεν το είπε ο Αϊνστάιν αλλά ισχύει).
Από την άλλη, η ανθρώπινη ζωή είναι δικαίωμα και υποχρέωση.