Το ψηφιακό λιβανιστήρι του Μητσοτάκη
Την περασμένη εβδομάδα έγινε γνωστό πως ο -πρώην πλέον- κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, πριν την μετακίνησή του στη νέα θέση του υφυπουργού Εσωτερικών για θέματα αυτοδιοίκησης, φρόντισε να μοιράσει περί τα 5,5 εκατ. ευρώ για «επικοινωνιακή προβολή» σε αρκετούς φορείς, χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες για την πρωτοφανή αυτή χρηματοδότηση της τελευταίας στιγμής. Φεύγοντας ωστόσο ο Στέλιος Πέτσας από τη νευραλγική θέση του κυβερνητικού εκπροσώπου, εκτός από τα εκατομμύρια ευρώ που μοίρασε για διαφημιστικές δράσεις, άφησε ορφανές και τις αρμοδιότητες που είχε αναλάβει από την πρώτη ημέρα της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας αναφορικά με τα μέσα ενημέρωσης στο σύνολό τους. Αρμοδιότητες που τον έφεραν στην πρώτη γραμμή της κριτικής στην σκανδαλώδη «λίστα Πέτσα» των 20 εκατ. ευρώ, που συμπληρώθηκαν έπειτα με τουλάχιστον ακόμα δύο εκατ. ευρώ.
Όπως έγραψε από τις πρώτες ημέρες του ανασχηματισμού ο φιλοκυβερνητικός Τύπος, με την άφιξη του Χρήστου Ταραντίλη στο Μέγαρο Μαξίμου, ο νέος κυβερνητικός εκπρόσωπος ζήτησε να μην αναλάβει αυτές τις αρμοδιότητες του προκατόχου του, με τα παραπολιτικά σχόλια εφημερίδων να του αποδίδουν την ρήση «παιδιά, εγώ μ’ αυτά δεν είμαι καλός». Στα δημοσιεύματα αυτά, το πρόσωπο που προέκυπτε ως ο άνθρωπος που θα αναλάβει αυτή τη «δύσκολη δουλειά» προέκυπτε ο Θοδωρής Λιβάνιος, ο οποίος στον πρόσφατο ανασχηματισμό μεταφέρθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου ως υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ στον υπουργό Επικρατείας, Γιώργο Γεραπετρίτη, αφήνοντας τη θέση του υφυπουργού αυτοδιοίκησης και εκλογών.
Λίγες μόλις ημέρες μετά από τις παραπάνω διαρροές, ήρθε το Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης να επιβεβαιώσει τα παραπάνω, και όχι μόνο. Όπως αναφέρεται, στην αρμοδιότητα του Θ. Λιβάνιου περνάει ακόμα, εκτός από τις αρμοδιότητες για τα μέσα ενημέρωσης, και η εποπτεία της ΕΡΤ και του Αθηναϊκού Πρακτορείου. Υπενθυμίζεται πως ήταν στην κυριολεξία η πρώτη απόφαση της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη στις 9 Ιουλίου του 2019, όταν δύο ημέρες μετά τις εκλογές αποφάσιζε πως το σύνολο των αρμοδιοτήτων της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΠ) μεταφέρονται στην κυριότητα του πρωθυπουργού, μαζί με την κρατική τηλεόραση, το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας στο σύνολό της.
Χρειάστηκε να περάσουν περισσότεροι από 15 μήνες μετά την απόφαση, το ξέσπασμα της πανδημίας και μία σειρά από σκιώδεις κινήσεις και αποφάσεις, για να γνωμοδοτήσει το Συμβούλιο της Επικρατείας πως σύμφωνα με το Σύνταγμα δεν νοείται σύστημα «κρατικής εποπτείας» του Τύπου (εν προκειμένω ΕΡΤ – Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Α.Ε. – ΑΠΕ-ΜΠΕ Α.Ε.) καθώς ότι η ραδιοφωνία και η τηλεόραση υπάγονται στον «άμεσο έλεγχο του Κράτους» και δεν μπορεί η εποπτεία τους να ανατεθεί στην Προεδρία της Κυβέρνησης.
«Η ραδιοφωνία και η τηλεόραση – τονίζεται – υπάγονται στον άμεσο έλεγχο του Κράτους, έννοια που υπερβαίνει, ως προς την έκταση και το περιεχόμενο, την έννοια της κρατικής εποπτείας, φορέας δε ελέγχου και επιβολής κυρώσεων στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα είναι αποκλειστικώς το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης και όχι η Κεντρική Δημόσια Διοίκηση» ανέφερε τότε η απόφαση του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου. Παρά την απόφαση του ΣτΕ, η εποπτεία παρέμεινε στο Μέγαρο Μαξίμου, με την ανάθεση των παραπάνω αρμοδιοτήτων στον Θ. Λιβάνιο να διαιωνίζει την κατάσταση.
Το έργο του ανθρώπου συγκεντρώνει πλέον υπερεξουσίες στα μέσα ενημέρωσης κατά το πέρασμά του από το υπουργείο Εσωτερικών μπορεί να μην έχει διεκδικήσει δάφνες προβολής στο ευρύ κοινό, όμως ήταν εκείνος που στα τέλη Οκτωβρίου αναγκάστηκε να απομακρύνει άρον – άρον τον «πολυπράγμονα» και «εθελοντή» συνεργάτη του με πλούσιο ποινικό παρελθόν, αμέσως μετά το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της Εφημερίδας των Συντακτών. Κατά το ρεπορτάζ, που δεν διαψεύστηκε, επρόκειτο για έναν απότακτο αστυνομικό με καταδικαστική απόφαση σε βάρος του που εμφανιζόταν να «λύνει και να δένει» στο υπουργείο, ο οποίος εμφανιζόταν ως εισηγητής για έργα ύψους 2,5 δισ. ευρώ, νομικός και ειδικός σύμβουλος, και σύμφωνα με την αξιωματική αντιπολίτευση, κουβαλούσε «τον μισό ποινικό κώδικα» στην πλάτη του.
Με απόφαση του Κ. Μητσοτάκη πλέον, η άσκηση των αρμοδιοτήτων όλων των οργανικών μονάδων της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας & Ενημέρωσης του αρ.28 του ν.4622/2019, η εποπτεία και η ρύθμιση οργανωτικών θεμάτων της Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης (ΕΡΤ Α.Ε.) και του Αθηναϊκού – Μακεδονικού Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ – ΜΠΕ Α.Ε.), περνούν στον Θ. Λιβάνιο. Ακόμα, στις αρμοδιότητες του νέου ενοίκου του Μεγάρου Μαξίμου περνούν ο διορισμός, η απόσπαση, η μετάταξη και η λύση της υπαλληλικής σχέσης του προσωπικού των υπηρεσιών που υπάγονται στην Προεδρία της Κυβέρνησης, και η εποπτεία και η ρύθμιση οργανωτικών θεμάτων Επιτροπών, Οργανισμών και Φορέων που υπάγονται στην Προεδρία της Κυβέρνησης. Επίσης, για όλους παραπάνω τομείς, ο νέος υφυπουργό θα έχει, μεταξύ άλλων, και τις κοινοβουλευτικές αρμοδιότητες, συμπεριλαμβανομένης και της νομοθετικής πρωτοβουλίας.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως ο νέος αρμόδιος για την εποπτεία της κρατικής ενημέρωσης δεν είναι άπειρος με τα μήντια εν γένει, καθώς από την εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη την προεδρία της Νέας Δημοκρατίας και μέχρι την εκλογή του ως πρωθυπουργός, ήταν ο διευθυντής Πληροφορικής του κόμματος, καθώς και επικεφαλής της ψηφιακής καμπάνιας στις ευρωεκλογές και τις εθνικές εκλογές του 2019.
