Το σωστό μέγεθος των ανθρώπων

Οι επισκέπτες της βιβλιοθήκης της Ακαδημίας Αθηνών ίσως έχουν προσέξει ανάμεσα στα γλυπτά των σοφών που στολίζουν τον κεντρικό διάδρομο που οδηγεί στην μεγάλη αίθουσα τελετών και την προτομή του γενετιστή Αλφόνσου Βιτάλη. Ο σπάνιος αυτός άνθρωπος έγινε γνωστός στους επιστημονικούς κύκλους ενώ ήταν ακόμη νεότατος χάρη τις έρευνες του πάνω στο Equus Cabalus Skyriano ή αλλιώς αλογάκι της Σκύρου το οποίο ουσιαστικά διέσωσε από τον αφανισμό διασταυρώνοντάς το με την σαφώς ισχυρότερη ράτσα του Equus ferus ή αλόγου νάνου της Μαντζουρίας. Ακόμη πιο σημαντικές θεωρούνται οι έρευνές του στον ανθρώπινο νανισμό αφού πολλά από τα ευρήματα της σαραντάχρονης ενασχόλησής του στο συγκεκριμένο πεδίο, επέτρεψαν στην Ιατρική να επιτύχει σημαντική πρόοδο στην πρόληψη επώδυνων δυσμορφιών και επιπλέον άνοιξε το δρόμο για μια σειρά χειρουργικών επεμβάσεων που διευκόλυναν τη ζωή χιλιάδων ασθενών ανά τον κόσμο. Η φήμη του ωστόσο υπέστη σοβαρό πλήγμα όταν κατά τη διάρκεια μιας διάλεξης του σε κάποιο σπουδαίο πανεπιστήμιο του εξωτερικού, αποκάλυψε τον πραγματικό σκοπό των πειραμάτων του και ανέπτυξε την αμφιλεγόμενη θεωρία του περί του σωστού μεγέθους των ανθρώπων. Ο Αλφόνσος Βιτάλης πίστευε πως τα διαστημικά ταξίδια και οι έρευνες για την εξεύρεση συγγενικού με τη γη πλανήτη που θα επέτρεπε τον εποικισμό του, λύνοντας έτσι το πρόβλημα υπερπληθυσμού, ήταν μια πανάκριβη φενάκη, καταδικασμένη στην αποτυχία. Ο ίδιος μετά από τέσσερις δεκαετίες αφοσίωσης στο ζήτημα είχε καταλήξει πως το μέλλον της ανθρωπότητας βρισκόταν εδώ και όχι στα μακρινά άστρα. Η τράπεζα γενετικού υλικού έντεκα χιλιάδων ατόμων με συμμετρικό νανισμό, που είχαν δημιουργήσει αυτός και η ομάδα του ταξιδεύοντας σε κάθε γωνιά της γης, εξασφάλιζε πως το ανθρώπινο είδος μπορούσε σε διάστημα μόλις τριών γενεών να περιορίσει κατά 49% το μέγεθος του, γεγονός που ισοδυναμούσε με αναλογική αύξηση μεγέθους της γης κατά 190%. Με λίγα λόγια η θεωρία του συνοψίζονταν στη φράση: μικρότερα κορμιά, λιγότερες ανάγκες. Κάτι τέτοιο θα αύξαινε θεαματικά τα αποθέματα του πλανήτη μας, που σε καθαρούς αριθμούς σήμαινε πως θα μπορούσε να θρέψει ως και ογδόντα πέντε δισεκατομμύρια ανθρώπους. Αν μάλιστα το μέτρο επεκτεινόταν επιλεκτικά και σε κάποια άλλα είδη αρπακτικών, η Γη θα μπορούσε να φιλοξενήσει σχεδόν τριακόσια δισεκατομμύρια. Τα χίλια εξακόσια χρόνια που απαιτούνταν μέχρι να γίνουμε τόσοι πολλοί, ήταν αρκετά για να αναπτυχθεί η τεχνολογία που απαιτεί μια σοβαρή εξερεύνηση του Διαστήματος. Αυτά αποκάλυψε σε εκείνη τη μοιραία για τον ίδιο ομιλία και όπως ήταν φυσικό προκάλεσε αντιδράσεις. Ο σάλος που ξέσπασε θα ήταν ίσως μικρότερος αν ανάμεσα στο κοινό δεν ήταν και ένα εξέχων μέλος του λόμπι της διαστημικής βιομηχανίας στην αμερικανική Γερουσία –ένας πρώην διάσημος καλαθοσφαιριστής που το προσωνύμιο του ήταν «εξωγήινος» εξαιτίας των ασυνήθιστων αθλητικών προσόντων του– που θορυβήθηκε με όσα είχε ακούσει και αποφάσισε να αντιδράσει χρησιμοποιώντας την τεράστια επιρροή του στα ΜΜΕ. Αναπόφευκτα, η καριέρα του έλληνα επιστήμονα δεν άργησε να καταβαραθρωθεί. Ένα μετά το άλλο τα ιδρύματα και πανεπιστήμια άρχισαν να ακυρώνουν τις προκλήσεις τους και σε λίγα μόλις χρόνια, ο Αλφόνσος Βιτάλης έπεσε στην απόλυτη αφάνεια. Η τελευταία αναφορά στον ίδιο και το έργο του υπήρξε ένα μάλλον χλευαστικό άρθρο της γνωστότερης παγκοσμίως επιθεώρησης «επιστήμη για όλους» με τίτλο «Τρελοί επιστήμονες, κι όμως υπάρχουν» όπου μεταξύ άλλων επιβαρυντικών για εκείνον και τη θεωρία του αναφέρονταν πως το ύψος του δεν ξεπερνούσε το ένα μέτρο και εξήντα τρία εκατοστά.

