*γράφει ο Άλης Κόκκινος για το «Κοσμοδρόμιο»

Έκπληξη, ανατριχίλα και σωρεία σκωπτικών σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκάλεσε το ολιγόλεπτο σποτάκι που προβλήθηκε στην πρόσοψη του κτιρίου της Βουλής των Ελλήνων το βράδυ της 21ης Νοεμβρίου, Ημέρα των Ενόπλων Δυνάμεων και εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, προστάτιδας, μεταξύ άλλων, και των Ενόπλων Δυνάμεων.

Στους περισσότερους το σποτάκι αυτό ανακάλεσε μνήμες χούντας, τόσο με την σύλληψη της ιδέας όσο και με το αισθητικό του αποτέλεσμα. Το φιλμάκι εκκινεί και ολοκληρώνεται με των σήμα των Ενόπλων Δυνάμεων, το «αιέν αριστεύειν», διατρέχοντας διαχρονικά στιγμές στρατιωτικών αναμετρήσεων από την αρχαιότητα με τη μάχη των Θερμοπυλών και τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, ενθέτοντας μυθικές ιστορίες όπως την πτήση του Ίκαρου, συνεχίζοντας με το 1821, τον Μακεδονικό Αγώνα, στους Βαλκανικούς, τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους και φτάνοντας μέχρι σήμερα. Ενδιάμεσα εμφανίζεται το πρόσωπο της Παναγίας και καμπάνες να χτυπούν, υποδεικνύοντας τον, υποτίθεται, κομβικό της ρόλο ως Υπερμάχου Στρατηγού…

Οι εμπνευστές και οι σχεδιαστές του δεν έχουν, προφανώς, κανένα πρόβλημα να ανακυκλώσουν με σύγχρονα μέσα το μεταξικό αφήγημα του τρισχιλιετούς συνεχούς και αδιάσπαστου ελληνοχριστιανικού πολιτισμού, όπου όλα χωράνε και όλα γίνονται ένας ενιαίος χυλός. Έτσι, κάλλιστα η Θεοτόκος μπορεί να εμφανίζεται ως προστάτιδα των πολεμιστών στις Θερμοπύλες και τη Σαλαμίνα, που άλλωστε ανήκαν ως φαίνεται στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις… Στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις φαίνεται πως συγκαταλέγεται εξίσου, τόσο ο άοπλος μυθικός Ίκαρος όσο και οι άτακτοι που έλαβαν μέρος στον Μακεδονικό Αγώνα.

Η αισθητική και το ιδεολογικό περιεχόμενο του σποτ παραπέμπουν ευθέως στην αλήστου μνήμης ΥΕΝΕΔ, ενώ η προβολή του στην πρόσοψη του Κοινοβουλίου παραπέμπει στο χουντικό «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών». Η συγκυρία δε της προβολής του εν μέσω της κορύφωσης της υγειονομικής κρίσης και της αδυναμίας χειρισμού της από την κυβέρνηση, που προσφεύγει σε όξυνση του αυταρχισμού, με αυστηροποίηση αστυνομικών μέτρων και απαγόρευση συναθροίσεων και συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας, οδηγεί σε δυσοίωνες σκέψεις.

«Τόσο “φιλελευθερισμό” είχαμε να δούμε από τη χούντα», σχολίασε ο τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΖΑ Νίκος Φίλης, μιλώντας για ανεπίτρεπτη κίνηση της ΝΔ, «για ατόπημα πρώτης γραμμής, πολιτικά και αισθητικά αποκρουστικό. Για στυγνή προσβολή της Δημοκρατίας». «Φαίνεται ότι ο υπό τον κ. Μητσοτάκη συνασπισμός Δεξιάς, “σοβαρής“ Ακροδεξιάς και νεοφιλελεύθερου Κέντρου, αγωνιά για το μέλλον του, μετά την πανθομολογούμενη αποτυχία του να αντιμετωπίσει το δεύτερο κύμα της πανδημίας», σημείωσε ο Νίκος Φίλης, συμπληρώνοντας: «Δεν εξηγείται αλλιώς η επιμονή του όλο το τελευταίο διάστημα να αναβαπτίζεται στα βρώμικα νερά του μιλιταρισμού, του σκοταδισμού, του αυταρχισμού και της εμφυλιοπολεμικής εθνικοφροσύνης».

Από την πλευρά του, το ΜΕΡΑ25 έκανε λόγο για «ΥΕΝΕΔοποίηση της δημόσιας ζωής (που) συνεχίζει με πολύ ανατριχιαστικό τρόπο ένα άλλο “μήνυμα” που εξέπεμψε η Κυβέρνηση τη 17η Νοέμβρη: ότι ακόμα και οι βουλευτές οφείλουν να υπακούουν στον χωροφ… στον αστυφύλακα. Επικίνδυνες νοσταλγίες που οφείλουν να κοπούν μαχαίρι».

Αντιδρώντας στην πληθώρα αρνητικών σχολίων και δηλώσεων, ο Άδωνις Γεωργιάδης απάντησε στον προσωπικό του λογαριασμό στο twitter: «Μία εξαιρετική πρωτοβουλία της Βουλής των Ελλήνων για τον εορτασμό των Ενόπλων μας Δυνάμεων. Αν τώρα ενοχλήθηκαν μερικοί θολοκουλτουριάρηδες επειδή δεν τους άρεσε η αισθητική με τις σκηνές και τις εικόνες της Παναγίας μας, δεν πειράζει θα το αντέξουμε!.. Εύγε!».

Δημιουργοί και αδειοδοτήσεις

Δεν θα σχολιάσουμε την ανάρτηση του Άδωνι Γεωργιάδη, παρά μόνο ως προς το πρώτο λανθασμένο της σκέλος. Η πρωτοβουλία για το θέαμα που προκάλεσε τόσες αντιδράσεις δεν ήταν της Βουλής των Ελλήνων, αλλά του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ) και αυτό έχει, προφανώς, την σημασία του.

Το ΓΕΕΘΑ ήταν που παρήγγειλε την δημιουργία του σποτ και αυτό ήταν που ενέκρινε το τελικό σενάριο και το όλο οπτικοακουστικό έργο. Δεν ήταν, ωστόσο μια “ανώνυμη“ δημιουργία κάποιου τυχαίου υπαλλήλου του στρατού ή της Βουλής ούτε προβλήθηκε αυθαίρετα, όπως πολλοί έσπευσαν αβίαστα να υποθέσουν, λόγω του φτωχού αισθητικά και απωθητικού ιδεολογικά περιεχομένου του.

Πρόκειται για δημιουργία που υπογράφεται φαρδιά πλατιά από επώνυμους δημιουργούς και έχει πάρει όλες τις νόμιμες εγκρίσεις ή έτσι τουλάχιστον διατείνεται επισήμως το ΓΕΕΘΑ, ανακοινώνοντας πως «για πρώτη φορά και κατόπιν συνεργασίας με τους συναρμόδιους φορείς και έγκρισης της Βουλής των Ελλήνων, το Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2020 και από ώρα 18:00 έως 21:00 θα προβάλλεται στην εξωτερική πρόσοψη του κτιρίου της Βουλής, οπτικό αφιέρωμα στις Ένοπλες Δυνάμεις».

Σχετικά με τους δημιουργούς του «οπτικοακουστικού έργου», αξίζει να σημειωθεί πως πρόκειται για μια παραγωγή της εταιρείας White Fox SA, σε σεναριακή σύλληψη-ιδέα της Αναστασίας Μάνου, την σκηνοθεσία του υπογράφει ο σκηνοθέτης Γρηγόρης Καραντινάκης και τη μουσική του επένδυση ο Σταμάτης Σπανουδάκης.

Δια του Αρχηγού του ΓΕΕΘΑ κατατέθηκε και σχετικό αίτημα προς το υπουργείο Πολιτισμού προκειμένου να εγκρίνει την προβολή του στην πρόσοψη του κτιρίου της Βουλής. Η έγκριση του υπουργείου Πολιτισμού ήταν απαραίτητη σύμφωνα με το νόμο. δεδομένου ότι το κτίριο της Βουλής έχει από την δεκαετία του 1950 χαρακτηριστεί ως μνημείο (ΦΕΚ 54/Β/5-03-1952).

Όπως διαπιστώνεται από την αναρτημένη ημερήσια διάταξη του Κεντρικού Συμβουλίου Νεοτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ), το θέμα συμπεριλήφθηκε στα προς συζήτηση θέματα της συνεδρίασης της 12ης Νοεμβρίου με τίτλο «Έγκριση ή μη χορήγησης άδειας προβολής στην πρόσοψη του κτηρίου της Βουλής των Ελλήνων για τον εορτασμό της Ημέρας των Ενόπλων Δυνάμεων 21 Νοεμβρίου» και την ένδειξη «εξ αναβολής», καθώς είχε περιληφθεί και στα θέματα της συνεδρίασης της 5ης Νοεμβρίου.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, για την εισαγωγή του θέματος στο ΚΣΝΜ ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπήρξε από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού. Ωστόσο, η πρώτη απόπειρα να περάσει από το ΚΣΝΜ στις 5 Νοεμβρίου απέβη άκαρπη, μετά από τις αντιδράσεις μελών που θεώρησαν απαράδεκτο το περιεχόμενο της προβολής. Τελικά το θέμα δεν συζητήθηκε ούτε στις 12 Νοεμβρίου, παρότι είχε εξασφαλιστεί η θετική εισήγηση εκ μέρους της αρμόδιας για το θέμα υπηρεσίας, της Διεύθυνσης Προστασίας και Αναστήλωσης Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων, καθώς αποσύρθηκε την τελευταία στιγμή και πάλι με παρέμβαση της πολιτικής ηγεσίας.

Φαίνεται πως κάποιοι είτε έκριναν πως δεν ήταν εφικτό να εγκριθεί από το Συμβούλιο η προβολή του επίμαχου οπτικοακουστικού είτε είχαν ήδη επιλέξει κάποιαν άλλη οδό για την αδειοδότησή της. Μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχει γίνει γνωστό αν εν τέλει χορηγήθηκε η έγκριση από την πλευρά του υπουργείου Πολιτισμού και αν ναι ποιος την υπέγραψε.

Άγνωστο παραμένει και μέσα από ποια διαδικασία αδειοδοτήθηκε η προβολή του από τις υπηρεσίες της Βουλής. Σύμφωνα, πάντως, με πληροφορίες που δημοσίευσε η εφημερίδα «Αυγή» η απόφαση από την πλευρά της Βουλής ελήφθη στην Διάσκεψη των Προέδρων και ήταν ομόφωνη. Ωστόσο, σύμφωνα με την Αυγή, «ο πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας είχε αποκρύψει το περιεχόμενο της φωταγώγησης περιοριζόμενος να πει ότι θα φωταγωγηθεί λόγω της ημέρας! Έτσι κανένα κόμμα δεν γνώριζε ότι θα “παρέλαυνε” και η Παναγία μαζί με τις Ένοπλες Δυνάμεις. Όλοι νόμιζαν ότι θα γινόταν μία φωταγώγηση της Βουλής όπως έχει γίνει πάρα πολλές φορές για πολλές εθνικές και κοινωνικές δράσεις».

Η Βουλή πάντως πρόβαλε την όλη εκδήλωση με δελτίο τύπου που αναρτήθηκε στον ιστότοπό της. Εκεί διαβάζουμε πως στην «πρόσοψη του κτηρίου της Βουλής “ζωντανεύουν” – μέσα από μια οπτική, εικαστική σύνθεση – στιγμές και γεγονότα της ιστορίας μας που αναδεικνύουν τη μεγάλη συνεισφορά των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, κατά την ιστορική εξέλιξή τους, στην ελευθερία, στην ασφάλεια, στην ίδια την ύπαρξη του έθνους και του λαού μας».

Στη σχετικά δημοσίευση υπάρχει και σύνδεσμος που οδηγεί στο κανάλι της Βουλής στο YouTube όπου έχει αναρτηθεί η κινηματογραφημένη προβολή επί του κτιρίου της Βουλής.

Αναμένοντας τις όποιες επίσημες εξηγήσεις για το ζήτημα εκ μέρους της Βουλής των Ελλήνων και του υπουργείου Πολιτισμού, εάν βεβαίως ευαρεστηθούν να τις δώσουν, το μόνο που μπορούμε, από την πλευρά μας να προσθέσουμε είναι πως η υπόθεση αυτή θα μπορούσε να κωδικοποιηθεί σε μια παράφραση της ρήσης «ο πατριωτισμός είναι το τελευταίο καταφύγιο ενός καθάρματος» του Άγγλου ποιητή του 18ου αιώνα, Σάμιουελ Τζόνσον. Στην περίπτωσή μας, η προσφυγή στο πατριωτικό και θρησκευτικό συναίσθημα του λαού, η προσφυγή στο δίπολο στρατός – θρησκεία, μοιάζει να είναι το τελευταίο καταφύγιο μιας αποτυχημένης, δήθεν φιλελεύθερης ομάδας πολιτικών απατεώνων.

*το κείμενο αποτελεί αναδημοσίευση, με τη άδεια των συντακτών