της Γεωργίας Κριεμπάρδη

Η 6η Μαρτίου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Σχολικού Εκφοβισμού. Σε έναν κόσμο που η βία ολοένα και αυξάνεται, δυστυχώς πολλά παιδιά βιώνουν bullying, βία λεκτική, ψυχολογική, σωματική. Στο πλαίσιο αυτό, στη Λάρισα, παιδιά και εκπαιδευτικοί, σπάνε τον σχολικό εκφοβισμό, ζωγραφίζουν με χρώματα κοινωνικά μηνύματα και προωθούν, μέσω συγκεκριμένου προγράμματος, την υποστήριξη των Ρομά παιδιών και την παροχή κινήτρων για να συνεχίσουν τη φοίτησή τους στο σχολείο. «Η κατάσταση είναι δύσκολη, αντιλαμβάνεσαι γιατί. Οι Ρομά είναι περιθωριοποιημένοι, η στήριξη του κράτους είναι ελάχιστη. Το πρόγραμμα “Υποστηρικτικές παρεμβάσεις σε κοινότητες ΡΟΜΑ για την ενίσχυση της πρόσβασης και μείωση της εγκατάλειψης της εκπαίδευσης από παιδιά και εφήβους στην Περιφέρεια Θεσσαλίας” χρηματοδοτείται μέσω ΕΣΠΑ και δραστηριοποιείται στη Θεσσαλία (Λάρισα, Σοφάδες Καρδίτσας, Βόλος)» θα πει στο ΤΡΡ ο Χριστόδουλος, εκπαιδευτικός που συμμετέχει στο πρόγραμμα.

Ο Δήμος Λαρισαίων παρέχει ένα ολόκληρο σχολείο προς τον συγκεκριμένο σκοπό, χώρος που χρησιμοποιείται τα απογεύματα, αποκλειστικά για αυτά τα παιδιά. «Θέλουμε να εγγράφονται παιδιά από πολύ μικρή ηλικία στο σχολείο, για να έχουν μια συνέχεια στη σχολική τους ζωή. Εστιάζουμε και σε μαθητές Ε’ και ΣΤ’ Δημοτικού για να συνεχίσουν τη φοίτηση τους στο γυμνάσιο» υπογραμμίζει ο Χριστόδουλος.

«Όχι μόνο εγώ, αλλά και οι υπόλοιποι/ες εκπαιδευτικοί λαμβάνουμε αγάπη. Θα μιλήσω για μένα… Γενικά, προσπαθώ να αναπτύξω μια στενή σχέση με τα παιδιά. Μου έχουν περιγράψει περιστατικά που έχουν βιώσει, δύσκολες καταστάσεις κι άλλες βιωματικές εμπειρίες. Τα παιδιά έχουν ανάγκη να συζητήσουν, θέλουν σε κάποιον να πουν όσα νιώθουν, όσα έχουν δει τα μάτια τους. Προφανώς αυτό είναι κάτι δύσκολο και ντρέπονται να πουν ο,τι τους προβληματίζει. Από την πλευρά μου, προσπαθώ να τους το επαναλαμβάνω με κάθε ευκαιρία πως ό,τι χρειαστούν, μπορούν να έρθουν και να μου μιλήσουν» τονίζει ο ίδιος. «Είναι πολύ πιο έξυπνα απ’ όσο νομίζουμε τα παιδιά. Και αυτά εκείνο που ζητάνε είναι αγάπη. Τίποτα άλλο και λίγες ώρες να έρθουν να περάσουν καλά μαζί μας ή με οποιονδήποτε θέλει να ασχοληθεί μαζί τους» προσθέτει.

«Εγώ έχω από πέρυσι στο πρόγραμμα, δηλαδή από την αρχή. Βέβαια πέρυσι λόγω καραντίνας πηγαίναμε πολύ λίγες φορές και μάλιστα όχι στον χώρο του σχολείου αλλά στο κέντρο κοινότητας της νέας Σμύρνης. Εκεί συναντούσαμε πιο λίγα παιδάκια, λόγω της κατάστασης, αλλά επειδή ήταν μέσα στη γειτονιά και συνέχεια περνούσε κόσμος τα γνώρισα τα περισσότερα από πέρυσι. Ο στόχος του προγράμματος είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά να συνεχίσουν το σχολείο γιατί υπάρχει μεγάλη σχολική διαρροή. Εμείς φυσικά δε στεκόμαστε μόνο στο διδακτικό κομμάτι. Για μένα είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να βρίσκουν ένα “καταφύγιο” σε εμάς. Να νιώθουν ασφάλεια και αποδοχή, ότι δεν κρίνονται για τίποτα. Πιστεύω το έχουμε πετύχει αυτό, γιατί τα περισσότερα μας μιλάνε για την καθημερινότητά τους με τα όμορφα της αλλά και τις δυσκολίες» λέει στο ΤΡΡ η Πένυ Δημακοπούλου, εκπαιδευτικός που επίσης συμμετέχει στο πρόγραμμα.

