Σε δεκάδες χώρες του πλανήτη το 2019 άνθρωποι ξεσηκώθηκαν κατά των συντηρητικών κυβερνήσεων και των αντιλαϊκών μέτρων που εκείνες προσπάθησαν να προωθήσουν. Εκατοντάδες νεκροί, δεκάδες χιλιάδες τραυματισμοί και ακόμα περισσότερες συλλήψεις από απολυταρχικά καθεστώτα. Από την «προοδευτική» Δύση, μέχρι τη Λατινική Αμερική, την κοιτίδα των λαϊκών εξεγέρσεων, αμέτρητοι άνθρωποι αιματοκυλίστηκαν, απαιτώντας και διεκδικώντας καλύτερο μέλλον από αυτό που έχουν προδιαγράψει για εκείνους οι κυβερνήσεις τους.
Γαλλία: Το σκίρτημα στην Ευρώπη των ανισοτήτων
Το κίνημα των «Κίτρινων Γιλέκων» ξεκίνησε με αφορμή την αύξηση στις τιμές των καυσίμων τον Οκτώβριο του 2018. Ωστόσο, γρήγορα εξελίχθηκε σε μαζικότατο κίνημα κατά των αντιλαϊκών πολιτικών που προωθεί η κυβέρνηση Μακρόν. Επί πολλούς μήνες, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες, σωματεία και πολίτες διαδήλωναν κατά της κυβέρνησης Μακρόν.
Η εξέγερση των πολιτών έφερε αναταραχές στην κυβέρνηση Μακρόν, που θέλησε να κάνει «ανακωχή» μαζί τους , ανακοινώνοντας το άνοιγμα ενός «διαλόγου» με τη γαλλική κοινωνία που κράτησε μέχρι την άνοιξη του 2019, με τον Μακρόν να κάνει συναντήσεις με δημάρχους και να ισχυρίζεται ότι στα γεύματα εργασίας, μπορούσε να αφουγκραστεί τον παλμό των παλλαϊκών διαδηλώσεων.
Ωστόσο, η γαλλική Εθνοσυνέλευση είχε ψηφίσει από τον Φεβρουάριο το νομοσχέδιο κατά των καταλήψεων που, ανάμεσα σε άλλα, προέβλεπε πως οι αστυνομικές δυνάμεις αποκτούν το δικαίωμα να προχωρούν σε σωματικό έλεγχο διαδηλωτών που οι ίδιοι θεωρούν ύποπτους.
«Πρέπει να προστατεύσουμε το δικαίωμα να διαδηλώνει κανείς στη Γαλλία και πρέπει να τιμωρήσουμε εκείνους που παραβιάζουν τον νόμο. Για αυτό ακριβώς η κυβέρνηση τάσσεται υπέρ της επικαιροποίησης του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου προκειμένου να τιμωρήσει εκείνους που δεν σέβονται την υποχρέωση να ενημερώνουν τις αρχές για τις διαδηλώσεις, εκείνους που συμμετέχουν σε μη δηλωμένες διαδηλώσεις, εκείνους που πάνε στις διαδηλώσεις φορώντας κουκούλες», είχε δηλώσει τον Φεβρουάριο ο πρωθυπουργός Εντουάρτ Φιλίπ.
Οι Γάλλοι βέβαια παραμένουν στους δρόμους, ακόμα και αν «αδυνάτισε» το κίνημα των «Κίτρινων Γιλέκων» με τις μαζικές διαδηλώσεις. Χαρακτηριστικό του μεγέθους «βρασμού» στη γαλλική κοινωνία είναι ότι οι εργαζόμενοι στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς έχουν προχωρήσει σε κινητοποιήσεις από τις αρχές Δεκεμβρίου, αντιδρώντας με αυτό τον τρόπο απέναντι στα προωθούμενα μέτρα για νέες ιδιωτικοποιήσεις.
Υπενθυμίζεται ότι δεκάδες άνθρωποι έχουν χάσει το μάτι τους από τις πλαστικές σφαίρες των αστυνομικών δυνάμεων, που εκεί δεν βαφτίζονται «ελαστικές μπάλες».
