Γράφει ο Raphael Rowe*
Ως δημοσιογράφος αλλά και ως κάποιος που καταδικάστηκε άδικα σε δωδεκαετή φυλάκιση, παρακολούθησα με πολύ ενδιαφέρον την υπόθεση του Τζούλιαν Ασανζ. Αν και δεν τον έχω συναντήσει ποτέ, δεν μπορώ παρά να νοιώσω συμπόνοια.
Μου φαίνεται άδικο να παραμένει στις βρετανικές φυλακές παρ’ ότι δεν έχει καταδικαστεί για κάποιo έγκλημα. Είναι άδικο να υπάρχει ακόμη πιθανότητα να εκδοθεί στις ΗΠΑ για να αντιμετωπίσει κατηγορίες για “κατασκοπεία” επειδή έφερε στο φως παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εγκλήματα πολέμου, όντας στα Wikileaks, και προ δεκαετίας.
Όπως πολλοί δημοσιογράφοι έτσι κι εγώ είχα πρόσβαση σε πληροφορίες, στοιχεία και έγγραφα που αποκάλυπταν αδικήματα και αποτελούσαν τις αποδείξεις. Δεν το θεωρώ έγκλημα, για μένα αυτό δεν είναι έγκλημα. Δεν έχει καμμία σχέση με το φόνο. Και από όσα μπορώ να ξέρω, [ο Ασανζ] πάντα προσπαθούσε να φέρει στο φως στοιχεία ώστε να σώσει ζωές, και όχι να τις αφαιρέσει.
Πιθανή καταδίκη του αποτελεί επίθεση κατά της Ελευθερίας του Τύπου, που παραμένει κάτι πολύ σημαντικό και για μένα. Εκτός αυτού, γνωρίζοντας καλά τι είναι η φυλακή, έχω απόλυτη συνείδηση της ψυχολογικής πίεσης κάτω από την οποία βρίσκεται.
Αν και ο Τζούλιαν δεν έχει καταδικαστεί για κάποιο έγκλημα, βρίσκεται κλειδαμπαρωμένος στην πτέρυγα υψηλής ασφαλείας της φυλακής του Μπέλμαρς, εκατοντάδες μέρες, ενώ η υπόθεση της έκδοσής του εκκρεμεί. Είναι κλεισμένος μέσα σε ένα κελί 23 ώρες την ημέρα και με συνθήκες ακόμη πιο καταπιεστικές λόγω της πανδημίας.
Τον Γενάρη που μας πέρασε, μία βρετανή δικαστής αρνήθηκε να τον εκδόσει, βασιζόμενη σε ζητήματα ψυχικής υγείας. Αποφάσισε ότι ο ψυχιατρικός του φάκελος και η ιδέα της φυλάκισης του στις ΗΠΑ αύξανε κατά πολύ τον κίνδυνο αυτοκτονίας. Σήμερα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ασκεί έφεση στην απόφαση, έφεση που θα εκδικαστεί στο Ανώτατο Δικαστήριο. Κι όσο οι τροχοί της δικαιοσύνης κινούνται, ο Τζούλιαν παραμένει στη φυλακή, αφού του αρνήθηκαν την έξοδο με εγγύηση και περιοριστικούς όρους.
Αν ο Τζούλιαν εκδοθεί εν τέλει στις ΗΠΑ, και καταδικαστεί, θα κρατηθεί σε κάποια φυλακή υψίστης ασφαλείας (Supermax) για το υπόλοιπο της ζωής του. Οι ειδικοί, στη δίκη του, προέβλεψαν ότι πιθανότερο είναι να κρατηθεί στην φυλακή ADX Colorado, μια ομοσπονδιακή φυλακή στην οποία κάθε κρατούμενος κρατείται απομονωμένος. Μεταξύ των συγκρατουμένων του θα είναι ο Χοακίν “ελ Τσάπο” Γκουζμάν, επικεφαλής καρτέλ διακίνησης ναρκωτικών, ο γιουναμπόμπερ Τεντ Καζίνσκι, ο βομβιστής της Οκλαχόμα Τέρρυ Νίκολς και ο εγκέφαλος πίσω από την πρώτη βομβιστική ενέργεια κατά των Δίδυμων Πύργων, Ράμζι Γιούσεφ. Μπροστά σε αυτή τη φυλακή, η φυλακή του Μπέλμαρς θα μοιάζει όλο ζεστασιά. Τα κελιά στην φυλακή του Κολοράντο είναι 2*2,6 μέτρα. Τα κρεβάτια είναι χυτά, από τσιμέντο, κι υπάρχει ένα τραπέζι, ένα σκαμνί, ένας ανοξείδωτος νεροχύτης και τουαλέτα με ντουζ.