«Τελειώνουν οι σελίδες τετραδίων που μου αγόρασε ο παππούς μου»

Οι ιστορίες που ακούνε οι δάσκαλοι από τα παιδιά …πολλές. «Μια μέρα έτυχε πάνω στην κουβέντα να μου πει μια μαθήτρια πως “τελειώνουν οι σελίδες των τετραδίων που μου αγόρασε ο παππούς μου”, οπότε σε μια από τις επόμενες μέρες σκέφτηκα να μοιράσω τετράδια στους μαθητές» λέει ο Χριστόδουλος.

Τους λείπουν πολλά πράγματα. Πολλά από τα παιδιά έχουν βιώσει τον σχολικό εκφοβισμό, κάποια το μαρτύρησαν, κάποια άλλα όχι. «Έχω περίπτωση μαθητή που μου είπε ότι “κύριε, στο σχολείο, επειδή δεν έχουμε λευκό δέρμα, μας κοροϊδεύουν”» αναφέρει ο Χριστόδουλος, ενώ και η Πένυ περιγράφει όσα βιώνει δίπλα στα παιδάκια. «Πολλές φορές τα παιδάκια μας λένε ότι ψάχνουν στα σκουπίδια. Μια φορά μου έφερε ένας μαθητής μια τσάντα δώρο. Και τα άλλα τον κορόιδευαν ότι την πήρε από το “καζάνι” (δηλ. τα σκουπίδια) και λέει ο καημένος “την καθάρισα”. Και μέσα στην τσάντα είχε βάλει ένα χαρτάκι που έγραφε Παναγιώτα (εγώ) και Μπάμπης με καρδιές κ έγραφε σ’ αγαπώ πολύ. Συγκινήθηκα πολύ γιατί ήθελε τόσο πολύ να προσφέρει με οποιοδήποτε μέσο» λέει η ίδια.
«Αλλά πράγματα που με συγκινούν πολύ είναι ότι τα παιδιά μοιράζονται παρά πολύ τα πράγματά τους, το φαγητό τους, ενώ ξέρω ότι τα περισσότερα από αυτά είναι πάρα πολύ φτωχά. Ό,τι φαγητό φέρνουν στο σχολείο το μοιράζονται και πολλές φορές προσφέρουν κ σε εμάς» περιγράφει η Πένυ.
Όλοι οι λειτουργοί του προγράμματος διατηρούν επαφή με τους γονείς των παιδιών. «Χωρίς αυτούς, όποια προσπάθεια και να κάνουμε δεν θα έχει αποτέλεσμα. Μας λένε ότι θέλουν τα παιδιά τους να μάθουν γράμματα για να μη ζήσουν τις δυσκολίες που πέρασαν και περνάνε εκείνοι. Οι περισσότεροι μας συμπαθούν γιατί βλέπουν το έργο μας, βλέπουν ότι τα παιδιά έχουνε ξεκινήσει να μαθαίνουν να διαβάζουν, να γράφουν» επισημαίνει ο Χριστόδουλος.

«Tο μόνο που θα ήθελα να αναφέρω είναι ότι, όπως αντιλαμβάνεσαι, προφανώς αυτές οι δράσεις κάποιους θα ενοχλούν πάντα, οπότε εκεί είμαστε εμείς για να συνεχιστεί όλο αυτό που κάνουμε και προσδοκούμε σε ακόμα μεγαλύτερη στήριξη από την τοπική εκπαιδευτική κοινότητα, την οποία έχουμε τόσο ανάγκη» καταλήγει ο Χριστόδουλος, ενώ και η Πένυ αναφέρει πως δυστυχώς ο ρατσισμός καλά κρατεί.

Στην εκπομπή «Κοινωνία Ώρα Press» είχαμε ασχοληθεί με την κουλτούρα των Ρομά, αλλά και τα στερεότυπα και τον ρατσισμό που τους ακολουθούν. «Είναι σημαντικό να μιλάμε για ένταξη κι όχι ενσωμάτωση αυτής της ομάδας. Ενσωμάτωση είναι ότι γίνεται κάποιος ίδιος με μας κι αυτός ο πληθυσμός των τσιγγάνων είναι μία κοινωνία ολόκληρη με τη δική της κουλτούρα, τον δικό της τρόπο ζωής» είχε εξηγήσει στο TPP η κοινωνιολόγος Ρίτα Σπανούλη. Είχε σημειώσει δε πως «τώρα με κάποια εθνικιστικά σχήματα -δεν τα λέω καν κόμματα- που έχουν πάντα ρατσισμό σε οτιδήποτε διαφορετικό, τα ρατσιστικά στερεότυπα αναπτύσσονται περισσότερο. Επειδή οι τσιγγάνοι είναι 10 αιώνες εδώ, πιο Έλληνες κι απ’ τους Έλληνες δηλαδή, και κρατάνε τον τρόπο ζωής και τη μοναδικότητα της ταυτότητάς τους, οι ρατσιστές ενοχλούνται». «Χρειάζεται σεβασμός στον τρόπο ζωής και καταγραφή των αναγκών και των επιθυμιών τους. Όχι να επιβάλλουμε τα δικά μας έθιμα» είχε πει και πραγματικά περιέγραψε όλες τις οπτικές της μοναδικότητας των Ρομά.

*Επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος είναι ο καθηγητής Γκόβαρης Χρήστος, ο οποίος είναι καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης στον Βόλο ( ΠΤΔΕ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας).