Ως «άλλο ένα κρούσμα υποβάθμισης της εκπαίδευσης, παραβίασης των προσωπικών δεδομένων και ταλαιπωρίας των παιδιών και των οικογενειών τους, σε μια περίοδο μάλιστα που μέσα στην πανδημία η κυβερνητική πολιτική εκτίναξε τις κοινωνικές και εκπαιδευτικές ανισότητες» χαρακτήρισε ο Τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Φίλης, τη νέα υπουργική απόφαση που επαναπροσδιορίζει την απαλλακτική διαδικασία από τον εκκλησιασμό, την προσευχή και το μάθημα των Θρησκευτικών.

«Είκοσι χρόνια πίσω οδηγεί την κοινωνία και την εκπαίδευση η κυβέρνηση με την απόφασή της να ελέγχει τα προσωπικά δεδομένα των γονέων που αφορούν τη συνείδησή τους και ειδικότερα τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις» σημείωσε ο Ν. Φίλης, υπενθυμίζοντας ότι οι εγκύκλιος του Υπουργείου αντιτίθενται τόσο στην Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων όσο και στην καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ενώ η διαδικασία έρχεται σε ευθεία αντίθεση με ό,τι ισχύει για την απαλλαγή από τα μαθήματα της Φυσικής Αγωγής και της Μουσικής, «όπου αρκεί μια απλή δήλωση του γονιού στη διεύθυνση του σχολείου».

«Σύμφωνα με τη νέα υπουργική απόφαση Κεραμέως – Μακρή (Ιούνιος 2021), οι γονείς πρέπει να δηλώνουν το θρήσκευμά τους, και αν είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι εμποδίζονται να ζητούν εξαίρεση των παιδιών τους από το μάθημα των Θρησκευτικών, το οποίο σημειωτέον παραμένει μάθημα κατήχησης» ανέφερε ο Ν. Φίλης, υπογραμμίζοντας ότι «μας γυρίζει δηλαδή η, κατά δήλωση Μητσοτάκη “προοδευτική κεντροδεξιά” κυβέρνηση, στις εποχές που δόθηκε και κερδήθηκε η μάχη για να μην αναγράφεται το θρήσκευμα στις ταυτότητες, κόντρα στο Ιερατείο και τον Χριστόδουλο. Επιβάλλουν όμως σήμερα να αναγράφεται στο αίτημα εξαίρεσης των γονιών, υποκλινόμενοι σε ακραίες εκκλησιαστικές αξιώσεις!»

Υπενθυμίζεται ότι στις αρχές Ιουνίου, αγνοώντας επιδεικτικά, όχι μόνο τις αποφάσεις της Αρχής Προστασίας Προσωπικών δεδομένων, αλλά και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, το Υπουργείο Παιδείας εξέδωσε νέα υπουργική απόφαση που επαναπροσδιορίζει την απαλλακτική διαδικασία από τον εκκλησιασμό, την προσευχή και το μάθημα των Θρησκευτικών. Σε μια ακόμη κατάφωρη παραβίαση των προσωπικών δεδομένων, απαιτείται πλέον και η υποβολή υπεύθυνης δήλωσης με βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής για την ολοκλήρωση μας ήδη προβληματικής διαδικασίας που εναντιώνεται στις διατάξεις του Γενικού Κανονισμού της Ε.Ε. για την προστασία προσωπικών δεδομένων, συλλέγοντας δεδομένα που αφορούν στις θρησκευτικές πεποιθήσεις παιδιών και γονέων.

Πρόκειται για τη δεύτερη απόφαση για την απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών που παραβιάζει κατάφωρα τα προσωπικά δεδομένα γονέων και παιδιών, σύμφωνα με αποφάσεις που έχουν εκδώσει μέχρι στιγμής αρμόδιοι φορείς. Όπως επεσήμανε τον Σεπτέμβριο του 2020 η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ), «για την απαλλαγή από την υποχρέωση παρακολούθησης του μαθήματος των Θρησκευτικών αρκεί η δήλωση ότι λόγοι συνείδησης δεν επιτρέπουν τη συμμετοχή του μαθητή στο μάθημα των Θρησκευτικών». Από την πλευρά του, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο πήρε θέση για το ίδιο ζήτημα το 2019, κρίνοντας με απόφασή του ότι «οι αρχές δεν έχουν δικαίωμα να υποχρεώνουν άτομα να αποκαλύπτουν τις πεποιθήσεις τους» και πως «το σύστημα απαλλαγής από το μάθημα των θρησκευτικών στην Ελλάδα παραβιάζει το θεμελιώδες δικαίωμα στην εκπαίδευση συναρτώμενο με το θεμελιώδες δικαίωμα στην ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας». Ως αποτέλεσμα, το κράτος κατέβαλε αποζημίωση 8.000 ευρώ για ηθική βλάβη σε κάθε μαθητή που προσέφυγε στο ΕΔΔΑ, καθώς και τους γονείς τους, καθώς και το ποσό των 6.566,52 ευρώ για δικαστικά έξοδα.

