του Θάνου Καμήλαλη

Η κυβέρνηση βρίσκεται σε πανικό με μία κατάσταση που την ξεπερνά και για την οποία πληρώνουμε όλοι δικά της λάθη, που έμοιαζαν μικρά κι ανεπαίσθητα όταν συνέβαιναν, αλλά έρχονται τώρα όλα μαζί σε μορφή χιονοστιβάδας. Πέφτει συνεχεία σε αντιφάσεις, συνεχίζοντας σε μία άλλη μορφή το «εδώ κολλάει εκεί δεν κολλάει» των περασμένων μηνών, εντείνοντας στη σύγχυση σε πολλούς πολίτες, την αγανάκτηση σε άλλους.

Έτσι λοιπόν, ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην πρωτολογία του παραδέχθηκε ότι «αν κάναμε τεστ PCR σε όλους, όπως ζητούσατε θα είχαμε το 10-20% του τουρισμού που είχαμε» και «θα χάναμε τουρίστες από χώρες που δεν μπορούσαν να τους κάνουν τεστ».

Λίγα λεπτά πριν, όπως και στις επόμενες ομιλίες του, προσπάθησε να πείσει ότι το άνοιγμα της χώρας δεν συνδέεται καθόλου με την έξαρση του ιού νωρίτερα από το αναμενόμενο. «Στην Ελλάδα ο συναγερμός σήμανε από τις αρχές του φθινοπώρου. Για 2 μήνες βλέπαμε μια λελογισμένη, ελεγχόμενη αύξηση κρουσμάτων. Η οποία δεν συνδέεται με το άνοιγμα του τουρισμού. Αν συνδεόταν θα έπρεπε να την είχαμε δει Αύγουστο και Σεπτέμβριο» ανέφερε για παράδειγμα. Ο Άδωνις Γεωργιάδης το είπε ξεκάθαρα στο δικό του «πέσαμε έξω», άσχετα αν τώρα έχει πάρει σβάρνα τα κανάλια επιτιθέμενος σε δημοσιογράφους, προσπαθώντας να πείσει τους οπαδούς ότι δεν το είπε.

Περνάμε στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Ο Σωτήρης Τσιόδρας, στις φράσεις του που ξεσήκωσαν αντιδράσεις γιατί μπήκε στο πολιτικό κομμάτι, είχε αναφέρει:

«Έχουμε τα Μέσα Μεταφοράς. Είναι ασφυκτικές οι συνθήκες, το κατανοώ. Είναι αδύνατο να επενδύσουμε αυτή τη στιγμή σε περισσότερη και μεγαλύτερη άνεση στα Μέσα Μεταφοράς. Γνωρίζω ότι προσπαθούνε. Εμείς σαν επιστήμονες το λέμε συνέχεια. Προσπαθήστε όσο μπορείτε να αποφύγετε στα Μέσα Μεταφοράς το συνωστισμό, όσο αυτό είναι εφικτό. Φορέστε τη μάσκα σας, μη τη φοράτε με λάθος τρόπο.»

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στην ανακοίνωση του δεύτερου lockdown είχε αναφέρει:

«Ένα παράδειγμα είναι το ζήτημα των ΜΜΜ. Μας είπαν ότι πρέπει να ενισχύσουμε τα Μέσα γιατί υπάρχει συγχρωτισμός. Και το κάναμε. Θα μπορούσαμε να έχουμε ενδεχομένως προσθέσει περισσότερα λεωφορεία. Αυξήσαμε, όμως, σημαντικά τα λεωφορεία και κάναμε το καλύτερο που μπορούσαμε. Δεν μπορούμε να γεννήσουμε λεωφορεία από το πουθενά. Αλλά μιλάμε για Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Παντού στον κόσμο παρατηρείται έντονος συγχρωτισμός στα Μέσα. Γι’ αυτό και υλοποιούμε μέτρα όπως το κυλιόμενο ωράριο.»

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, την Πέμπτη στη Βουλή υποστήριξε ότι «υπάρχουν μελέτες», που λένε «ότι τα Μέσα Μεταφοράς δεν παίζουν σημαντικό ρόλο στη διασπορά του ιού» και πρόσθεσε ότι «μόλις το 1,2% των clusters συνδέονται με τα μέσα σύμφωνα με μελέτη στη Γαλλία». Συγγνώμη για την έκφραση αλλά το «υπάρχουν μελέτες» και το «διάβασα για μία μελέτη στη Γαλλία» είναι επιχείρημα αυτών που ο Πρωθυπουργός αποκάλεσε «ψεκασμένους» σε «διάγγελμά» του. Αυτών δηλαδή που διαβάζουν κάτι κάπου, στο ίντερνετ ας πούμε και στη συνέχεια το επικαλούνται ως θέσφατο, προσπαθώντας να στηρίξουν τη θεωρία συνωμοσίας τους.

