του Θάνου Καμήλαλη
Τους πρώτους μήνες μετά την ανάληψη της εξουσίας από τη Νέα Δημοκρατία, η κυβέρνηση και πολλές φορές ο ίδιος ο Πρωθυπουργός κήρυτταν το «τέλος του διχασμού» της δεκαετούς κρίσης, το «όχι στον λαϊκισμό» που είπαν οι ψηφοφόροι και πολλά άλλα όμορφα και χαριτωμένα. Ήταν το διάλειμμα «μετριοπάθειας» της σημερινής Νέας Δημοκρατίας, ανάμεσα στα συλλαλητήρια για το Μακεδονικό και τις αποτυχίες που έμελλε να έρθουν. Γρήγορα βέβαια, καταλάβαμε τον ορισμό της «κανονικότητας» Μητσοτάκη. Καταστολή, καμία διάθεση αμφισβήτησης των μνημονιακών όρων που έχει υπογράψει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, δωράκια σε ολιγάρχες, τραπεζίτες, τροπολογίες που απορρυθμίζουν περαιτέρω την αγορά εργασίας, όλα μέσα σε έναν αυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης με κραυγές για «ασφάλεια», με ασπίδα ένα μιντιακό τείχος από τις πιο μαύρες εποχές της κρίσης.
Στο Προσφυγικό εν τω μεταξύ, δεν υπάρχει πλέον σημείο της ακροδεξιάς ατζέντας που να μην έχει γίνει κυβερνητική πολιτική και ρητορική. Στα σύνορα, υλοποιείται το όνειρο του Θάνου Πλεύρη να πυροβολούνται οι πρόσφυγες, γιατί «μόνο τότε έχεις αποτελεσματική φύλαξη συνόρων». Στο Αιγαίο, μέχρι και αξιωματικοί της ευρωπαϊκής συνοριακής δύναμης, Frontex καταγγέλλουν παράνομες και άκρως επικίνδυνες για την ανθρώπινη ζωή επαναπροωθήσεις βαρκών. Η κυβέρνηση επίσης, δια του αρμόδιου υπουργού, Νότη Μηταράκη, ανακοίνωσε ότι διακόπτει την παροχή φιλοξενίας και την παροχή επιδομάτων για όσους παίρνουν άσυλο. «Ξέχασε» βέβαια να πει ότι αυτά τα χρήματα προέρχονται από την Ε.Ε. και τον ΟΗΕ, χαϊδεύοντας ξανά το ακροδεξιό ακροατήριο, που επί χρόνια διαβάζει συνωμοσιολογικού τύπου ψέματα για «ΣΟΚ – ΔΕΟΣ – ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ – ΤΙ ΜΑΣ ΚΡΥΒΟΥΝ: Δείτε τα χρήματα που λαμβάνουν οι πρόσφυγες αντί των Ελλήνων» και άλλα τέτοια γραφικά. Επίσης, κλειστά κέντρα; Τσεκ. Τους φέρνει ο ΣΥΡΙΖΑ; Τσεκ. Ξερονήσια; Τσεκ, οσονούπω…
Το μόνο που έλειπε, με αφορμή τον πόλεμο εναντίον αμάχων στον Έβρο, ήταν η στοχοποίηση του «εσωτερικού εχθρού», της «πέμπτης φάλαγγας» και των «εθνοπροδοτών». Η αλήθεια είναι ότι έχουμε συνηθίσει να διαβάζουμε σχετικά σχόλια στα κοινωνικά δίκτυα, κάτω από κάθε μη αρεστή και «μη αρκετά εθνική» ανάρτηση. Τώρα, το διαβάζουμε και στις ανακοινώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου και μάλιστα σε επίθεση προς την αξιωματική αντιπολίτευση της χώρας:
«Ο ΣΥΡΙΖΑ έναντι αυτής της απειλής το μόνο που κάνει είναι να επιτίθεται στην κυβέρνηση, αναπαράγοντας συνεχώς, άκριτα, την τουρκική προπαγάνδα και υιοθετώντας τα fake news που κατασκευάζει, λειτουργώντας ως «Δούρειος Ίππος» του Ερντογάν. Επίσης, στελέχη του διαδηλώνουν στο Λονδίνο, κατά της Ελλάδας, ζητώντας «ανοιχτά σύνορα», αδιαφορώντας για τις απάνθρωπες συνθήκες στη Μόρια και στα νησιά μας.
Η Κυβέρνηση δεν δέχεται μαθήματα από εκείνους που αντί να συνδράμουν στην εθνική προσπάθεια αναζητούν αφορμές για να κάνουν φθηνή αντιπολίτευση».
Δεν χρειάζεται να υποστηρίζει κανείς τον ΣΥΡΙΖΑ για να καταλάβει την επικίνδυνη κυβερνητική διολίσθηση, εξάλλου η στοχοποίηση πιάνει απ’ό,τι φαίνεται και όσους διαδηλώνουν ζητώντας ανοιχτά σύνορα και καλωσορίζοντας τους πρόσφυγες, με το επιχείρημα ότι «στρέφονται κατά της Ελλάδας». Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι πρώτον, ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας τάχθηκε ξεκάθαρα υπέρ της κυβερνητικής απόφασης να κλείσουν τα σύνορα, απλά «χωρίς φιέστες» και δεύτερον, στην ίδια δήλωση, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος αποδέχθηκε εν μέρει τη σωρεία ακροδεξιών επιθέσεων στα νησιά, κάνοντας λόγο για «μεμονωμένα γεγονότα που εκφεύγουν της νομιμότητας» και «έχουν ήδη καταδικαστεί από την Κυβέρνηση και αντιμετωπίζονται από την Ελληνική Αστυνομία».
Τα «μεμονωμένα περιστατικά» που αναφέρει απλά και αθώα ο Πέτσας, είναι η μαυρίλα που έχει απλωθεί πάνω από τα νησιά που δέχονται πρόσφυγες, όπως η Λέσβος, η Χίος και η Σάμος, όπου η όποια νομιμότητα έχει καταλυθεί από ακροδεξιές ομάδες που δρουν ανενόχλητες σε μπλόκα, επιθέσεις και στοχοποίηση, με τη βοήθεια ξένων ακροδεξιών και νεοναζί. Η Ένωση Φωτορεπόρτερ Ελλάδος κατήγγειλε ξανά σήμερα, Δευτέρα, τη στοχοποίηση και παρεμπόδιση του Τύπου από τις αρχές στη Λέσβο, με τρομοκρατία, αναίτιες προσαγωγές και εξετάσεις. Οι παραστρατιωτικές ομάδες που δρουν στον Έβρο καταγγέλλονται με συγκεκριμένες μαρτυρίες και ντοκουμέντα, ενώ αδιάψευστη είναι και η παρουσία νεοναζί στην πολύ ευαίσθητη περιοχή των ελληνοτουρκικών συνόρων. Όσο κι αν φωνάζει επίσης μονίμως «fake news» η κυβέρνηση και οι φανατικοί ή όψιμοι οπαδοί της, πολύ συγκεκριμένα στοιχεία μιλούν πλέον για δύο νεκρούς στα σύνορα. «Μα αυτά τα λέει ο Ερντογάν» είναι η εύκολη απάντηση. Άμα είναι αλήθεια όμως, δεν φταίει αυτός που επικαλείται την αλήθεια, αλλά αυτοί που δίνουν με τους σχεδιασμούς τους το δικαίωμα στον Ερντογάν να έχει «δίκιο».
