Υπενθυμίζεται ότι κάθε χρόνο, τα πολιτικά κόμματα που συγκέντρωσαν ποσοστό άνω του 1,5% στις τελευταίες εθνικές εκλογές ή ευρωεκλογές λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση, συγκεκριμένου ύψους, που διακρίνεται σε τακτική, εκλογική και χρηματοδότηση για ερευνητικούς και επιμορφωτικούς λόγους. Τα κόμματα ελέγχονται για τα οικονομικά τους από την αρμόδια Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, που οφείλει να δημοσιεύει τα αποτελέσματά της και να επιβάλλει τις σχετικές κυρώσεις. Στην Επιτροπή συμμετέχουν βουλευτές από τα δύο μεγάλα κόμματα (δύο από την κυβέρνηση – ένα από την αξιωματική αντιπολίτευση) και υψηλόβαθμα στελέχη κορυφαίων θεσμών (ΣτΕ, Άρειος Πάγος, Ελεγκτικό Συνέδριο, ΤτΕ κ.α)

Εδώ ξεκινούν τα προβλήματα, γιατί μέχρι τώρα η Επιτροπή, στις εκθέσεις της για το 2015, το 2016 και το 2017, διαπίστωσε σωρεία παραβάσεων από τα πολιτικά κόμματα, αλλά στις δημόσιες ανακοινώσεις της όχι μόνο δεν επέβαλλε τις προβλεπόμενες κυρώσεις, αλλά δεν τα κατονόμασε καν. Τα επιχειρήματα που αποδέχθηκε είναι, μεταξύ άλλων, ότι το 2015 ήταν έτος πολλών εκλογικών αναμετρήσεων και μόλις είχε αλλάξει η σχετική νομοθεσία, ενώ το 2016 και το 2017, έτη που εξετάστηκαν μαζί στο τέλος του 2018, η Επιτροπή αρκέστηκε να δείξει επιείκεια, να κάνει συστάσεις και να σταθεί στο ότι δεν προβλέπονταν ρητά κυρώσεις για τις συγκεκριμένες παραβάσεις, πριν το 2018. Με απλά λόγια, επί τρία χρόνια δεν έχει επιβληθεί ούτε μία κύρωση, μολονότι οι παραβιάσεις της νομοθεσίας είναι συνεχείς.

Η σιωπή και οι γενικόλογες απαντήσεις οδήγησαν το Vouliwatch.gr, μία ανεξάρτητη, μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία ανοιχτής διακυβέρνησης, σε επίμονες ερωτήσεις προς την Επιτροπή για ποιο συγκεκριμένα στοιχεία σχετικά με τον οικονομικό έλεγχο των κομμάτων. Όταν δόθηκαν απαντήσεις για τα έτη 2016 και 2017, προέκυψε ότι μια σειρά από κόμματα υπέπεσαν σε παρατυπίες, ενώ διαπιστώθηκε ότι οι τράπεζες παρακράτησαν συνολικό ποσό 876.000 ευρώ από την ανεκχώρητη χρηματοδότηση της Νέας Δημοκρατίας, για πληρωμες δανείων. To πρόβλημα όμως είναι  ότι το να πληρώνει η ΝΔ τα χρέη της με αυτόν τον τρόπο αυτό είναι παράνομο. Σύμφωνα με το νόμο, (αρθρ.1 παρ.5) το ποσό που λαμβάνουν τα κόμματα για «ερευνητικούς και επιμορφωτικούς σκοπούς» θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο για τέτοιους και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση να τα επιστρέφουν.

Μάλιστα, η ίδια Επιτροπή Ελέγχου διαπίστωσε κατά πλειοψηφία την παρανομία («κατά παρέκκλιση των διατάξεων» αναφέρεται), αλλά αποφάσισε όχι να εξαναγκάσει τη ΝΔ να επιστρέψει τα χρήματα, αλλά να κάνει συστάσεις ώστε να σταλεί «ενημερωτική επιστολή» προς τα «κόμματα» και την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών.