Χιλή: Κι έγινε η σπίθα, πυρκαγιά
Ένας φοιτητικός αγώνας για φτηνότερα εισιτήρια, που ξεκίνησε τον Οκτώβρη, ήταν η σπίθα, οι απαιτήσεις του λαού της Χιλής για ένα νέο, δημοκρατικό Σύνταγμα και τέλος στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, η πυρκαγιά που ακόμη καίει. Μια πυρκαγιά που η κυβέρνηση Πινιέρα αποφάσισε να αντιμετωπίσει με ασύμμετρη βία, χωρίς αποτέλεσμα. Ο πρόεδρος της Χιλής υπέγραψε την διεξαγωγή Δημοψηφίσματος, στις 26 Απριλίου, θεωρώντας ότι, εν μέσω εορτών ειδικά, θα είχε κατευναστικό χαρακτήρα στους διαδηλωτές. Οι διαδηλωτές παραμένουν στους δρόμους, τραγουδώντας. Δεν ξεχνούν ούτε τους νεκρούς τους, ούτε τους τυφλούς τους, ούτε την αντιμετώπιση που είχαν από τις δυνάμεις καταστολής. Η Χιλή επιμένει και ανοίγει δρόμους σε ολόκληρο τον κόσμο.
Βολιβία: Το μίσος για τον Ινδιάνο
Το πραξικόπημα κατά του Έβο Μοράλες παράδωσε τη χώρα σε ένα ακροδεξιό και ρατσιστικό συρφετό, όπως χρόνια τώρα επεδίωκαν οι Αμερικάνοι. Με επικεφαλής μιαν άγνωστη μέχρι χτες γερουσιαστή, τη Ζανίν Ανιές, η πραξικοπηματική ντε φάκτο κυβέρνηση εξαπέλυσε πολύνεκρο πόλεμο κατά των ιθαγενών και των υποστηρικτών του Έβο, παραδίδοντας τη χώρα στις ΗΠΑ. Το Κίνημα για το Σοσιαλισμό του Μοράλες ήδη ετοιμάζεται για τις επόμενες εκλογές και η δεξιά της χώρας εμφανίζεται πολυδιασπασμένη.
Κολομβία: Εξέγερση με σύμβολο έναν δολοφονημένο 18χρονο
Ο Κολομβιανός λαός δεν ανήκει σε αυτούς που εξεγείρονται συχνά. Όταν όμως το αποφασίσει, γίνεται υπόδειγμα και παράδειγμα. Ακόμη στους δρόμους, με τραγούδια, διαδηλώσεις, και σύμβολο ένα 18χρονο αγόρι που δολοφονήθηκε εν ψυχρώ από τις δυνάμεις καταστολής, προετοιμάζεται για ένα θερμό 2020, απέναντι σε μια νεοφιλελεύθερη, φονική κυβέρνηση που δεν βρίσκει πια χώρο για υποχωρήσεις.
Βενεζουέλα: Ο λαός απέτρεψε το αμερικανοκίνητο πραξικόπημα
Σε πολεμικό κλίμα, με διαδηλώσεις, συγκρούσεις και νεκρούς και με την ολομέτωπη επίθεση των εσωτερικών κι εξωτερικών εχθρών -με την ψευτοκυβέρνηση Γουαϊδό να απολαμβάνει την προστασία ΗΠΑ και ΕΕ-, η κυβέρνηση της Βενεζουέλας επιβίωσε και φέτος. Ακόμη και αυτό, όμως, θεωρείται μεγάλη νίκη από τους λατινομαμερικάνους μαρξιστές αναλυτές, λόγω και του γενικού κλίματος στην περιοχή. Παρ’ όλα αυτά, η κριτική που δέχεται η κυβέρνηση Μαδούρο και από τα αριστερά της, δείχνουν ότι τα προβλήματα πολλαπλασιάζονται.
Λίβανος: Όλοι μαζί, για όλα!
Τεράστιες διαδηλώσεις, καθημερινά, στους δρόμους και τις πλατείες ακόμη και των πιο συντηρητικών περιοχών του Λιβάνου, με κάθε μειονότητα ή πλειονότητα της χώρας να παίρνει μέρος, οδήγησαν στην παραίτηση του πρωθυπουργού Σααντ Χαρίρι, χωρίς ωστόσο να κατευνάσει τα πνεύματα. Η κοινωνία του Λιβάνου απαίτησε, με το σύνθημα «όταν λέμε όλοι, εννοούμε όλοι!», να της αδειάσουν τη γωνιά όλοι οι διεφθαρμένοι και διαπλεκόμενοι πολιτικοί που λυμαίνονται τη χώρα, σε ένα βαθμό λόγω του σεχταριστικού συστήματος. Ο αγώνας συνεχίζεται.
Ιράν: Το καθεστώς συνεχίζει το αιματοκύλισμα
Κατά τη διάρκεια των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων που ξεκίνησαν στις 15 Νοεμβρίου, λόγω της αύξησης των τιμών στα καύσιμα, το καθεστώς του Ιράν έχει σκοτώσει περισσότερους από 143 διαδηλωτές, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Διεθνής Αμνηστία, ενώ σχεδόν όλοι οι θάνατοι οφείλονται σε πυρά από τα όπλα των δυνάμεων ασφαλείας.
Η Διεθνής Αμνηστία τονίζει ότι έχει συγκεντρώσει «φρικτές μαρτυρίες από (αυτόπτες) μάρτυρες και συγγενείς των θυμάτων» ενώ έχει αναλύσει και επαλήθευσε βίντεο που «αποδεικνύουν ότι οι ιρανικές δυνάμεις ασφαλείας χρησιμοποίησαν σκόπιμα πυροβόλα εναντίον άοπλων διαδηλωτών που δεν αποτελούσαν καμιά θανάσιμη απειλή». Η κυβέρνηση του Ιράν υποστηρίζει ότι μέχρι τώρα οι νεκροί είναι μόνο πέντε, με τους τέσσερις να είναι μέλη των δυνάμεων ασφαλείας.
«Φύγαμε από τη δικτατορία του Ιράν για να βρούμε την αλληλεγγύη στην Ελλάδα»
Εκουαδόρ: Οι κινητοποιήσεις απέτρεψαν τα αντιλαϊκά μέτρα
Μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις κατά της νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης του Λένιν Μορένο και των νέων μέτρων λιτότητας που αποφάσισε, μεταξύ των οποίων περικοπές σε μισθούς και συντάξεις και κατάργηση των επιδοτήσεων για τα καύσιμα και τη θέρμανση, ξέσπασαν τον Οκτώβρη στο Εκουαδόρ, ανοίγοντας το χορό των διαμαρτυριών στη Λατινική Αμερική. Η κυβέρνηση Μορένο απάντησε βίαια – οκτώ νεκροί και πάνω από δύο χιλιάδες τραυματίες ο απολογισμός -, έφτασε μέχρι την επιβολή στρατιωτικού νόμου, αλλά οι συνεχιζόμενες λαϊκές αντιδράσεις, που την οδήγησαν ακόμη και σε μεταφορά της έδρας της, την υποχρέωσαν να υποχωρήσει τελικά και να αποσύρει τα αντιλαϊκά μέτρα.
Οι μαζικές διαδηλώσεις στο Εκουαδόρ έδιωξαν την κυβέρνηση Μορένο από την πρωτεύουσα
Ιταλία: Οι «Σαρδέλες» που ξυπνούν μνήμες
Οι ιταλικές «σαρδέλες» ήταν από τα πιο λαϊκά κι αυθόρμητα κινήματα της χρονιάς που πέρασε. Η απάντηση της «κόκκινης Μπολώνιας» στο φαινόμενο Σαλβίνι και η άρνηση των κατοίκων της πόλης να αποδεχθούν ότι στον δικό τους, ιστορικό τόπο θα δινόταν ισχυρότερο βήμα σε έναν ακροδεξιό, μετατράπηκε σε πανιταλικό φαινόμενο. Στην πρώτη, ιστορική συγκέντρωση, με τη χρήση των κοινωνικών μέσων τέσσερις φίλοι κατάφεραν όχι μόνο να συγκεντρώσουν χιλιάδες ανθρώπους σε μια ειρηνική, μαζική, αντιρατσιστική συγκέντρωση αλλά και να ξαναφέρουν, με μια στάση στο «Casa de Papel», στην Ιταλία τo «Bella Ciao», όχι πια ως ιστορικό κατάλοιπο, αλλά τόσο σύγχρονο όσο ποτέ. Από τότε, όλες οι πλατείες της Ιταλίας, η μία μετά την άλλη, μπαίνουν στο ρυθμό του.
Αλβανία: Ένα Δύο Τρία, πολλά Πολυτεχνεία
Οι φοιτητές της Αλβανίας, με τη στήριξη όλης της εκπαιδευτικής κοινότητας της χώρας, βγήκαν στους δρόμους Δεκέμβριο του 2018 και νίκησαν το Φεβρουάριο του 2019, κάνοντας, όπως φαίνεται, το καλύτερο διεθνές ποδαρικό στο νέο χρόνο. Αρνούμενοι να δεχθούν τις αποφάσεις της «σοσιαλιστικής» κυβέρνησης για αύξηση των διδάκτρων χωρίς καμμία περαιτέρω παροχή, βγήκαν μαζικά στους δρόμους όλων των μεγάλων πόλεων της χώρας, απαίτησαν φτηνότερη και καλύτερη παιδεία και κέρδισαν τη μάχη. Οι διαδηλώσεις, που ξεκίνησαν στις 4 Δεκεμβρίου του 2018 από το Πολυτεχνείο των Τιράνων, και ήταν οι μεγαλύτερες στην ιστορία της γείτονος, έφεραν όχι μόνο τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης, αλλά και την πλήρη της οπισθοχώρηση, με μείωση ακόμη και των ήδη υπαρχόντων διδάκτρων στο μισό.
Πουέρτο Ρίκο: Η λαϊκή οργή οδήγησε στην παραίτηση του κυβερνήτη
Τον Ιούλιο ο κυβερνήτης του Πουέρτο Ρίκο, Ρικάρντο Ρουσελιό, ανακοίνωσε την παραίτησή του από το αξίωμα, μετά από κύμα μαζικών διαδηλώσεων λόγω του σκανδάλου που προέκυψε γύρω από μηνύματα που αντάλλασε με άλλα έντεκα μέλη του στενού του κύκλου. Στα μηνύματα περιλαμβάνονται ομοφοβικά και σεξιστικά σχόλια, καθώς και προσβολές για τα θύματα του θανατηφόρου τυφώνα «Μαρία» το 2017.
Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν στους δρόμους της χώρας κατά του Ρουσελιό, με αποτέλεσμα να ανακοινώσει την παραίτησή του από το αξίωμα του κυβερνήτη. Η ανακοίνωση αυτή ξεσήκωσε πανηγυρισμούς στους δρόμους της πρωτεύουσας Σαν Χουάν από χιλιάδες ανθρώπους, κυρίως νέους. «Νιώθω ότι αν συνεχίσω στη θέση του κυβερνήτη, η συνέχιση της επιτυχίας που έχω κατορθώσει θα δυσχεράνει» είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο Ρουσελιό.
Είμαστε Παπούα
Η σύλληψη 43 φοιτητών από την Παπούα για «προσβολή εθνικού συμβόλου», δηλαδή της σημαίας της Ινδονησίας, τον Αύγουστο του 2019 και ένα χρόνο μετά τη σφαγή της Ντούγκα, έγινε η αφορμή για μαζικές και βίαιες διαδηλώσεις, με αίτημα τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την Ανεξαρτησία της ινδονησιακής Παπούα. Περισσότεροι από 30 νεκροί και δεκάδες τραυματίες ήταν ο απολογισμός, όπως και το «κατέβασμα» του διακόπτη του ίντερνετ, ώστε να μη μπορούν να συνεννοηθούν οι διαδηλωτές μεταξύ τους.
Ονδούρα: Στείλτε το ναρκέμπορο σπίτι του!
Με τα λεφτά των ναρκεμπόρων εξελέγη το 2013 πρόεδρος ο Χουάν Ορλάντο Ερνάντες, και ο λαός της Ονδούρας δε λέει να το ξεχάσει. Φοιτητές και εργατόκοσμος κατέβηκαν, από τον Οκτώβριο σε σειρά διαδηλώσεων, συγκρουόμενοι με την αστυνομία, απαιτώντας την παραίτησή του. Είχαν προηγηθεί μεγάλες διαδηλώσεις των φοιτητών, των εκπαιδευτικών και των εργαζομένων στο χώρο της Υγείας, τον Ιούνιο, με αίτημα την δωρεάν παιδεία και τη δωρεάν υγεία, οι οποίες είχαν μπει στο στόχαστρο της κυβέρνησης, που έφερνε δύο νέα νομοσχέδια προς ψήφιση, με στόχο την πλήρη ιδιωτικοποίησή τους. Η απονομή δικαιοσύνης για την Μπέρτα Κασέρες ήταν ένας ακόμη λόγος διαδηλώσεων των ιθαγενών της χώρας, που βλέπουν τους ηγέτες τους να δολοφονούνται και τους δολοφόνους να μένουν ατιμώρητοι.
Ο στρατός της Ονδούρας σκότωσε πολίτες σε διαδήλωση κατά των ιδιωτικοποιήσεων
Νικαράγουα και Ορτέγα
Η κυβέρνηση του Ντανιέλ Ορτέγα συνεχίζει να διχάζει. Αν και μικρότερες και λιγότερο αιματηρές από τις διαδηλώσεις και συγκρούσεις του 2018, η Νικαράγουα έζησε και φέτος ένα μεγάλο κύμα μαζικών αντιδράσεων στους δρόμους, αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, με αίτημα και την αποφυλάκιση των κρατουμένων και φυλακισθέντων μετά τις πολύνεκρες διαδηλώσεις του 2018.
Χονγκ Κονγκ: Χιλιάδες συλλήψεις και πολιορκία του Πολυτεχνείου
Το καθεστώς του Χονγκ Κονγκ προχώρησε τους τελευταίους μήνες σε μαζικές συλλήψεις χιλιάδων πολιτών που διαδήλωναν κατά των αντιλαϊκών μέτρων που προωθεί η κυβέρνηση, αλλά και της απόφασης της να προωθήσει νόμο που θα επέτρεπε την έκδοση υπόπτων στην ηπειρωτική Κίνα.
Ο αντικυβερνητικός σχηματισμός που συντέθηκε τον Νοέμβριο από δυνάμεις που διαμαρτύρονταν κατά της κυβέρνησης, κατάφερε να πάρει τον έλεγχο σε 17 από τα 18 συνοικιακά συμβούλια. Συγκεντρώνοντας σχεδόν το 90% των 452 εδρών σε μια ψηφοφορία, που θεωρείται δημοψήφισμα για το μέλλον της πόλης. Είχε προηγηθεί η αστυνομική πολιορκία στην Πολυτεχνική Σχολή της χώρας που διήρκεσε τέσσερις μέρες, με τις αστυνομικές δυνάμεις να επιδίδονται σε όργιο καταστολής και βίας.
Μάλτα: Οι διαδηλώσεις για τη δολοφονία δημοσιογράφου ωθούν σε παραίτηση τον πρωθυπουργό
Ο πρωθυπουργός της Μάλτας Τζόζεφ Μουσκάτ, ο οποίος φέρεται να παρενέβη στην έρευνα για τη δολοφονία της δημοσιογράφου Ντάφνι Καρουάνα Γκαλίσια, ανακοίνωσε τον Δεκέμβριο ότι πρόκειται να παραιτηθεί, μετά τις μαζικές διαδηλώσεις. Έχει ανακοινώσει ότι η διαδικασία για την αντικατάσταση του πρόκειται να ξεκινήσει στις 12 Ιανουαρίου.
Ο Μουσκάτ ανακοίνωσε την απόφαση του μετά από πληροφορίας που ανέφεραν ότι ζήτησε στο υπουργικό συμβούλιο μέτρα ασυλίας για τον επιχειρηματία οποίο υπάρχουν υποψίες ότι ήταν ένας από τους εντολείς της δολοφονίας της δημοσιογράφου. Ο Φένες συνελήφθη στις 20 Νοεμβρίου ενώ προσπαθούσε να διαφύγει από το αρχιπέλαγος με τη θαλαμηγό του.
Οδοιπορικό στη Μάλτα: Η δολοφονία της Daphne Caruana Galizia στη Mafialand
Η φυλετική Αιθιοπία
Ογδονταεπτά νεκροί και δεκάδες τραυματίες ήταν το αποτέλεσμα της «σύγκρουσης κορυφής» μεταξύ δύο αντιπάλων ηγετών και πρώην συνεργατών, ο ένας εκ των οποίων είναι ο νομπελίστας Ειρήνης πρωθυπουργός της χώρας, Αμπι Αχμέντ Αλί. Η διαμάχη μεταξύ του Αμπι Αχμεντ και του, πρώην συνεργάτη του, πλούσιου μηντιάρχη Τζαβάρ Μωχάμεντ, με ουσιαστικό στόχο τον έλεγχο της φυλής των Ορόμο, από την οποία προέρχονται και οι δύο, πήρε διαστάσεις εμφύλιας σύρραξης στην περιοχή που κατοικεί η φυλή (η πολυπληθέστερη και ισχυρότερη της Αιθιοπίας). Η τελική αναμέτρησή τους αναμένεται το Μάιο του 2020, στις εκλογές.
Καταλωνία: Ο λαός απομονωμένος αλλά όχι νικημένος
Οι Ισπανικές εκλογές, που είδαν το ακροδεξιό VOX να ενισχύεται και να αναδεικνύεται τρίτο κόμμα, η παράνομη παρακράτηση των διαπιστευτηρίων όσων καταλανών ηγετών εξελέγησαν στην Ευρωβουλή, αλλά και η καταδίκη των ηγετών του απελευθερωτικού κινήματος της Καταλωνίας σε εξοντωτικές ποινές φυλάκισης από το Ισπανικό Βασίλειο έβγαλε πάλι στους δρόμους τον ακατάβλητο Καταλανικό λαό. Όσο, όμως, και αν οι Καταλανοί επιμένουν ειρηνικά, παραμένουν απομονωμένοι, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και οι ευρωπαϊκές δυνάμεις της Αριστεράς συνεχίζουν να σιωπούν.
Συνέντευξη του ΥΠΕΞ Καταλωνίας στο ΤΡΡ: «Χρειαζόμαστε τη βοήθεια της Ελλάδας»
Τουρκία: από δήμαρχος…
Ως προμήνυμα της πτώσης του Ερντογάν είδε ένα μεγάλο κομμάτι του τουρκικού λαού την εκλογή του Εκρέμ Ιμάμογλου, στη Δημαρχία της Κωνσταντινούπολης. Τα γεγονότα, ό,τι χρειάστηκαν δύο εκλογικές διαδικασίες για να γίνει αποδεκτή η εκλογή Ιμάμογλου, όπως και η απόφαση του Ερντογάν να ηγηθεί ο ίδιος της δεύτερης, επίσης χαμένης, προσπάθειας για τη Μη εκλογή Ιμάμογλου – τον οποίο κατηγορούσε ως «Έλληνα» – ρίχνουν φως και στον αντίκτυπο που έχει στο εσωτερικό πεδίο μάχης η διεθνής κινητικότητα του Τούρκου ηγέτη.
Κασμiρ: Στο «παραπέντε» αποφεύχθηκε η πολεμική σύγκρουση
Η πραξικοπηματική απόφαση της Ινδικής κυβέρνησης να αφαιρέσει από το πολύπαθο Κασμίρ την αυτονομία του, έβγαλε το λαό στους δρόμους και οδήγησε πολύ κοντά στη σύγκρουση, ακόμη μια φορά, Ινδία και Πακιστάν – δύο πυρηνικές δυνάμεις.
Η Ινδία δηλώνει ότι προσαρτά το Κασμίρ «για να το απελευθερώσει από την τρομοκρατία»