Φαίνεται ότι όποιος και όποια τολμήσει να μιλήσει, πολιτικά ή δημοσιογραφικά, για όλα αυτά, στοχοποιείται ως «εθνοπροδότης», «πράκτορας» και «Δούρειος Ίππος» της Τουρκίας. Το ίδιο συμβαίνει και προς όσους διατυπώνουν ψύχραιμα, σοβαρά ερωτήματα που θα τα βρούμε μπροστά μας και σιγά σιγά «ανακαλύπτονται» από συστημικά ΜΜΕ: Μέχρι πότε θα διαρκέσει αυτό το σκηνικό έντασης και κλιμάκωσης, με τον καθέναν να έχει ένα κουμπούρι στο χέρι στον Έβρο; Αρκεί το «πατ πατ στην πλάτη από την Ε.Ε» και τα 700 εκατ. για περισσότερη «ασφάλεια»; Πώς βάζεις σύνορα στη θάλασσα, χωρίς να κάνεις εγκλήματα και πόσο τελικά πετυχημένη είναι η τακτική των «κλειστών συνόρων»; Και διάφορα άλλα.
Φυσικά, τίποτα από όλη αυτή τη ρητορική δεν είναι κάτι καινούριο, η ιστορία της χώρας λέει ότι ο αυταρχισμός και ο εθνικιστικός παροξυσμός πηγαίνουν χέρι χέρι με την κατασκευή του εσωτερικού εχθρού. Η ιστορία επίσης λέει ότι οι πιο μαύρες στιγμές της χώρας ήρθαν από όσους έκαναν επίδειξη δήθεν «πατριωτισμού» και εθνικοφροσύνης, κυνηγώντας παράλληλα κάθε λογής αντιπάλους. Σίγουρα οι καιροί δεν είναι ίδιοι και δεν χρειάζεται να απαντάμε στην έξαρση με υπερβολή. Σίγουρα επίσης όμως, τηρουμένων των αναλογιών ανασύρονται επιχειρήματα από σκοτεινές εποχές, την ώρα που σε ορισμένα σημεία της χώρας, πολίτες υποφέρουν για τα πιστεύω τους περί αλληλεγγύης και Ανθρωπισμού, ενώ αποθήκες με υλική στήριξη και δομές όπου λειτουργούσαν σχολεία καίγονται από «αγνώστους».
Όλα αυτά ωστόσο, δεν σημαίνουν κάποια καταδίκη του «διχασμού» και ένα κάλεσμα να πρυτανεύσει η «εθνική ενότητα». Μια χαρά είναι ο διχασμός, η αντιπαράθεση, οι διαφορετικές απόψεις, δεν έχουμε και δεν θα έχουμε όλοι τα ίδια συμφέροντα, ενώ είναι ελάχιστες οι φορές που πρόσκαιρα, πολύ πρόσκαιρα, οι πολίτες της χώρας ενώθηκαν υπό το βάρος μίας ανώτερης συγκυρίας. Είναι πολύ πρόσφατες και οι συγκυρίες όπου ένας πραγματικός, «υβριδικός πόλεμος», οικονομικός, ξέσπασε στην Ελλάδα, στρατόπεδο κοινό δεν υπήρξε.
Αλλά οποιαδήποτε προσπάθεια δημιουργίας ενός κλίματος με ρητορική «εμφυλίου» προκαλεί μόνο φόβο. Χρησιμοποιεί τον φόβο για να κερδίσει ψήφους, σπέρνει φόβο σε ανθρώπους που ζουν πλέον υπό τον κίνδυνο επίθεσης για τις Αξίες τους, αποθρασύνει συνεχώς και ευλογεί την Ακροδεξιά, προετοιμάζει για ακόμα χειρότερα.
Υπάρχουν αυτοί που πάνω σε κάθε ζήτημα που προκύπτει (γιατί το θέμα προφανώς είναι πολύ σοβαρό) πατούν και επενδύουν διαρκώς πάνω στον φόβο, προσπαθώντας να καταπατήσουν κάθε αξία, λογική, στοιχείο και επιχείρημα, εφευρίσκοντας διαρκώς φανταστικούς εχθρούς, διεγείροντας, αποπροσανατολίζοντας τα πλήθη και προκαλώντας θύματα. Υπάρχουν κι αυτοί που ξεκάθαρα, με τις πράξεις τους, τα λόγια και τις Ιδέες τους, στέκονται απέναντι ή έστω αμφισβητούν όλα αυτά, προτάσσοντας κάτι διαφορετικό. Αυτή ναι, είναι μία πολύ καλή διαχωριστική γραμμή.