Ωστόσο, όπως προκύπτει από τη νέα απάντηση της Επιτροπής, η ίδια παρανομία συνέβαινε και νωρίτερα, το 2015. όπως αναφέρει το Vouliwatch σε νέο του άρθρο:

Το δεύτερο και πολύ ενδιαφέρον σημείο της έκθεσης αφορά στο γεγονός ότι τα κόμματα έλαβαν χρηματοδότηση από το κράτος για ερευνητικούς σκοπούς και είτε δεν την χρησιμοποίησαν την χρονιά που την έλαβαν και τη μετέφεραν στο επόμενο έτος είτε – ακόμα καλύτερα- τη διέθεσαν σε σκοπούς άλλους από αυτούς που ρητά και αυστηρά προβλέπει ο νόμος. Ειδικότερα:

– Η «ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ», όπως συνέβη και τις επόμενες δύο χρονιές (2016-2017), από τη συνολική κρατική επιμορφωτική δαπάνη που έλαβε, διέθεσε το ποσό των 350.997,95 Ευρώ για εξόφληση χρεών του κόμματος σε Τράπεζες και Δημόσιο!

Σε μισθούς αντί για έρευνα σχεδόν 200.000 ευρώ από το ΠΑΣΟΚ

Μάλιστα, από την απάντηση προκύπτει επίσης ότι δύο κόμματα, η Δρασή και το ΠΑΣΟΚ, χρησιμοποίησαν αυτή τη χρηματοδότηση για να πληρώσουν μισθούς. Το ΠΑΣΟΚ μάλιστα, έδωσε 200.000 ευρώ παράνβομαγι αυτόν τον σκοπό.

Εκπληκτική είναι επίσης η πρωτότυπη διάθεση – αποκάλυψη ότι δύο κόμματα έλαβαν αυτή την χρηματοδότηση και αντί να την διαθέσουν για επιμορφωτικούς σκοπούς, πλήρωσαν τους μισθούς του προσωπικού τους! Συγκεκριμένα:

– Η «ΔΡΑΣΗ» ξόδεψε τη συνολική κρατική επιμορφωτική της χρηματοδότηση, ύψους 4.996 ευρώ,για πληρωμή μισθοδοσίας προσωπικού!

– Το «ΠΑΣΟΚ» από τη συνολική κρατική επιμορφωτική δαπάνη που έλαβε, ξόδεψε ποσό 199.191,51 Ευρώ για πληρωμή μισθοδοσίας προσωπικού!

Υπενθυμίζουμε ότι ο νόμος είναι αυστηρός σχετικά με την χρηματοδότηση αυτή και ορίζει ότι εάν δεν διατεθούν τα χρήματα για επιμορφωτικούς σκοπούς, τα κόμματα οφείλουν να τα επιστρέψουν στο Δημόσιο Ταμείο και, εάν δεν το πράξουν, οφείλει η Επιτροπή να τους ζητήσει να τα επιστρέψουν!

«Υπενθυμίζουμε ότι ο νόμος είναι αυστηρός σχετικά με την χρηματοδότηση αυτή και ορίζει ότι εάν δεν διατεθούν τα χρήματα για επιμορφωτικούς σκοπούς, τα κόμματα οφείλουν να τα επιστρέψουν στο Δημόσιο Ταμείο και, εάν δεν το πράξουν, οφείλει η Επιτροπή να τους ζητήσει να τα επιστρέψουν» προσθέτει επίσης το Vouliwatch, που καταλήγει λέγοντας ότι: «Ενώ αναμένουμε με ανυπομονησία τη νέα έκθεση της Επιτροπής Ελέγχου για τα οικονομικά των κομμάτων για το έτος 2018, βάσει των απογοητευτικών εκθέσεων της Επιτροπής που αφήνει ατιμώρητα τα κόμματα, συνεχίζουμε τον αγώνα για διαφάνεια και ζητήσαμε από την Επιτροπή να μας δώσει τα αντίστοιχα στοιχεία και τις εκθέσεις της από το 2002 που ξεκίνησε το έργο της μέχρι και το 2014!»

