Όταν το ΤΡΡ έμαθε ότι θα βρίσκεται στο Καράκας ο γνωστός μαρξιστής ερευνητής και διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής Έρευνας Τρικοντινένταλ, διευθυντής των εκδόσεων LeftWord, ινδός ιστορικός και δημοσιογράφος Βιτζέυ Πρασάντ (Vijay Prashad) επικοινώνησε και ζήτησε συνέντευξη, πριν καν πατήσουμε το πόδι μας στη Βενεζουέλα. Αυτό που προέκυψε, πέρα από τη συνέντευξη, είναι και η αρχική συμφωνία μιας συνεργασίας σε διεθνές επίπεδο, για την οποία ανυπομονούμε.
Κείμενα του Βιτζέυ έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά από πολλά μαρξιστικά sites, και από το TPP. Η καθηγητική του καριέρα, σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ και του Λιβάνου – όπου κράτησε την έδρα Έντουαρντ Σαϊντ- κράτησε ως το 2017, οπότε ανέλαβε το Τρικοντινένταλ. Η συγγραφική του, με άνω των 30 βιβλίων*, συνεχίζεται ακάθεκτη. Η αρθρογραφία του είναι συνεχής. Και συνοδεύεται από την ανάδειξη έργων τέχνης με αντιϊπεριαλιστικό, αντι-αποικιοκρατικό χαρακτήρα, σε ένα πάντρεμα ιδιαίτερα αγαπητό στη γράφουσα.
Με άλλα λόγια, η λέξη «χαλκέντερος» βρίσκει το πλήρες νόημά της στην περίπτωση του Βιτζέυ, ενός από τους ανθρώπους με τους οποίους το ΤΡΡ ξεκινάει διεθνή συνεργασία, χάρη στη γενναιοδωρία των αναγνωστών του και την γενναιοδωρία του διεθνούς κινήματος. Ο Βιτζέυ μας ζήτησε «να συζητήσουμε την συνεργασία μας στο πλαίσιο του διεθνούς δικτύου αριστερών εκδοτών», που αποτελείται από κάπου 25 εκδότες ανά τον κόσμο. «Θέλουμε να έρθετε, θέλουμε έναν έλληνα συνεργάτη, όπως θέλουμε να έχουμε έναν συνεργάτη και στο δίκτυο ειδήσεων των Λαών, είμαι ο επικεφαλής και θέλω να έχουμε θέματα από την Ελλάδα στο διεθνές μας δίκτυο. Πρέπει να δουλέψουμε όλοι μαζί στον ιδεολογικό πόλεμο. Το να στέκεται ο καθένας στην δική του μεριά δε βοηθάει. Πρέπει να είμαστε όλοι μαζί σε αυτό», μας είπε και συμφωνήσαμε με μεγάλη μας χαρά. Από το Σεπτέμβριο τα σχέδιά μας αυτά θα ανακοινωθούν με λεπτομέρειες, όμως από τώρα μπορούμε να πούμε ότι είμαστε ενθουσιασμένοι στην προοπτική της διεθνούς συνεργασίας με αριστερά μέσα σε όλο τον κόσμο, σε πραγματικό χρόνο, ώστε να μεταδίδουμε αυτό που όντως συμβαίνει κι όχι αυτό που θέλουν να πιστεύουμε ότι συμβαίνει.
Την ιστορία της Τρι-Ηπειρωτικής (Tricondinental) την διηγείται αναλυτικά στην συνέντευξή του, που αναρτήσαμε στο youtube. Με βασικότερο και πιο ενθαρρυντικό το γεγονός ότι το Ερευνητικό Ιδρυμα καταγράφει την «από κάτω» εμπειρία όλων μας: των πολιτικών κινημάτων «στην Ινδία, τη Βραζιλία, την Αργεντινή, την Νότιο Αφρική…» με βασικό στόχο «να δούμε πως τα κινήματα κατανοούν τον κόσμο γύρω τους, να ενισχύσουμε και πολλαπλασιάσουμε τις φωνές των κινημάτων, να γεννήσουμε θεωρία μέσα από την πρακτική τους, να συντονιστούμε και να συντονιστουν μεταξύ τους…» Δηλαδή «να κάνουμε τα κινήματα Πανεπιστήμια των λαών». Ένα από τα ευγενέστερα οράματα που καταγράψαμε και που ήδη υλοποιείται.
Η Ινδική του καταγωγή και η οπτική του πάνω στο αγροτικό κίνημα της Ινδίας, όπως και η παρουσία του στη Βενεζουέλα ήταν δύο από τα ζητήματα που συζητήσαμε.
Για την Ινδία
«Οι ταξικές διακρίσεις στην Ινδία έχουν πολλά χρόνια πίσω τους. Όταν οι Βρετανοί έφυγαν από την Ινδία γνώριζε γράμματα μόνο το 14% του πληθυσμού. [Οι Βρετανοί] ήταν αποικιοκράτες αφεντάδες επί εκατοντάδες χρόνια. Και δεν έφεραν κανέναν πολιτισμό στην Ινδία. Όχι. Μόνο 14% του λαού ήξερε να γράφει το όνομά του το 1947. Οι ταξικές γραμμές ήταν τεράστιες … Η διαφορά είναι ότι έγιναν τα αντίθετα από την Κίνα, που κέρδισε την ανεξαρτησία της το 1949, δύο χρόνια μετά την Ινδία. [Στην Κίνα] οι κομμουνιστές προχώρησαν σε μια κοινωνική επανάσταση, με την ανακατανομή της γης, αύξησαν τα της υγείας, αύξησαν το προσδόκιμο ζωής κατά 14-15 χρόνια πολύ γρήγορα.. Κάτι καταπληκτικό… Μείωσαν τον αναλφαβητισμό… Η Ινδία δεν πέρασε από τέτοια διαδικασία. Οι τσιφλικάδες ήταν πάντα από πάνω. Και γι αυτό, η Ινδία, λόγω του μπουρζουά τσιφλικάδικου χαρακτήρα του κράτους διέφυγε τέτοιων μεταρρυθμίσεων. Έχουμε μόνιμο πρόβλημα φτώχειας και πείνας. Δεν είναι κάτι καινούριο. Οι ευρωπαίοι παρατηρητές που ήρθαν στην Ινδία το είδαν, ο Λούι Μαλ έκανε ταινία γι’ αυτό, καταλήγοντας να κάνουν εξωτική τη φτώχεια. Γιατί δεν ξέρουν πως να αντιμετωπίσουν την ινδική φτώχεια, που είναι αποτρόπαια. Δεν μπορείς να τη φανταστείς, οπότε την κάνεις κάτι εξωτικό. Λένε ότι οι φτωχοί είναι ευτυχισμένοι, [δείχνουν] φωτογραφίες φτωχών παιδιών που τρέχουν τριγύρω κλπ… είναι ένας αποτρόπαιος τρόπος να αντιμετωπίζουν τη φτώχεια μας. Δεν είναι ο σωστός τρόπος. Ποτέ δεν πρέπει να ρομαντικοποιείς τη φτώχεια, την πείνα, την αγραμματοσύνη, την αρρώστεια…
Κι αυτό γιατί όταν τα κόμματα της εθνικής απελευθέρωσης, και το Κογκρέσο μεταξύ αυτών, απέτυχαν να προωθήσουν ανακατανομή της γης και να απελευθερώσουν τους ανθρώπους, άνοιξε η πόρτα για τη δεξιά. Και η δεξιά ανεβαίνει τρομακτικά από τη δεκαετία του ’80. Γιατί έρχονται με ατζέντα μίσους για τους μουσουλμάνους, μίσους για το πακιστάν, μίσους για την Κίνα… Είναι πολύ πιο εύκολο σε μια δημοκρατία να σε καθοδηγεί η πολιτική του μίσους. Το δύσκολο είναι να σε καθοδηγεί η πολιτική της αγάπης. Αυτό πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. Είναι πολύ πιο εύκολο να σηκωθείς και να μιλάς για το μίσος.