Περνάμε στις ΜΕΘ. Επί μήνες, υπήρχε το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι «έχουμε 1000 κάτι ΜΕΘ» με τον αριθμό να αλλάζει προκλητικά ανάλογα με το ποιο κυβερνητικό στέλεχος μιλάει. Σταδιακά όμως φαίνεται ότι λόγω και των συνθηκών, πολύς κόσμος έχει καταλάβει τι φώναζαν οι Γιατροί από τον Μάρτιο. Ότι δηλαδή όταν ένας κυβερνητικό στέλεχος αναφέρει αριθμό ΜΕΘ, προσθέτει σε αυτό το νούμερο και τις ΜΕΘ για άλλες ασθένειες, και τις ΜΕΘ του ιδιωτικού τομέα, αλλά και πιθανώς τις ΜΑΦ (Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας). Στη Θεσσαλονίκη ειδικά, οι γιατροί πλέον καταγγέλλουν ότι τους φέρνουν κρεβάτια που βαφτίζονται ΜΕΘ αλλά δεν έχουν τον στοιχειώδες υιλικοτεχνικό εξοπλισμό για να ισχύει κάτι τέτοιο. Και φυσικά, ότι όσες ΜΕΘ και να έχεις, χρειάζεσαι και προσωπικό να τις λειτουργήσει.

Η ρητορική πλέον άλλαξε και έχουμε πάει στο «όσες ΜΕΘ και να είχαμε πάλι θα πέθαινε κόσμος». Αυτό είναι ένα επιχείρημα λίγο πιο πάνω. από το ότι «στην τελική όλοι θα πεθάνουμε κάποια στιγμή». Ο Μητσοτάκης σχετικά με το ζήτημα τόνισε στην πρωτολογία του: «Όσες ΜΕΘ κι αν υπάρχουν, πάντα κάποιοι θα χάνονται. Προφανώς προτιμούμε περισσότερες. Αλλά δεν αντέχει ένα σύστημα υγείας αν δεν χτυπήσουμε το πρόβλημα στην αρχή, στους συγχρωτισμούς και σε επαφές με όσους δεν γνωρίζουμε». Επικαλέστηκε επίσης το γνωστό επιχείρημα του κυβερνητικού εκπροσώπου, σχετικά με τις επιτάξεις:

Επίταξη σημαίνει ότι πληρώνω μόνο τα λειτουργικά κόστη και όχι επιπλέον αποζημιώσεις, όπως γίνεται τώρα με τη ρύθμιση για τα νοσήλεια και τα 1.600 ευρώ ημερήσια αποζημίωση σε κλινικάρχες, χωρίς φυσικά να αναφερθούμε στο πού έχει προτιμήσει να πετάξει χρήματα η κυβέρνηση.

Παράλληλα, η συζήτηση για τις ΜΕΘ ξεχνάει βασικά ζητήματα: Το ότι μία Μονάδα Εντατικής Θεραπείας είναι το τελευταίο «οχυρό» της μάχης για έναν ασθενή, που ξεκινάει από την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, ώστε να μην χρειαστεί το πιθανό κρούσμα να πάει σε νοσοκομείο. Η κυβέρνηση έκλεισε ιατρεία, δίνοντας εντολή στο προσωπικό να μεταφερθεί στα νοσοκομεία για να καλύψει την υποστελέχωση. Ένα παράδειγμα είναι αυτό που ανέφερε η Πρόεδρος των Νοσοκομειακών Γιατρών Θεσσαλονίκης, Δάφνη Κατσίμπα, σχετικά με το Περιφερειακό Ιατρείο Μηχανιώνας, καταγγέλλοντας ότι «κλείσανε την πρώτη γραμμή άμυνας». Ξεχνιέται επίσης το ότι οι ΜΕΘ θέλουν το κατάλληλο προσωπικό. Αυτήν τη στιγμή, γιατροί από κάθε είδους ειδικότητα αναλαμβάνουν υποθέσεις κορονοϊού, χωρίς να συνυπολογιστεί η εξουθένωσή τους. Προσλήψεις δεν έγιναν ποτέ, γι αυτό τώρα ψάχνουν ιδιώτες προσφέροντας 2.000 ακατάσχετα και αφορολόγητα τον μήνα.

Φυσικά όμως, είχαμε και τη νέα επίθεση στους νέους: «Tα αμυντικά σχέδια που δοκιμάσαμε απέτυχαν γιατί προδόθηκαν από κάποιους. Ξέρουμε σήμερα ποιες ήταν οι εστίες μεταφοράς του ιού. Βασική εστία διασποράς του ιού σε Ελλάδα και Ευρώπη ήταν η διασκέδαση νέων ανθρώπων» τόνισε ο Πρωθυπουργός, φωνάζοντας, προσπαθώντας να υποστηρίξει ότι τώρα «μιλάει τη γλώσσα της αλήθειας».

Στα διαγράμματα που παρουσίασε ο Σωτήρης Τσιόδρας κατά την ανακοίνωση του lockdown, σχετικά με την ηλικία διάγνωσης τις τελευταίες 7 ημέρες, προκύπτει ότι στις ηλικίες 20-40 ετών υπάρχει μικρή αύξηση των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων, αλλά όχι σημαντική. Αυτό προφανώς δεν επαρκεί για να πούμε ότι δεν ισχύει η στοχοποίηση του Μητσοτάκη, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό των νέων θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι είναι ασυμπτωματικοί, επομένως δεν πηγαίνουν να κάνουν τεστ. Μέχρι εδώ καλά. Επίσης, είναι λογικό οι νεότερες ηλικίες να έχουν τα περισσότερα κρούσματα σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, καθώς πρόκειται για την πιο κινητική ομάδα.

Αλλά: Εδώ και μήνες, η κυβέρνηση έχει στοχοποιήσει πλατείες, περιπτερόμπυρες, πολιτιστικές εκδηλώσεις και γενικότερα διασκέδαση, χωρίς επιστημονικά στοιχεία για το ότι εκεί είναι το βασικό πρόβλημα. Δεν έχει παρουσιαστεί ούτε ένα συγκεκριμένο επιδημιολογικό δεδομένο σχετικά με το ότι «η βασική διασπορά είναι η διασκέδαση», πέρα από το «ε εντάξει, ο ιός μεταδίδεται». Και δεν έχει οριστεί το τι εννοούμε διασκέδαση. Διασκέδαση είναι και μία θεατρική παράσταση και ένα κλαμπ. Κολλάει το ίδιο; Προφανώς και όχι. Ένας νεός άνθρωπος για να πάει στη δουλειά του συγχρωτίζεται στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, μετά πιθανόν να συγχρωτίζεται στη δουλειά του και το βράδυ πιθανόν να συγχρωτίζεται στην έξοδο. Πιθανόν λέμε, γιατί το τι ορίζουμε ως συγχρωτισμό είναι γενικόλογο. Ο Σωτήρης Τσιόδρας επίσης, μας είπε στην τελευταία του ενημέρωση, αν και δεν παρουσίασε το σχετικό διάγραμμα ότι «το 86% των μολύνσεων συμβαίνει σε κλειστούς χώρους».

Αυτά ξέρουμε, αυτά λέμε και προφανώς αυτά δεν σημαίνουν ότι «τα βράδια δεν κολλάει». Αλλά η κυβέρνηση είναι αυτή που έχει το χρέος της απόδειξης. Ποιος το λέει ότι κολλάει βασικά στη διασκέδαση; Ποιος λέει ότι ένας «νέος που διασπέιρει τον ιό» κόλλησε το βράδυ και όχι το πρωί; Αυτό είναι βασικό να εξηγηθεί, ώστε να υπάρχει η συναίνεση γύρω από τα μέτρα. Αν δεν μπορεί να εξηγηθεί, είναι ψέκασμα, μία σειρά από υποθέσεις που καταλήγουν να γίνονται μια θεωρία. Αν όλο αυτό βασίζεται στη λογική του «ε εντάξει, οι νέοι παρτάρουν τα βράδια και ειναι γενικα εξ’ορισμού ανεύθυνοι κι ανέμελοι», τότε η κυβέρνηση ζει σε παράλληλο σύμπαν, το οποίο πουλάει στους ψηφοφόρους της. Γιατί στο σύμπαν που ζούμε εμείς, οι νέοι κάνουν δύο δουλειές για να τα βγάλουν πέρα, εργάζονται σε δουλειές που τους φέρνουν σε επαφή με αρκετό κόσμο (καταστήματα, εστίαση κλπ) χρησιμοποιούν αρκετά τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και την περίοδο της πανδημίας μπορεί και να κάνουν και δουλειές των μεγαλύτερων για να τους προστατέψουν.

Το ίδιο συμβαίνει και με την απαγόρευση κυκλοφορίας από τις εννέα το βράδυ, γιατί «γίνεται κατάχρηση». Εδώ η κατάσταση με τις απαγορεύσεις ξεφεύγει, καθώς στοιχειώδη συνταγματικά δικαιώματα, αλλά και στοιχειώδεις, βασικές ελευθερίες που έχουν να κάνουν και με την ψυχική υγεία καταστρατηγούνται, στο όνομα ενός πολύ θολού και μάλλον ανεπαίσθητου «περιορισμού της διασποράς». Οι οριζόντιες, τυφλές απαγορεύσεις γίνονται και επικίνδυνες. Το «4» για παράδειγμα στα SMS, η παροχή βοήθειας σε συνανθρώπους μας, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για κατάχρηση. Κάποιος να στέλνει «4» για να πάει σε φιλικό σπίτι. Αλλά πολύ πιθανόν και όχι. Πώς το κόβεις έτσι τυφλά; Σε ποια δεδομένα, επιστημονικά ή τεχνικά βασίζεις αυτόν τον περιορισμό; Πότε πρόλαβες, ελάχιστες μέρες μετά την κήρυξη του δεύτερου lockdown, να δεις ότι τα μέτρα δεν αποδίδουν, όταν όλοι οι επιστήμονες λένε ότι χρειάζεται ένα περίπου 10ήμερο για να δούμε μείωση ή σταθεροποίηση της καμπύλης;

Πόσο αυθαίρετα περιορίζεις ακόμα περισσότερο έναν άνθρωπο που εργάζεται την ημέρα, έξω ή στο σπίτι του και δεν θα μπορεί να κάνει έστω μία βόλτα στη γειτονιά του μετά τις 9; Όποιος πιστεύει ότι αυτό είναι μικρό ζήτημα πάλι, δεν επικοινωνεί με την πραγματικότητα. Κόσμος θα υποφέρει περισσότερο και χωρίς να του εξηγηθεί επαρκώς το γιατί θυσιάζει έτσι ακόμα μία ελευθερία του. Την ανακοίνωση της νέας απαγόρευσης δεν έπρεπε να την κάνει ο Νίκος ο Χαρδαλιάς. Έπρεπε να την κάνει ένας λοιμωξιολόγος, με διαγράμματα. Αν έχει. Γιατί ο κόσμος πρέπει να καταλαβαίνει τα μέτρα κι αυτό έχει χαθεί προ πολλού.

Νομίζω ότι το ειλικρινές, ωμό επιχείρημα, που φυσικά δεν θα λεχθεί ποτέ, είναι ότι: «Παιδιά, παντού κολλάει, όπου υπάρχει κόσμος. Αλλά ΜΜΜ δεν μπορούσα και δεν ήθελα να βάλω. Μικρότερες τάξεις στα σχολεία δεν ήθελα να βάλω, δημόσιο σύστημα Υγείας δεν θέλω να φτιάξω, θέλω να κερδοσκοπούν οι ιδιώτες πάνω στο ΕΣΥ και στις αδυναμίες του. Πίστευα ότι θα είχαμε εμβόλιο τον χειμώνα και δεν έχουμε, πίστευα ότι η εξάπλωση θα ήταν πιο ελεγχόμενη τουλάχιστον μέχρι τον Δεκέμβριο. Ανοίξαμε τα σύνορα όπως να’ ναι γιατί χρειαζόμασταν λεφτά και μετά ελπίζαμε να μην το πληρώσουμε, μας πίεζαν και οι ταξιδιωτικοί κολοσσοί. Πανηγύριζα γιατί ήθελα να πιστωθώ πολιτικά την επιτυχία. Οι οριζόντιες απαγορεύσεις είναι πιο εύκολες και πλέον απαραίτητες, ενώ παράλληλα η οικονομία πρέπει να συνεχίσει να κινείται. Επομένως θα πρέπει, επειδή η κατάσταση είναι κρίσιμη, να σκάσετε, να δουλεύετε και μετά να κάθεστε σπίτι, για όσο χρειαστεί, ενώ θα ρίχνω πάνω σας και την οικονομική και την υγειονομική ζημιά. Μετά ελπίζω να πιστωθώ το εμβόλιο και να με ξαναψηφίσετε, γιατί κι εγώ περνάω δύσκολα. Αυτή είναι τώρα η κατάσταση, δεν ωφελεί να μιλάμε πολύ για το παρελθόν και δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο, βλέπετε σε τι σημείο είμαστε, μην είστε ανεύθυνοι.»

Πίσω από όλα αυτά πάντως, έχουν αρχίσει τα «πέσαμε έξω». «Πέσαμε έξω» παραδέχθηκε ο Άδωνης Γεωργιάδης σχετικά με το άνοιγμα του τουρισμού και την επίσης χωρίς κανένα επιστημονικό δεδομένο θεωρία ότι «το καλοκαίρι ο ιός εξασθενεί». «Πέσαμε έξω στη Θεσσαλονίκη» παραδέχθηκε, επιτέλους, στην τριτολογία του ο Μητσοτάκης» ρίχνοντας ευθύνες και στους επιστήμονες, σε αυτούς που μας λέει ότι δεν πρέπει να κάνουμε κριτική, αλλά και με μία πολύ πολυ διακριτική αναφορά στην Εκκλησία με τον εορτασμό του Αγίου Δημητρίου.

Πέσανε έξω, ναι. Αυτό τεκμηριώνεται. Από επιλογές όμως.