Σε όποια φυλακή κι αν τον στείλουν στις ΗΠΑ, το βέβαιο είναι ότι ο Τζούλιαν θα παραμείνει στην απομόνωση όλη του τη ζωή. Η απομόνωση χρησιμοποιείται πολύ πιο εκτενώς στις ΗΠΑ, ως μέτρο ελέγχου, από ότι στη Βρετανία. Υπολογίζεται ότι περίπου 80.000 κρατούμενοι βρίσκονται σε κάποια μορφή απομόνωσης, στις αμερικάνικες φυλακές.
Τα τελευταία χρόνια έχω επισκεφθεί φυλακές σε ολόκληρο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων στη Γροιλανδία, τη Νότιο Αφρική, την Κολομβία, την Γερμανία, για τη σειρά ντοκυμανταίρ του Νέτφλιξ «Μες στις σκληρότερες φυλακές του κόσμου» (inside the world’s toughest prisons). Συζήτησα με εγκληματίες που έχουν διαπράξει τα ειδεχθέστερα και αγριότερα εγκλήματα, από βιαστές και πληρωμένους δολοφόνους μέχρι νονούς των ναρκωτικών και δολοφόνους. Το μάθημα για μένα ήταν να δω τον άνθρωπο πίσω από το έγκλημα. Έμαθα, ακόμη, να μην κρίνω τους ανθρώπους. Μέσα στον εγκληματία υπάρχει ένας άνθρωπος από σάρκα και αίμα, όπως όλοι μας. Η φυλακή δεν είναι εύκολη για κανέναν, ακόμη κι αν έχει αποδεχθεί πως οφείλει να πληρώσει για το έγκλημά του.
Στο Μπελίζ, συνάντησα φυλακισμένους που παρέμεναν στη φυλακή χρόνια, κάποτε και δεκαετία, χωρίς να έχουν καταδικαστεί. Είναι βαρβαρότητα. Είναι ένα τελείως άλλο επίπεδο βασανιστηρίου, να πρέπει να αποδεχθείς ότι βρίσκεσαι στη φυλακή χωρίς να έχεις καταδικαστεί. Κι όμως, αυτή είναι η κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο Ασανζ.
Υπάρχει ακόμη μια μικρή πιθανότητα ο πρόεδρος Μπάιντεν να κάνει πίσω και να αφήσουν ελεύθερο το Τζούλιαν. Η κυβέρνηση Ομπάμα, στην οποία ο Μπάιντεν ήταν αντιπρόεδρος, δεν εδίωξε τον Τζούλιαν. Ήταν η κυβέρνηση Τραμπ αυτή που αποφάσισε τη δίωξη. Είναι επίσης πιθανό το [βρετανικό] ανώτατο δικαστήριο να απορρίψει την ένσταση, οπότε και πάλι ο Τζούλιαν θα αφεθεί ελεύθερος. Όσο καμμία απόφαση δεν έχει ληφθεί, το μόνο που απομένει στο Τζούλιαν είναι να ελπίζει. Όταν εγώ ήμουν στη φυλακή στόχος μου ήταν να αποδείξω την αθωότητά μου και να βγω έξω. Είμαι σίγουρος πως το ίδιο νοιώθει και ο Τζούλιαν, πως και εκείνος έχει επικεντρωθεί στα δικαστήρια και στην απελευθέρωσή του.
Ελπίζω οι εξουσίες που εμπλέκονται να συνέλθουν σύντομα και ο Τζούλιαν να μπορέσει να εγκαταλείψει την φυλακή του Μπέλμαρς σαν ελεύθερος άνθρωπος, να επιστρέψει στην οικογενειακή του ζωή, με τη σύντροφό του και τα παιδιά του. Μιλώ από προσωπική πείρα όταν λέω ότι αυτή θα είναι μια συγκλονιστική στιγμή και η νέα αρχή της ζωής του.
*Ο Ράφαελ Ροου (Raphael Rowe) είναι δημοσιογράφος και παρουσιαστής της σειράς του Νέτφλιξ «Μέσα στις Σκληρότερες Φυλακές του Κόσμου». Πέρασε ο ίδιος 12 χρόνια στη φυλακή, για ληστείες και φόνο που δεν διέπραξε. Το άρθρο μετέφρασε από τα αγγλικά, με την άδειά του, η Λαμπρινή Θωμά.