Θα είναι ασφαλώς λιγότεροι

Ένας γνωστός οφθαλμίατρος, παθιασμένος με τον βίο μεγάλων προσωπικοτήτων, διέθετε στη βιβλιοθήκη του σχεδόν έξι χιλιάδες βιογραφίες, συλλογή για την οποία ήταν πολύ περήφανος και δεν έχανε ευκαιρία να την επιδεικνύει. Μια βραδιά, κατά τη διάρκεια ενός δείπνου, ο οφθαλμίατρος διαφώνησε σοβαρά με έναν από τους καλεσμένους του για κάποιο πολιτικό ζήτημα, δεν κατάφερε να συγκρατηθεί και ξεστόμισε τρομερές προσβολές. Ο καλεσμένος του όμως καθόλου δεν έδειξε να ταράζεται και συνέχισε κανονικά το φαγητό του. Όταν ηρέμησαν κάπως τα πνεύματα, ο οφθαλμίατρος, αφού του ζήτησε συγγνώμη για το ξέσπασμά του, θέλησε να μάθει πώς είχε καταφέρει να παραμείνει ψύχραιμος ενώ καθυβριζόταν. Ο πάντοτε μειλίχιος καλεσμένος αρκέστηκε να πει πως μόνο ένας ηλίθιος μπορούσε να πιστεύει πως μέσα σε μόλις τρεις χιλιάδες χρόνια ανθρώπινης ιστορίας υπήρξαν έξι χιλιάδες πραγματικά σπουδαίοι άνθρωποι, που άξιζε να γνωρίζει κανείς το βίο τους, και είχε ως αρχή του να μη θυμώνει ποτέ με ηλίθιους.

Για καθαρά συμβολικούς λόγους

Πριν λίγο καιρό, μια ομάδα ελλήνων φοιτητών της φιλοσοφικής σχολής του πανεπιστημίου της Πάντοβα, θέλοντας να διαμαρτυρηθούν για τη νέα άρνηση της βρετανικής κυβέρνησης να επιστρέψει τα ελγίνεια μάρμαρα, αποφάσισαν, μια και τα χρήματά τους δεν έφταναν για το Λονδίνο και το Βρετανικό Μουσείο, να στείλουν ένα μήνυμα σε όσους στερούσαν από την Ελλάδα τους θησαυρούς της. Έτσι ταξίδεψαν με τραίνο στην ασφαλώς πλησιέστερη πόλη του Ρίμινι και διέρρηξαν τον καθεδρικό ναό του Αγίου Φραγκίσκου με σκοπό να κλέψουν τα οστά του νεοπλατωνικού φιλοσόφου Γεωργίου Γεμιστού, που ως γνωστόν βρίσκονται εκεί από το 1406, χάρη στον Συγισμούνδο Μαλατέστα, τον άλλοτε άρχοντα του Ρίμινι, του Φάνο και της Τσεζένα, δεινό πολεμιστή, ελληνιστή, ποιητή, προστάτη των γραμμάτων και των τεχνών, φανατικό πληθωνιστή, εχθρό της Εκκλησίας, που ήταν γνωστός και ως «Λύκος του Ρίμινι». Που εισέβαλε ακριβώς γι’ αυτό το σκοπό στη Λακωνία λίγο πριν καταληφθεί από τις τουρκικές ορδές. Άμαθοι όμως σε τέτοιου είδους ενέργειες, οι νεαροί έγιναν αντιληπτοί από τους φύλακες του ναού, περικυκλώθηκαν από την ειδοποιημένη αστυνομία και συνελήφθησαν εύκολα. Στις ανακρίσεις που ακολούθησαν, ο Έλληνας φοιτητής Γιασεμής Γαβράογλου, αφού δήλωσε ειλικρινής εθνικιστής και ομολόγησε πως βάσει δικού του σχεδίου είχαν ενεργήσει όλοι οι υπόλοιποι, παραδέχτηκε μετά από σχετική ερώτηση του επικεφαλής αξιωματικού πως δε γνώριζε τίποτα για το έργο του φημισμένου βυζαντινού φιλοσόφου, γιατί ήταν ακόμη πρωτοετής, και ό,τι έκανε το έκανε για καθαρά συμβολικούς λόγους. Το γεγονός, έπειτα από παρέμβαση της ελληνικής πρεσβείας δεν έλαβε παραπάνω διαστάσεις και στους κατηγορούμενους φοιτητές επεβλήθη απλώς ένα χρηματικό πρόστιμο.