Το δύσκολο είναι να πείσεις τους ανθρώπους ότι οι άλλοι δεν είναι άπληστοι. Η απληστία είναι στοιχείο του συστήματος. Το καπιταλιστικό σύστημα φτιάχνεται έτσι που να επιτρέπει την ύπαρξη της απληστίας. Είναι πολύ δύσκολο για άλλες μορφές συνεργασίας να επιβιώσουν, και δεν εννοώ στη φύση εννοώ στο [καπιταλιστικό] σύστημα.
Με αυτή την έννοια, η δεξιά είναι εδραιωμένη στην Ινδία. Εδραιωμένη πολιτιστικά, πολιτικά κλπ. Όχι μόνον εκλογικά, είναι μέρος της κουλτούρας. Γι’ αυτό ο αγώνας είναι πολύ μεγάλος.
Για παράδειγμα, ο αγώνας των αγροτών που ξεκίνησε στις 26 του περασμένου Νοέμβρη, είναι ένας συγκλονιστικός αγώνας. Ας είμαστε ειλικρινείς. Είμαστε απέναντι σε ένα δυσκολότατο σύστημα και δεν πρέπει να υπερβάλλουμε για τις δικές μας δυνάμεις.
Ακόμη, είδαμε στην Ινδία μαζικά κινήματα παντού. Η μετατροπή, όμως, ενός μαζικού κινήματος σε μια εκλογική νίκη είναι κάτι πολύ δύσκολο. Είναι πολύ περίπλοκο. Έχουμε μαζικούς αγώνες στη Βεγγάλη, λόγου χάριν. Το κομμουνιστικό κόμμα οργάνωσε πορεία ενός εκατομμυρίου ανθρώπων, πριν τις τελευταίες εκλογές. Δεν κερδίσαμε ούτε μία έδρα στο τοπικό κοινοβούλιο – ούτε μία, ενώ είχαμε κινητοποίηση ενός εκατομμυρίου ανθρώπων! Έτσι, η δημοκρατία στον κόσμο που ζούμε είναι προβληματική. Η Δημοκρατία υπό τον καπιταλισμό ανάβει το μίσος, το χρήμα έχει καταστρέψει τις δυνατότητες λειτουργίας των πολιτικών οργανώσεων…»
Για τη Βενεζουέλα
«Στο Καράκας της Βενεζουέλας έχουμε μια σοσιαλιστική κυβέρνηση. Είναι μια σοσιαλιστική κυβέρνηση και συμφωνώ με την ατζέντα της. Συμφωνώ 100%. Έχω στενούς δεσμούς με τους κομμουνιστές της Βενεζουέλας, με το κομμουνιστικό κόμμα της χώρας, έχει εξαιρετικούς ανθρώπους και μια μεγάλη παράδοση. Έχουν εσωτερική διαμάχη, αλλά αυτός δεν είναι λόγος να αρχίσουν να επιτίθενται στη Βενεζουέλα για τούτο και για κείνο. Πρώτα από όλα πρέπει να υπερασπιστούν το δικαίωμα του λαού της Βενεζουέλας στις δικές του διαδικασίες. Οι Ιμπεριαλιστές δεν έχουν κανένα δικαίωμα να υπαγορεύουν [τη θέλησή τους] στη Βενεζουέλα, όπως δεν έχουν κανένα δικαίωμα να το κάνουν και στο Ιράν. Κατ’ αρχήν αυτό.