Για «απαλλακτικές κινήσεις του Υπουργείου Παιδείας από τη νομιμότητα» κάνει λόγο και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και στηλιτεύει την στάση του Υπουργείου, που «επιτελώντας στο έπακρο έναν ρόλο που αρμόζει σε θρησκευτικές αρχές, παρεμβάλλει προσκόμματα στη διαδικασία απαλλαγής από τα θρησκευτικά απαιτώντας την έμμεση αποκάλυψη θρησκευτικών πεποιθήσεων»

Διαβάστε ολόκληρη την επίκαιρη ερώτηση:

Απόσυρση της υπουργικής απόφασης για την απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών

Στην προσφάτως εκδοθείσα αριθ. 61178/ΓΔ4/2021 (Β΄ 2286) απόφαση της Υπουργού κας Κεραμέως και της Υφυπουργού κας Μακρή ρυθμίζεται, μεταξύ άλλων, η απαλλαγή των μαθητών/τριών από το μάθημα των θρησκευτικών διαλαμβάνοντας τα εξής: “Μαθητές/τριες οι οποίοι/ες δεν είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι (δηλαδή αλλόθρησκοι, ετερόδοξοι άθρησκοι, άθεοι, αγνωστικιστές) δύνανται, εφόσον το επιθυμούν, να απαλλαγούν από την υποχρέωση παρακολούθησης του μαθήματος των Θρησκευτικών, υποβάλλοντας σχετική αίτηση …..στην οποία θα αναφέρεται το εξής: «Λόγοι θρησκευτικής συνείδησης δεν επιτρέπουν τη συμμετοχή (μου ή του παιδιού μου) στο μάθημα των Θρησκευτικών»…..”. Επιβάλλεται δηλαδή η επίκληση λόγων θρησκευτικής συνείδησης των αλλόθρησκων, ετερόδοξων άθρησκων, άθεων, αναγνωστικιστών για την απαλλαγή τους από το προκείμενο μάθημα. Πρόκειται για μια ιδεοληπτική εμμονή της ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας, και μάλιστα επί το χείρον, που φακελώνει τους προκείμενους μαθητές συλλέγοντας τα προσωπικά τους δεδομένα σχετικά με τις θρησκευτικές τους επιλογές και παραβιάζει τόσο την πρόσφατη αριθ. 32/2020 απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Α.Π.Δ.Π.Χ.) όσο και την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), Παπαγεωργίου κ.ά. κατά Ελλάδας της 31ης Οκτωβρίου 2019.

Επισημαίνεται ότι η Α.Π.Δ.Π.Χ. με την αριθ. 32/2020 απόφασή της ενέμεινε ότι για την απαλλαγή αρκεί η επίκληση στη δήλωση λόγων συνείδησης ώστε να μπορούν να απαλλαγούν και μαθητές που είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι (Χ.Ο.) και έκρινε ότι υπήρχε παραβίαση του δικαιώματος στην προστασία των προσωπικών δεδομένων λόγω της τήρησης στο σχολικό αρχείο και της μη διαγραφής του από αυτό του ευαίσθητου προσωπικού δεδομένου του μαθητή ότι δεν είναι Χ.Ο. Περαιτέρω, το ΕΔΔΑ με την ανωτέρω απόφαση έκρινε, μεταξύ άλλων, ότι το συγκεκριμένο σύστημα για την απαλλαγή των μαθητών από τη διδασκαλία των θρησκευτικών στην α/θμια και β/θμια εκπαίδευση παραβίαζε την αρνητική διάσταση της ελευθερίας εκδήλωσης των πεποιθήσεων, δηλαδή το δικαίωμα του ατόμου να μην εκδηλώνει τη θρησκεία ή τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις και να μην υποχρεώνεται σε συμπεριφορά που μπορεί να οδηγήσει σε συμπεράσματα ως προς το αν έχει – ή δεν έχει – τέτοιες πεποιθήσεις. Εξάλλου δεν φαίνεται ότι από την απόφαση 1749/2019 του ΣτΕ αποκλείεται η άσκηση του δικαιώματος απαλλαγής με την επίκληση λόγων συνείδησης εν γένει .

Ερωτάται η αρμόδια κα Υπουργός:

1. Θα αποσύρει την αριθ. 61178/ΓΔ4/2021 (Β΄ 2286) απόφαση προκειμένου να διασφαλίσει την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην εκπαίδευση και στην ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας, καθώς και των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα;

2. Θα εκδώσει, συμμορφούμενη στις αποφάσεις της ΑΠΔΠΧ και του ΕΔΔΑ, νέα υπουργική απόφαση σύμφωνα με την οποία για την απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών αρκεί η επίκληση στη δήλωση μόνο λόγων συνείδησης;