του Θάνου Καμήλαλη

Την περασμένη εβδομάδα λοιπόν, ένας πρωτοφανής αριθμός πάνοπλων αστυνομικών εισέβαλε στον χώρο του ΑΠΘ για να διαλύσει μία κατάληψη της Πρυτανείας από μερικές δεκάδες φοιτητών. Το έκανε αυτό, διαλύοντας τους ίδιους φοιτητές, με σοκαριστικές εικόνες βίας να κυκλοφορούν ευρέως στο διαδίκτυο. Η Πρυτανεία μάλιστα διοχέτευσε ψέματα στα ΜΜΕ, υποστηρίζοντας σε μία πανηγυρική για την επέμβαση των αστυνομικών δυνάμεων ανακοίνωση ότι «οι 18 είναι εξωπανεπιστημιακοί», με τη γενικότερη ρητορική της να αντηχεί τις απόψεις της Νέας Δημοκρατίας. Άμεσα, πανεπιστημιακά Τμήματα, όπως το Παιδαγωγικό και το Πολιτικών Επιστημών καταδίκασαν τα γεγονότα, κάνοντας αναφορά μάλιστα στον «Πρύτανη των τανκς», Ευάγγελο Σδράκα, που έβαλε τελευταία φορά τόσους αστυνομικούς στο ΑΠΘ, το 1972.

Έντονες ήταν και οι αντιδράσεις σειράς ακαδημαϊκών και Τμημάτων άλλων Πανεπιστημίων, ενώ η απάντηση των φοιτητών ήταν άμεση. Σε δύο διαδοχικές κινητοποιήσεις, χιλιάδες φοιτητές και φοιτήτριες βρέθηκαν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, ως απάντηση στα γεγονότα ντροπής για το Πανεπιστήμιό τους και με απαίτηση να αρθούν οι διώξεις κατά των 31 συλληφθέντων.

Τη Δευτέρα, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Τριαντάφυλλος Αλμπάνης, είχε να κάνει και αυτός μία επιλογή, όπως ο συνάδερφός του στο ΑΠΘ. Μάλιστα, σύμφωνα με σειρά δημοσιευμάτων, της «Εφ.Συν» αλλά και του τοπικού Τύπου, στον Πρύτανη τηλεφώνησε η ίδια η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, που τον παρέπεμψε στον υπουργό Αστυνομίας, Μιχάλη Χρυσοχοϊδη, για την κατάληψη της Πρυτανείας του ιδρύματος από φοιτητές. Έχουμε λοιπόν δύο Υπουργούς να κουρελιάζουν το συνταγματικά κατοχυρωμένο αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων και να επικοινωνούν οι ίδιοι απευθείας με έναν Πρύτανη, με σκοπό να… διαφημίσουν το μοντέλο τους για χρήση των ΜΑΤ. To ερώτημα φυσικά είναι αν συνέβη κάτι ανάλογο και στην υπόθεση του ΑΠΘ. Σε συνέντευξή του στο ΤPP o Άρης Στυλιανού, Πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών, έκανε λόγο για στρατηγική της όξυνσης, κεντρική επιλογή της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Παρένθεση: Κάπως έτσι μαθαίνουμε και τις ασχολίες της υπουργού Παιδείας, την ώρα που δεν φρόντισε να γίνουν στην ώρα τους οι σχετικές διαδικασίες ώστε να συνεχιστεί η διανομή σχολικών γευμάτων σε 185.000 μαθητές.

Ο Πρύτανης λοιπόν, κ.Αλμπάνης δεν ακολούθησε το παράδειγμα προς αποφυγήν του Παπαπϊωάννου και είπε «όχι», μία ηχηρή άρνηση που επικυρώθηκε και με απόφαση της Συγκλήτου του Ιδρύματος. Σε ομόφωνη απόφασή της η Σύγκλητος «διαπιστώνει ότι:

  • α) Τα περισσότερα αιτήματα που θέτουν οι φοιτητές ευθυγραμμίζονται απόλυτα με τις προηγούμενες αποφάσεις των συλλογικών οργάνων του Πανεπιστημίου και γι αυτό μας βρίσκουν σύμφωνους.
  • β) Το Ίδρυμα πρέπει να παραμείνει ανοικτό και σε πλήρη λειτουργία, ακριβώς για να αντιμετωπίσει τα οξυμένα αυτά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί με την πανδημία και την ψήφιση του νέου νόμου για το Πανεπιστήμιο.
  • γ) Η Σύγκλητος διαφωνεί απόλυτα και προκαταβολικά με κάθε παρέμβαση εξωακαδημαϊκών παραγόντων, ιδιαίτερα δε της αστυνομίας με το πρόσχημα της αντιμετώπισης φθοράς ή επεισοδίων, στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Η ακαδημαϊκή κοινότητα είναι σε θέση να επιλύσει, και θα επιλύσει, τα προβλήματά της με τους δικούς της τρόπους. Κάθε άλλη ενέργεια θα δημιουργήσει επικίνδυνες εντάσεις και περαιτέρω προβλήματα»

Επισημαίνεται παράλληλα «δυσκολία λειτουργίας του Ιδρύματος λόγω των προβλημάτων που έχει δημιουργήσει η χρόνια υποχρηματοδότηση, καθώς και τον κίνδυνο να χαθεί η ακαδημαϊκή χρονιά λόγω της μη πραγματοποίησης των εργαστηριακών μαθημάτων, λόγω πανδημίας». Δεν ξέρω αν γι αυτά τα προβλήματα θα πάρει τηλέφωνο η Κεραμέως τον κ.Πρύτανη.

Παράλληλα, στο ΑΠΘ, μετά το όνειδος αλλά και τη μαζική αντίδραση των φοιτητών/τριών, φαίνεται να επικρατεί ο διάλογος και μάλιστα σε ένα πολύ ελπιδοφόρο πλαίσιο. Τη Δευτέρα, η Σύγκλητος του ΑΠΘ κάλεσε σε ανοικτό διάλογο εκπροσώπους φοιτητών και φοιτητριών, ζητώντας, όπως ήταν αναμενόμενο, τον τερματισμό της κατάληψης και καταδικάζοντας την «απαράδεκτη στοχοποίηση θεσμικών οργάνων του Α.Π.Θ» δηλαδή του ανυπόμονου Πρύτανη. Μάλιστα, η Σύγκλητός ζήτησε «να διερευνηθούν από τις αρμόδιες αρχές οι ευθύνες των αστυνομικών δυνάμεων για την ένταση της βίας που χρησιμοποιήθηκε στο Α.Π.Θ. κατά τα επεισόδια της προηγούμενης Δευτέρας». Δεν ξέρω αν γι αυτό το ζήτημα θα πάρει κάποιο τηλέφωνο ο Χρυσοχοϊδης τους κ.Πανεπιστημιακούς.

Σχετικά με τη συνάντηση, ο καθηγητής Γεωφυσικής, Πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας, Κώστας Παπαζάχος, περιγράφει ότι δέχτηκε «γροθιά στο στομάχι». Πριν διαβάσει αυτή τη φράση κανένας σερίφης Υπουργός και στείλει πάλι τα ΜΑΤ, ο καθηγητής αναφέρεται στη διάψευση προς το πολύ καλύτερο των μικρών προσδοκιών που είχε για τη συνάντηση:

«Τους άκουγα και ειλικρινά δεν ήξερα τι να τους πω» γράφει ο κ.Παπαζάχος, περιγράφοντας πώς τα αιτήματά τους, των πολλών που τα έθεσαν με ψυχραιμία και σαφήνεια είναι δίκαια και ταυτίζονται με προβλήματα που διαπιστώνουν και οι πανεπιστημιακοί, γύρω από τον εξοπλισμό, τη χρηματοδότηση, τις βιομηχανίες παροχής υπηρεσιών αντιγραφής στις εξετάσεις. Ταύτιση που παρατηρείται και ως προς τις πρόσφατες διατάξεις του νόμου ισοπέδωσης των ΑΕΙ της χώρας:

«Και πάλι τί να πεi κανείς στους φοιτητές: Ότι το πτυχίο ενός Πολ. Μηχανικού ή ενός Γεωπόνου ή ενός Οικονομολόγου από το ΑΠΘ πρέπει να εξισωθεί με το “μπακαλόχαρτο” (συγνώμη για την έκφραση) που θα φέρει κάποιος από ένα 3ετές κολλέγιο; Ότι θυμόμαστε την Αριστεία μόνο μετά τις Πανελλαδικές, συγχαίροντας τα παιδιά που αρίστευσαν, και την ίδια ώρα τους τραβάμε το χαλί κάτω από τα πόδια, εξισώνοντάς τις γνώσεις τους με σαφώς υποδεέστερες; Ότι η εισαγωγή μίας βάσης, με τον τρόπο που τα ΑΕΙ έχουν μπαχαλοποιηθεί από την ανωτατοποίηση των ΤΕΙ, σε συνδυασμό με τα τοπικιστικά συμφέροντα και την πολιτική απόφαση του “ότι έγινε, έγινε”, θα οδηγήσει σίγουρα κάποια τμήματα του ΑΠΘ (ανάμεσα σε αυτά ίσως και το δικό μου) σε πιθανό κλείσιμο ή συρρίκνωση? Ότι τη στιγμή που δεν υπήρχαν χρήματα για να στηριχθούν τα ΑΕΙ στην κρίση της πανδημίας, βρέθηκαν χρήματα για τη νέα ΟΠΠΙ; Ότι σε κανένα σύγχρονο Ευρωπαϊκό κράτος δεν υπάρχει ειδική κρατική Αστυνομία για τα ΑΕΙ, παρά μόνο η Αστυνομία που πρέπει να διασφαλίζει για όλους την ελευθερία σε όλα τα πλάτη και μήκη μίας δημοκρατικής κοινωνίας και ότι ακόμα και εκεί που υπήρχε (π.χ. Αγγλία) καταργήθηκε; Ότι εμφανώς ο νόμος θα οδηγήσει σε νέα αδιέξοδα, τα οποία θα δοκιμαστούν στην πλάτη μας και θα κληθούμε πάλι εμείς να βγάλουμε το φίδι από την τρύπα μετά;»

Έχουν περάσει ελάχιστες εβδομάδες από την ψήφιση του νόμου για την Πανεπιστημιακή Αστυνομία και είναι ήδη ξεκάθαρο ότι καμία από τις διατάξεις Κεραμέως – Χρυσοχοϊδη δεν θα λύσει κάποιο πρόβλημα, αντίθετα, η δημόσια Παιδεία θα δεχθεί ένα βαρύτατο πλήγμα. Περίπου πενήντα εκατομμύρια (20 η ετήσια μισθοδοσία των 1.030 αστυνομικών + 30 η έκτακτη επιχορήγηση στα ΑΕΙ) θα δοθούν για «ασφάλεια», όταν με χρηματοδότηση 91 εκατ. τα ΑΕΙ υποφέρουν από έλλειψη πόρων. Στόχος, όπως έχουμε καταλάβει, είναι να δημιουργηθεί ένα κλίμα τρόμου και να ποινικοποιηθεί η πολιτική δράση, η «ριζοσπαστικοποίηση» γενικότερα, την ώρα που δεκάδες χιλιάδες μαθητές θα βλέπουν πλέον τα ιδιωτικά κολέγια ως τη μόνη λύση και οι μαθητές των νυχτερινών Λυκείων θα βλέπουν ανυπέρβλητα εμπόδια.

Το «και τι να κάνουμε» απαντάται τις τελευταίες μέρες. Διάλογος με τους φοιτητές που δίκαια διεκδικούν, ξεκάθαρες τοποθετήσεις σχετικά με το τι χρειάζονται τα Πανεπιστήμια. Είναι όντως «σοκαριστική» η απάντηση αν παρακολουθείς πολύ τα κανάλια. Χρηματοδότηση για υποδομές, προσωπικό και έρευνα, μαζί με ακαδημαϊκή ελευθερία, έναν όρο εκ διαμέτρου αντίθετο με την αστυνομοκρατία που θέλει ο Μητσοτάκης και ένστολους χούλιγκαν να δέρνουν φοιτητές μέσα στα πανεπιστήμιά τους.

Η κυβέρνηση δυστυχώς άνοιξε ένα πολυδάπανο παράθυρο βίας και τρόμου στα ΑΕΙ, για ιδεολογικούς λόγους, βαφτίζοντάς το οργουελικά ως «δροσερή πνοή δημοκρατίας». Ευτυχώς υπάρχουν ήδη σοβαρές κινήσεις και κινητοποιήσεις ώστε αυτό το παράθυρο να κλείσει στα μούτρα της.