Η (ελλιπής) κυβερνητική απάντηση

Το θέμα είχε φτάσει στη Βουλή μετά από ερώτηση του βουλευτή του ΜέΡΑ25, Κλέονα Γρηγοριάδη, κατέθεσε επίκαιρη ερώτηση στον Υπουργό Εσωτερικών, η οποία συζητήθηκε και την απάντησε ο Υφυπουργός Εσωτερικών (διαβάστε εδώ), Θ. Λιβάνιος.

O Υφυπουργός ισχυρίστηκε ότι  η κρατική χρηματοδότηση για ερευνητικούς σκοπούς δεν είναι ανεκχώρητη, ότι η Τράπεζα είχε δικαίωμα να τα παρακρατήσει και ότι η ΝΔ δεν τα έλαβε καν τα χρήματα, επικαλούμενος μια γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (υπ’ αριθ. 163/2019). 

Στο υφυπουργό ανταπάντησε το vouliwatch, ως εξής:

1. Η «γνωμοδότηση-ευαγγέλιο» που επικαλέστηκε δημοσιεύτηκε ένα χρόνο μετά τις ετήσιες εκθέσεις της Επιτροπής για τις οποίες κάναμε λόγο και δεν αφορά καν τα επίμαχα έτη 2016-2017, αλλά την οικονομική χρήση του 2018.

Επιπλέον, η ίδια η Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, η οποία να σημειωθεί ότι αποτελείται κατά μεγάλο ποσοστό και από δικαστές – αποφάνθηκε στις εκθέσεις της ότι παρά τον νόμο δεν επεστράφη το ποσό αυτό στο Δημόσιο και ανέφερε ότι θα κάνει συστάσεις στις Τράπεζες να ΜΗΝ παρακρατούν αυτά τα ποσά των ερευνητικών σκοπών γιατί τα κρίνουν ανεκχώρητα. ΚΑΙ το προβλέπει ρητά και ο νόμος!

Πρόκειται για μια αναδρομική ερμηνεία της νομοθεσίας η οποία αντιβαίνει και στην απόφαση της ίδιας της Επιτροπής για τα συγκεκριμένα έτη.

2. Έστω ότι λαμβάνουμε ως αξίωμα τη μεταγενέστερη αυτή γνωμοδότηση του ΝΣΚ, την οποία επικαλέστηκε ο Υφυπουργός, για να κρίνουμε παρελθοντικές καταστάσεις και να φωτίσουμε εκ των υστέρων τη στάση και των κομμάτων και της Επιτροπής στη συγκεκριμένη υπόθεση. Αξίζει να επισημανθεί ότι το ΝΣΚ γνωμοδοτεί ότι επιτρέπεται από τις Τράπεζες να παρακρατήσουν την κρατική χρηματοδότηση για ερευνητικούς σκοπούς, υπό δύο αυστηρές προϋποθέσεις:

α. Μόνο ως το 50% του ποσού που δικαιούται το κόμμα (όπως ορίζεται και για την υπόλοιπη κρ. χρηματοδ. μετά το 2017)

και

β. Μόνο εφόσον η Επιτροπή ελέγξει και επαληθεύσει ότι το αντίστοιχο ποσό του δανείου, το διέθεσε όντως για επιμορφωτικούς σκοπούς – συμψηφίζοντάς τα κατά κάποιον τρόπο. Πιο απλά: είναι ΟΚ να κρατήσει αυτό το σχεδόν 1 εκατομ. Ευρώ η Τράπεζα, αν αποδειχθεί ότι από το δάνειό της η ΝΔ χρησιμοποίησε αυτά τα χρήματα όντως για επιμόρφωση και όχι άλλους λόγους.