Δεύτερον, ο Νικολάς Μαδούρο είναι μέλος του σοσιαλιστικού κόμματος της Βενεζουέλας, δεν είναι κάποιο άτομο, δεν πρέπει να τον βλέπουμε ως άτομο. Το σοσιαλιστικό κόμμα της Βενεζουέλας επέλεξε τον Νίκολας Μαδούρο ως τον υποψήφιό του για την Προεδρία, κέρδισε τις προεδρικές εκλογές, είναι ο Πρόεδρος και κυβερνά την χώρα ως μέλος του σοσιαλιστικού κόμματος. Δεν είναι κάποιος τύπος άσχετος. Και δεν πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε ως το Μαδούρο που έκανε αυτό και το Μαδούρο που έκανε εκείνο. Είναι πολύ ρηχός αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης της πολιτικής. Όταν λχ κατανοώ την Ελληνική πολιτική σκηνή, δεν επικεντρώνομαι στον Τσίπρα ή το Βαρουφάκη, αλλά θέλω να καταλάβω ποιά είναι η κοινωνική βάση του ΣΥΡΙΖΑ, ποιά είναι τα [κοινωνικά] τμήματα που τον συναποτελούν, γιατί υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, γιατί η βάση της δεξιάς του ΣΥΡΙΖΑ, στην οποία ηγείται ο Τσίπρας, πάει προς αυτή την κατεύθυνση, γιατί παραιτήθηκε ο Βαρουφάκης…
Με ενδιαφέρουν οι λεπτομέρειες. Γιατί, λόγου χάριν, οι αριστεροί της Ευρώπης δεν επιτρέπουν στον εαυτό τους να μελετήσουν όσα συμβαίνουν στη Βενεζουέλα; Είναι τεμπέληδες σε ότι αφορά τον τρίτο κόσμο. Μονάχα κρίνουν, δεν μας αρέσει ο Μαδούρο.. Έλα! Να πω κι εγώ ότι δε μου αρέσει ο Τσίπρας, και δε με νοιάζουν οι λεπτομέρειες της ελληνικής πολιτικής, δε θέλω να ξέρω τίποτε, απλώς δε μου γουστάρει ο Τσίπρας. Αυτή την στάση την επιτρέπουμε; Φυσικά όχι! Θα θέλαμε να ξέρουμε τι συμβαίνει με τον Τσίπρα, να συζητήσουμε όπως τρεις έλληνες που πίνουν καφέ στην Αθήνα και δε λένε αν είναι υπέρ ή κατά του Τσίπρα, θα συζητήσουν κι αυτό κι εκείνο και το άλλο, ποιοί είναι οι σύμβουλοί του, τι γίνεται με τα συνδικάτα… είναι μια πλούσια συζήτηση, και θέλω να έχω αυτή την συζήτηση και για το λαό της Βενεζουέλας. Ποιά είναι η κοινωνική βάση, ποιές είναι οι αντίθετες δυνάμεις μέσα στο σοσιαλιστικό κόμμα της Βενεζουέλας, που στέκεται σε όλα αυτά ο Νίκολας Μαδούρο… ποιά είναι η πολιτική κατάσταση.
Αυτό που θα έλεγα σε όλους είναι πως κάθε αριστερός που κάθεται στην Ευρώπη και κοιτάει, δεν είναι ο Πάπας, που έχει το δικαίωμα να αφορίζει αριστερούς σε όλο τον κόσμο βάσει της ιδιοσυγκρασιακής του κρίσης. Ας διαβάσει και λίγο. Ας προσπαθήσει να καταλάβει κι ας μη τρώει αμάσητη την προπαγάνδα κι ότι τον ταϊζει.
Ο Νίκολας Μαδούρο είναι ένας άνθρωπος της εργατικής τάξης, ηγέτης του σωματείου των οδηγών λεωφορείων. Έχω μεγάλο σεβασμό για την ιστορία του και την παράδοση από την οποία έρχεται. Κι αυτό δε σημαίνει ότι συμφωνώ με όλα όσα κάνει κάθε μέρα. Αυτό δε γίνεται με κανέναν. Ωστόσο είναι ένας ακέραιος άνθρωπος, που ηγείται ενός κόμματος, ηγείται μιας κυβέρνησης. Ας δούμε τι κάνουν, ας δούμε τις λεπτομέρειες, ας δούμε την εμπειρία. Κι ας μην ηθικίζουμε.».
Για την αντιμετώπιση των δολοφονικών μονομερών και παράνομων κυρώσεων που επιβάλλουν οι ΗΠΑ
«Είναι πάρα πολύ σημαντικό οι άνθρωποι στις ίδιες τους τις χώρες να υποχρεώσουν τις κυβερνήσεις τους να πάρουν θέση κατά των μονομερών και παράνομων κυρώσεων που επιβάλλουν κυρίως οι ΗΠΑ αλλά και πολλοί σύμμαχοί τους κατά άλλων χωρών του κόσμου. Δεν είναι μόνο η Βενεζουέλα, δεν είναι μόνο η Κούβα, είναι και η Ζιμπάμπουε, η Συρία, το Ιράν, πάνω από 30 κράτη στον κόσμο, σε σύνολο 193, που αντιμετωπίζουν παράνομες κυρώσεις από τις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ προχτές μόλις έκλεισαν 36 ιρανικές ιστοσελίδες από το διαδίκτυο. Έτσι, τις έκλεισαν. Από που κι ως που έχουν το δικαίωμα οι ΗΠΑ να κλείνουν ιστοσελίδες;
Ας μιλήσουμε για την Ελλάδα. Είναι σημαντικό ο Ελληνικός λαός να πιέσει το ελληνικό κοινοβούλιο να περάσει νόμο που θα λέει ότι είναι αντίθετο στις μονομερείς παράνομες κυρώσεις. Κι ύστερα να πάνε στην ΕΕ, στο Ευρωκοινοβούλιο των Βρυξελλών, να πουν ότι αρνούνται να αποδεχθούν τις κυρώσεις. Είναι πολύ σημαντικό με τους Ευρωπαίους, γιατί το δίκτυο swift, που επιτρέπει να περάσουν χρήματα από κράτος σε κράτος, από επιχείρηση σε επιχείρηση, βρίσκεται στην Ευρώπη. Και αυτό είναι το δίκτυο που εμποδίζει να μεταφερθούν χρήματα. Ας πούμε, το Ιράν έχει εκδιωχθεί από το δίκτυο swift. Είναι υποχρέωση των Ευρωπαίων [να αλλάξει] γιατί αυτό δεν το κάνουν οι ΗΠΑ, αυτό το κάνει η Ευρώπη [ΕΕ]. Πρέπει όλα τα κοινοβούλια στην Ευρώπη να περάσουν ένα νόμο ενάντια στις μονομερείς και παράνομες κυρώσεις. Κι αυτά να πάνε στις Βρυξέλλες, να απαιτήσουν από την ΕΕ να σταματήσει να συνεργάζεται με τις ΗΠΑ, σε αυτή την παράνομη πολιτική. Αυτή, βασικά, θα είναι η αρχή μιας διαδικασίας [για την κατάργηση των κυρώσεων]. Δεν έχει νόημα να πούμε, ας περάσει το κοινοβούλιο του Πακιστάν ένα νόμο κατά των κυρώσεων. Γιατί το Πακιστάν δεν παίζει κάποιο ρόλο σε όλα αυτά. Είναι σημαντικό, αλλά είναι συμβολικό. Στην Ευρώπη δεν είναι συμβολικό. Στην Ευρώπη είναι ουσιαστικό ζήτημα. Είναι αν πρέπει να επιτρέπεις σε μια χώρα, όπως το Ιράν, να χρησιμοποιεί ελεύθερα το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, για να μεταφέρει τα ίδια του τα χρήματα – δε μιλάμε για χρήματα άλλων αλλά για τα ίδια του τα χρήματα, δε μιλάμε για ανθρωπιστική βοήθεια και προσφορές… Είναι το ευρωπαϊκό σύστημα που χρησιμοποιείται διεθνώς για μεταφορές χρημάτων, το σύστημα swift. Κι αυτό πρέπει να είναι υπεράνω πολιτικών σκοπιμοτήτων…».
*Στη βιβλιογραφία του, οι ενδιαφερόμενοι ας δουν τα Arab Spring, Libyan Winter (AK Press, 2012), The Darker Nations: A People’s History of the Third World (ΑΚ, 2007), The Poorer Nations: A Possible History of the Global South (Verso, 2013) και την έκδοση που έχει επιμεληθεί με τίτλο Letters to Palestine (Verso, 2015)