Ειδικότερα στις ευρωεκλογές, η Νέα Δημοκρατία διακρίθηκε μεταξύ των κομμάτων των 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καταφέρνοντας να έρθει πρώτη στη λίστα διαφημιστικών, με τα μόνα κόμμα που σπατάλησαν περισσότερα χρήματα να είναι το Συντηρητικό και το Εργατικό κόμμα της Μεγάλης Βρετανίας. Συγκεκριμένα, κατά τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα από το Transparency Report της Google τον Μάιο του 2020, οι διαφημιστικές δαπάνες του κόμματος του Κ. Μητσοτάκη στην Google και το Youtube σε διάστημα ενός έτους έφτασαν τα 650.000 ευρώ.
Αξίζει δε να σημειωθεί πως μετά την τεράστια επικοινωνιακή επίθεση που εξαπέλυσε το κόμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη μέσα από το Youtube τότε, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε στη θέση του υφυπουργού Εσωτερικών για θέματα ψηφιακής στρατηγικής τον Γρηγόρη Ζαριφόπουλο, ο οποίος ήταν ο Περιφερειακός Διευθυντής Νοτιοανατολικής Ευρώπης της Google μέχρι τον Μάιο, προκαλώντας αλγεινές εντυπώσεις. Από τον Οκτώβριο του 2019, ένα ακόμα στέλεχος της Google, ο Στηβ Βρανάκης, άφησε τη θέση του επικεφαλής του Δημιουργικού Εργαστηρίου (Creative Lab) της Google σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική, για να βρεθεί στο πλευρό του Κυριάκου Μητσοτάκη, ως επικεφαλής δημιουργικού (Chief Creative Officer) στην Προεδρία της Κυβέρνησης. Και οι δύο, έπειτα από τον τελευταίο ανασχηματισμό, εγκατέλειψαν τα πόστα τους και φέρονται να επιστρέφουν στον ιδιωτικό τομέα, χωρίς να έχει γίνει γνωστό επί της ουσίας το αντικείμενο που εξ αρχής τους έφερε στο Μέγαρο Μαξίμου, και ποιο ήταν το αποτέλεσμα του περάσματός τους.
Βέβαια, στα παραπάνω θα πρέπει κανείς να λάβει υπόψιν του το πλήθος ερωτημάτων που γεννά η σύμβαση της κυβέρνησης με την εταιρεία Palantir, που δραστηριοποιείται στην παροχή εργαλείων επεξεργασίας και εξόρυξης δεδομένων (datamining). Πρόκειται για την πιο σημαντική είδηση του τελευταίου διαστήματος, και διατρέχει όλη την επικαιρότητα. Από την λογοκρισία δημοσιογράφων για την διαχείριση της πανδημίας και την περιστολή των δικαιωμάτων των πολιτών, μέχρι τη χρήση της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης με σκοπό την παγίωση ενός καθεστώτος μονίμου εκτάκτου ανάγκης.
Διαβάστε περισσότερα για την Palantir:
Σημειώνεται πως ο Θ. Λιβάνιος είναι ο άνθρωπος που μετά τον θάνατο του γενικού γραμματέα του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Δημήτρη Στεφανή όταν ο Κ. Μητσοτάκης κρατούσε το τιμόνι του υπουργείου, κλήθηκε να πάρει τη θέση του. Ακόμα, στο βιογραφικό του ανθρώπου που συγκεντρώνει πλέον όλες τις εξουσίες απέναντι στα μέσα ενημέρωσης, κρατικά και ιδιωτικά, περιλαμβάνεται και το πέρασμά τους ως τεχνοκράτης από το υπουργείο Εσωτερικών επί κυβερνήσεως Γιώργου Παπανδρέου και υπουργίας Γιάννη Ραγκούση, καθώς και ένα ακόμα πέρασμα από τον δήμο Αθήνας του Γιώργου Καμίνη. Συνεπώς, βάσει της εμπειρίας του, θεωρείται εξόχως δικτυωμένος και ευέλικτος.
Βέβαια, με τις εξουσίες που πλέον έχει συγκεντρώσει ο -ακόμα ένας- στενότατος συνεργάτης του Κυριάκου Μητσοτάκη, φαίνεται πως το βιογραφικό και η ευελιξία του δεν θα είναι τα μόνα εργαλεία που θα έχει στη διάθεσή του το προσεχές διάστημα.